1 / 50

Neuro- & Revalidatiepsychologie

Alumnidag psychologie. Neuro- & Revalidatiepsychologie. Prof. dr. Roy Kessels Prof. dr. Luciano Fasotti Dr. M arc Hendriks. Sectie Neuro- & revalidatiepsychologie. Prof. dr. Roy Kessels (hl)* Prof. dr. Luciano Fasotti (bijz hl)* Prof. dr. Jos Egger (bijz hl)* Dr. Paul Eling (uhd)

dakota
Download Presentation

Neuro- & Revalidatiepsychologie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Alumnidag psychologie Neuro- & Revalidatiepsychologie Prof. dr. Roy Kessels Prof. dr. Luciano Fasotti Dr. Marc Hendriks

  2. Sectie Neuro- & revalidatiepsychologie Prof. dr. Roy Kessels (hl)* Prof. dr. Luciano Fasotti (bijz hl)* Prof. dr. Jos Egger (bijz hl)* Dr. Paul Eling (uhd) Dr. Marc Hendriks (ud)* Dr. Ellen de Bruijn (ud) Dr. Joukje Oosterman (ud) Drs. Karin van Bronswijk (docent) + (buiten)promovendi + secretariaat (bio.neuro@donders.ru.nl) *BIG KNP

  3. Cognitieve neurowetenschappen Klinische psychologie Functieleer Neuro- & Revalidatiepsychologie Farmacologie Biologische psychologie Neurologie Revalidatiegeneeskunde Psychiatrie Neuroradiologie Cognitieve Neurowetenschappen Ontwikkelingspsychologie Psychogerontologie Medische Psychologie (Neuro)biologie

  4. Diagnostiek Begeleiding Behandeling Voorlichting De klinisch neuropsycholoog in de praktijk • Algemeen of academisch ziekenhuis • Psychiatrisch ziekenhuis • Revalidatiecentrum • Psychogeriatrie • GGZ • Commerciële dienstverlening

  5. Alumni • Banden met de RU? • Banden met neuro- en revalidatiepsychologie? • Banden met het werkveld? • “Vroeger” en nu? • Tussenrichting vs. sectie • Onderzoeksthema’s

  6. Opleidingstraject in de psychologie Kessels et al 2010 Psychologie en Praktijk

  7. Scientist-practitioner

  8. Wat is een functiestoornis ? Gedragsbeperking vs. functiestoornis .. een zo spaarzaam mogelijke verklaring van een gedragsbeperking die het gevolg is van een hersenletsel of -dysfunctie..  unieke eigenschap  onafhankelijkheid  Functies of functiedomeinen niet meetbaar met één test test doet beroep op meerdere (deel)functies uitvoering test afhankelijk individuele patiënt

  9. Het ICF-model (WHO, 2001) Aandoeningen en ziekten ACTIVITEITEN PARTICIPATIE FUNCTIES HANDICAP STOORNIS BEPERKING

  10. DIAGNOSTISCHE CYCLUS (de Bruyn) VERWIJZING PROBLEEMANALYSE KLACHTENANALYSE • Wat is er aan de hand? • Klacht 1, 2, .. Symptoom 1, 2,…  Syndroom • definiëren van psychische stoornissen: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) OORZAAKANALYSE INDICATIE ANALYSE ADVIES 3 juni 2014 16 De Bruyn,1992, Euro J of Psy Assessment

  11. DSM • Overzicht van aanvaarde definities van psychische stoornissen • Descriptief – niet gebaseerd op theorie van psychopathologie, maar klinische criteria  paniekstoornis (tenminste 4 symptomen) • Ademnood, duizeligheid, hartkloppingen, trillen of beven, transpireren, naar adem happen, misselijkheid, depersonalisatie of derealisatie • Categoriserend, op 5-tal assen • Niet diagnosticerend • DSM5; dimensionaliteit

  12. Psychodiagnostiek Dia-gnostiek: “kennis door kijken” psychodiagnostiek volgens empirische cyclus Hypothesetoetsend Gefaseerd proces: Aanmelding en vraagstelling Dossieronderzoek / (hetero-)anamnese Formuleren van hypothesen Onderzoeksoperationalisatie Afname, verwerking, toetsing van hypothesen Integrale beschrijving van patiëntgegevens; beantwoorden vraagstelling en rapportage

  13. Evidence based psychodiagnostiek Gestandaardiseerd en wetenschappelijk onderbouwd instrumentarium (standaardisering, normering, betrouwbaarheid, validiteit) Transparantie: alle stappen moeten verantwoord kunnen worden Multimethodisch; meerdere onderzoeksmethoden en informatiebronnen  N=1 studie bij een patiënt

  14. Indicatie neuropsychologische diagnostiek • 2 Aantoonbare neurologische ziekten • Dementieën • Parkinson • Multiple Sclerose • Epilepsie • Korsakov • et cetera • 1 Vastgestelde leasies in de hersenen • Aangeboren of verworven neurologische aandoeningen; • Hydrocefalus, • Meningitis, encefalitis, • Traumatisch hersenletsel, • Cerebrale tumoren, CVA, • 3 veronderstelde relatie hersenen - gedrag • Somatische ziekten die cerebraal functioneren kunnen beïnvloeden, zoals diabetes, leverstoornissen • Specifieke ontwikkelingsstoornissen; dyslexie, • Psychiatrische stoornissen; schizofrenie, OCD, etc • Gedragsproblemen (onverklaarbaar vanuit context); ADHD, • Langdurig middelengebruik; medicatie, alcohol, drugs • Disharmonisch profiel, plotse achteruitgang • Evalueren van behandeling

  15. Doelstellingen neuropsychologische diagnostiek • Psychologische functieanalyse • Inventarisatie van gestoorde vs. Intacte functies en vaardigheden  sterktezwakte-profiel (cognitief, persoonlijkheidsaspecten, emotionele status, sociaal gedrag)  consequenties dagelijks leven • descriptief • “Zijn bij deze patient met epileptische aanvallen vanuit links temporaal de ernstige geheugenklachten te objectiveren en gerelateerd aan de lokalisatie van de epilepsie, en / of aan de stemmingsproblemen van depressieve aard en / of verbandhoudend met de antiepileptica?”

  16. Doelstellingen neuropsychologische diagnostiek 2. Bijdrage aan multidisciplinaire diagnostiek • Vooral indicatiestellingen 2 en 3 • Gedragssymptomen grote rol in diagnose  differentieeldiagnostisch • Inventarisatie van gestoorde vs. Intacte functies en vaardigheden  sterktezwakte-profiel (cognitief, persoonlijkheidsaspecten, emotionele status, sociaal gedrag)  consequenties dagelijks leven “Zijn de plotse gedrags- en persoonlijkheidsveranderingen bij deze 57 jarige man wiens vader op jonge leeftijd aan een dementieel proces is gestorven, aanleiding tot het vermoeden van een frontotemporale dementie?”

  17. Bronnen diagnostisch proces • OBSERVATIE • TESTRESULTATEN • KLINISCHE PSYCH • NEUROPSYCH ANAMNESE HETERO-ANAMNESE MEDISCH DOSSIER INTERACTIE • ETIOLOGIE • NEUROLOGISCH • MEDISCH • PSYCHISCH FUNCTIONELE ANATOMIE

  18. Testselectie: Sensitiviteit en specificiteit Testscore als kritische grens Ten onrechte vals negatieven Ten onrechte vals positieven Sensitiviteit “waarschijnlijkheid dat een test lijders aan een stoornis goed classificeert”  ‘pakkans’ Specificiteit “waarschijnlijkheid dat niet-lijders als niet-lijders worden geclassificeerd”  laag mogelijke kans op fout-positieve uitslag

  19. Beneden- gemiddeld Boven- gemiddeld Afwijkend Uitmuntend Gemiddeld

  20. 26 Validiteit van bestaande tests Visuoconstructieve praxis, psychomotoriek, perceptie/gnosis, visuele aandacht, planning/organisatie, incidenteel leren Van der Meer & Eling, 2008 TvN

  21. 27 Ecologische validiteit • Routeleren (RBMT): • Onmiddellijk+uitgesteld • Plafondeffect • Standaardisatie beperkt Ruimtelijk leren

  22. Object-locatiegeheugen Nunn, Graydon, Polkey, & Morris Brain 1999; 122: 47-59

  23. 29 • MTA-score (1-4) • Correleert met ernst dementie • En geheugenstoornis

  24. Location Learning Test (Bucks & Willison, 1997; Bucks et al., 2000; Bucks et al., 2011) • 5 leertrials met testfase • uitgestelde testfase • mogelijkheid tot objectrecognitie • 2 parallelle versies • analoog aan 15WT • LLT-2 met Nederlandse handleiding in voorbereiding

  25. Gemiddelde Verplaatsingsscore (SEM)

  26. Kessels, Nys, Brands, & Van Zandvoort, Tijdschr Gerontol Geriatr 2004;35:147-52.

  27. Testbatterijen Rivermead Behavioural Memory Test Wechsler Memory Scale Geheugendiagnostiek

  28. Stoornis vs. beperking Uitgebreide testbatterij gericht op “alledaags” geheugen(dis)functioneren, uit onvrede met ecologische validiteit van bestaande tests Rivermead Behavioural Memory Test • Subtests (4 parallelversies): • Naam bij foto • Verborgen eigendom • Afspraak (wekker) • Herkennen van plaatjes • Verhaaltje • Herkennen van gezichten • Route en boodschap afgeven • Oriëntatie

  29. RBMT-3: normeringsonderzoek loopt nu

  30. RBMT vier parallelversies, RBMT-3 twee parallelversies Wel minder gevoelig voor plafondscores Normen oude RBMT-NL matig Totaalscore max 12 (<9 wijst op geheugenstoornis) Subtestscores (profielscores) niet genormeerd Uitgebreid met nieuwe subtest: niet-alledaagse taak RBMT-3

  31. RBMT-3: Niet-alledaagse taak

  32. Normeringsonderzoek net gestart i.s.m. Pearson en GGZ Noord- en Midden-Limburg Verzamelen data gezonde vrijwilligers Patiëntgroepen: korsakovsyndroom, dementie, NAH RBMT-3-NL

  33. testbatterij voor het vaststellen van geheugenstoornissen breed scala aan tests MQ: memory quotiënt (cf. IQ: M=100, SD=15), niet gecorrigeerd voor opleidingsniveau, wel voor leeftijd MQ inmiddels vervangen door indexscores WMS (1945) WMS-R (1984) WMS-III (1997) WMS-IV (2009) Wechsler Memory Scale

  34. AUDITORY VISUAL Logical Memory I Verbal Paired Associates I Faces I Family Pictures I IMMEDIATE MEMORY Faces II Family Pictures II Logical Memory II Verbal Paired Associates II DELAYED MEMORY WORKING MEMORY

  35. WechslerMemoryScale – 4th ed. (WMS-IV) Normeringsonderzoek dr. Marc Hendriks ism Pearson en Kempenhaeghe  spin-off van WAIS-IV-normering Normeringsonderzoek NL-versie start i.s.m. Pearson en Radboud Universiteit (Marc Hendriks et al.)

  36. Faces subtest I en II

  37. Family Pictures WMS-IV

  38. Spatial Addition Based on “N-Back Paradigm”, Spatial Addition requires minimal motor function as the client must: Remember location of dots on two separate pages Add or subtract locations Hold and manipulate visual spatial information Wechsler Memory Scale – IV (WMS-IV)

  39. Symbol Span A “Visual analog to Digit Span”, clients are asked to remember the design and the left to right sequence of the design. The clients are then asked to select the correct design from foils and choose them in the correct sequence. Wechsler Memory Scale – IV (WMS-IV)

  40. Design Memory Containing four items of increasing difficulty, Design Memory evaluates immediate and delayed recall as well as delayed recognition. It does not include drawing and reduces the opportunity to guess the correct response. You can obtain scores for spatial, details, and correct content in the correct location as well as contrast scores for spatial versus detail, immediate versus delayed, and recognition versus delayed. Wechsler Memory Scale – IV (WMS-IV)

  41. Fundamenteel onderzoek naar cognitieve functies Onderzoek bij de sectie NRP • Vertalen naar patiëntpopulaties • En toepassen in de klinische praktijk (testontwikkeling) • Met als doel verbetering van behandelmogelijkheden

More Related