Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem z pourazowym krwawieniem wewnątrzczaszkowym

1. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem z pourazowym krwawieniem wewnątrzczaszkowym Elżbieta Janiszewska Praca licencjacka UM w Łodzi

2. URAZ GŁOWY • Najczęstsza przyczyna pourazowej śmierci i kalectwa u dzieci • Stanowi 50 % wszystkich urazów • Jest przyczyną 25% zgonów urazowych • Wynikiem urazu jest: - uszkodzenie - niedokrwienie - niedotlenienie mózgu • Ciężkość urazu zależy od: - wieku pacjenta - siły urazu - czasu działania siły - obecności innych urazów

3. PRZYCZYNY URAZÓW GŁOWY U DZIECI • Wypadki komunikacyjne • Upadki - w poziomie lub z wysokości • Urazy na rowerze • Urazy sportowe • Pobicia • Zespół dziecka maltretowanego ,,shaken baby syndrom”

4. URAZ PIERWOTNY OUN BEZPOŚREDNI URAZ TKANKI NERWOWEJ Urazy przenikające Urazy tępe: • siła zewnętrzna działająca na powierzchnię czaszki • zasada trzech zderzeń • mechanizm „coup” „contre-coup” z odbicia

5. MECHANIZM „COUP” – „CONTRCOUP”

6. PRZYCZYNY POZACZASZKOWE Hipotensja Hipoksja Hiperkarbia Hiperglikemia Hipoglikemia PRZYCZYNY WEWNĄTRZCZASZKOWE Nadciśnienie wewnątrzczaszkowe Niskie ciśnienia przepływu mózgowego Wgłobienie mózgu Pourazowy skurcz naczyniowy URAZ WTÓRNY OUN

7. PODZIAŁ URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCH • Uszkodzenie powłok czaszki • Złamania linijne kości sklepienia czaszki (nie wymagają leczenia operacyjnego, towarzyszą ciężkim urazom głowy) • Wstrząśnienie mózgu • Stłuczenie mózgu • Pourazowy obrzęk mózgu i obrzmienie mózgu • Pourazowe krwawienie podpajęczynówkowe • Krwawienia wewnątrzczaszkowe (nad i podtwardówkowe, śródmózgowe)

8. DIAGNOSTYKA – BADANIA OBRAZOWE • TK– pilnie przed upływem 2-4 godzin od przyjęcia pacjenta • MR • RTG– wykluczenie złamań kości czaszki • USG– przezciemiączkowe

9. METODY LECZENIA DZIECI PO CIĘŻKIM URAZIE GŁOWY Ciągłe Monitorowanie Stanu Pacjenta Celem Podjęcia Decyzji o Rodzaju Leczenia (Intensywna Terapia, Nadzór i Pielęgnacja) LECZENIE ZACHOWAWCZE (P/OBRZĘKOWE I NEUROPROTEKCYJNE) LECZENIE OPERACYJNE • Kraniotomia • Kraniektomia odbarczająca • Drenaż dokomorowy

10. KRWAWIENIA WEWNĄTRZCZASZKOWE

11. KRWIAK NADTWARDÓWKOWY • Zbiornik krwi między oponą twardą i kością • Źródło krwawienia – tętnica oponowa środkowa • W TK – kształt dwuwypukłej soczewki jednolicie hiperdensyjnej • Ostry (podostry i przewlekły rzadko u dzieci)

12. KRWIAK PODTWARDÓWKOWY OSTRY PRZEWLEKŁY Przystąpienie do operacji usunięcia krwiaka podtwardówkowego po czasie powyżej 4 godzin 3-krotnie zwiększa śmiertelność.

13. Ewakuacja krwiaka podtwardówkowego

14. KRWIAK ŚRÓDMÓZGOWY • Wynaczynienie krwi do miąższu tkanki mózgowej • W TK – wygląd plamistego obszaru o podwyższonej gęstości • Leczenie – kraniotomia, czasami kraniektomia odbarczająca

15. DZIAŁANIA PRZEDSZPITALNE • Utrzymanie drożności dróg oddechowych – ABCDE, wraz ze stabilizacją kręgosłupa szyjnego (kołnierz Schanza) • Zapobieganie niedotlenieniu mózgu (hipoksemii) • Zapobieganie hipotensji (późny objaw wstrząsu u dzieci) • Unikanie profilaktycznej hiperwentylacji • Zapobieganie aspiracji • Ocena stanu świadomości i reakcji ruchowej, zanotowanie wg GCS (intubacja na ≤ 8 pkt ) • Ocena reakcji źrenic na światło, ich szerokości, ustawienia oraz ruchomości gałek ocznych • Sedacja i analgezja (leki uspokajające i p/bólowe) • Kontrola temperatury (unikanie hipertermii) • Utrzymanie prawidłowej glikemii • Profilaktyka p/drgawkowa

16. ROLA PIELĘGNIARKI RATUNKOWEJ • Wstępna ocena ciężkości urazów i organizacja bezpiecznego transportu chorego do szpitala • Samodzielne podejmowanie i wszczęcie technik monitorowania funkcji życiowych pacjenta • Aktywne wykonywanie zadań ratunkowych w trakcie resuscytacji u dzieci i dorosłych • Samodzielne wykonywanie zaawansowanych czynności medycznych tj. intubacja dotchawicza, defibrylacja w stanach nagłych (po odbyciu przeszkolenia) • Wykonywanie dostępów donaczyniowych, zestawów infuzyjnych i przetaczanie płynów • Zaopatrzenie ran jałowymi opatrunkami i doraźne unieruchomienie złamań • Zapobieganie utraty ciepła – ogrzanie dziecka • Wykrywanie wczesnych objawów powikłań pourazowych mózgu

17. ODDZIAŁY RATUNKOWE – ZADANIA PIELĘGNIARKI • Przygotowanie oddziału • Skuteczne i szybkie dokonanie wstępnej oceny stanu dziecka przyjętego z wypadku • Zapewnienie bezpieczeństwa • Sprawna resuscytacja • Znajomość aparatury, stałe monitorowanie i analiza parametrów życiowych co 3 minuty • Pobieranie wstępnych próbek krwi do badań • Rejestrowanie nadchodzących wyników badań i ich odpowiednie przekazanie zespołowi • Ocena i monitorowanie bólu oraz innych objawów w stanach ciężkich, zagrażających życiu dziecka

18. Podejmowanie decyzji o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w sytuacjach zagrożenia • Upewnienie się telefoniczne o gotowości przyjęcia pacjenta przez oddział wskazany do podjęcia leczenia ostatecznego • Nie opóźnianie i bezpieczne przekazanie dziecka do oddziału • Opieka nad rodziną i najbliższymi dziecka • Zastosowanie procedury medycznej w przypadku dawców i biorców organów • Postępowanie zgodnie z etyką zawodową i obowiązującym prawem

19. SZCZEGÓŁOWE DZIAŁANIA PIELĘGNIARSKIE • Działania opiekuńcze • Działania terapeutyczne • Działania rehabilitacyjne • Działania profilaktyczne • Działania edukacyjne

20. PODSUMOWANIE • Szybkość wdrożenia właściwego postępowania w opiece nad chorym pourazowym • Kierowanie się kompleksowymi i wielokierunkowymi standardami postępowania w poszczególnych etapach pomocy medycznej • Ciągłość monitorowania poszczególnych parametrów życiowych oraz wnikliwa obserwacja stanu klinicznego pacjenta • Wiedza, wysokie kwalifikacje i umiejętności pielęgniarek wpływające na jakość terapii oraz upoważniające do podejmowania decyzji leczniczych w sytuacjach nagłych lub powikłaniach

21. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.