Psikodiagnoza

1. Psikodiagnoza Leksioni6.2

2. Metodat diagnostike • Dy metoda për kryerjen e detyrave në psikodiagnostikën klinike • Sipas sistemit të cilin ato vëzhgojnë • Sipas metodës diagnostike të përdorur

3. 1. Sipas sistemit • Orientohemi nga aspektet e sjelljes dhe përjetimet njerëzore, të cilat transmetohen në nivelet e çrregullimeve psikike: • Aspektet trupore (fiziologjike) • Mendimet dhe ndjenjat (aspekti konjitiv, emocional) • Sjellja (motorike, gjuhësore)

4. 2. Sipas metodës diagnostike Biseda diagnostike Intervistat e strukturuara dhe të standardizuara të psikologjisë klinike Testet, pyetësorët Metodat e vëzhgimit Metodat psikofiziologjike dhe biologjike

5. Kushtet e punës në psikodiagnostikën klinike • Kushtet institucionale • Motivacioni i pacientit dhe grada e çrregullimit • Terapisti

6. Kushtet e punës • Psh., në një klinikë private, primare është terapia individuale apo grupale • Në një spital psikiatrik primar është trajtimi farmakologjik • Në klinika psikosomatike parësorështë trajtimi psikosomatik • Në qendra këshillimi është trajtimi terapeutik • Në qendrat e rehabilitimit janë aftësitë aktuale • Aftësitë e terapistit, përvoja, empatia

7. Kushtet e pacientëve Lloji i çrregullimit Motivacioni i pacientit Orientimi i mëparshëm profesional mjekësor Statusi social i pacientit Situata ekonomike Prejardhja kulturore dhe fetare

8. Kushtet e pacienteve Barriera për shkak të anktheve (ngurrime) Shpresa për marrjen e ndihmës Pasiguria, nëse ndodhet në vendin e duhur Turpi, për kërkimin e ndihmës psikologjike

9. Psikodiagnostika klinike Psikologjia klinike përdor njohuritë e psikologjisë shkencore në fushën e çrregullimeve psikike dhe ato trupore për të bërë një ndërhyrje psikologjike Hulumton shfaqjen e çrregullimeve të ndryshme psikike Si dhe pse qëndrojnë apo ruhen (persistojnë) këto çrregullime dhe si funksionojnë

10. Qëllimi i ndërhyrjes Zbutja apo mënjanimi i çrregullimit Njohuritë paraprake për çrregullimin ndërthuren me njohuritë individuale të pacientit Pasi njihemi me simptomologjinë e çrregullimit kalojmë në fazën e shqyrtimit të mundësisë së ndërhyrjes

11. Stadi 1. Përshkrimi cilësor dhe sasior i çrregullimit • Njihemi me çrregullimin psikik ekzistues dhe me karakteristikat e tij • Shpeshtësia (sa shpesh ndodh) • Intensiteti (sa i fortëështë ) • Kohëzgjatja (sa mban) • Kushtet (ambienti, konteksti, vendndodhja) • Faktorët (parësorë dhe dytësorë shoqërues)

12. Stadi 2. Klasifikimi i çrregullimit psikik Pas njohjes me informacionin e përgjithshëm përqëndrohet vëmendja tek problematika duke u konsultuar me manualet diagnostike në lidhje me çrregullimin korrespondent Konsultimi mund të përcaktojë metodën e ndërhyrjes Metoda (terapia) mund të ndryshojë gjatë trajtimit

13. Stadi 3. Eksplorimi i historisë personale Njihemi me kushtet e caktuara të jetës së individit që kanë ndikuar në shfaqjen dhe zhvillimin e çrregullimit Hap i rëndësishëm për planifikimin e trajtimit individual

14. Stadi 4. Vëzhgimi Vëzhgohet nëse ka ndryshim gjatë trajtimit Trajtimi i përshtatet ndryshimeve të pacientit

15. Stadi 5. Verifikimi Bëhet ridiagnostikimi Bëhet në fund të terapisë

16. Metodat diagnostike • Dy metoda për kryerjen e detyrave në psikodiagnostikën klinike • Sipas sistemit të cilin ato vëzhgojnë • Sipas metodës diagnostike të përdorur

17. 1. Sipas sistemit • Orientohemi nga aspektet e sjelljes dhe përjetimet njerëzore, të cilat transmetohen në nivelet e çrregullimeve psikike: • Aspektet trupore (fiziologjike) • Mendimet dhe ndjenjat (aspekti konjitiv, emocional) • Sjellja (motorike, gjuhësore)

18. 2. Sipas metodës diagnostike Biseda diagnostike Intervistat e strukturuara dhe të standardizuara të psikologjisë klinike Testet, pyetësorët Metodat e vëzhgimit Metodat psikofiziologjike dhe biologjike

19. Kushtet e punës në psikodiagnostikën klinike • Kushtet institucionale • Motivacioni i pacientit dhe grada e çrregullimit • Terapisti

20. Kushtet e punës • Psh, në një klinike private primare është terapia individuale apo grupale • Në një spital psikiatrik primar është trajtimi farmakologjik • Në klinika psikosomatike parësor është trajtimi psikosomatik • Në qendra këshillimi është trajtimi terapeutik • Në qendrat e rehabilitimit janë aftësitë aktuale • Aftësitë e terapistit, përvoja, empatia

21. Kushtet e pacientëve Lloji i çrregullimit Motivacioni i pacientit Orientimi i mëparshëm profesional mjekësor Statusi social i pacientit Situata ekonomike Prejardhja kulturore dhe fetare

22. Kushtet e pacientëve Barriera për shkak të anktheve (ngurrime) Shpresa për marrjen e ndihmës Pasiguria, nëse ndodhet në vendin e duhur Turpi, për kërkimin e ndihmës psikologjike

23. Terapistët Terapia e fokusuar te klienti nuk pranon klasifikimin diagnostik (DSM-IV, ICD-10) Terapia bihejvioriste fokusohet tek sjellja, analizojnë simptomat dhe kushtet ku është zhvilluar

24. Bisedat diagnostike • Kujdes në përdorimin e empatisë: kalimi i cakut të empatisë rrezikon ndikimin tek pacienti (empati racionale) • Biseda duhet orientuar në mbledhjen e informacionit (anamneza) mbi simptomat • Jo dhënie mendimesh, jo moralizime, por profesionalizëm • Të krijohet njëlidhje mes të dyve • Të krijohet atmosfera e përshtatshme (konteksti, ambienti) • Pacienti të gjendet sa më mirë, sa më qetë, në mënyrë që të hapet, të motivohet, të ketë besim

25. Qëllimi i bisedës Të përshkruajë në hollësi problemin (eksplorim i problematikës aktuale) Të kuptojë se nëç’mënyrë ruhet (persiston) ende problemi Të nxjerrë faktet e rëndësishme në lidhje me problemin e historisë personale të individit (eksplorim i sfondit të historisë personale)

26. Eksplorim i problematikës aktuale Temat qëndrore: simptomatike aktuale dhe problemi prezent Shpeshtësia Kohëzgjatja Intensiteti Shkalla e dëmtimit Sjellja e pacientit

27. Eksplorim i problematikës aktuale Strukturim i problemit në gjuhën e psikologjisë klinike Të përputhen linjat e shpjegimit terapeutik të problemit me linjat e perceptimit dhe vlerësimit subjektiv të problemit Pacienti njihet me shpjegimin terapeutik, me çrregullimn e tij dhe me metodën e ndërhyrjes

28. Eksplorim i problematikës aktuale Pacienti mund të shfaqë vështirësi në pranimin e shpjegimit terapeutik në sajë të këndvështrimit të tij subjektiv Prezantimi duhet të jetë transparent, i kujdesshëm (përdoren pyetjet e strukturuara si dhe intervistat e strukturuara)

29. Eksplorim i historisë personale Përmbledhja anamnestike Kur është shfaqur problemi për herë të parë? Sipas pacientit kush janë shkaktarët Simptoma eventuale të mëpershme Zgjidhjet e vetëorientuara eventuale Trajtimet eventuale të mëparshme Fëmijëria, adoleshenca, marrëdhënia me familjarët, edukimi, zhvillimi arsimor

30. Eksplorim i historisë personale • Ka gjithmonë një lidhje mes shpjegimit tëçrregullimit dhe mënyrës si ruhet i pandryshueshëm ky çrregullim: • Duhet mënjanuar subjektivizmi i pacientit në lidhje me këndvështrimin e problemit të tij • Të vëzhgojmë ku e vë theksin pacienti pa anashkaluar të dhëna të tjera që faktikisht mund të jenë më të rëndësishme por që për pacientin nuk janë • Gjejmë në këtë mënyrë përforcuesin e çrregullimit pra, pikën e fillimit të ndërhyrjes