BROŃ BIOLOGICZNA

1. BROŃ BIOLOGICZNA

2. Historia. Istota broni biologicznej i przykłady jej stosowania. Środki służące do przenoszenia broni biologicznej. Oznaki użycia broni biologicznej. Ochrona przed zakażeniem bronią biologiczną.

3. HISTORIA W historii wojen wielokrotnie wspomina się umyślne przenoszenie „zarazy” na wojska przeciwnika, to jednak wiadomości te nie są poparte żadnymi udokumentowanymi dowodami.

4. Znane przykłady użycia broni biologicznej w historii. 1.I Wojna światowa rok 1915 zatrucie studni przez Niemców w Galicji. 2. 1917 r. zarażanie francuskich koni nosacizną. 3. 1939-1942 Japonia użyła broni biologicznej w : • Mongolii nad rzeką Chałchin-Goł.1939 r. skazani na śmierć zrażali ujęcia wody podczas wycofywania się wojsk japońskich, • Chiny Po raz pierwszy w 1940 roku japończycy rozsiali pchły z samolotu w rejonie Nin-bo zarażone były pałeczkami dżumy. Drugi raz pchły rozsiane zostały nad ważnym węzłem komunikacyjnym w Czan-de i jeziorem Dun-tin-chu. Trzeci wypadek użycia broni biologicznej miał miejsce w 1942 r. podczas odwrotu armii japońskiej: • Zatruwano ujęcia wody; • Zapasu żywności; • A nawet wypuszczano na wolność zarażonych jeńców.

5. Znane przykłady użycia broni biologicznej w historii. 4. Niemcy przez cały okres wojny prowadziły intensywne prace nad bronią biologiczna w: • Laboratorium Poznańskim, ewakuowanym pod koniec wojny do Turyngii gdzie prace trwały do końca wojny; • Oraz opodal Sachsenburga, gdzie na szeroką skale produkowano pałeczki dżumy pod kierownictwem Roberta Kocha – dyrektora instytutu oraz profesora Hildemeistera. Jednak po za kilkoma dywersjami Niemcy nie użyły tego rodzaju broni na szeroką skalę. 5. Ameryka Północna w latach 1950 - 1953 użyła broni biologicznej w Korei.

6. Co to jest broń Biologiczna? Bronią biologiczną nazywany bojowe środki biologiczne wraz urządzeniami służącymi do ich przenoszenia.

7. Istota broni biologicznej. Jest to broń masowego rażenia, czynnikiem rażącym są: • Bakterie; • Wirusy; • Riketsje; • Grzyby chorobotwórcze; • Toksyny.

8. Bakterie (od gr.bakterion "pałeczka") – jednokomórkowe lub kolonijne organizmy o budowie prokariotycznej. • Bakteriami zajmuje się mikrobiologia oraz jej wyspecjalizowany dział – bakteriologia. • Bakterie odgrywają pożyteczną ekologicznie rolę w obiegu biogennych pierwiastków. Bakteria Bordetella bronchiseptica

9. Wirusy (łac.virus - trucizna) to zbudowane z białek i kwasów nukleinowych twory organiczne nie posiadające struktury komórkowej, namnażają (tak nazywa się "rozmnażanie" wirusów) się przez infekowanie żywych komórek. Wirusy są bezwzględnymi pasożytami wewnątrzkomórkowymi, namnażającymi się dzięki wykorzystaniu aparatu kopiującego zawartego w komórkach. Zawierają materiał genetyczny w postaci RNA lub DNA, wykazują jednak zarówno cechy komórkowych organizmów żywych, jaki materii nieożywionej. • Wirusologia jest dziedziną nauki zajmującą się wirusami.Szereg wirusów jest chorobotwórczych dla człowieka i zwierząt, są one często przyczyną groźnych chorób. Wirus HIV Wirus Marburg

10. Riketsje - Gram-ujemnebakterie o kształcie pałeczkowatymz rodzaju Rickettsia, rzędu Rickettsiales. • Są to pasożyty wewnętrzne, zwykle wewnątrzkomórkowe, występujące u człowieka i ssaków, owadów (np. pcheł, kleszczy, wszy), niekiedy innych stawonogów, rozmnażające się wyłącznie w żywych komórkach, przenoszone przez owady na ludzi i zwierzęta wywołując w ich organizmach "riketsjozy". • Najgroźniejszą riketsjozą jest tyfus plamisty. Inne riketsjozy to: gorączka Q, tyfus plamisty Gór Skalistych, gorączka okopowa, dur plamisty szczurzy, kleszczowe zapalenie opon mózgowych. • Riketsje na odzieży zachowują zdolność zakażania przez okres 2-3 tygodni. Ich żywym zbiornikiem są zakażone pchły, pasożytujące na szczurach i myszach. Riketsje są wydalane przez wszy wraz z kałem oraz ich wymiocinami. Do ustroju mogą dostać się przez drapanie skóry. Zmiany patologiczne riketsjoz dotyczą naczyń krwionośnych, układu nerwowego, gruczołów dokrewnych i serca.

11. Toksyny bakteryjne, jady bakteryjne, substancje chemiczne wytwarzane przez bakterie, wywołujące zatrucie ustroju wyższego. Rozróżnia się ektotoksyny (egzotoksyny) i endotoksyny. • Pierwsze, wydzielane na zewnątrz komórki, są silnymi jadami i wywołują swoiste objawy chorobowe, mają strukturę białkową i w związku z tym są wrażliwe na działanie wysokich temperatur oraz są rozkładane przez enzymy trawienne (z wyjątkiem toksyny botulinowej i enterotoksyny gronkowcowej). Mają silne właściwości antygenowe, a przygotowane z nich anatoksyny używane są do uodporniania ludzi i zwierząt. Wytwarzane są głównie przez bakterie Gram-dodatnie (metoda Grama). • Drugie uwalniają się dopiero przy rozpadzie komórki bakteryjnej. Są one słabymi jadami, a objawy chorobowe przez nie wywoływane nie są swoiste gatunkowo. Chemicznie są to kompleksy wielocukrowo-lipidowo-polipeptydowe. Mają słabe właściwości antygenowe. Nie są rozkładane przez enzymy trawienne, są natomiast ciepłostałe. Wytwarzane są głównie przez bakterie Gram-ujemne. • Do toksyn bakteryjnych często zaliczane są również inne substancje toksyczne dla makroorganizmów, a wytwarzane przez bakterie.

12. Grzyby chorobotwórcze, grzyby zdolne do zakażenia tkanek ustrojów wyższych. Chorobotwórcze dla człowieka gatunki należą do dwóch podgromad: workowców (Ascomycetes), a zwłaszcza klasy (Endomycetes) i dawniej wyróżnianej klasy pleśniaków (Phycomycetes) oraz grzybów niedoskonałych (Deuteromycotina = Fungi imperfecti). • Spośród grzybów chorobotwórczych największą rolę odgrywają: dermatofity (Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum), drożdżaki (Candidia, Cryptococcus) i inne. • Grzyby te wywołują u człowieka grzybice powierzchowne i głębokie. Badanie mikrobiologiczne grzybic polega na wykonaniu preparatu i jego ocenie pod mikroskopem, izolacji i hodowli na specjalnych podłożach, a następnie na różnicowaniu otrzymanych szczepów. W grzybicach głębokich duże znaczenie mają badania serologiczne (reakcje serologiczne).

13. Celem stosowana jest spowodowanie: • wyeliminowania wojsk przeciwnika, • unicestwienia ludności cywilnej, • destabilizacji zaplecza. Czynnikiem chorobotwórczym są drobnoustroje chorób zakaźnych np.: • Kleszczowe zapalenie mózgu; • Cholera; • Dur brzuszny i plamisty; • Żółta febra; • Dżuma; • Wąglik; • Nosacizna; • Grzybice.

14. Kleszczowe zapalenie mózgu; • Zachorowania są związane na ogół z ogniskami przyrodniczymi, w których wirus krąży między zwierzętami (gryzonie, zwierzyna leśna, ptaki wędrowne) i przenosicielami wirusa, którymi są kleszcze. Cykl ten zachodzi niezależnie od człowieka. W Polsce od wielu lat zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu występowały głównie na terenach endemicznych w dawnym województwie białostockim, suwalskim i olsztyńskim. Od 1993 roku liczba zgłoszonych zachorowań pokaźnie wzrosła w porównaniu z okresem poprzednim i co roku zgłasza się od 181 do 267 przypadków. • W Polsce wystąpiły trzy ogniska kleszczowego zapalenia mózgu szerzące się drogą pokarmową przez picie mleka zakażonych krów (woj. Olsztyńskie - 1974 r.) i mleka koziego (woj. Kieleckie - 1995 r., woj. Wrocławskie - 1996 r.). Nasilenie zachorowań na kzm obserwuje się od 1993 r. w wielu krajach europejskich.

15. Cholera to ostra i zaraźliwachoroba zakaźnaprzewodu pokarmowego, której przyczyną jest spożycie pokarmu lub wody skażonejGram-ujemną bakterią - przecinkowcem cholery (Vibrio cholerae). Bakteria występuje w dwóch serotypach: • O1 • O139 • Serotyp O1 ma dwa biotypy: • klasyczny • El Tor • Cholerę cechuje śmiertelność około 1% (skrajnie do 20%) przypadków prawidłowo leczonych i 50% przy braku leczenia. Wg danych WHO w 2001 roku na świecie zanotowano 184311 przypadków tej choroby, a z jej powodu zmarło 2728 osób.Na świecie miało miejsce 7 pandemii cholery.

16. dur plamisty epidemiczny, wywoływany przez Rickettsia prowazekii - źródłem zakażenia jest chory człowiek, przenosicielem wesz odzieżowa, rzadziej głowowa. Zarazki znajdują się w kale wszy i zostają wtarte w naskórek uszkodzony przez zadrapanie. • Okres wylęgania 12-14 dni. Objawy: nagły początek, dreszcze, wysoka gorączka, bóle głowy, uczucie ogólnego rozbicia, nudności i wymioty. Po 4-5 dniach pojawia się charakterystyczna wysypka: drobna, plamista często krwotoczna, zajmująca rzutami całe ciało. • Równocześnie występują objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego tj.: zamroczenie, podniecenie, halucynacje (omamy), próby ucieczki z łóżka. Po ustąpieniu tych objawów, często zdarza się, że chorzy stają się apatyczni, popadają w stan anergii, mają obniżone ciśnienie tętnicze, może dojść nawet do zapaści. • Leczenie zawsze w szpitalu zakaźnym. Zapobieganie polega na zwalczaniu wszy, izolacji chorych, szczepieniach ochronnych. Choroba trwa 4-6 tygodni i pozostawia trwałą odporność , chociaż zdarzają się nawroty. • dur plamisty endemiczny, wywoływany przez Rickettsia typhi (mooseri) - źródło zakażenia stanowi szczur i inne małe gryzonie, przenosicielem jest pchła szczurza.

17. Dur brzuszny (łac.typhus abdominalis) jest ogólnoustrojową chorobą bakteryjną wywołaną pałeczkami z gatunku Salmonella typhi i charakteryzująca się gorączką, krańcowym wyczerpaniem, bólami brzucha, objawami zatrucia endotoksyną (splątanie) i różową wysypką, tak zwaną różyczką durową czyli rumieniową wysypką plamisto-grudkową zlokalizowaną na skórzeklatki piersiowej lub nadbrzusza. • Towarzyszy tym objawom także powiększenie wątroby, śledzionyi węzłów chłonnychszyi, oraz zapalenie spojówek. Pomimo gorączki występuje względna bradykardia. • Zwany dawniej tyfusem lub tyfusem brzusznym. • Tyfus plamisty, dur plamisty – (łac.Typhus exanthematicus) - jedna z głównych chorób zakaźnych, przyczyna ciężkich epidemiii śmierci milionów ludzi.

18. Żółta febra to choroba wywoływana jest przez wirusa należącego do grupy tzw. flavivirusów. Infekcja może przebiegać pod różnymi postaciami klinicznymi – od łagodnych objawów do ciężkiej choroby, kończącej się śmiercią. Słowo „żółta” w nazwie pochodzi od żółtaczki towarzyszącej części zakażeń. W Afryce występują dwa typy wirusów – jeden w Afryce Wschodniej, drugi w Zachodniej. W ciągu ostatnich 20 lat na świecie wzrosła liczba epidemii żółtej gorączki, a coraz więcej krajów zgłasza przypadki tej choroby. W Afryce i Ameryce wciąż żyje ogromna populacja osób niezaszczepionych, a zmiany w środowisku, takie jak malejąca ilość terenów leśnych i urbanizacja czy wzrost turystyki, zwiększają ryzyko zetknięcia się z wirusem. Wirus ten przenoszony jest między innymi przez komary. • Dżuma - ostra bakteryjna choroba zakaźnagryzoni i (rzadziej) innych drobnych ssaków, a także człowieka (zoonoza). Choroba ta wywołana jest infekcjąG(-)pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae nazwanej Yersinia pestis.

19. Wąglik (łac.Anthrax) – choroba zakaźna, zaraźliwa, wywoływana przez Gram-dodatnią bakterię nazywaną laseczką wąglika (Bacillus anthracis). Znany już od czasów starożytnych, występuje na całym świecie. Wąglik występuje najczęściej u bydła, koni, owiec i kóz. Świnie rzadko chorują. Psy cechuje znaczna odporność. Ptaki są niewrażliwe na zakażenia naturalne. • Nosacizna (łac.Malleus) — przewlekła zakaźna i zaraźliwa choroba zwierząt nieparzystokopytnych wywołana przez pałeczkę nosacizny. Nosacizna jest najczęściej chorobą koni. Mogą też zachorować kotowate. Może też być niebezpieczną zoonozą dla ludzi. W Polsce od ponad 40 lat nie występuje, nie występuje już również w większości Europy, w Australii ani w Ameryce Północnej. Obecnie można ją spotkać w Azji, Afryce oraz w Ameryce Południowej i Środkowej.

20. Grzybice skóry (dermatofitozy) • głowy • brody, tzw. figówka • paznokci • stóp, tzw. stopa atlety/sportowca • pachwin • Grzybice głębokie, narządowe - grupa chorób oportunistycznych, często przebiegających w AIDS. Dotyczą przede wszystkim płuc. • przebiegające z fungemią • przebiegające bez fungemii • Przyjęty podział nie jest jedynym poprawnym. Można spotkać się z podziałem grzybic skóry na: grzybice skóry owłosionej i nieowłosionej; grzybic narządowych ze względu na organ zainfekowany. Powszechny jest także, szczególnie w literaturze medycznej i weterynaryjnej podział ze względu na naukową nazwę choroby, która jest związana z czynnikiem etiologicznym. Jest on jednak mało popularny ze względu na brak możliwości rozpoznania klinicznego patogenu, który wywołał daną grzybicę.

21. Środki służące do przenoszenia broni biologicznej Do przenoszenia broni biologicznej mogą służyć różnego rodzaju środki bojowe, najbardziej skuteczne wydają się być: • Lotnicze, • Przyrządy rozpylające, • Bomby, • Artyleryjskie, • Rakiety, • Pociski, • inne, - np. Pojemniki zrzucane z samolotów, śmigłowców, samochodów, wozów bojowych. • Dywersja, - Wszelkiego rodzaju działania mające na celu doprowadzenie do skażenia bronią biologiczną terenu, zwierząt, roślin, żywności, ujęć, wody pitnej, itp..

22. W zależności od zastosowania, sposobu przenoszenia zakażenie może nastąpić po przez: • Drogi oddechowe; • Przenikanie przez skórę oraz błony śluzowe; • Spożywanie skażonej żywności, wody; • Ukąszenia przez zakażone owady, kleszcze; • Kontakt ze skażonymi przedmiotami, zakażonymi zwierzętami; • Zranienia skażonymi elementami pocisków, bomb, rakiet; • Bezpośredni kontakt z chorymi.

23. Oznaki użycia broni biologicznej. • Mniejszy huk –(podczas wybuchu bomby, rakiety, pocisku); • Pojawienie się dymów, mgieł –(za samolotami, śmigłowcami, pociskami rakietowymi); • Mokre plamy lub drobny pył -w miejscu wybuchu; • Charakterystyczne do tego rodzaju broni odłamki: • Ceramiczne, • Plastikowe, • Kartonowe, itp.; • Nagły wzrost populacji gryzoni, owadów, kleszczy; • Masowe zachorowania wśród ludzi i zwierząt; • Wzrost martwych zwierząt, ptaków dziko żyjących; • Zrzucanie różnych przedmiotów.

24. Ochrona przed zakażeniami broną biologiczną. Są to działania epidemiologiczne, przede wszystkim: • Obserwacja –zanieczyszczenia mikrobiologicznego; • Identyfikacja –skażeń; • Systemy ochrony - zbiorowej i indywidualnej; • Dezynfekcji –środowiska, wyposażenia; • Szczepienia ochronne.

25. Osoby, które zostały narażone na działanie biologicznych środków bojowych powinny: • Udać się jak najszybciej do punktów zabiegów sanitarnych: • Zostaną tam dokonane zabiegi sanitarne i specjalne; • Ludzie , którzy przebywali w schronach – opuszczają ukrycia dopiero po informacji odpowiednich służb o braku skażenia.

26. Środki ochrony przed zakażeniem biologicznym Zbiorowe Indywidualne Środki ochrony dróg oddechowych Środki ochrony skóry Schrony Maski przeciw gazowe Standardowa Odzież Ochronna Uszczelnione pomieszczenia Przemysłowe respiratory Zastępcza odzież ochronna: -płaszcza, -kombinezony -narzuty Maseczki zastępcze

27. PORÓWNANIEBRONI CHEMICZNEJ I BIOLOGICZNEJ

28. Dziękuję za uwagę.