UCZEŃ ZDOLNY

1. UCZEŃ ZDOLNY Metody identyfikacji: Jak rozpoznawać ucznia zdolnego? Co wyróżnia osobowość uczniów zdolnych? Jak postrzegają ucznia zdolnego nauczyciele? Uczeń zdolny w świetle przepisów. Typologia uzdolnień. W jaki sposób sprostać potrzebom uzdolnionych i utalentowanych uczniów? Zadania opiekuna ucznia zdolnego. Jak pomagać uczniom zdolnym? Jak motywować do nauki uczniów zdolnych ?

2. Metody identyfikacji zdolności dzieci • Nominacja przyznana przez nauczyciela – fachowa opinia nauczyciela dysponującego znacznym dorobkiem w pracy z uczniami oraz wysokimi umiejętnościami zawodowymi. • Wyniki z testów, sprawdzianów. • Współczynnik ilorazu inteligencji. • Zwycięstwo w konkursach. • Nominacja przyznana przez rodziców. • Nominacja przyznana przez grupę rówieśników. • Uczeń sam wskazuje na swoje zdolności – czuje się pewnie w danej dziedzinie.

3. Co wyróżnia osobowość uczniów zdolnych? • szybsze i sprawne stosowanie różnych strategii pamięciowych, • głębsze i rozleglejsze dążenia poznawcze, • wyższa samoocena, • większa oryginalność myślenia, • silna motywacja osiągnięć, • duże poczucie humoru, • szerokie zainteresowania, • twórcza wyobraźnia, • pracowitość, wytrwałość, • łatwość skupienia się, • bogaty zasób słownictwa, • inicjatywa, • łatwość wykonywania zadań, • duży zakres uwagi,

4. Jak postrzegają ucznia zdolnego nauczyciele? • Szybko, łatwo przyswaja nową wiedzę. • Ma dużą wiedzę, wykraczającą poza materiał programowy. • Pracuje samodzielnie, ma własne strategie pracy. • Myśli logicznie, jest inteligentny. • Osiąga sukcesy w szkole. • Ma szerokie zainteresowania. • Jest aktywny na lekcjach. • Jest pracowity, systematyczny, obowiązkowy. • Potrafi wykorzystywać zdobytą wiedzę teoretyczną w praktyce.

5. Uczeń zdolny w świetle przepisów. • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświatyArt. 1 ust. 6 „System oświaty zapewnia w szczególności opiekę nad uczniami szczególnie uzdolnionymi poprzez umożliwienie realizowania indywidualnych programów nauczania oraz ukończenia szkoły każdego typu w skróconym czasie”Art.22 ust.2 pkt 4 minister określi w drodze rozporządzenia warunki i sposób oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów z uwzględnieniem: dostosowania wymagań psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, możliwości zwalniania z części lub całości sprawdzianu i egzaminu laureatów i finalistów konkursów, olimpiad przedmiotowych…Art. 22 ust. 2 pkt 8 organizacja olimpiad i konkursów służy odkrywaniu i rozwijaniu uzdolnień uczniów, pobudzaniu twórczego myślenia, wspomaganiu zdolności stosowania zdobytej wiedzy w praktycznym działaniu…Art.. 66.1 i 2 dotyczy zasad organizowania indywidualnego programu i toku nauki…

6. Rozporządzenie MENiS z dnia 15 października 2001 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny nauczyciela. • Rozporządzenie MENiS z dnia19 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program i tok nauki… • Rozporządzenie MENiS z dnia12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania … • Rozporządzenie MENiS z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad • Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w szkołach… • Rozporządzenie MENiS z dnia 20 lutego 2004 r. W sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół… • Rozporządzenie MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów … • Rozporządzenie MENiS z dnia 10 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania i wypłacania stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe

7. Typologia uzdolnień – G. Lewis (1998r.) • Dziecko uzdolnione językowo • Dziecko uzdolnione matematycznie • Dziecko uzdolnione sportowo • Dziecko uzdolnione naukowo • Dziecko uzdolnione twórczo • Dziecko uzdolnione organizatorsko • Dziecko uzdolnione przywódczo • Dziecko uzdolnione plastycznie • Dziecko uzdolnione muzycznie • Dziecko uzdolnione techniczne • Dziecko uzdolnione aktorsko

8. Typy uczniów: • Uczniowie będący pod presją grupy: są to uczniowie uzdolnieni intelektualnie, przekraczający ilościowe i jakościowe osiągnięcia reszty klasy, często są wykluczani przez pozostałych uczniów; z lęku o to, że nauczyciel zawyży poziom i wówczas reszta klasy nie podoła tym wymaganiom. Uczniowie deprecjonują osiągnięcia ucznia zdolnego z zazdrości: o pochwały, o zdolności. • Uczniowie przyjmujący postawę konformistyczną: uczniowie chcą być tacy sami, jak ich rówieśnicy, wzorując się na uczniach, dostosowują się do przeciętnego poziomu swojej klasy. • Uczniowie nudzący się w szkole: zbyt łatwe zdania szkolne zniechęcają uczniów zdolnych, ciekawią ich nowe wyzwania, nudzi ich schematyczność oraz praca tradycyjnymi metodami. • Uczniowie świadomie ukrywający swoje zdolności: nie ujawniają własnych zdolności, gdyż mają na uwadze własne korzyści, mają świadomość własnej wyjątkowości, chcą sami sobą kierować, nie są podatni na sugestie, dążą do realizacji wytyczonych przez siebie celów, są aspołeczni.

9. WZBOGACENIEZwiększenie zasięgu, poszerzenie tematyki z wykorzystaniem nowoczesnych technik np. ICT, wdrażanie projektów nie tylko podczas zajęć edukacyjnych, również w pracy pozalekcyjnej; rozwijanie zainteresowań twórczych, stawianie i rozwiązywanie problemów, indywidualizacja procesu dydaktycznego, kształtowanie właściwej wspólnoty uczniowskiej, doceniającej ucznia zdolnego. PRZYSPIESZENIE Wcześniejsze rozpoczęcienauki w szkole podstawowej, bądź przejście do klasy programowo wyższej: wydłużenie roku nauki, kierowanie do szkół o specjalnym profilu np. muzycznej, podwójna promocja daje to możliwość uczenia się zgodnego z indywidualnym tempem i poziomem zdolności; zbyt radykalne przyśpieszenie może mieć negatywny wpływ na społeczno – emocjonalny rozwój dziecka. W jaki sposób sprostać potrzebom uzdolnionych i utalentowanych uczniów ? P R O G R A M Y :

10. Zdania opiekuna ucznia zdolnego • Poszerzenie zainteresowań i umiejętności ucznia poprzez udział w przedsięwzięciach szkolnych i pozaszkolnych. • Opracowanie indywidualnego programu rozwoju ucznia zdolnego: ustalenie tematyki, form, terminów realizacji programu. • Indywidualizacja procesu dydaktycznego podczas zajęć edukacyjnych poszerzenie treści, wzbogacenie. • Przygotowanie ucznia do udziału w konkursach. • Przeprowadzanie okresowej ewaluacji postępów ucznia. • Wymiana spostrzeżeń, współpraca całej rady pedagogicznej. • Współpraca z wychowawcą ucznia, pedagogiem, rodzicami w celu zapewnienia uczniowi zdolnemu harmonijnego rozwoju umysłowego i psychofizycznego. • Promowanie ucznia i jego osiągnięć na terenie szkoły i poza nią. • Występowanie o przyznanie stypendiów dla ucznia zdolnego.

11. Jak pomagać uczniom zdolnym? • Uczniowie zdolni – to też są uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych, nie mogą być pozostawieni samym sobie! • Konieczność doskonalenia się nauczycieli. • Trafna identyfikacja zdolności. • Dostosowanie programu nauczania do potrzeb ucznia: wzbogacenie treści, przyspieszenie, indywidualny program, tok nauki… • Rozwijanie zainteresowań. • Treningi twórczości, radzenia sobie ze stresem. • Bogata oferta zajęć pozalekcyjnych. • Nowoczesne metody i formy aktywizujące (problemowe, drama, ICT…) • Przygotowanie do konkursów i olimpiad, organizowanie eliminacji wewnątrzszkolnych. • Monitorowanie, analiza osiągnięć; współpraca z rodzicami. • Promowanie w środowisku ucznia zdolnego.

12. Jak motywować do nauki uczniów zdolnych? • Kreować bezpieczną, otwartą i twórczą atmosferę podczas zajęć lekcyjnych. • Dostarczać pozytywnych informacji zwrotnych uczniowi o jego pracy. • Budować pewność siebie. • Rozwijać wewnętrzną motywację, tworząc proces kształcenia w oparciu o: działanie, pytanie, planowanie, poszukiwanie, rozwiązywanie problemów i twórcze eksperymentowanie. • Stawiać wysokie i realistyczne oczekiwania co do osiągnięć szkolnych uczniów. • Tworzyć warunki do właściwej wielokierunkowej komunikacji. • Entuzjastycznie i z zapałem podchodzić do pracy z uczniem.