Smart Energy and GIS

1. Smart EnergyandGIS 23 Kasım 2013 CBS/GIS Destekli Akıllı Altyapı Çözümleri Dr. Hikmet Ateş

2. Sunu İçeriği • Akıllı Şebeke Nedir? • Temel Bileşenleri • Faydaları • Akıllı Şebeke Mimarisi • EPDK Hizmet Kalitesi Yönetmeliği ve Dağıtım Şirketlerinin Yükümlülükleri • Uygulama Örneği: ArcEmi Kesinti

3. Akıllı Şebeke Nedir? • Akıllı Şebeke (Smart Grid), • Dağıtım Şebekelerinin bilgisayar ve ağ teknolojileri ile entegre edilmesi ile ortaya çıkan, • verimli, • güvenilir ve • birbiriyle eşgüdümlü olarak çalışan, • her biri otomasyona tâbi, • bir çok iletim ve dağıtım sisteminden oluşan bir enerji yönetim sistemidir.

4. Akıllı Şebekenin Temel Bileşenleri Akıllı Şebeke kavramı, enerji şebekesi (üst resim) ve iletişim şebekesini (alt resim) içermektedir.

5. Akıllı Şebekenin Temel Bileşenleri • Donanım • Sayaçlar, ev aletleri, büyük sistemler • YazılımVeri altyapısı, internet tabanlı sistemler, diğer yazılımlar, vb.) • Altlık • Halihazır Harita, Hava/Uydu fotoğrafları

6. Akıllı Şebekenin Temel Bileşenleri • ÜretimŞebekenin birçok noktasından alınan geri beslemeler ile enerji üretiminin optimize edilmesi • Trafolar / SensörlerTransformatör performansı, kesici, trafo ve akü durumunun izlenmesi, kritik ve kritik olmayan işlem kontrolü • DağıtımKendi kendini iyileştiren, dengeleyici ve optimize edici bir yapı. Otomatik izleme ve analiz etme özelliği • Sayaçlar • Tüketici ve enerji sağlayan kuruluş arasında iki yönlü iletişim. Ödeme verilerinin toplanması, enerji kesintilerinin belirlenmesi • Bütünleştirilmiş HaberleşmeVeri toplama (SCADA-Supervisory Control and Data Acquisition), koruma ve kontrol sistemleri bütünleştirilmiş bir sistemde kullanıcının akıllı elektronik cihazlar ile etkileşim • İleri Kontrol Metotları • Şebekenin durumunu analiz ederek tanımlayan ve tahmin eden cihazlar ve algoritmalar topluluğu

7. Akıllı Şebekenin Faydaları • Dağıtım şirketleri açısından • Sistem daha dengeli işletilecek, teknik kayıplar azaltılacak, kalite yükselecektir. • Arızalara daha kısa zamanda müdahale edilecektir. • Abonelerle elektronik ortamda iletişim sağlanacaktır. • Tahakkuk - tahsilat oranları artacaktır. • Aboneler (tüketiciler) açısından • Kayıp ve kaçakların azaltılması ile daha ucuz enerji kullanılacak. • Tüketimlerini kontrol altına alacak ve bütçelerine uygun enerji tüketecekler. • Abone gruplarına göre elektrik giderleri %20-25 oranında tasarruf sağlanacak. • Daha kaliteli enerji satın alabilecekler.

8. Akıllı Şebeke Mimarisi C B S Karar destek Analiz Yönetici Paneli DAĞITIM ŞEBEKESİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ Veritabanları ABYS ERP Faturalama Kesinti Yönetimi Kurumsal Entegrasyon Ortamı Entegrasyon Araçları Kesinti Yönetimi Dağıtım Yönetimi SCADA OSOS Gerçek Zamanlı Entegrasyon Ortamı Kaynak:Telvent CBS, tüm Akıllı Şebeke unsurlarını birbirine bağlar

9. Dağıtım Hizmet Kalitesi Yönetmeliği Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği’ne göre; Hizmet kalitesi sorumluluğu: Dağıtım şirketi, dağıtım lisansında belirlenen bölgede bulunan kullanıcılara sunduğu hizmetin kalitesinden ve perakende satış şirketi perakende satış faaliyetine ilişkin ticari kaliteden sorumludur. (Madde 4.1) Hizmet kalitesinin sınıflandırması: Dağıtım sisteminde sunulan hizmetin kalitesi; a) Tedarik sürekliliği kalitesi, b) Ticari kalite, c) Teknik kalite olmak üzere, Kurum tarafından üç ana başlık altında izlenir. (Madde 5.1)

10. Dağıtım Hizmet Kalitesi Yönetmeliği • Bildirim: Dağıtım veya iletim sisteminde programlanmış bir müdahale nedeniyle meydana gelecek kesinti; en az 48 (kırk sekiz) saat önce nihai tüketicilere bildirmek zorundadır. (Madde 2.e) • Yaptırım: Eşik değerleri geçen durumlar için aboneye tazminat ödenir. (Madde 16)

11. Kesinti Yönetim Sistemi’nin taşıması gereken özellikler • EPDK Yönetmeliği gereği kurulur • Kullanıcılardan bildirimle (ihbar) gelen veya tedarik sürekliliği izleme sistemi tarafından tespit edilen kesintiler için • kayıt oluşturur, • arıza ekiplerine yönlendirir • değerlendirilmesine imkân verir • tespit, yapılan işlemler ve sonuca ilişkin bilgileri kayıt altına alınmasını sağlar • verileri diğer sistemlerle paylaşır

12. Uygulama Örneği

13. ArcEmi Kesinti Yönetim Uygulaması Kesinti Yönetimi; sistem güvenilirliğini artırır ve dağıtım hizmetinin ‘gerçek maliyetini’ azaltır

14. ArcEmi Kesinti Yönetim Uygulaması CBS ile etkileşimli biçimde; • Şebeke varlıklarını görme ve sorgulama • İhbar ve kesinti bilgilerinin girilmesi, sorgulanması • Network analizi ile etkilenen şebeke elemanlarının bulunması • Bilgilerin kayıt altına alınması • Gerekli arıza giderme ve bakım süreçlerinin tetiklenmesi • Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Raporlarının üretilmesi, bilgilerin paylaşılması

15. CBS «Şebeke» Kesinti «Kalite Kayıtları» ArcEmi Kesinti ABYS «Abone» 4 1 2 3

16. ArcEmi Kesinti : Harita, İhbar ve Kesinti Giriş Ekranları

17. ArcEmi Kesinti :Örnek İhbar ve Kesinti Kayıtları

18. ArcEmi KesintiAbone NVİ Adresi - Dağıtım Şebeke Adresi

19. ArcEmi Kesinti : İhbar Oluşturma

20. ArcEmi Kesinti : Kesinti Oluşturma

21. CBS «Şebeke» Kesinti «Kalite Kayıtları» ArcEmi Kesinti : Entegrasyon ile Etkilenen Bölgeyi Bulma ABYS «Abone»

22. CBS «Şebeke» Kesinti «Kalite Kayıtları» Enerji Kesme ve Etkilenen Abonelerin Tespit Edilmesi ABYS «Abone»

23. ArcEmi Rapor CBSve Kesinti Verilerini kullanarak, «Enerji Tedarik Sürekliliği, Ticari Ve Teknik Kalitesi Yönetmeliği» gereği istenen EPDK raporlarını üretir.

24. ArcEmi Rapor : EPDK Raporları CBS «Şebeke» Kesinti «Kalite Kayıtları» ABYS «Abone»

25. Bilgi paylaşımı-SCADA CBS ESRI ArcEmi SCADA SCADA sisteminden gelen Kesinti bildiriminin CBS üzerinde temsil edilmesi

26. Bilgi paylaşımı- WFM CBS ESRI ArcEmi İŞ EMRİ NOKTASI ERP sisteminden gelen İŞ EMRİ ‘nin ve kapatılması gereken şebeke nesnesinin CBS sisteminde bulunması ve konumlandırılması

27. Son Söz CBS, Akıllı Şebekeyi Akıllı Yapar (GIS makesthesmartgridsmart; Bill Meehan)

28. Teşekkürler Dr. Hikmet Ateş hikmetates@emigrup.com.tr