230 likes | 377 Views
Duurzaam ontwikkeld of duurzaam misleid?. Reinout Heijungs Centrum voor Milieukunde Universiteit Leiden. Elementen van de lezing. LCA betekenis/inhoud werkwijze functie/rol bijdrage aan duurzaamheid reikwijdte/beperkingen Toepassing versus wetenschap middel/doel.
E N D
Duurzaam ontwikkeld of duurzaam misleid? Reinout Heijungs Centrum voor Milieukunde Universiteit Leiden
Elementen van de lezing • LCA • betekenis/inhoud • werkwijze • functie/rol • bijdrage aan duurzaamheid • reikwijdte/beperkingen • Toepassing versus wetenschap • middel/doel
Een duurzame stelling ... • “Milieuvriendelijke produkten bestaan niet, milieuvriendelijker produkten wel.” • voorwoord van de 1e Handleiding LCA (Heijungs et al., 1992) • stelling bij proefschrift Jeroen Guinée (Leiden, 1995) • motto bij proefschrift Remke Bras-Klapwijk (Delft, 1999) • Bewijs (Heijungs et al., 1992), refererend naar NMP-plus: • “De doelstelling, dat milieuproblemen niet mogen worden afgewenteld op toekomstige generaties, kan alleen worden gehaald als onze huidige produktie- en consumptiepatronen worden aangepast. Dat vereist een trendbreuk in ons gedrag.” De resultaten van een LCA kunnen dus nooit onze consumptie legitimeren.
... een duurzamere stelling • “Duurzame producten bestaan niet, duurzamere producten wel.” • Duurzaam meer dan milieuvriendelijk? • 3D: ecologie, economie, sociaal • P3: people, planet, profit • LCA gaat over ecologie/planet • ook al gaat LCA over economische activiteiten • en gaat het om functievervulling voor mensen
“Optimale vervuiling bestaat wel” kosten marginale schade * marginale preventie * vervuiling
Een duurzame formule • I = PAT (Ehrlich & Holdren, 1975) • I = Impact • (op het milieu) • P = Population • (aantal consumenten) • A = Affluence (consumption per capita) • (welvaart) • T = Technological efficiency (impact per unit consumed) • (eco-efficiëntie) • LCA gaat over T
Eco-design • Aspecten • milieu-effecten • kosten • technische haalbaarheid • maatschappelijke haalbaarheid • imago • rebound-effect • ... • LCA gaat over milieu-effecten
Life cycle ... dinges • Dinges = • ... thinking • ... management • ... costing • ... design • ... assessment/analysis • LCA gaat over analyse
Maar wat is analyse? • Analyse versus synthese • Reductionisme versus holisme • “LCA is holistisch” • “LCA is integraal” • Feiten versus opinies • participatie van belanghebbenden
Voorbeeld van alle vier • Grand objectives • human species extinction • biodiversity • Concerns • climate change • acid deposition • Activities • energy use • transport • Recommendations • practice modular product design • utilize recycled materials
Rol van LCA • Levert informatie over milieu-keten-aspecten aan • informatie, dus decision-support • milieu, dus geen non-milieu • keten, dus geen non-keten • Zelfstandige functie voor • kosten-baten analyse • risico-analyse • ...
Een andere stelling • “Toepassing is geen wetenschap.” (Brandt Corstius, 2003) • L’art pour l’art • La science pour la science • Algemene versus technische universiteit? • Kundes/kunstjes/kunsten? • musicoloog/trompettist • farmacoloog/arts • rechtsgeleerde/advocaat • milieuwetenschapper/milieuconsultant
Wetenschappelijk instrumentarium • Vragen stellen/vragen beantwoorden • C14-methode als middel/ als doel • regressie-analyse als middel/ als doel • LCA als middel/ als doel • Middel/doel • Wat heb ik aan LCA? • Wat heeft LCA aan mij? • Artikel “Comparative LCA of three tomato cultivation systems” • in Journal of LCA? • in Journal of horticulture?
LCA voor ontwerpers • Niet vanzelfsprekend: • databehoefte • methodische problemen • beperking van tijd en budget • Streamlined LCA • minder/makkelijk verkrijgbare data • simpelere methode • vuistregels
“Matrix” based LCA (Graedel, 1998) • Is dit een matrix? • Hoe komt men aan de getallen in de cellen? • Mag men deze getallen optellen?
Gewone LCA 2 liter fuel 10 kWh electricity Electricity production 1 kg CO2 498 kWh electricity 100 liter fuel Fuel production 10 kg CO2
Matrix based LCA (Heijungs & Suh, 2002) • Referentiestroom/functionele eenheid: 1000 kWh elektriciteit • resultaat: 30.000 kg kg CO2
Eén voordeel van matrix boven “matrix” • Gevoeligheidsanalyse: • als de “498” nu eens “499” is (m.a.w. 0.2% verandering) • de “30.000” verandert dan in “60.000” (m.a.w. 100% verandering) • Versterking van onzekerheid met een factor 500 in een • klein systeem • lineair systeem • Maar ook een waarschuwing: • Dit soort nuances gaat verloren in “matrix” • Streamlining leidt gemakkelijk tot desastreuze “afronding”
Afhankelijkheid van “30,000” op “498” CO2 emission (kg) per 100 liter fuel Electricity demand (in kWh) per 100 liter fuel
Conclusies • Duurzaam meer dan milieuvriendelijk • ecologie, economie, sociaal • Duurzaam minder dan milieuvriendelijk • optimale vervuiling als compromis tussen ecologisch optimaal en economisch optimaal • LCA is zowel middel als doel • middel voor de ontwerper en beleidsmaker • doel voor de onderzoeker • Streamlined LCA • nodig, maar met mate • gevaarlijk, maar met mate