260 likes | 781 Views
Ergenlerde Madde Bağımlılığı. Dr. Levent TOKUÇOĞLU Ağustos, 2004. “Madde” nedir?. Beden üzerinde etkileri olan kimyasal maddelerdir. Alkol, sigara, uyuşturucu veya uyarıcılar, uçucular,… Yasadışı maddeler sadece toksik etkiye sahiptir. Ergen ve Madde. Deneme amaçlı kullanım
E N D
ErgenlerdeMadde Bağımlılığı Dr. Levent TOKUÇOĞLU Ağustos, 2004
“Madde” nedir? • Beden üzerinde etkileri olan kimyasal maddelerdir. • Alkol, sigara, uyuşturucu veya uyarıcılar, uçucular,… • Yasadışı maddeler sadece toksik etkiye sahiptir
Ergen ve Madde • Deneme amaçlı kullanım • Ergen, genellikle bugünkü ediminin yarın neler doğuracağını bilmez • Ergen başkalarının yaşadığı sorunlara karşı kendini bağışık ve yıkılmaz hisseder.
Ergen ve Madde • Erken yaşta sigara ve alkole başlamak diğer maddelere başlama olasılığını arttırır. • Bir kısmı sadece dener ve alımı keser; diğerleri alımı sürdürür ve bağımlı olurlar.
Ergen ve Madde • Ergenlik yeni şeylerin denendiği bir dönemdir. • Merak, kendini iyi hissetmek, sıkıntıyı azaltmak, “büyümek” veya gruba uyum sağlamak için kullanılabilir.
Kimler Daha Risklidir? • Ailesinde alkol ve madde kullananlar • Depresyonu olanlar • Kendilik değeri düşük olanlar • Bir gruba dahil olamayanlar
Kullanılan Maddeler • Alkol • Sigara • Reçeteye tabi ilaçlar • Uçucular • Reçetesiz satılan ilaçlar (Öksürük, soğuk algınlığı, uyku ve diyet ilaçları)
Kullanılan Maddeler • Marijuana • Uyarıcılar (Kokain, crack) • Klüp ilaçları (Ekstazi-MDMA, GHB, Rohypnol, Ketamin, Metamfetamin, LSD) • Depresanlar • Eroin
Kullanılan Maddeler • Uçucular • Steroidler
Madde Kullanımının Sonuçları • Madde kullanımının artması • Okul başarısızlıkları • Kazaya yatkınlık • Şiddet • Planlanmayan ve güvenli olmayan cinsel ilişkiler • İntihar
Madde Kullanımının İşaretleriFiziksel • Yorgunluk • Süregiden sağlık sorunları • Kızarmış gözler ve donuk bakışlar • Sürekli öksürük
Madde Kullanımının İşaretleriDuygusal • Kişilik değişimi • Ani duygudurum değişiklikleri • Öfke • Sorumsuz davranışlar • Kendilik değerinde azalma • Muhakemede bozulma • Depresyon ve genel bir ilgi kaybı
Madde Kullanımının İşaretleriAilesel • Aile içi tartışmaların artması • Kuralların çiğnenmeye başlaması • Aileden uzaklaşma
Madde Kullanımının İşaretleriOkulla ilgili • Okula ilginin azalması • Olumsuz tutumlar • Başarının düşmesi • Devamın azalması • Okulu kırma • Disiplin sorunları
Madde Kullanımının İşaretleriToplumsal • Aile ve okulla pek ilgisi olmayan yeni arkadaşlar • Yasal sorunlar • Sıradışı giyim-kuşam ve müzik tercihleri
Tedavi • Maddeler konusunda ailelerin bilgilendirilmesi • Çocuklarla açık-içten iletişim • Olumlu anne-baba rol modeli • Sorunun erken tanınması ve bir profesyonele erken başvurulabilmesi
Tedavi • Aileler mutlaka tedavi sürecine dahil olmalıdır • Herkes için standart bir tedavi yoktur • Etkin tedavi maddeye göre değil, kişinin (ruhsal, tıbbi, bilişsel, toplumsal) özelliklerine göre düzenlenir
Tedavi • Tedavinin etkinliği ve olumlu değişim için uygun bir süre tedavinin devam etmesi gerekir • Bireysel-grup danışmanlığı tedavinin bileşenleridir • Madde bağımlılığı yanısıra diğer psikiyatrik sorunlar da tedavi edilmelidir
Koruyucu faktörler • Bireysel özellikler • İlişkinin nitelikleri • Değerler (sağlıklı inançlar açık standartlar)
Korumaya yönelik girişimler • Birey düzeyinde • Aile içerisinde • Medyada açık-gizli reklamlar, filmler, kahramanlar-idoller • Okulda rehberlik, ders, özendirmeyen bilgilendirme • Yasal düzenlemeler gözetim ve denetim, zorunlu tedavi, vergi, reklamlara ve sponsorluklara kısıtlama, satışta düzenlemeler: yer, kişi, yaş, süre...