Sandra van Veldhoven & Cesar Eisma Omtrent causaliteit: ´Is whiplash aan het uitsterven ?´

1. Sandra van Veldhoven & Cesar EismaOmtrent causaliteit: ´Is whiplash aan het uitsterven ?´

2. To allow or not to allow a claim, that´s the question Bij geen erkenning van whiplash, stoppen op termijn de claims. Is dat redelijk op wat we weten?

3. Vraag 1:Technische erkenning:Technische causaliteit • Centrale vraag: Is aannemelijk dat er een whiplashtrauma is opgetreden? Een whiplashtrauma is een erkend gevolg van een kop-staart-botsing

4. 1. Veel auto´s onvoldoende `whiplashproof´ • Onderzoeken (Zie site van Thatcham en Euro NCAP): • → conclusie: niet alle huidige auto´s (m.n. hardheid autostoelen en hoofdsteunen) beschermen afdoende tegen het • voorkomen van een whiplash • 2008: Vier op de vijf auto's beschermt niet goed tegen een whiplash • 2010: Nog 29% van de auto´s benedenmaats, o.a. Lexus, Jaquar, Nissan en Citroên • 2011-2012: Diverse auto´s nog benedenmaats, o.a. Nissan Juke, BMW 1-serie, • Kia Picanto, Jaguar XF, Mercedes C-klasse, Jeep Grand Cherokee en • Opel Ampera

5. 2. Nadelig effect veiligheidsgordel • Een veiligheidsgordel maakt de kans op whiplash groter, maarhet verkleint de kans op het ergste (dodelijk) letsel → Het gaat om een relatieve snelheidstoename van het hoofd ten opzichte van de romp In eerste in instantie beweegt het bovenlichaam naar achteren bij een achterop aanrijding. Als de rugleuning tegen de rug wordt gedrukt, versnelt het bovenlichaam, maar nog niet het hoofd. Pas nadat het hoofd de hoofdsteun heeft geraakt, versnelt deze. Dit is de eerste relatieve snelheidstoename het hoofd t.o.v. de romp. Het versnelde bovenlichaam wordt door de gordel tegengehouden, maar het hoofd niet. Het hoofd schiet hard naar voren tot het niet verder kan. Een tweede relatieve snelheidstoename van het hoofd t.o.v de romp. Dat kan schade veroorzaken, maar de schade door met het hoofd tegen het dashboard of door de ruit heen crashen is riskanter. ● Juli 2011: resultaten onderzoek ANWB en ADAC → Inzittenden achterin groter risico op whiplash 1. gordelspanner en spankrachtbegrenzer ontbreken en daarmee `wat meeveren´ 2. de hoofdsteunen staan te ver en te laag t.o.v. hoofd.

6. 3. Snelheid niet doorslaggevend • Prof. dr. ir. J.S.H.M. Wismans: 1. Bij ≥ 8 km/u kan al een whiplash ontstaan. 2. Niet alleen de snelheid maar ook de massa en de hoek, waarin de nek gehouden werd, zijn van belang. • Canadese studie 1989: Snelheid ˂ 15 km/u: de kracht van de botsing wordt geheel doorgegeven aan het lichaam van de inzittenden. Zie bijv.´ impressies van de international whiplash conferentie in Bristol` van mr. S.Top, mr. Q.F. Falger en mr. A. Smit Sibinga in VRA 1998, 213 • Vgl. ook uitslag botsproef: • Zie ook Hof Arnhem 3-4-2001 en Rb. Den Haag 15-9-2001, VR 2001, 95: Ondanks een lage delta v toch een whiplashsyndroom aangenomen.

7. Conclusie technische causaliteit: Whiplashtrauma´s zijn voorlopig nog mogelijk en het probleem zit ´m veelal ook niet in de erkenning dat er een whiplashtrauma is opgetreden: Het probleem zit meer in de erkenning van de duur en omvang van klachten en beperkingen, die daaruit voortvloeien.

8. Vraag 2:Medische erkenning:medische causaliteit • Centrale vraag: Zijn de klachten op medische gronden op het ongeval te herleiden? • Probleem bij whiplash: niet (goed) objectiveerbaar letsel → believers en non-believers (bèta: meten is weten), 1. klachten maximale duur bij niet-objectiveerbaarheid: redelijk? Wát nu als een gebroken been niet binnen 8 tot 10 weken geneest? Is het dan daarna ook niet meer ongevalsgerelateerd? 2. Schade aan zenuwen, spierweefsel en pezen niet goed in kaart te brengen, dus schade niet uitgesloten. Prof. dr. W. Oosterveld van het AMC: `Door de ingewikkelde structuur van de halswervelkolom is het al moeilijk om alle gewrichtsvlakken in een gezonde nek te onderscheiden, laat staan het waarnemen van microletsel aan het verlengde merg of aan het begin van de hersenstam´

9. 3. Hoezo niets objectiveerbaar? ▪ CBO erkent een afwijkend oogbewegingssignaal→ Als aan het oog al blijvende schade kan zijn toegebracht… Dit correspondeert met onderzoek van prof. dr W. Oosterveld en drs. W.Kortschot van het AMC: 1. Bij ruim 55% van de meer dan 700 slo. stoornissen van de oogreflexen 2. slo. niet in staat objecten in hun uiterste blikveld (de ooghoeken) in de peiling te krijgen ▪ Neuroloog dr. Beijersbergen: schade aan celmembramen vanwege een drukgolf in het vocht rondom ruggenmerg en hersenen bij uitrekking van de wervelkolom. ▪ Neuroloog dr. Hamburger vond een duidelijk afwijkend patroon op het EEG (elektro-encefalogram) en concludeerde dat ditduidt opverstoring van de hersenactiviteiten. Ook dr. B. Reitsma, klinisch psycholoog en psychotherapeut (NIS-bijeenkomst 12.1.2012) had zo´n afwijking gevonden. Deze sprak bij whiplash over schade in de voorste hersenkwab, waardoor er verbindingsproblemen binnen de hersenen ontstaan. Dit komt deels overeen met de theorie, die spreekt over een overrekking van de proprioceptoren (gespecialiseerde zenuwuiteinden in pezen, spieren en gewrichten) in het hals-nek gebied, waardoor deze abnormale informatie sturen naar het centrale zenuwstelsel, hetgeen zou leiden tot vooral evenwichtsproblemen, misselijkheid, en braken. ▪ Amerikaanse onderzoekers spreken bij whiplash ook wel van het bekende ´shaken baby syndrome´.

10. Conclusie medische causaliteit: Een duurbeperking of het niet erkennen van (de volle omvang van) klachten en beperkingen bij whiplash, is niet redelijk. STELLING 1: Het slachtoffer dient geholpen te worden door bewijsvermoedens en/of een omkering van de bewijslast

11. Vraag 3: Juridische erkenning:Juridische causaliteit Geen medische causaliteit → dan vraag naar de juridische causaliteit (ex art. 6:98 BW) en daarmee geef ik het woord aan Cesar Eisma