380 likes | 629 Views
Problemen in de eerste levensweek. KVM – Ter Berken – 25/4/2 dr. K. Quaegebeur – dr. M. Van Eygen – dr. N. Logghe. 1. De magere baby 2. De zieke baby 3. De gele baby. 1. Gewichtsevolutie 2. Sepsis en meningitis 3. Hyperbilirubinemie. Gewichtsevolutie: standaardgewicht Vlaamse baby’s.
E N D
Problemen in de eerste levensweek KVM – Ter Berken – 25/4/2 dr. K. Quaegebeur – dr. M. Van Eygen – dr. N. Logghe
1. Gewichtsevolutie2. Sepsis en meningitis3. Hyperbilirubinemie
Gewichtsevolutie • Baby valt gemiddeld 4 tot 7 % af. • 10 % afvallen mag. • > 12 % afvallen: problemen!
Gewichtsevolutie • Goede drinkers: vallen niet veel af doch meer schommelend gewicht. • Slechte drinkers: vallen snel af tot 10 % en stijgen dan snel.
Gewichtsevolutie • Dag 4 of 5: gewicht moet stijgen. • Dag 10 tot 14: GG moet bereikt zijn. • Eerste maanden: 150 tot 250 gr/week.
Gewichtsevolutie: borstvoeding • Eerste 48 uur geen bijvoeding (“nipple confusion”). • Cave hyperNa dehydratatie bij te hardnekkig vasthouden aan een BV die slecht op gang komt!
Gewichtsevolutie: flesvoeding • Eerste dag “suikerwater”, bij voorkeur dextrinemaltose 10 % oplossing (vb Fantomalt). • Afhankelijk van braken, slijmen… • Daarna “kant en klaar” flesjes.
Gewichtsevolutie: vitamine K • Bij geboorte: 1 mg vit. K per os. • Borstvoeding: • 25 mcg per dag (5 dr. Vitamon K). • Flesvoeding: geen.
Gewichtsevolutie: vitamine D • Borstvoeding: • 400 IE per dag (5 dr. D Cure). • 600 IE bij risicobaby’s (donkere huid, weinig zonlicht…). • Flesvoeding: • 400 IE bij risicobaby’s.
1. Gewichtsevolutie2. Sepsis en meningitis3. Hyperbilirubinemie
Sepsis en meningitis: risicofactoren • Langdurig gebroken vliezen • Amnionitis • Prematuriteit
Sepsis en meningitis: incidentie • 0,1 % van alle geboortes. • 1 % van de gekoloniseerde neonati maakt een sepsis of meningitis door. • Mortaliteit: 5 %. • Morbiditeit: 20 tot 30 %.
Sepsis en meningitis • Early onset: binnen eerste week: 70 %. • 50 % is symptomatisch bij de geboorte! • Late onset: eerste week – 3 maanden: 30 %.
Sepsis en meningitis: verwekkers • Streptococcus agalactiae (GBS) • Gram negatieve kiemen (E. Coli, …) • Stafylococcus aureus • Listeria
Sepsis en meningitis: verdeling verwekkers dag 0-28 (1983-1998)
Sepsis en meningitis: transmissie • Vertikaal: • Ascenderend in utero. • Passage door het geboortekanaal. • Horizontaal: • Kolonisatie na geboorte door moeder, personeel… (late onset).
Sepsis en meningitis: kliniek • Apnoe • Tachycardie • Kreunen, ademlast • Braken, voedselweigering • Lethargie • Hyper- of hypothermie • Slechte perifere circulatie • Cyanose
Sepsis en meningitis: kliniek • In geval van meningitis: • Opgezette fontanel • Convulsies • Nekstijfheid, + Kernig (zelden!)
Sepsis en meningitis: behandeling • Dringend antibioticum IV • Sepsis: • Ampicilline of amoxycilline • Aminoglycoside • Meningitis: • Ampicilline of amoxycilline • Cefalosporine van de derde generatie
Sepsis en meningitis: behandeling • IV vocht • Immunoglobulines • Cardiale ondersteuning • Beademing
1. Gewichtsevolutie2. Sepsis en meningitis3. Hyperbilirubinemie
Hyperbilirubinemie: oorzaken1 • Fysiologisch neonatale icterus • Hemolyse (Rhesus, ABO, BG subgroepen, pyruvaatkinase en G-6-P dehydrogenase deficiëntie, thalassemie…) • Infectie (viraal, bacterieel, toxoplasmose, syfilis…) • Metabool (galactosemie, hypothyroidie, alfa-1-antitrypsinedeficiëntie, Crigler-Najar, Gilbert…) • Toxisch (medicatie, parenterale voeding)
Hyperbilirubinemie: oorzaken2 • Obstructieve icterus (galwegenatresie) • Perinatale problemen (asfyxie, polycytemie, cefaalhematoom…) • Verhoogde enterohepatische kringloop (pyloorstenose, Hirschprung, meconiumileus, pancreas annulare…) • Genetisch (trisomie 21, 18…) • Borstvoeding
Hyperbilirubinemie: pathogenese Hemoglobine indirect bilirubine faeces en urine direct bilirubine urobiline RES UDPGT DARM
Hyperbilirubinemie: icterus • Icterus = zichtbare uiting van chemische hyperbilirubinemie. • Is zelden zichtbaar bij bilirubine < 7 mg/dl.
Hyperbilirubinemie: kernicterus • Indirect bilirubine passeert gemakkelijk de BHB en is potentieel neurotoxisch. • Kernicterus = gele verkleuring van de kernen van de basale ganglia. • Acute vorm: • Eerste stadium: lethargie. • Tweede stadium: hypertonie. • Later: visusproblemen, doofheid, extrapyramidale tekenen.
Hyperbilirubinemie: etiologie • Verhoogd aanbod van indirect bilirubine: • Circulerend bloedvolume is per kg lichaamsgewicht hoger bij een pasgeborene dan bij een volwassene. • Levensduur van de erythrocyt is korter. • Grote afbraak van afwijkende erythrocyten (erythropoiese verloopt nog niet optimaal) • Toegenomen enterohepatische kringloop.
Hyperbilirubinemie: etiologie • Verminderde omzetting van indirect naar direct bilirubine: • UDPGT werkt pas optimaal na 5 dagen. • Relatieve hypoxie van de lever (van goed geoxygeneerd bloed uit de vena umbilicalis naar relatief zuurstofarm bloed uit de vena porta)
Hyperbilirubinemie:fysiologisch neonatale icterus • Achterblijven van de activiteit van het UDPGT op het verhoogde aanbod van bilirubine is de basis van de fysiologisch neonatale icterus. • Fysiologisch neonatale icterus bereikt zijn maximum op dag 3 of 4 (zeer grote individuele verschillen!)
Hyperbilirubinemie:pathologisch neonatale icterus • Icterus binnen de eerste 24 uur • Te snelle stijging van bilirubine (> 6 mg/dl/dag) • Direct bilirubine > 2 mg/dl • Totaal bilirubine > 15 mg/dl (veel discussie!) • Persisterende icterus (> 12 mg/dl bij een baby ouder dan een week die geen borstvoeding krijgt)
Hyperbilirubinemie en borstvoeding • Borstvoedingsicterus = normale verlenging van de de fysiologische icterus na de 5de dag met een maximum rond dag 10 (kan tot 6 weken). • Etiologie: • Verminderde bilirubineklaring • Starvation jaundice • Borstvoeding inhibeert werking van UDPGT • Verhoogde bilirubine reabsorptie intestinaal • Tot 5 maal zo hoog in vgl. met flesvoeding (samenstelling galzouten en bacteriële intestinale flora…)
Hyperbilirubinemie: behandeling • Fototherapie. • Stop borstvoeding? • Extra vocht. • Peroraal. • Intraveneus (SOPP…) • Immunoglobulines. • Wisseltransfusie.
Hyperbilirubinemie: fototherapie • 1958: Engeland • Sinds begin jaren 70 courant gebruikt in Vlaanderen • Enkel of dubbel (“biliblanket”) • Combinatie van wit en blauw licht (425-475 nm) • Bilirubine is een gele kleurstof die blauw licht absorbeert • Bilirubine molecule wordt bewerkt door fotonen zodat ze zonder conjugatie het lichaam kan verlaten
Hyperbilirubinemie: behandeling • 1992: “vigintofobie” werd bekritiseerd in de V.S. • Onterechte vrees voor schadelijke gevolgen bij een hyperbilirubinemie > 20 mg/dl. • Fototherapie geen schadelijk effect op DNA structuren? • Kosten/baten: te veel fototherapie en wisseltransfusie. • Overgenomen in 1996 in U.Z. Gent • U.Z. GHB: voorzichtiger • Nu reeds in VSA terug gevallen van kernicterus.
Hyperbilirubinemie: behandeling.Klassieke schema van Behrman (1973)
Hyperbilirubinemie: behandelingAmerican Academy of Pediatrics (1994)