120 likes | 239 Views
UMUSONGA (Pneumonia). Ibikubiye mu kiganiro. Icyo ari cyo Uko yandura Ibimenyetso byayo Ingaruka zayo Kuyivura Kuyirinda. Icyo ari cyo. Umusonga ni indwara ifata mu bihaha igatuma udufuka duto dufasha mu kwakira umwuka mwiza tubyimba ntitubashe gukora neza .
E N D
Ibikubiye mu kiganiro • Icyoaricyo • Ukoyandura • Ibimenyetsobyayo • Ingarukazayo • Kuyivura • Kuyirinda
Icyoaricyo • Umusonganiindwaraifata mu bihahaigatumaudufukadutodufasha mu kwakiraumwukamwizatubyimbantitubashegukoraneza. • Ikunzekugaragazwan’umuriromwinshi, kubabara mu gituza, no kuburaumwuka. • Ibihahabigizwen’udufukaduto (alveoli) tuba twuzuyeumwukaiyoumuntumuzimaahumeka. • Iyo umuntuarwayeumusonga, utwodufuka tuba twuzuyemoamashyiraavanzen’amazi, bigatumaumuntuababara mu giheahumekakandintabashekwinjizaumwukamwiza. • Umusongauterwanazamikorobizitandukanye: bagiteri, virusi, fungi n’utundidukoko (parasites). • Niyondwaraihitanaabanabenshikuisi.
Icyoaricyo • Raporoy’Umuryangompuzamahangawitakubuzima (OMS) igaragazakokuisiburimwakaabantubagerakuri 450,000,000 barwaraumusonga. • Burimwakaabarenga 4,000,000 bapfabazizeumusonga. Abibasirwacyanen’abanan’abasaza. • Raporoya (oms) (2010 – 2011), igaragazakoindwaraz’ubuhumekerozifiteumwanyawambere mu zifataabantu mu Rwanda, kandiziza mu ndwara 3 zamberezihitanaabantubenshi.
Ukoyandura • Umusonganiindwarayibasiracyaneabanywib’itabi, inzoga, n’abantubari mu bitaroby’umwihariko. Abayirwaracyaneniabagabokurushaabagore. • Yandurainyuze mu mwukaduhumeka; iyouhumetseumwukaw’umuntuufitemikorobiziwutera.
Ibimenyetsobyayo Umuntuurwayeumusongaagaragazabimwe mu bimenyetsobikurikira: - Inkororaizanaigikororwa - Guhindaumuriro, - Kumvaafiteimbehoagahindaumushyitsi, - Guhumekerahejurukandivubavuba - Kubabara mu gituza - Gutaumutwe
Ibimenyetsobyayo • Ibimenetsobikunzekugaragarakubana < 5 niumuriromwinshi, inkorora, guhumekavubavubacyangwakunanirwaguhumekaneza. Abanabarimunsiy’amezi 2 ntankororabakunzekugira. • Bimwe mu bimenyetsobyokurembani: • Uruhuruhindukaubururu, • Kunanirwakunywa no kugagara, • Kurukacyane • Ibitekerezobitarikumurongo • Ku banaimbavuzisan’izatebeyeimbere, kwanira • Kunanirwakurya • Ibibimenyetsobisabakoumurwayiagombaguhitaajyanwakwamugangabyihutirwa.
Kuyivura • Ihutirekujyakwamugangaigiheubonyeibimenyetsobikomeye. • Kunywanezaimitinkukomugangayayikwandikiye • Kwitakumirirey’umurwayiumuhan’ibyokunywabihagije.
Kuyirinda • Uburyobwokuyirindabugizwen’urukingo, isukuy’ahodutuye, no kwivuzanezaizindindwara. • Urukingorw’umusongakubanarwatangiyegutangwa mu Rwanda kuva mu 2002
Kuyirinda • Imiriremyizaniingenzikukoitumaumubiriugiraubudahangarwakundwara. • Konsagusaumwana mu mezi 6 byongeraubudahangarwabw’umubiriw’umwana; kandiniyoarwayentazaharacyane. • Kuryakenshiimbogan’imbuto (cyanecyaneizifitevitamini C: indimu, amacunga, imyembe, amatunda, ibinyomoro, …) byongeraubudahangarwabw’umubiri
Kuyirinda • Gutura mu nzuirimoumwukauhagije (amadirishyamanini no kuyakingurakumanywaumwukamwizaukinjira) • Gutezaimbereimituriretwirindakuba mu cyumba/inzugitoaribenshi. • Kwirindakunywaitabi no kwegeraahobarinywa • Kwirindainzoga
1abateseronike 5:23 imanay’amahoroibezerwose,kandimwebweubwanyun’umwukawanyun’ubugingon’umubiribyosebirindwe, bitazabahoumugayoubwoumwamiwacuyesukristoazaza. Murakoze