490 likes | 709 Views
Food Insecurity and Vulnerability Information and Mapping Systems سيستم اطلاعاتي و تهيه نقشة آسيب پذيري و نا امني غذايي. گروه اعزامي: فرزانه صادقي (وزارت بهداشت) وحيده نگين (وزارت رفاه و تأمين اجتماعي) مريم حكيم فعال (سازمان مديريت و برنامه ريزي) محمد جواد تيموري (وزارت جهاد كشاورزي) .
E N D
Food Insecurity and Vulnerability Information and Mapping Systemsسيستم اطلاعاتي و تهيه نقشة آسيب پذيري و نا امني غذايي گروه اعزامي: فرزانه صادقي (وزارت بهداشت) وحيده نگين (وزارت رفاه و تأمين اجتماعي) مريم حكيم فعال (سازمان مديريت و برنامه ريزي) محمد جواد تيموري(وزارت جهاد كشاورزي) دانشگاه Los Banos فيليپين - آگوست 2005
محورهاي بحث: • مسئله چيست؟ • اصطلاحات و مفاهيم پايه FIVIMS • اصول و مباني FIVIMS • كليات طرح پيشنهادي FIVIMSايران
وضع نا امني غذايي در جهان امروز • در جهان امروز826 ميليون انسان از غذاي كافي محرومندكه792ميليون نفر از آنان دركشور هاي در حال توسعه زندگي ميكنند • جان نيمي ازآنان در معرض خطرمرگ ناشي از گرسنگي است. • روزانه 24000 كودك به دليل گرسنگي و عوارض آن جان خود را از دست ميدهند • درحاليكه توليدغذادر جهان كافي است. FAO: The State of food insecurity in the world 2000
تفاوتها تبعيض هاي منطقه اي در نا امني غذايي • بيشترين تعداد گرسنگان جهان در آسيا زندگي ميكنند؛ • در صحراي افريقا 34 درصد از مردم در نا امني غذايي بسر ميبرند، • در اغلب كشورهاي افريقايي (ساحل عاج واتيوپي) مشكل اصلي منابع است؛ • در كشور هاي ديگر مثل هند و برزيل با وجود توليد غذاي كافي بخش عمده مردم از نظر مالي قدرت خريد غذا را ندارند.
قطعنامه اجلاس جهاني غذا رم 1996 • كاهش تعداد گرسنگان جهان به يك دوم تا سال ؛2015 • يعني حد اقل ساليانه 20 ميليون نفر.
(MDG )اهداف توسعه هزاره سازمان ملل متحد • ريشه كن كردن فقر شديد و گرسنگي • دستيابي به آموزش ابتدايي عمومي • ترويج و تبليغ برابري جنسيتي و توانمندسازي زنان • كاهش مرگ و مير كودكان • بهبود وضعيت بهداشت مادران • مبارزه با ايدز،مالاريا،ساير بيماريها • تضمين پايداري محيط زيست • ايجاد مشاركت جهاني براي توسعه و پيشرفت
دلائل عدم توفيق برنامههاي مقابله با نا امني غذايي • كمبود منابع ملي • فقر شديد مردم مبتلا به ناامني • فقدان اطلاعات درست و به هنگام از اقشار مبتلا و درمعرض آسيب • ضعف مديريت كلان و محلي (برنامهريزي، اجرا، كنترل، ارزيابي) • حساس نبودن سازمانها و ناهمامنگي دستگاههاي اجرايي مرتبط • شناخت نادرست جامعه هدف • سياست گذاري اقتصادي نامناسب • اجراي ناقص برنامهها • نداشتن بازخور مناسب و به هنگام از آثار برنامههاي اجرا شده
FIVIMS مخفف چه كلماتي و به چه مفهومي است؟ • Food Insecurity & VulnerabilityInformation & Mapping System Food Insecurity امنيت غذايي Vulnerability آسيب پذيري Information System سيستم اطلاعاتي Mapping System سيستم تهيه نقشه • سيستم اطلاعاتي و تهيه نقشة آسيب پذيري و نا امني غذايي
مفهوم ناامني غذايي وآسيبپذيري • ناامني : • مسئله ناامنی در هر منطقه زمانی بروز می نماید که مردم دسترسی (فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی) مستمر (درتمام زمانها) به غذا (کافی، سالم، مغذی و فراهم آورنده زندگی سالم و فعال) نداشته باشند. • آسيبپذيري: • آسیب پذیری شامل کلیه عواملی است که مردم را در خطر نا امنی قرار می دهد. • آسیب پذیری می تواند ناشی از ناتوانی مقابله موفقیت آمیز فردی، خانوادگی، گروهی، واجتماعي در برابر شداید، ناملایمات و شوکهای محیطی باشد.
مفهوم طيف امنيت غذايي • وضعيت هاي اقشار مختلف مردم از نظر امنيت غذايي را ميتوان برروي يك طيف نمايش داد. • يك سر طيف وضعيت مطلوب و ايمن (امنيت غذايي) و سر ديگر طيف وضعيت نامطلوب و ناامن (ناامني غذايي) را نشان ميدهد. • در اثر تغييرات محيطي در طول زمان، احتمال تغيير وضعيت امنيت غذايي، و تبديل اقشار آسيبپذير به اقشار ناامن وجود دارد. • اقشار ناامن، درواقع اقشار آسيبپذيري هستند كه نتوانستهاند در مدت نه چندان طولاني، حداقل نياز غذايي خود را تأمين نمايند.
وضعيتهاي مختلف در پيوستار امنيت غذايي • وضعيت ايمن غذايي • دريافت غذاي كافي وخطركم درابتلا به ناامني غذايي • وضعيت آسيبپذيري • دريافت غذاي كافي وخطرزياد درابتلا به ناامني غذايي • وضعيت ناامن غذايي • عدم كفايت غذاي دريافتي و خطر بالا در بدتر شدن ناامني غذايي
طيف امنيت غذايي متوسط كيلو كالري مصرف شده در روز بيش ازحداكثر حداكثر مناسبوميانه حداقل كمتر از حداقل ايمـن (آسيب ناپذير) آسيبپذير (احتمال ناامني) ناامن (آسيبديده) اقشار آسيبديده و ناايمن غذايي اقشار آسيبپذير با احتمال تبديل به اقشار ناامن غذايي اقشار آسيبناپذير و واجد امنيت غذايي وضعيت آسيبپذيري
عوامل مؤثردر وضعیت تغذیه جامعه (امنیت یا ناامنی) • عوامل محیط کلان (اجتماعی، اقتصادی و سیاسی) • سطح کارائی اقتصاد غذا (تولید، عرضه و دسترسی به غذا) • برنامه های بهبود تغذیه • برنامه های بهداشت ودرمان • کمیت وکیفیت مصرف غذا
عوامل مؤثر در وضعیت تغذیۀ جامعه اقتصاد غذا کمیت و کیفیت غذای مصرفی وضعیت کلان و عمومی جامعه وضعیت تغذیه اقدامات بهبود تغذیه و بهداشت و درمان
مدل مفهومی وضعیت تغذیه اجرای برنامه های بهبود تغذیه وجود غـــــــذا تولید، واردات و ذخائر • محیطکلان • اجتماعی • اقتصادی • سیاسی • در سطح ملی و زیر ملی مصرف غذا وضعیت تغذیه (امنیت یا ناامنی) عرضــــه غذا تولید، درآمد، بازار فایده غذا دسترسی به غـــذا قدرت خرید، یکپارچگی بازار و دسترسی به بازار اجرای برنامه های بهداشت و درمان
طبقهبندي عوامل ناامنی غذایی وآسیبپذیری عوامل محیط خارجی تغییرات یا شوکهای اقتصادی عوامل محیط داخلی ضعف مقابله تهدید امنیت و احتمال تبدیل به آسیب پذیری و یا ناامنی غذایی تغییرات یا شوکهای طبیعی تغییرات یا شوکهای اجتماعی ضعف مقابله ضعف مقابله ضعف مقابله تغییرات یا شوکهای سیاسی
دسته بندی کلی اقدامات مقابله با ناامنی غذایی • کاهش شدت تغییرات بیرونی • كاهش شدت تغييرات و شوكهاي محيطي، خطر آسيب پذيري را كاهش ميدهد. • افزایش توان مقابله درونی • تقويت توان مقابله، خطر آسيب پذيري را كاهش ميدهد • خطر آسيب پذيري ناشي از ناتواني مقابله موفقيت آميز فردي، يا خانوادگي، و يا گروهي در برابر با ناملايمات و شدائد وارد شده از محيط است.
2 3 1 تنظيم و اجراي برنامههاي مبارزه با گرسنگي تشخيص علل وعوامل ابتلا به گرسنگي شناخت اقشار و مناطق مبتلا به گرسنگي مراحل اصلي در كاهش ناامني غذايي • FIVIMS در هريك از مراحل فوق سياستگذاران و مجريان را ياري مينمايد.
سيستم اطلاعاتي و تهيه نقشهInformation & Mapping System
ورودي پردازش خروجي بازخور سيستم اطلاعاتي • ورودي: دادههاي شاخصهاي مربوط به امنيت غذايي • پردازش: انجام عمليات آماري، تجزيه و تحليل و استنتاج روابط • خروجي: اطلاعات توليد شده (متن، جدول، نمودار)
ورودي پردازش خروجي بازخور سيستم تهيه نقشه (مكاندار كردن اطلاعات) • ورودي: نقشه جغرافيايي محدوده مورد مطالعه و دادههاي شاخصهاي مربوط به امنيت غذايي • پردازش: انجام عمليات آماري، تجزيه و تحليل و استنتاج روابط بين دادها • خروجي: اطلاعات توليد شده (نقشه+ اطلاعات مربوط به هر مكان در موضوع موردنظر)،
اصول و مباني سيستم اطلاعاتي و تهيه نقشة آسيب پذيري و نا امني غذايي (FIVIMS)
تاريخچه FIVIMS • در اجلاس جهاني غدا- سال 1996 ، تعداد مبتلايان به سوءتغديه در كشورهاي در حال توسعه 840 ميليون نفر اعلام گرديد. • در اجلاس سال 1996 تصميم گرفته شد كه تعداد افراد مبتلا بهسوءتغديه، تا چشم انداز سال2015، به ميزان 50% كاهش يابد. • پيرو اين تصميم، سازمان جهاني خواربار وكشاورزي (FAO)،اصول و چارچوب سيستمي اطلاعات FIVIMSرا طراحي وپيشنهاد نمود. • تاكنون FIVIMSدر بيش از ده كشور پياده شدهاست. • درحال حاضر در حدود يك ميليارد نفر (15%) از جمعيت جهان دچار سوء تغذيه و كمبود كالري هستند.
اجلاس جهاني غذا • داراي اهداف بلند مدت براي از بين بردن گرسنگي و دست يابي به امنيت غذايي براي همه مي باشد و اولين ومهمترين قدم شناخت گروههاي آسيب پذير ، شيوع و درجه كم غذايي ، ميزان مبتلايان به سوء تغذيه و علت نا امني غذايي است.
اجلاس جهاني غذا ROM 1996) Summit Food World( • تعهد 2 پاراگراف 20: • يكي از برنامه هاي عملياتي دولتها تهيه نقشه و اطلاعات مربوط به ناامني ملي غذايي و آسيب پذيري است و اين اطلاعات را به صورت دوره اي به هنگام كنند و در سطح ملي به شناسايي مناطق و جمعيت ها يي كه در خطر گرسنگي و سوء تغذيه اند بپردازند همچنين به شناسايي عناصري كه موجب نا امني غذايي مي شوند اقدام كنند و از حداكثر اطلاعات موجود و ديگر سيستم هاي اطلاعاتي به منظور جلوگيري از دوباره كاريها استفاده كنند.
تعريف FIVIMS • يك سيستم اطلاعاتي مكاندار(GIS) است كه بصورت شبكهاي و در سطوح مختلف (جهاني، ملي و استاني)، دادهها و اطلاعات مرتبط با امنيت غذايي وآسيب پذيزي را جمعآوري، تحليل، و نتايج را منتشرمينمايد. اطاعات توليد شده، در مراحل برنامه ريزي، اجرا، پايش و ارزيابي فعاليتهاي مقابله با ناامني وآسيبپذيري غذايي بكار گرفته ميشود.
هدف محوري FIVIMS • هدف محوري FIVIMS ،كمك به كاهش ناامني غذايي وآسيبپذيري ازطرق زير است: • افزايش حساسيت و توجه سياستگذاران به مسئله ناامني غذايي؛ • شناسايي دقيقتر نيازهاي اطلاعاتي استفاده كنندگان FIVIMS؛ • ارتقاء سطح كيفيت دادهها و اطلاعات؛ • كمك به يكپارچگي اطلاعات و تسهيل تبادل اطلاعات بين دستگاههاي مرتبط؛ • ترويج نقش مثبت اطلاعات مفيد و مناسب، در ارتقاء اثربخشي؛ تصميمات و اقدامات مربوط به ناامني غذايي.
FIVIMS به چه پرسشهاي پاسخ ميدهد؟ • مردم آسيبديده وآسيبپذير ازنظر تغذيه چه كساني هستند؟ • اين مردم كجا زندگي ميكنند؟ • تعداد جمعيت آنان چقدر است؟ • گرسنگي آنان چكونه رفع ميشود؟ • نظام خانواده آنان چگونه است؟ • عوامل و دلائل ابتلا به وضع گرسنگي آنان چيست؟ • چه اقداماتي را ميتوان براي رفع گرسنگي و سوء تغذيه آنان انجام داد؟
تفاوت FIVIMSبا سيستم اطلاعاتي موجود • كاملاً اختصاصي است؛ • فرابخشي است؛ • مشتري محور است؛ • چارچوب استاندارد شدهاي دارد • اطلاعات مكان دار است.
FIVIMS چگونه كار ميكند؟ • بصورت مستمر: • مسئله ناامني وآسيبپذيري غذايي را عارضهيابي ميكند؛(شناسائي علل و عوامل سوءتغذيه) • براي هريك از عوامل مؤثر در سوء تغذيه شاخصهايي را معين ميكند؛ • نيازهاي اطلاعاتي استفاده كنندگان در سطوح مختلف را شناسايي ميكند؛ • دادهها و اطلاعات مربوط به شاخصهاي تعببن شده را از سازمانهاي مرتبط جمع آوري ميكند؛ • روابط بين شاخصها را با تكنيكهاي آماري بررسي و شناسايي ميكند؛ • نتايج و يافته را به صور مختلف(گزارش، نقشه، نمودار) منتشر مينمايد.
انواع FIVIMS • FIVIMSجهاني • FIVIMSملي • FIVIMS منطقهاي • FIVIMS محلي
فوايد و منافع مورد انتظار از FIVIMS • هدف گیری بهتر؛ • بهبود تنظیم سیاستها ؛ • برنامهريزي موثرتر؛ • همزباني ، هماهنگي بین بخشها و نهادها؛ • بهبود مدیریت اجراي برنامهها؛ • مبادله تجربيات بينالمللي؛ • تسهيل در ارزيابي سياستها وبرنامه هاي مداخلهاي
مشخصات FIVIMS ملي • سيستم اطلاعاتي است كه به سوالات زير در سطح كشور پاسخ ميدهد. • مردم آسيبديده وآسيبپذير از نظر تغذيه چه كساني هستند؟ • اين مردم كجا زندگي ميكنند؟ • تعداد جمعيت آنان چقدر است؟ • گرسنگي آنان چكونه رفع ميشود؟ • نظام خانواده آنان چگونه است؟ • عوامل و دلائل ابتلا به وضع گرسنگي آنان چيست؟ • چه اقداماتي را ميتوان براي رفع گرسنگي و سوء تغذيه آنان انجام داد؟
مشخصات FIVIMS ملي مطلوب • با مشاركت و حمايت بخش دولتي و خصوصي (ملي و بينالمللي) و به صورت اختصاصي براي آن كشور تهيه شده باشد؛ • هماهنگي بين بخشي را ترويج و تسهيل نمايد • اطلاعات مفيد و مناسب توليد نمايد، بطوريكه سياستكذاران و تصميم گيران بتوانند دربرنامههاي كاهش ناامني غذايي بدرستي تخصيص منابع نمايند؛ • اطلاعات بههنگام و با كيفيت را فراهم كند، بطوريكه امكان اجراي فعاليتهاي كارآمد، در زمان تعيين شده، ميسر باشد؛ • امكان پايش اجراي برنامهها وارزيابي نتايج حاصله را فراهم سازد.
مراحل جا انداختن، سازماندهي، طراحي و استقرار: • معرفيFIVIMS براي حساسكردن و جلب حمايت عمومي؛ • تعیین هماهنگ کننده ملی ؛ • ايجاد شبکه همكاري بين بخشي و فرابخشي ؛ • ارزیابی نیازهای استفاده کنندگان ؛ • شناسايي و ارزیابی سیستمهای اطلاعاتي ملی موجود ؛ • تدوين استراتژی و برنامه عملياتيFIVIMSملی ؛ • تأمين ضمانت اجرائي و ایجاد تعهدات حاكميتي با تصويب طرح ؛ • تخصيص منابع، سازماندهي، طراحي، و پياده سازي طرح ؛ • ارزيابي اثر بخشي و اصلاح و تعامل با با FIVIMS جهانی.
منابع اطلاعات در FIVIMSملي • سازمانهاي دولتي • سازمانهاي بينالمللي • مؤسسات مالي و اعتباري • نهادهاي عمومي و اطلاعات مردمي
چارچوب طرح پيشنهاد ي براي FIVIMSايران
مؤثرترين راه مقابله با ناامنی غذایی دركشور • هماهنگی و یکپارچگی سیاست ها، برنامه ها و اقدامات دستگاههاي مرتبط: • تولید غذا ( وزارت جهادکشاورزی) • واردات و توزیع غذا (وزارت بازرگانی) • نظارت بر کیفیت و بهبود تغذیه (وزارت بهداشت) • بهداشت و درمان (وزارت بهداشت) • فقرزدایی، بیمه، کمک رسانی، آموزش (وزارت رفاه وتأمین اجتماعی، کمیته امداد وNGOs) • دانش، برنامه، اطلاعات وآمار( دانشگاهها و سازمانها پژوهشی، مرکز آمار) • تخصیص منابع مالی (سازمان مدیریت وبرنامه ریزی)
چارچوب مفهومی عوامل سوء تغذیه ایران ناامني غذايي وضعيت تغذيهاي دسترسي ضعيف به غذاي ايمن الگوي نادرست مصرف پائين بودن سطح سواد شرايط نامناسب جمعيتي شرايط نامناسب اقتصادي سيستم توزيع نامناسب
چارچوب عملیاتی يا گردش كار FIVIMS ایران Data sources سيستم هاي اطلاعاتي ملي و محلي سيستمهاي اطلاعاتي سازمانهاي بين المللي NGOs Data B & M دبيرخانه بازخور پايش و ارزيابي FIVIMSپايگاه اطلاعاتي تجزيه و تحليل دادهها Info. Dissem. خروجي گزارشها جداول و نمودارها نقشهها Info. utilization استفاده كنندگان مكانيزم پاسخ
سياست گذاري شوراي عالي رفاه و سلامت كميته هدايت و راهبري (وزارت جهاد كشاورزي، رفاه و تأمين اجتماعي، بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و سازمان مديريت و برنامهريزي) مجري طرح، سازمان غير دولتيNGO (سازمان تأمين امنيت غذايي مردم ايران) دبيرخانه طرحFIVIMS واحد روابط عمومي و انتشار يافتهها واحد اجرائي وعملياتي سيستم كميته مشورتي، فني وكارشناسي طرح ساختار سازماني پيشنهادي براي FIVIMS ايران
ساختار سازماني پيشنهادي براي FIVIMS ايران • واحد اجرائي وعملياتي سيستم • كارگروه FIVIMS • گروه گارشناسي تغذيه • گروه گارشناسي كاهش فقر • گروه گارشناسيGIS • گروه گارشناسي آمار و اطلاعات • گروه گارشناسي نرم افزار • گروه گارشناسي سخت فزار • كميته مشورتي، فني وكارشناسي • سازمان مديريت وبرنامه ريزي • دفتر كاهش فقر وزارت رفاه و تأمين اجتماعي • دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت • مؤسسه پژوهشهاي برنامهريزي و اقتصاد كشاورزي • دانشگاههاي پزشكي و دانشكدههاي تغذيه • انستيتوي تغذيه ايران • مركز آمار ايران • مؤسسه پژوهشهاي پولي و بانكي • خبرگان و صاحبنظران
استفاده کنندهگان اصلی FIVIMS ايران • رهبر و نهادهاي تحت امر رهبري • سران و نهادهاي زير نظر سه قوه (مقننه، مجريه و قضائيه). • سیاستگذاران و مشاوران دولت (سطح ملی) • استانداريها و ديگر سازمانها در سطح استان وشهرستان • جامعه مدنی وسازمانهاي غیر دولتی، NGO های بین المللی • سازمانهاي زير نظر سازمان ملل متحد، • پژوهشگران • موسسات آموزشی • رسانهها