OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

1. OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃDO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ wersja dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

2. OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 812[01] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 812105 2

3. NA WESOŁO • Przyjaciele spotykają się po latach: • Cześć Kaziu ! Co porabiasz!? • Jestem walcownikiem! • No, tak. Zawsze lubiłeś tańczyć. • Mały synek pyta się Taty, walcownika: • Tata? Coto jest rura? • Jak to synku nie wiesz!? Jest to otwór oblany żelazem. Na wesoło 3

4. Syntetyczny opis zawodu i środowisko pracy • Czy wiesz, że operator urządzeń do obróbki plastycznej: • Wytwarza metodą walcowania stali na zimno i gorąco na różnego rodzaju walcarkach płyty, taśmy, pręty, blachy, rury, kształtowniki, śruby, sworznie, a także materiały i półfabrykaty używane do dalszej przeróbki, z metali nieżelaznych (aluminium, miedź, ołów) i stopów (mosiądz, brąz, dural), z zachowaniem wymogów dyscypliny technologicznej i eksploatacyjnej, posługując się urządzeniami: walcarkami, piecami grzewczymi, nożycami mechanicznymi oraz przyrządami, jak: pirometry do określenia temperatury pieca i wsadu, kleszcze, żerdzie itp. • 2. Przeważnie pracuje w halach produkcyjnych w ciężkich warunkach, w związku z tym narażony jest na różne warunki (wysoką temperaturę, silne zapylenie, znaczne natężenie hałasu oraz mała wilgotność powietrza). • 3. Zwykle pracuje 8 godzin dziennie, jednak zdarzają się przypadki, że trzeba pracować dłużej. 4

5. Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem zawodu i środowiska pracy z pewnością znalazłeś niezrozumiałe dla Ciebie sformułowania. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić ich znaczenie. W tym celu, najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy będziesz zapoznawał się z treścią kolejnych slajdów. 5

6. Zadania i umiejętności zawodowe 7 Prowadzi proces nagrzewania wlewków i kontroluje ich temperaturę. Dobiera profile, rozstawu walców w walcarce i przygotowuje osprzęt walcarki jak: skrzynki prowadzące, przepustnice, pazury - ustala liczbę przepustu walcowanego materiału. Przekazuje wsad do wyżarzania międzyoperacyjnego i przyjmuje po wyżarzaniu. Kontroluje kształt, powierzchni oraz twardości walcowanego pasma, kontroluje naciąg w procesie walcowania, usuwa zagwożdżenie walcarki, przekazuje walcowane pasma do urządzeń tnących. Kontroluje i reguluje za pomocą aparatury kontrolno - pomiarowej parametry walcowania i pracę walca. Ustala przepływ wody chłodzącej, określa stopień zużycia walców. Kontroluje jakość i wymiary gotowego wyrobu. Prowadzi proces obróbki plastycznej stali i metali nieżelaznych w pojedynczych urządzeniach i zespołach zgodnie z instrukcjami technologicznymi. Dokonuje przeglądy i naprawy, urządzeń do obróbki plastycznej i cieplnej. Przestrzega BHP, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.

7. Praca własna…Uwaga: W podanych powyżej tekstach dotyczących zadań i umiejętności zawodowych z pewnością pojawiły się nowe niezrozumiałe sformułowania, spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy rodziców, nauczyciela, doradcy zawodowego Na wesoło • Czyta i szkicuje rysunki konstrukcyjne, technologiczne. • Ocenia stan techniczny użytkowanego urządzenia. • Ocenia i weryfikuje narzędzia, osprzęt i przyrządy stosowane w procesach obróbki cieplnej i plastycznej, takie jak: skrzynki prowadzące, przepustnice, pazury, nożyce mechaniczne, kleszcze, żerdzie i inne. • Kontroluje działanie i sprawdza pracę aparatury pomiarowej. • Rozpoznaje gatunki wyrobów gotowych ze stali, metali nieżelaznych i ich stopów oraz ich jakość. • Przygotowuje wsad do procesów obróbki cieplnej i plastycznej. • Prowadzi procesy technologiczne zgodnie z instrukcjami technologicznymi, przepisami BHP oraz procedurami zapewnienia jakości. • Pobiera próby do badania chemicznego, właściwości wytrzymałościowych i technologicznych, struktury zgodnie z warunkami zamówienia. • Komunikuje się z uczestnikami procesu pracy. • Udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy. 8

8. NA WESOŁO Czym różni się uczeń dobry od złego?Złego leją rodzice, dobrego - koledzy. Spotykają się dwaj właściciele firm walcowniczych:- Słuchaj, ty swoim pracownikom płacisz jeszcze pensję?- Nie- Ja też nie. A oni i tak przychodzą do pracy?- No przychodzą.- U mnie też. Słuchaj, a może by tak pobierać opłaty za wejście? Powrót 9

9. Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie operatora maszyn i uprzędzeń do obróbki plastycznej niezbędne są: 10

10. Cechy psychofizyczne Test samooceny 1/3 Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, temperamentu, swoje zainteresowania, uzdolnienia i wymagania fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst z cechami psychofizycznymi oraz wymaganiami fizycznymi i zdrowotnymi, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Praca własna … Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować. 11

11. Cechy psychofizyczne - test samooceny 2/3 12

12. Cechy psychofizyczne - test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś: Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i wymagań fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów– zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło 13

13. Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzieoperator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny 1/3 Przed przystąpieniem do zrobienia testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst zawierający przeciwwskazania zdrowotne, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga:Nie ma sensu wybierać nieprawdziwe odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim na nie odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić. 15

14. Przeciwwskazania zdrowotne - test samooceny 2/3 16

15. Przeciwwskazania zdrowotne –test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo się z nimi zapoznał. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło 17

16. NA WESOŁO Do ruszającego z przystanku autobusu podbiega mężczyzna, krzycząc:- Ludzie, zatrzymajcie ten autobus, bo się spóźnię do pracy!- Panie kierowco - wołają pasażerowie - niech pan stanie! Jeszcze ktoś chce wsiąść!Kierowca zatrzymuje autobus, mężczyzna zadowolony wsiada i mówi z ulgą:- No, nie spóźniłem się do pracy... Bilety do kontroli proszę! Powrót 18

17. Kształcenie w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej • Aby pracować w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, możesz: 1.1. Jako absolwent gimnazjum wybrać trzyletniązasadniczą szkołę zawodową. 1.2. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej możesz kontynuować naukę w trzyletnimtechnikum uzupełniającym w zawodzie technik hutnik, a po uzyskaniu dyplomu potwierdzające kwalifikacje w zawodzie technik hutnik może podjąć naukę na uczelni wyższej. 2. Co zrobić, aby rozpocząć naukę w zasadniczej szkole zawodowej? – należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie gimnazjum (lub dawnej 8-letniej szkoły podstawowej) oraz zaświadczenie lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej. Zasadnicze szkoły zawodowe przyjmują uczniów, którzy nie ukończyli 18 roku życia. 19

18. Kształcenie w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej • Czego będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej przygotowując się do wykonywania zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej? 3.1. Techniczne podstawy zawodu: bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska, dokumentacji technicznej, materiałoznawstwa, elementów maszyn, układów elektrycznych i automatyki przemysłowej oraz mechanicznych technik wytwarzania. 3.2.Eksploatacja maszyn i urządzeń w procesie obróbki plastycznej: maszynoznawstwa oraz użytkowania i obsługiwania maszyn i urządzeń. 3.3. Technologia wytwarzania wyrobów metodami obróbki plastycznej: prowadzenia obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej, walcowania, ciągnienia, kucia i tłoczenia. 20

19. Kształcenie w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej • Z jakich podręczników będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej, przygotowując się do wykonywania zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej? • Przykładowe: • Górecki A., Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2006, Legutko S., • Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń”. Wyd. WSiP 2004, • Maksymowicz A., „Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych”, Wyd. WSiP 2000. 21

20. Kształcenie w zawodzie • Praca własna… • Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie operatormaszyn i urządzeń do obróbki plastycznej. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. • 2. Możesz to zrobić na kilka sposobów: • - odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie; • - przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych; • 3. Rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie; • 4. I najtrudniejsze – wybierz się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad • Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie, sukcesywnie wkładaj do teczki. Na wesoło 22

21. NA WESOŁO • Żebrak dzwoni do drzwi pewnego domu. Otwiera gospodarz. - Pomóż pan głodnemu. Jestem politologiem bez pracy. Od dwóch dni nic nie jadłem. • To bezczelne! -wykrzykuje gospodarz. - Wczoraj był pan tutaj i doskonale pamiętam, że przedstawił się pan jako walcownik bez pracy. Jak tak można? • Co się pan tak dziwi? W dzisiejszych czasach nie sposób wyżyć z jednej profesji. Powrót 23

22. Rynek pracy • Czy wiesz, że: • Typowymi stanowiskami pracy w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej są: hartownik, operator urządzeń walcowni, ciągacz rur, operator pieców do obróbki cieplnej, tłoczarz w metalu, operator urządzeń do produkcji drutów i prętów, piecowy nagrzewania wsadu w walcowni, operator agregatów. • 2) Pokrewnymi stanowiskami pracy, na których może pracować operator maszyn i urządzeń do obróbki plastyczne, są: odlewnik, operator suwnicy, mechanik, spawacz, szlifierz, ślusarz narzędziowy, monter maszyn i urządzeń, blacharz, technik hutnik, monter i instalator. • 3) Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej może poszukiwać pracy w firmach branży metalurgicznej: hutach żelaza i stali oraz hutach metali nieżelaznych posiadających wydziały do obróbki plastycznej i cieplnej (walcownie gorące i zimne, ciągarnie) lub zakładach mechanicznych posiadających kuźnie, walcownie, ciągarnie, prasownie, tłocznie lub stanowiska i oddziały obróbki cieplnej, a także w rzemieślniczych zakładach remontowo-mechanicznych. 24

23. Na wesoło Rynek pracy • Praca własna… • Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej? • Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu możesz przeprowadzić wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z operatorami maszyn i urządzeń do obróbki plastycznejzatrudnionymi w zakładach metalurgicznych, mechanicznych, lub zakładach rzemieślniczych. • Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. • Wyniki zapisz w przygotowanej przez siebie według poniższego wzorca tabeli. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”). 25

24. NA WESOŁO 10 reguł „Jak przeżyć na stanowisku operatora”: 1. Jeżeli to dzwoni, odłóż słuchawkę z boku.2. Jeżeli to brzęczy, zawołaj technika.3. Jeżeli to gwiżdże, zignoruj to.4. Jeżeli to jest przyjaciel, zrób sobie przerwę. 5. Jeżeli to jest szef, wyglądaj na zajętego.6. Jeżeli to jest ważne, zanotuj.7. Jeżeli to jest pisane ręcznie, przepisz na komputerze.8. Jeżeli to jest napisane na komputerze, wydrukuj to.9. Jeżeli to jest wydrukowane, powpinaj to do segregatorów. I najważniejsza z reguł:10. Jeżeli to jest piątek, ZAPOMNIJ O TYM! Powrót 26

25. Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia Tytułów wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. II. Czasopisma specjalistyczne: „HUTNIK - WIADOMOŚCI HUTNICZE” . 27

26. Źródła informacji III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: • Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej. (https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody, 2009-07-17). • Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe., Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej. Centralna Komisja Egzaminacyjna Warszawa, http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_ZSZ/oper_masz_urz_obrobki_plast.pdf, 2009-11-27. • Klasyfikacja zawodów i specjalności – opis zawodu; .Operator maszyn i urządzeń do_obróbki_plastycznej(http://www.praca.gov.pl/pages/klasyfikacja_zawodow2.php, 2009-11-27). • Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.), Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego. Warszawa, MEN, 2005. • Kazienko T., Jeziorowski T., Stolorz Z. Górny J., Modułowy program nauczania. Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej 812[01], Warszawa MEN, 2007. • Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej Warszawa MEN (http://http://www.prawodlaszkol.pl/zalaczniki/1/12805.rtf, 2009-11-27). 28

27. Źródła informacji • Akty prawne: • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. nr 124, poz. 860 z późn. zm). Na wesoło 29

28. NA WESOŁO Do biura projektowego przemysłu plastycznego wpada klient z wielkimi planszami które rzuca na stół. Pani z biura po obejrzeniu planszy mówi: - I co, pewnie ma być na jutro ? Klient bardzo zdziwiony i oburzony odpowiada: - Jak bym chciał na jutro, to bym przyszedł jutro! Powrót 30

29. Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat interesujących Cię zawodów.