1 / 68

ATR MÜHENDİSLİK

ATR MÜHENDİSLİK . TOPRAKLAMA SİSTEMLERİ ERKAN YÜKSEL ELEKTRİK- ELEKTRONİK MÜHENDİSİ ATR MÜHENDİSLİK 2013 www.atrmuhendislik.com.tr.

donal
Download Presentation

ATR MÜHENDİSLİK

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ATR MÜHENDİSLİK

  2. TOPRAKLAMA SİSTEMLERİ ERKAN YÜKSEL ELEKTRİK- ELEKTRONİK MÜHENDİSİ ATR MÜHENDİSLİK 2013 www.atrmuhendislik.com.tr

  3. İnsan hayatının değerini maddiyatla ölçmek mümkün değildir. Bu nedenle koruma metotları için harcanan meblağın önemi yoktur. Fakat hem ucuz hem de daha güvenli bir ortamda çalışmak mümkündür. İnsanlara güvenli bir çalışma ortamı sağlamak için en kolay ve ucuz yöntemlerden bir tanesi topraklama sistemini uygulamaktır. Topraklama bina yapılırken temel aşamasında yapılmalıdır. Bu hem maliyeti azaltır, hem de daha güvenli bir ortam sağlar .

  4. TOPRAKLAMA NEDİR ? Elektrik tesislerinde aktif olmayan bölümleri, sıfır iletkenleri ve bunlara bağlı bölümlerin, bir elektrot yardımı ile toprakla iletkenin bir şekilde birleştirilmesine TOPRAKLAMA denilmektedir.

  5. TOPRAKLAMANIN AMACI ? Farklı özgül dirençlere sahip toprak katmanlarında elde edilmek istenen direnç değerine ve istenen topraklamanın fonksiyonuna göre kullanılacak elektrotların sayılarının ve şeklinin hesaplanarak toprakla iletken bir halde temas ettirerek istenen toprak geçiş direnç değerini elde etmektir.

  6. TOPRAKLAMANIN AMACI ?

  7. TOPRAKLAMANIN AMACI ?

  8. TOPRAKLAMANIN AMACI ?

  9. TOPRAK ÖZDİRENCİ 03 Aralık 2003 tarihli Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği'nin 10/c-5.i.1 maddesi projelere başlamadan önce toprak özdirencinin belirlenmesini şart koşmuştur.

  10. TOPRAK ÖZDİRENCİ Toprak özdirenç ölçümünde Wenner, Schlumberger, dipol-dipol, tek elektrot-dipol, yarım Wenner ve yarım Schlumbergergibi çeşitli klasik yöntemleri kullanmak mümkündür. Yukarıda adı geçen tüm geleneksel yöntemler, 4 adet ölçüm kazığının bir doğru boyunca değişik aralıklarla toprağa çakılması ile uygulanırlar. Küçük aralıklarla yapılan ölçümlerde özel geliştirilmiş ölçüm cihazlarından yararlanılırken, büyük aralıklarla yapılan ölçümlerde ise voltmetre-ampermetre yöntemi kullanılır.

  11. TOPRAK ÖZDİRENCİ Elektrik yöntemlerde yeryüzünde toprağa çakılan iki paslanmaz metal-çelik elektrod aracılığı ile yer içine elektrik akımı gönderilir. Yeryüzündeki diğer iki noktada yerleştirilen iki elektrod yardımı ile de yer içinde oluşan gerilim farkı ölçülür. Aşağıdaki şekilde akım elektrodlarından uygulanan akım çizgileri dağılımı ve bunun sonucu oluşan elektriksel gerilim (elektriksel potansiyel) çizgilerinin dağılımı görülmektedir

  12. TOPRAK ÖZDİRENCİ

  13. TOPRAK ÖZDİRENCİ

  14. TOPRAK ARIZLARININ BELİRTİLERİ • Bir tesiste, herhangi bir cihaz veya motor arızalanıyor ve bunu diğer motor veya cihazların arızalanması takip ediyor ve sistemde okunan gerilimde de herhangi bir anormalliğe rastlanmıyor , arızaların kaynağı bulunamıyor ise, • Tesis içerisindeki metal aksamlara dokunulduğunda çarpılma meydana geliyorsa,

  15. TOPRAK ARIZLARININ BELİRTİLERİ • Elektronik kart, ölçüm cihazları kontrol devrelerinde sıklıkla parazitlikler gözlemleniyorsa, • Nötr–Toprak arası ölçüldüğünde fazların dengeli yüklenmesi halinde gerilim okunuyorsa, • Fazlar arası gerilimde ve faz açılarında sıklıkla oynamalar meydana geliyorsa

  16. TOPRAK ARIZLARININ BELİRTİLERİ • Tesiste topraklama arızası vardır.

  17. TOPRAKLAMA ÇEŞİTLERİ

  18. Koruma Topraklaması İnsanları tehlikeli dokunma ve adım gerilimlerine karşı korumak için işletme araçlarının aktif olmayan kısımlarının topraklanmasıdır. Koruma topraklaması, alçak gerilim tesislerinde temas gerilimine karşı korunma yöntemlerinden biridir.

  19. İşletme Topraklaması İşletme akım devresinin, tesisin normal işletilmesi için topraklanmasıdır. Alçak gerilim şebekelerinde, transformatörlerin sıfır noktalarının , doğru akım tesislerinde bir kutbun veya orta iletkenin topraklanması ile yapılır. Böylece sistemde, toprağa karşı oluşacak gerilimin belirli değerleri aşmamasına çalışılır.

  20. Fonksiyon Topraklaması Bir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi için yapılan topraklamadır. Yıldırımın etkilerine karşı koruma, raylı sistem topraklaması, zayıf akım cihazlarının topraklanması fonksiyon topraklamasına birer örnektir.

  21. Fonksiyon Topraklaması Bir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi için yapılan topraklamadır. Yıldırımın etkilerine karşı koruma, raylı sistem topraklaması, zayıf akım cihazlarının topraklanması fonksiyon topraklamasına birer örnektir.

  22. TOPRAKLAMA SİSTEMİNDE TANIMLAMALAR

  23. Koruma iletkeni (PE) • İşletme elemanlarının aktif olmayan bölümlerini: • Potansiyel dengeleme barasına, • Topraklayıcılara , • Elektrik enerji kaynağının topraklanmış noktasına, • bağlayan iletkendir.

  24. Koruma iletkeni + Nötr iletkeni (PEN) • Koruma iletkeni ve nötr iletkeni fonksiyonlarını bir iletkende birleştiren topraklanmış iletken. • Temel topraklayıcı • Beton içine gömülü, toprakla beton vasıtası ile geniş yüzeyli olarak temasta bulunan iletken. • Topraklayıcının yayılma direnci • Bir topraklama tesisi ile referans toprak arasındaki direnç.

  25. Potansiyel sürüklenmesi • Bir topraklama tesisinin yükselen potansiyelinin, bu tesise bağlı bir iletken yolu ile uzak bir bölgeye taşınmasıdır. • Potansiyel dengeleme hattı (Eşpotansiyel kuşaklama) • Potansiyel dengelemesini sağlamak amacı ile kullanılan bağlantı iletkenleri. • Global topraklama sistemi • Yerel topraklama tesislerinin birbirlerine bağlanması ile elde edilen topraklama sistemi. Böyle sistemler toprak arıza akımının bölünmesine yol açarak, topraklama sisteminde topraklama geriliminin küçültülmesini sağlar.

  26. POTANSİYEL DAĞILIMI

  27. POTANSİYEL DAĞILIMI Adım gerilimi: Topraklama geriliminin, insanın 1 m’likadım açıklığı ile köprülenen bölümüdür. Dokunma gerilimi : Topraklama geriliminin insan tarafından köprülenen bölümüdür.

  28. TOPRAKLAMA SİSTEMİNE GÖRE ELEKTRİK TESİSATLARI İlk Harf: Güç sisteminin toprağa bağlanması T (Terre): Birnoktanın doğrudan toprağa bağlanması I (İzole): Tümgerilimli bölümlerin topraktanayrılması veya birempedansüzerinden toprağa bağlanması İkinciHarf: Tesisatınaçıktaki iletken bölümlerinintesisata bağlanması T (Terre): Güç sistemindenbağımsızolarak, açıktaki iletken bölümlerin doğrudan toprağa bağlanması N (Nötr): Açıktaki iletken bölümlerin güç sisteminin topraklanmış noktasına doğrudan bağlanması (A.Asistemlerde topraklanmış nokta, normal nötr noktası veya ana (faz) iletkenidir.) Takip eden harfvarsa; S (Separe):Nötr veya topraklanmış hat iletkenindenayrıbir iletken ilekorumasağlanması C (Combine): Nötr ve korumagüvenliğinintek iletken üzerindenbirleştirilmesi(PEN iletkeni)

  29. ALÇAK GERİLİM ŞEBEKELERİNDE TOPRAKLAMA ŞEKİLLERİ

  30. TN-C Topraklama Sistemi Koruma ve nötr fonksiyonları birleştirilmiştir.

  31. TN-S Topraklama Sistemi Koruma ve nötr fonksiyonları ayrı iletkenlerle

  32. TT Topraklama Sistemi Sistem nötrü ve cihazlar ayrı ayrı topraklanmış sistemdir.

  33. IT Topraklama Sistemi Sistem nötrü yalıtılmış ve cihazlar topraklanmış sistemdir.

  34. Topraklama Sistemlerinde Kontrol Periyotları • Elektrik üretim, iletim, dağıtım tesisleri 2 yıl • Enerji nakil ve dağıtım hatları 5 yıl • Sanayi tesisleri ve iş merkezleri direnç değerleri 1yıl • Topraklama tesisleri ile ilgili diğer kontroller 2 yıl • Sabit işletme elemanları 1 yıl • Yeri değişebilen işletme elemanları 6 ay • Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerle çalışılan işyerleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerleri için kontrol periyotları 1 yılı aşamaz.

  35. EŞ POTANSİYEL SİSTEM

  36. EŞ POTANSİYEL SİSTEM Topraklamada en güvenli sistem eş potansiyel sistemdir. Bu sistemde tüm topraklamalar , tüm metal bölümler eş potansiyel baraları ile birbirine irtibatlanır. Tesis içerisinde herhangi iki noktada oluşabilecek gerilim farkı önlenmiş ve tüm noktalarda eş potansiyel sağlanmış olur. Bu sistemde iç yıldırımlık ürünlerinin de (Aşırı Gerilim Darbe Koruyucu ) birlikte kullanılması gerekmektedir ki, dış yıldırımlık sistemini eş potansiyel sisteme irtibatlarken bu sistemin oluşturabileceği aşırı gerilimlere karşı da önlem almış olursunuz. Aksi takdirde bu sistem cihazlar için büyük tehlike oluşturur.

  37. EŞ POTANSİYEL SİSTEM

  38. Yıldırımlık Tesislerinin Topraklaması İle İlgili Kurallar Yıldırımdan korunma tesisleri, binaların temel topraklayıcısına bağlanır. Yıldırıma karşı koruma topraklamalarına 2 m den daha yakın mesafede başka topraklayıcılar bulunuyorsa, bütün topraklayıcılar birbirleri ile bağlanmak zorundadır. (Yönet. Madde 25a ve devamı) Binalara gelen hatlar parafudurlar üzerinden potansiyel dengeleme barasına bağlanmalıdır.

  39. Ana Potansiyel Dengeleme Şeması

  40. TEMEL TOPRAKLAMASI

  41. TEMEL TOPRAKLAMASI Temel topraklayıcıkapalı bir ring şeklinde yapılmalıdır ve binanın dış duvarlarının temellerine veya temel platformu içine yerleştirilmelidir. Çevresi büyük olan binalarda temel topraklayıcı 20x20 m’lik gözlere bölünmelidir.

  42. TOPRAKLAMA ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ

More Related