530 likes | 847 Views
Veilig sporten Preventief luik. Algemeen gedeelte Initiator. Overzicht van de presentatie. Veilig sporten: Preventief luik. Inleiding en situering Invloed van sporten op gezondheid Blessurepreventie Taak van de sportbegeleider. Inleiding en situering Doelstelling van de cursus
E N D
Veilig sportenPreventief luik Algemeen gedeelte Initiator
Overzicht van de presentatie Veilig sporten: Preventief luik • Inleiding en situering • Invloed van sporten op gezondheid • Blessurepreventie • Taak van de sportbegeleider
Inleiding en situering Doelstelling van de cursus Opbouw van de cursus
Doelstelling van de cursus • Brug slaan tussen preventie en blessurebehandeling, met nadruk op het bevorderen van gezond en veilig sporten en voorkomen van blessures De cursist kan: • De positieve en negatieve effecten van fysieke inspanning op de gezondheid onderscheiden. • Mensen stimuleren tot fysieke activiteit in gezonde omstandigheden • Vanuit cijfergegevens van de specifieke sporttak de risicofactoren eigen aan de sport weergeven • Concrete stappen ondernemen om blessurepreventie op het niveau van de club te bevorderen • Vanuit de opmaak van zijn persoonlijk sportprofiel de risicofactoren bij het sporten aangeven • Risicofactoren bij de sporters herkennen en aangepaste preventieve maatregelen nemen • Het evenwicht in de belasting-belastbaarheid voor zijn sporters bewaken
Opbouw van de cursus • 3 delen: • Invloed van sporten op de gezondheid • Blessurepreventie • Taak van de sportbegeleider in de blessurepreventie • Werkwijze: • Opdrachtvormen vanuit de sport en eigen ervaring • Reflectie en bespreking • Interactief
Invloed van sporten op gezondheid Gezond en veilig sporten: kernbegrippen Effecten van fysieke inspanning: positief en negatief
Gezond en veilig sporten : kernbegrippen Fysieke activiteit Fysieke fitheid Gezondheid
Gezond en veilig sporten : kernbegrippen Gezondheid Genetische factoren Omgevingsfactoren (milieu, soc.econ.factoren) Persoonlijke leefstijlfactoren (voeding, hygiëne, beweging, ontspanning) Aanwezigheid en de kwaliteit van gezondheidszorg (preventief en curatief)
Gezond en veilig sporten : kernbegrippen Fysieke activiteit Breed begrip: leveren van fysieke inspanning Duur Frequentie Intensiteit Soort activiteit
Gezond en veilig sporten : kernbegrippen Fysieke fitheid Uithoudingsvermogen Kracht Snelheid Lenigheid Coördinatie
Effecten van fysieke inspanning: positief en negatief Model van Bouchard
Effecten van fysieke inspanning: positief en negatief Positief Negatief Overbelasting Fysiek Mentaal Onvoorzichtigheid Aanbevelingen Sportletsel Frequentie Intensiteit Duur Soort belasting Acuut Chronisch
Blessurepreventie Wat ? Omvang van sportblessures Welke blessures in jouw sporttak? Wie doet aan blessurepreventie?
Wat ? Blessurepreventie = het geheel van preventieve maatregelen dat je kan nemen om schade aan de gezondheid te voorkomen. 80% van de blessures kan voorkomen worden! Primaire preventie: het voorkomen van de primaire oorzaken van het ontstaan van blessures • Het inzien van het belang van sporten op de gezondheid • Het kennen van de relatie sportbeoefening en sportblessures • Het kennen van de risicofactoren • Het nemen van maatregelen Secundaire preventie:het vroegtijdig ingrijpen bij de eerste tekenen van blessurevorming en het nemen van herstelbevorderende maatregelen Tertiaire preventie: het voorkomen van de gevolgen van blessures
Omvang van sportblessures Registratie is nodig! Incidentie = aantal blessures per periode, meestal een jaar, in verhouding met het aantal uren sportbeoefening.
Blessurepreventie in Vlaanderen Wie doet aan blessurepreventie in Vlaanderen? Overkoepelende instanties In de sportclub Het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap departement medisch verantwoorde sportbeoefening(afdeling Preventieve en Sociale Gezondheidszorg) De sportbeoefenaar Sportmedische keuringscentra en sportartsen De sportbegeleider Steunpunt sport beweging en gezondheid De sportarts - sportkinesist Instituut Topsport Vlaanderen Het clubbestuur Sportfederaties BOIC: Olympic Health Foundation Rode Kruis Vlaanderen Vlaamse vereniging voor sportgeneeskunde
Wie doet aan blessurepreventie in Vlaanderen? De sportbeoefenaar • Zelf verantwoordelijkheid opnemen • Goede leefstijl • Aanvoelen en begrijpen van signalen van lichaam • Bewust zijn van grenzen waarbinnen men mag ‘bewegen’ • Gebruik maken van beschermende materialen • Toepassen van beschermende maatregelen (fairplay!) • Preventief advies inwinnen • Bijhouden van persoonlijk gezondheidssportboekje: • Gezondheidsanamnese • Sportanamnese • Functioneel onderzoek
Wie doet aan blessurepreventie in Vlaanderen? De sportbegeleider • Centrale figuur • Bewaken van het evenwicht tussen belasting en belastbaarheid (primaire preventie) • Voornaamste symptomen van blessures herkennen (secundaire preventie) • Sporter na genezing op verantwoorde wijze begeleiden (tertiaire preventie) • Belang van goede communicatie!
Wie doet aan blessurepreventie in Vlaanderen? De sportarts • Uitvoeren van sportmedisch onderzoek • Adviseren van een geblesseerde sporter • Verlenen van advies bij het uitvoeren van blessurepreventieve programma’s
Wie doet aan blessurepreventie in Vlaanderen? Het clubbestuur • Voorzien van de nodige faciliteiten: • Nodige materialen en accommodaties voor verzorging • Bereikbaarheid van de accommodatie voor de hulpdiensten • Voorzien van medische begeleiding • Organiseren van informatiesessies naar ouders • Plaatsen van voorlichtingsartikels in het clubblad • Aanstellen van voldoende en bekwame sportbegeleiders • Scheppen van voldoende oefengelegenheid • ……………..
Taak van de sportbegeleider Inzicht in: de balans tussen belasting en belastbaarheid de persoonsgebonden risicofactoren de omgevingsgebonden risicofactoren
Balans tussen belasting en belastbaarheid Belasting (omgevingsgebonden) Belastbaarheid (persoonsgebonden) Belasting-belastbaarheidmodel • Ken het verschil tussen belasting en belastbaarheid • Hou de balans in evenwicht • Herken een verstoorde balans • Hou rekening met de risicofactoren
Balans tussen belasting en belastbaarheid Belasting (omgevingsgebonden) Belastbaarheid (persoonsgebonden) • Persoonsgebonden risicofactoren • Leeftijd • Geslacht • Lichamelijke kenmerken (lichaams- • samenstelling, lichaamsbouw, gewicht • Lichamelijke fitheid en trainings- • toestand • Gezondheidstoestand (sporten met • koorts, rugklachten, vroegere letsels) • Mentaliteit en leefwijze (mentale • ingesteldheid, pers. lichaamsverzorging, • voeding) • Omgevingsgebonden risicofactoren • De sportbelasting (aard van de sport, • niveau van de sportbeoefening, opbouw • en intensiteit training) • Persoonlijke uitrusting en materiaal • (sportmateriaal, kledij en schoenen) • Accommodatie • Sporten buiten (weersomstandigheden, • milieu,sporten op hoogte) • Andere factoren ( spelregels • en fairplay, ouders)
Persoonsgebonden risicofactoren Belasting (omgevingsgebonden) Belastbaarheid (persoonsgebonden) • Persoonsgebonden risicofactoren • Leeftijd • Geslacht • Lichamelijke kenmerken (lichaams- • samenstelling, lichaamsbouw, gewicht • Lichamelijke fitheid en trainings- • toestand • Gezondheidstoestand (sporten met • koorts, rugklachten, vroegere letsels) • Mentaliteit en leefwijze (mentale • ingesteldheid, pers. lichaamsverzorging, • voeding) • Omgevingsgebonden risicofactoren • De sportbelasting (aard van de sport, • niveau van de sportbeoefening, opbouw • en intensiteit training) • Persoonlijke uitrusting en materiaal • (sportmateriaal, kledij en schoenen) • Accommodatie • Sporten buiten (weersomstandigheden, • milieu,sporten op hoogte) • Andere factoren ( spelregels • en fairplay, ouders)
Omgevingsgebonden risicofactoren Belasting (omgevingsgebonden) Belastbaarheid (persoonsgebonden) • Persoonsgebonden risicofactoren • Leeftijd • Geslacht • Lichamelijke kenmerken (lichaams- • samenstelling, lichaamsbouw, gewicht • Lichamelijke fitheid en trainings- • toestand • Gezondheidstoestand (sporten met • koorts, rugklachten, vroegere letsels) • Mentaliteit en leefwijze (mentale • ingesteldheid, pers. lichaamsverzorging, • voeding) • Omgevingsgebonden risicofactoren • De sportbelasting (aard van de sport, • niveau van de sportbeoefening, opbouw • en intensiteit training) • Persoonlijke uitrusting en materiaal • (sportmateriaal, kledij en schoenen) • Accommodatie • Sporten buiten (weersomstandigheden, • milieu,sporten op hoogte) • Andere factoren ( spelregels • en fairplay, ouders)
Omgevingsgebonden risicofactoren • De sportbelasting zelf • Aard van de sport • Niveau van de sportbeoefening • Opbouw van de training • Intensiteit van de training • intensiteit/zwaarte • duur • aantal herhalingen • aantal series • pauzes • duur en aard van de herstelfase Aandachtspunten!Begeleidingstips!
Omgevingsgebonden risicofactoren • Persoonlijke uitrusting en materialen • Sportmaterialen • Sportkleding • Sportschoenen Aandachtspunten!Begeleidingstips! Ga naar 3.
Omgevingsgebonden risicofactoren Sportmaterialen Persoonlijke uitrusting Instrumentaal Bescherming
Omgevingsgebonden risicofactoren Sportkleding Vocht- en temperatuurregeling Ademen Goede pasvorm Voldoen aan de eisen van de sport
Omgevingsgebonden risicofactoren Sportschoenen Bescherming Steun Schokdemping Stabiliteit
Omgevingsgebonden risicofactoren Ondergrond • Accommodatie Aandachtspunten! Begeleidingstips! • Demping en veerkracht • Contacttijd • Vlakheid • Stroefheid
Omgevingsgebonden risicofactoren Omgeving Accommodatie Aandachtspunten! Begeleidingstips! • Uitloopmogelijkheden • Hinderlijke obstakels • Rondslingerende sportzakken • Onvoldoende of slechte verlichting • Slechte verluchting • Geen aafscheiding tussen de speelvelden • Onverzorgde kleedkamers • Combinatie sportzaal-cafetaria…
Omgevingsgebonden risicofactoren • Sporten buiten • Weersomstandigheden • Het milieu • Sporten op hoogte Aandachtspunten!Begeleidingstips!
Omgevingsgebonden risicofactoren • Andere factoren • Spelregels en fairplay • Ouders Aandachtspunten!Begeleidingstips!
Omgevingsgebonden risicofactoren Tot slot Een laatste opdracht