Kosova Türkiye Ticaret Odası Oda Tregtare Kosovaro Turke Kosova – Turkey Chamber of Commerce

1. Kosova Türkiye Ticaret Odası Oda Tregtare Kosovaro Turke Kosova – Turkey Chamber of Commerce Mayıs 2011 - ANKARA KOSOVA

2. Ülke profili Nüfusu:2 Milyon Yüzölçümü:10,900 km2 Başkenti: Priştine (nüfusu 400 bin) Diaspora: Yaklaşık 500 bin kişi Para Birimi: Euro Diller: Arnavutça ve Sırpça resmi dil. Türkçe bazı bölgelerde resmi. Yaygın kull. diller: Arnavutça, Sırpça, Türkçe, Boşnakça, İngilizce, Almanca

3. Temel Ekonomik Verileri • GSMH : 4Milyar€ (€2000 kişi başı) • Büyüme: 5,4% • Enflasyon: Son 4 yılın ortalaması % 3,5 • İhracat :€ 200 Milyon € • İthalat : 1 Milyar 900 Milyon € • Dış Ticaret Açığı: 1,7 Milyar Euro olarak gerçekleşmiştir. • İşsizlik oranı % 40 • Asgari ücret: 170 € / ortalama maaş 250 – 300 €

4. Türkiye ile Ekonomik İlişkiler • 2009 İthalat: 141 Milyon € • 2009 İhracat: 6,5 milyon € • 2010 İthalat: 150 milyon € • 2010 ihracaat: 9,5 milyon € Türkiye’nin doğrudan yatırımı: 100 Milyon € Türkiye hem yatırımda hem de ticarette ilk 5’te yer alıyor. 400 kadar Türk firması faaliyet gösteriyor.

5. Yatırım olanakları • Gıda İşleme: arazinin % 50’si tarıma elverişlidir. • Süt ürünleri, Sebze ve meyve, şarap üretimi, et üretimi • Enerji ve Madencilik: • kurşun, çinko, boksit, magnezyum, linyit, silisyum rezervleri mevcut. • Turizm: • Yaz ve kış turizmi için potansiyeller / kültür turizmi • Diğer: Tüm sektörler yapılanma içerisindedir.

6. Avantajlar • Genç ve dinamik nüfus • Uygun vergi oranları/ Ö: kurumlar vergisi % 10 • Avro bölgesi içinde düşük maliyetli bir ülke • AB ve CEFTA ülkelerine gümrüksüz ulaşım • İstikrarlı ve düşük enflasyon oranı / ortalama %3,5 • AB ile uyumlu mevzuat • Paranın (ve kâr ile temettünün) serbestçe transferi

7. Dezavantajlar • Altyapı ve enerji sıkıntısı - elektrik kesintileri mevcut /alternatif enerji kısıtlı - karayolları yetersiz/alternatif taşıma yolları kısıtlı-engel değil - Avrupa pazarları için re-export yolları aranma zorunluluğu • Kalifiyeli eleman sıkıntısı /piyasa talepleriyle uyuşmuyor • Mevzuatın uygulanmasındaki mekanizmalar eksikliği • Yargı sürecinde veya kararlarının icrasında tıkanma • Yerel düzeyde bürokratik engeller ve yolsuzluk iddiaları • Hükümetin kayda değer teşvik politikalarının eksikliği

8. Bölgesel işbirliği olanakları • Kosova’ya 2 milyonluk bir Pazar olarak bakmamak • Bölgesel bir bakış açısına sahip olmak gerekir • Güneydoğı Avrupa İşadamları Platformunun kuruluş çalışmaları bu açıdan önem arz etmektedir. • Türkiye’nin muhtemel koordinasyonluk rolü • Türkiye Kosova’da TİKA aracılığıyla istihdamı yaratma ve başta tarımcılık olmak üzere bazı sektörleri destekleme projeleri yürütmektedir. Uluslararası kurumların da katılımı ile bu projelerin ivme kazanması beklenmektedir. Türkiye’nin üstleneceği inisiyatif önemlidir.

9. Altyapı projeleri • Morina – Merdare Otoyolu:Bechtel-Enka konsorsuyumu çalışmalara başladı! Bedeli: 800 milyon € / 117 km • Priştine Uluslararası Havalimanı yap-işlet-devret modeliyle 20 yıllığına özel sektöre verildi. Yatırım bedeli: 80 – 100 Milyon €/ LİMAK – Airports de Lyon konsorsiyumu kazandı. • PTK özelleştirilmesi: Posta, telekom, GSM, internet hizmetleri veren PTK’nın özelleştirilmesi süreci başlamıştır. 2011 sonu sona erecek.

10. Enerji Projeleri • Kosova e Re Termik Santralı: 1000 MW kapasiteli termik santralin yap-işlet-devret modeliyle, linyit işletmeleriyle birlikte 40 yıllığına özel sektöre verilmesi öngörülmektedir. • Küçük HES’ler: yap-işlet-devret modeliyle 40 yıllığına özel sektöre verilecektir. 7 bölgede 11 HES’in toplam kapasitesi 24.700 kw • Zhur Hidro Santrali: 397 MW kapasiteli projenin 287 milyon €’ya mâl olması beklenmektedir.

11. Diğer projeler • Kent Isıtma Sistemi: • KEK elektrik dağıtımının özelleştirilmesi • Koridor 6 çok şeritli yol inşaatı: Makedonya-Karadağ hattı • PPP – projeleri / yap işlet devret modeli

12. Teşekkürler... Kosova Türkiye Ticaret Odası İmzot Nike Prella no 42 Ulpiana / Pristina + 381 38 550 100 info@kt-to.org www.kt-to.org