1 / 80

Akciğer Kanserlerinin Patolojik Değerlendirmesinde Moleküler Patolojinin Yeri

Akciğer Kanserlerinin Patolojik Değerlendirmesinde Moleküler Patolojinin Yeri. Prof. Dr. Aydanur Kargı Dokuz Eylul Universitesi. Akciğer Kanserlerinin Patolojik Değerlendirmesinde Problemler ve MP’den Beklentiler.

dorothy-nicholson
Download Presentation

Akciğer Kanserlerinin Patolojik Değerlendirmesinde Moleküler Patolojinin Yeri

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Akciğer Kanserlerinin Patolojik Değerlendirmesinde Moleküler Patolojinin Yeri Prof. Dr. Aydanur Kargı Dokuz Eylul Universitesi

  2. Akciğer Kanserlerinin Patolojik Değerlendirmesinde Problemler ve MP’den Beklentiler * A.Şiddetli displazinin insitu-mikro invaziv karsinomdan ayırımı, erken tanı * B. Prognostik değerlendirme: 1. Aynı evre ve benzer morfolojide agresif davranan tümörleri belirleyecek biomarkerların bulunması 2. Prognozu belirlemekte kullanılmakta olan histopatolojik sınıflandırmadan daha anlamlı sınıflandırmaların geliştirilmesi 3. TNM...Lenf nodlarında mikrometastazların tesbiti * C. Primer – Metastaz ayırımı

  3. Molekuler Patoloji Neler Verebilir?? a) Prognostik olarak daha anlamlı sınıflandırma b) Morfolojisi benzer kanserlerde prognozu belirleyen gen ve protein ürünlerinin bulunması c) Mikrometastazların gösterilebilmesi için akciğer dokusu ve kanserlerine spesifik gen ve protein ürünlerinin bulunması d) Akciğer kanseri patogenezini aydınlatacak, kanser gelişiminde yer alan molekuler yolaklarda rolu olan gen ve ürünlerinin bulunması e) Tedavi ile ilişkili gen ve ürünlerinin bulunması

  4. Karsinogenez • Proliferasyon: MI (morfoloji), PCNA, Ki-67 Onkogenler ve TSG • Apoptosis: AI (morfoloji ve diğer yöntemler), Bcl-2 and BAX, Survivin, COX-2 • Anjiyogenez :MVD (f-VIII,CD31, CD34), proanjiyogenik(VEGF) ve antianjiyogenik proteinler • Doku invazyonu ve metastaz: Morfoloji, E-cadherin/catenin MMP-TİMMP, CD44 1) Erken tanı 2) Prognoz belirleme

  5. Molekuler değişiklikleri göstermekte kullanılan metodlar Spesifik mutasyonların gösterilmesi: • Single strand conformational polymorphism (SSCP) • Rt-PCR, PCR • Genomics (cDNA microarray) Anormal gen ürünlerinin (proteinler) gösterilmesi • IHK • FİSH • Proteomics (microarray)

  6. A) Erken tanı:Prekursör Lezyonlar(PL)

  7. Çok sayıda genetik ve epigenetik değişiklikler birikir Bir çok lokusda sırayla allel kaybı (3p, 9p, 8p, 17p- p53 mutasyonu-) Myc and Ras up-regulasyonu, cyclin-D1 ekspresyonu, p53 immunoreaktivitesi, bcl-2 aşırı ifadesi ve DNA aneuploidy Microsatellite alterations (MA) * Clinics in Chest Medicine. 2002, 23(1):83-101 PL’da Molekuler Değişiklikler

  8. Resp.2005.72:313-330 Genetic dengesizlik Tumor Supressor Gen Protooncogene Telomerase Apoptosis Angiogenesis

  9. Balgamda AC kanserinin erken tanısı • Sitoloji:%14 sensitivite, %99 spesifisite • Nükleer imaj analizi: %45-75 sens., %90-98 spes. • RT-PCR ile anormal DNA tesbiti • DNA metilasyonu.. • FİSH: c-myc, EGFR..%41sens, %94 spes. • K-ras ve p53 mutasyonları.kansersiz hastalarda da + • RNA ekstraksiyon çalışmaları..RNA çabuk yıkılır. * Kennedy TC, Hirsch FR. Using molecular markers in sputum for the early detection of lung cancer:A review. Lung Cancer2005; 521-27.

  10. Problemler!! • Kanser komşuluğundaki normal epitel, preneoplastik ve neoplastik epitelde de aynı genetik değişiklikler gösterilmekte • 3p kaybı sigara içenlerin % 50’sinde*, MA KOAH’lı hastalarda** • Biyomarker neoplastik transformasyonu göstermede spesifik olmalı,sigara ile ilişkili değişiklikleri yansıtmamalı, kolaylıkla gösterilebilmeli ve maliyeti düşük olmalı…. ** Siafakas NM et al. Microsatellite DNA instability in COPD. Chest 1999; 116:47-51 * Wistuba I et al. Molecular damage in the bronchial epithelium of current and former smokers. J Natl Cancer Inst 1997;89:1366-73

  11. SONUÇ!!! • Prospektif çalışmalar ile invazyon-metastaz yapan ve yapmayan hastaların prekürsör lezyonlarında saptanan genetik değişiklikliklerin karşılaştırılması sonucunda anlamlı biomarker bulunabilir!!!!!

  12. B. Prognozu belirleme : 1.Aynı evre ve morfolojideki tümörler arasında agresif davrananları belirleyecek biomarkerların bulunması

  13. TSG inaktivasyonu – p53 • P53 proteini p21, BAX, GADDA45 gbi genleri aktive ederek proliferasyonu inhibe eder, apoptozu indükler. Mutant p53 bu fonksiyonlarını kaybeder. Mutasyon proteinin yarı ömrünü uzatır ve nukleusda birikimine yol açar. Biriken p53 İHK ile gösterilir. • *43 çalışmanın meta analizi: DNA sequence değişiklikleri: 381/1031....%37 (%25.8% -50.7) Protein overekspresyonu :1725/3579.. %48 (%17.5% - 76.8) Mutasyon ve protein ekspresyonu... AK: %34 ve %36 .... SHK: %52 ve% 54 DNA ve protein çalışmalarının sonucunda p53 değişiklikleri AK hastalarında kötü prognostik faktör iken SHK önemsiz bulunmuş... • Mitsudomi T, et al. Clinic Cancer Research. 2000; 6:4055-4063.

  14. Onkogen aktivasyonu – RAS onkogeni • RAS genleri (HRAS, KRAS, NRAS), p21 olarak adlandırılan 4 adet homolog 21 kDA proteini kodlarlar • * 43 çalışmanın meta analizi: 9 çalışma IHK: %44.6 (1548 hasta) 34 çalışma PCR:% 18.4(3779 hasta) Sağkalım sonuçları .. kötü: 9 iyi:1 önemsiz : 31 anlamsız: 2 Sonuç: KRAS AK’larda kötü prognostik faktör olabilir. Ancak bu sonuca PCR çalışmalarında varılmıştır. * Mascaux C, Iannino N, Martin B, et al. Br J Cancer. 2005; 92:131-139

  15. Onkogen aktivasyonu: c-erbB family • c-erbB-1 (EGFR) • c-ErbB-2 (HER2/neu) • c-erB-3 /HER3 • C-erB-4 /HER4

  16. Onkogen aktivasyonu:EGFR (c-erbB-1) • *16 çalışma (2810 hasta), 13 çalışma IHK, 1PCR, 1 Northern Blot,1radiolabeled EGF IHK: %13-80 expresyon, KHDAK Tüm KHDAK’larının % 6’sı, SHK’ların % 28’i’nde gen amplifikasyonu 1 çal.: iyi prognostik faktor 3 çal.: kötü pr. faktor 12 çal.: önemsiz 11 çalışmanın (2185 hasta) verilerinin sağkalım analizi sonucunda EGFR sağkalım ilişkisi önemsiz bulunmuş..... * Meert AP, Martin B, Delmotte P, et al. Eur Respir J. 2002; 20:975-981

  17. Onkogen aktivasyonu:HER-2/neu (ErbB2) • * 345 evre I KHDAK ve 207 evre I-III NE AC tumorü Protein overexpression (IHK): KHDAK, 80 /345 (%23) NET, 14 / 207 (%7) Gene amplifikasyonu (FİSH): 94 immunoreaktif olgunun 7’sinde var reaktif olmayan olgularda gen amp. Yok 1) IHK için kullanılan skorlama sistemleri arasında önemli farklılık yok 2) IHK ve FİSH arasında korrelasyon yok 3) Gen ampl. / protein overexpr. klinikopatolojik parametreler ve sağ kalım ile ilişkisiz • **Evre I KHDAK: 7 çalışma (1800 hasta)... 4 negatif 3 çalışma (1066 hasta)...sağ kalım için anlamsız * Pelosi et al. Lack of prognostic implications of HER-2/neu abnormalities in 345 stage I NSCLC and 207 stage I-III neuroendocrine tumours. Int J Cancer 2005; 113:101-108.

  18. Apoptotik İndeks *

  19. Bcl-2 • *28 çalışma( 21KHDAK, 4KHK, 3 NET): 11 iyi, 3 kötü, 14 ilişkisiz • 25 çalışma (3370hasta) KHK(4 ç.):% 71 NET(3 ç.):%55 KHDAK (21 ç.):% 35 * Hepsi IHK, genetik değişiklik olmuyor!!! * İyi prognostik faktör (paradoks??, IHK aktive-fosforile formları göstermiyor...) * Martin B et al. British J Cancer 2003; 89;55-64 *Jonathen C et al. Sem Thor. Cardovasc. Surg. 2004;16:19-27

  20. Anjiyogenezin Karsinogenezde Rolü • Tumorün büyümesi angiogeneze bağlıdır. • Prekursor lezyonların invaziv kansere ilerlemesinde rol oynar. • Metastatik yayılımda ve metastaz alanında tümör hücrelerinin yaşaması ve çoğalmasında rol oynar.

  21. Tümör hipoksik ortamda 2 mm3 ten büyük ise anjio-genez olmadan büyüyemez.J.Folkman 1971

  22. Anjiogenezin Kontrolu - + • Thrombospondin-1 • Angiostatin, Endostatin • Angiopoietin-2 • Platelet factor-4 • TIMP-1,-2 • IL-1, IL-12 • Interferon • Protamine • VEGF/VEGFR sistemi • aFGF, bFGF • Angiogenin • Angiopoietin-1 • PlGF, PDGF • EGF, HGF, TNF, IL-8

  23. Angiogenesis

  24. Anjiogenezlatent bir tümörün klinik bir tümöre dönüşmesindebir “switch”midir?

  25. Anjiogenez ve ilişkili proteinlerin gösterilmesi *Biyokimyasal yöntemler *Moleküler teknikler *IHK…damarlanma (MVD)…f VIII, CD31, CD34 stereolojik yöntem!!! VEGF, bFGF

  26. Angiogenesis(MVD) • f VIII:14 çalışma (1866 hasta), QS:52%, 6NS, 8 neg. • CD34:10 çalışma (1440 hasta), QS:59% 4NS, 6 neg. • CD31: 8 çalışma (1093 hasta), QS:59% 3NS, 5 neg. T : 32 13 19 • **Var olan alveoler damar çatısının kullanılımı??? * Meer AP et al. Br J Cancer 2002; 87:694-701 * Pezzella et al. Non-small cell carcinoma growth without morphological evidence of neo-angiogenesis

  27. VEGF, bFGF • doku VEGF:15/20 çal.kötü pr. kan VEGF : 10/16 çal. kötü pr. • doku bFGF: kötü,tartışmalı kan bFGF : 3/5 kötü pr. • Delmotte P et al. VEGF and survival of patients with lung cancer: a systematic literature review and meta-analysis.Rev Mal Respir 2002;19:577-84 • Bremnes RM et al. Angiogenesis in NSCLC: The prognostic impact of neoangiogenesis and the cytokines VEGF and bFGF in tumours and blood. Lung Cancer 2006;51:143-158

  28. Multivariate Models • D’Amico et al. Evre I AC ON: erbB-2, TSG: RB, p53, Ang.: fVIII, met: CD44 alt evre 1: 0-1, %77 alt evre 2: 2, %62 alt evre 3: 3-5, %49 D‘Amico et al. A biologic risk model for stage I lung cancer: immunohistochemical analysis of 408 patients using 10 molecular markers.J Thorac Cardiovasc Surg 1999; 117-736-43

  29. Konu ile ilgili çalışmalarımız * Sağol Ö, Kargı A et al. Stereologically estimated mean nuclear volume and histopathologic malignancy grading as prognostic factors of disease extent in non-small cell lung carcinoma. Pathology Research and Practise. 2000; 196: 683-689. • Kargı A et al. Apoptosis, bcl-2 and p53 expression and their relation to tumour stage in non-small cell lung carcinomas (NSCLC). Cancer Letters 1997;116: 185-189 * Kargı A et al. MUC4 expression and its relation to ErbB2 expression, apoptosis, proliferation, differentiation and tumor’s stage in NSCLCs. Accepted for publication in Pathology Research and Practise, March 2006

  30. Konu ile ilgili çalışmalarımız . Ulukuş Ç, Kargı A et al. Survivin,expression in non-small cell lung carcinomas: correlation with apoptosis and other apoptosis ralated proteins, clinicopathologic prognostic factors and prognosis. Accepted for publication in Appl Immunohistochemistry Mol Morphol, 2006 . Yaren A, Öztop I, Kargı A et al., Bax, bcl-2 and c-kit expression in non-small cell lung cancer and their effects on prognosis. In press in Int J of Clinical Practise, 2006. . Tataroğlu C, Kargı A et al. Association of macrophages, mast cells and eosinophil leukocytes with angiogenesis and tumor stage in non-small cell lung carcinomas (NSCLC). Lung cancer, 2004; 43:47-54. * Kargı A et al. CD44 expression in metastatic and non-metastatic non-small cell lung cancers. Cancer Letters 1997; 119:27-30

  31. 1. Proliferasyon ve Apoptosis • 53 KHDAK...MI AK’larda evre ile ilişkili • 38 KHDAK (E.I:11, E. II5, E.III:13, E.IV:9): AI ve TNM ilişkisiz • 100 KHDAK : AI ve PCNA TNM ile ilişkisiz • 63 KHDAK …..AI sağ kalım ilişkisiz Ki-67 sağ kalım ilişkili * Sağol Ö, Kargı A et al. Stereologically estimated mean nuclear volume and histopathologic malignancy grading as prognostic factors of disease extent in non-small cell lung carcinoma. Pathology Research and Practise. 2000; 196: 683-689. * Kargi et al.Apoptosis, bcl-2 and p53 expression and their relation to tumour stage in non-small cell lung carcinomas (NSCLC). Cancer Letters 1997;116: 185-189 * Kargi et al. MUC4 expression and its relation to ErbB2 expression, apoptosis.., Accepted for publication in Pathology Research and Practise, March 2006. * Ulukuş Ç, Kargı A et al. Survivin,expression in non-small cell lung carcinomas: correlation with apoptosis and other apoptosis ralated proteins, clinicopathologic prognostic factors and prognosis. Accepted for publication in Appl Immunohistochemistry Mol Morphol, 2006

More Related