140 likes | 398 Views
heelal. Wegwijs in tijd en ruimte. De vorm van de aarde. Aarde plat of rond? Nog zijn er mensen die ervan overtuigd zijn dat aarde een platte schijf is ( zicht op zee, bergen) Voor het begin van onze jaartelling : aarde is bol Erastotenes (276-196vC) las:
E N D
heelal Wegwijs in tijd en ruimte
De vorm van de aarde • Aarde plat of rond? • Nog zijn er mensen die ervan overtuigd zijn dat aarde een platte schijf is ( zicht op zee, bergen) • Voor het begin van onze jaartelling : aarde is bol • Erastotenes(276-196vC) las: • in Syene op 21 juni, middaguur geen schaduw, zonlicht loodrecht in waterput • Controleerde of in Alexandrië ook zo was 21 juni. De schaduw verdween niet • bewijs dat aarde rond was
De berekening De afstand tussen Syene en Alexandrië is 745 km.
De zon • We zien: Opkomst in oosten, zuiden hoogste stand, in westen onder • Hoe komt dit? • De aarde draait om haar as • beweging aarde van west naar oost. • schijnbare beweging van zon • bepaling hoogte zon : • Oudste instrument gnomon of zonnewijzer
De gnomon • Zon klimt omhoog schaduw : korter • Hoogste punt = zuiden • Na hoogste punt schaduw langer. • H zonshoogte • maximale zonhoogte verandert in de loop van het jaar
21 juni en 22 juni elk uur een foto 20 u lang • De maximale hoogte van de zon is op elke breedtegraad anders
Stonehenge, Wiltshire • 3100vC 1930vC, een van de oudste sterrenkundige meetinstrumenten • Stenen tijdperk : bouwwerken om stand van zon en maan vast te leggen • A : meest noordelijke punt op horizon waar maan op midwinter ondergaat (vanaf B) • A : plaats waar zon opkomt op midzomer (vanaf C)
B A C http://www.youtube.com/watch?v=-6oxmxPKoSE&noredirect=1midwinter?http://www.youtube.com/watch?v=pIZFO4tY9D0&feature=related
de foto’s • luchtfoto • midzomernacht
De maan • Midden 17de eeuw : • Betere telescopen • in kaart gebracht • Invloed op aarde: Getijden eb en vloed Voorkant achterkant • Afstand maan-aarde : 384000km • Middellijn 340km
Schijngestalten maan • We zien altijd dezelfde kant van de maan • Waarom? tijd omwenteling = tijd draaien om de maan-as
Armstrong, Collins, en Aldrin The eagle has landed • Apollo 11 op 16 juli 1969 gelanceerd • Landing op maan • Astronauten bouwden wetrenschappelijk station • onderzoeken • Zonnewinden • Maanbevingen • Maanstenen verzamelen ( water op maan?) • http://www.youtube.com/watch?v=G6A72ufn3l4&feature=related • http://www.youtube.com/watch?v=RMINSD7MmT4
De sterrenhemel • Lijkt of sterren gegroepeerd zijn in hemel boven aarde • Sterrenbeelden • Schijnbare beweging • Poolster in verlengde van rotatie-as van de aarde
sterrenbeelden • http://www.youtube.com/watch?v=VAB6KGEZqwkkorte animatie over draai sterren rond poolster • http://www.youtube.com/watch?v=1Toya19H12w&feature=related sterrenhemel uitgelegd • http://www.youtube.com/watch?v=eeQwYrfmvoQ&feature=related animatie over de voortgang aan hemel