1 / 29

Het Uitdijend Heelal

Prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen. Het Uitdijend Heelal. Tijd De lichtsnelheid Afstand en Leegte Het Versneld Uitdijend Heelal. Het Uitdijend Heelal. Eindigt het Heelal in de diepvries?. Tijd wordt afgemeten aan veranderingen. I:Tijd.

meir
Download Presentation

Het Uitdijend Heelal

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen Het Uitdijend Heelal

  2. Tijd De lichtsnelheid Afstand en Leegte Het Versneld Uitdijend Heelal Het Uitdijend Heelal Eindigt het Heelal in de diepvries?

  3. Tijd wordt afgemeten aan veranderingen I:Tijd

  4. Menselijke Tijd

  5. Zonnetijd Jaarlijkse beweging Dagelijkse beweging

  6. Zonnetijd  Mechanische tijd Christiaan Huygens Slingeruurwerk 1656 John Harrison H4 1759

  7. Een slechte klok

  8. De seconde • Al bij de Babyloniers een bekende eenheid • maar pas in de Middeleeuwen door astronomen • gedefinieerd: 1 seconde = 1/60 van 1/60 van het uur = 1/3600 uur Met entree van het slingeruurwerk: 1 seconde is slingertijd van klok met slingerlengte van 0.994m

  9. De Moderne Seconde Na de uitvinding van de atoomklok: 1 seconde is de duur van 9 192 631 770 golf perioden van de hyperfijn overgang in het Cesium-133 atoom

  10. II: De lichtsnelheid c = 299 792 458 meter per seconde Historisch: Øle Roemer Io en Jupiter

  11. II: De lichtsnelheid c = c Maxwell, Lorentz, Einstein: De lichtsnelheid is altijd constant, ongeacht de snelheid van het uitzendende voorwerp.

  12. Relativiteitstheorie Maxwell, Lorentz, Einstein: Combineer c=c met 'elke waarnemer moet hetzelfde zien': speciale relativiteitstheorie. o.a. Bewegende klokken lopen trager! De duur van een seconde hangt af van de waarnemer

  13. Tijdskegels c*t Beweging van licht xc = c*t xv = v*t wereldlijn lichtkegel Niet toegestaan Niet toegestaan x Informatie kan maximaal met de lichtsnelheid reizen: vinf ≤ c v*t ≤ c*t ; xv = v*t ≤ c*t = xc → xv ≤ xc

  14. Causaliteit c*t A' A Pas hier weet A' wat er bij B is gebeurd B Pas hier weet A wat er bij B is gebeurd Pas hier weet B wat er bij A is gebeurd x Snelle klokken lopen traag, en hoe sneller hoe trager!

  15. 3. Afstand en Leegte Afstanden uitgedrukt in lichteenheden: x = c* t bv: 1 lichtseconde = c * 1 seconde ≃ 300 000 km Maan Aarde 1,2 lichtseconde 1 lichtminuut = c * 60 seconden ≃ 18 miljoen km Zon = 8.3 lichtminuten Aarde

  16. 3. Afstand en Leegte Afstanden uitgedrukt in lichteenheden: x = c* t bv: 1 lichtjaar = c * π * 107 seconden ≃ 9.4 1012 km Afstand Zon- Proxima Centauri: 4.22 lichtjaar.

  17. Ver weg = Lang geleden Andromeda nevel: 2 miljoen lichtjaar, i.e. licht is 2 miljoen jaar 'oud'

  18. Heel ver weg = Heel lang geleden Het Hubble UltraDeep Field: sterrenstelsels op 12 miljard lichtjaar

  19. Het Uitdijend Heelal Island Universes Edwin Hubble (1889-1953) 100 inch Hooker Telescope

  20. De Wet van Hubble V = H0 * D H0 = 72 km/s/Mpc

  21. Een uitdijend heelal

  22. De hete Oerknal Als het Heelal nu groot en koud is, en uitdijt: vroeger kleiner en heter Grootte, Temperatuur Nu Tijd Straling en materie ontkoppelen

  23. De achtergrond straling

  24. De achtergrond straling Penzias & Wilson, 1964 Dicke

  25. De achtergrond straling Verschil tussen heet (rood) en koud (blauw) < 10-4 K

  26. De toekomst van het Heelal Heelal is vlak: precies genoeg massa-energie om uitdijing in het oneindige te stoppen

  27. De toekomst van het Heelal Maar het heelal dijt op dit moment wel versneld uit

  28. Waar bestaat het Heelal uit? Wij, en alles dat we kennen 96% van het Heelal bestaat uit onbekende materie-energie

  29. Conclusies • Er is genoeg te doen: we missen 96% van het Heelal • Gewone materie is slechts klein deel van alles • Het heelal dijt op dit moment versneld uit, maar lijkt • wel vlak te zijn. • Het heelal eindigt uiteindelijk als zeer leeg • en heel koud: de diepvries Gelukkig is de Aarde en de mensheid allang daarvoor verschroeid door een opzwellende Zon.

More Related