330 likes | 480 Views
De vergrendelde democratie. Hendrik Vuye Universiteit Namen. Twee verhalen. V-verhaal Een aaneenschakeling van kleine en grote overwinningen F-verhaal Voortdurend versterken van de positie van de Franstaligen in de federatie België. Een onmogelijke Staat. 1830: de Belgische revolutie
E N D
De vergrendelde democratie Hendrik Vuye Universiteit Namen FUNDP de Namur
Twee verhalen • V-verhaal • Een aaneenschakeling van kleine en grote overwinningen • F-verhaal • Voortdurend versterken van de positie van de Franstaligen in de federatie België FUNDP de Namur
Een onmogelijke Staat • 1830: de Belgische revolutie • Art. 23 Grondwet 1831 "L'emploi des langues usitées en Belgique est facultatif; il ne peut être réglé que par la loi, et seulement pour les actes de l'autorité publique et pour les affaires judiciaires" FUNDP de Namur
Taalvrijheid in de praktijk • Besluit Voorlopige regering 16 november 1830 en Wet 19 september 1831: alleen de in het Frans gepubliceerde wetteksten hebben rechtskracht • Besluiten Voorlopige regering 16 en 27 oktober 1830: het Frans is de taal van het militair bevel • Besluit Voorlopige regering16 november 1830: men mag in het Vlaams pleiten, maar dan wel uitsluitend indien alle betrokkenen -rechter, advocaten en Openbaar Ministerie- deze taal machtig waren FUNDP de Namur
De zaak Schoep • Cass. 12 mei 1873: "… il faut que l'avocat parle, devant la juridiction qu'il a mission d'éclairer, la langue que comprennent tous ceux qui sont préposés à cette juridiction" • Cass., 19 mei 1873: "Qu'il faut … admettre que si le citoyen a incontestablement le droit de se servir, pour faire une déclaration de naissance, de l'une de ces langues, l'administration communale … doit jouir du même droit pour dresser l'acte qui constate cette déclaration" FUNDP de Namur
La Belgique de 1830 • Charles Rogier in 1832 aan Minister Raikem: "Les premiers principes d’une bonne administration sont basés sur l’emploi exclusif d’une seule langue et il est évident que la seule langue des Belges doit être le français. Pour arriver à ce résultat, il est nécessaire que toutes les fonctions, civiles et militaires, soient confiées à des Wallons et des Luxembourgeois; de cette manière, les Flamands, privés temporairement des avantages attachés à ces emplois, seront contraint d’apprendre le français et l’on détruira ainsi peu à peu l’élément germanique en Belgique" FUNDP de Namur
Drie generaties taalwetten • Drie generaties taalwetten • Gelijkheidswet (1898) • jaren 30: “streektaal is voertaal”, met veranderlijke taalgrens • jaren 60: taalgrens met vast karakter • 1967: Grondwet in het Nederlands FUNDP de Namur
1962-63: Taalgrens • 1962: vastleggen van de taalgrens • 1963: Brussel blijft beperkt tot de 19 gemeenten • 4 taalgebieden FUNDP de Namur
Taalgrens met gaatjes • BHV (art. 3 Bestuurstaalwet) • Gevolgen: • Oordeel Gaston Eyskens • Ontstaan FDF FUNDP de Namur
V-verhaal: • Taalgrens is vastgelegd • F-verhaal: • Het is geen staatsgrens • "le droit des gens" staat in de Taalwetgeving ingeschreven FUNDP de Namur
Taalgrens zorgt deels voor pacificatie • Waar wel, waar niet … en waarom niet? • "une erreur historique et géopolitique?" FUNDP de Namur
Eerste Staatshervorming 1970 • V-verhaal • Betonnering van de taalgebieden • 3 cultuurgemeenschappen • Brusselse agglomeratie • Eerste akkoord over Brussel • Onderhandelingsas FUNDP de Namur
F-verhaal • Bruxelles: ville francophone • Les faux flamands du FDF • "les entités fédérées" • Gewesten of Wet Terwagne ? • Bijzondere wetten FUNDP de Namur
Paritaire ministerraad • Alarmbelprocedure: een grendel? • Hoorzitting Kamer legislatuur 1992-93 • "Een lid (Mevr. Aelvoet) sluit zich bij laatstgenoemd standpunt aan: het luiden van de alarmbel in een periode van lopende zaken impliceert een onmid- dellijke stopzetting van de behandeling van het voor- stel" • Aangenomen met 159 ja en 2 onthoudingen !!! FUNDP de Namur
Besluit: • Grendelgrondwet of niet ? • Twee verliezers ? • Stapelfederalisme FUNDP de Namur
1974: Steenokkerzeel – eerste dialoog van gemeenschap tot gemeenschap • Splitsing van de unitaire partijen • 1977-78: het Egmontpact FUNDP de Namur
Tweede Staatshervorming1980 • V-verhaal • 3 Gemeenschappen • Raad + Executieve • Culturele en persoonsgebonden materies • 2 Gewesten • Arbitragehof FUNDP de Namur
F-verhaal • Arbitragehof is paritair • Een bijkomend onderhandelingsforum • LLB – 5 oktober 2010: interview voorzitter Paul Martens • "belgitude juridictionnelle" • "une jurisprudence transcendentale" FUNDP de Namur
Belangenconflicten tussen wetgevende vergaderingen (art. 32 GWHI) • Termijn: 60 + 30 + 30 = …. 269 ? • Overlegcomité ( Alarmbel) • Onevenwicht • Vl: Vlaams Parlement • Fr: Parlement Franse Gemeenschap, Waals Parlement, Parlement Brusselse Hoofdstedelijk Gewest, Vergadering Cocof en Parlement Duitstalige Gemeenschap FUNDP de Namur
Belangenconflicten tussen regeringen (art. 32 GWHI) • Tegen beslissing of ontwerp van beslissing • Overlegcomite • Termijn 60 dagen FUNDP de Namur
Besluit: Belgische rekenkunde • Kamer: 88 = 62 • Senaat: 41 = 29 FUNDP de Namur
Derde Staatshervorming 1988-89 • V-verhaal • Onderwijs wordt gemeenschapsbevoegdheid • Brusselse Hoofdstedelijk Gewest • Geen volwaardig Gewest • 19 gemeenten • Machtspariteit • 3 gemeenschapscommissie • Ordonnanties • Taalgroepen, alrmbel, … FUNDP de Namur
F-Verhaal • "une région à part entière" • Franstalige meerderheid • Betonnering faciliteiten • Communautaire pacificatiewet FUNDP de Namur
Vierde staatshervorming (1993) • V-verhaal • Art. 1 GW: federale staat • Meer bevoegdheden deelstaten • Verdragen • Constitutieve autonomie • Rechtstreekse verkiezing deelstaatparlementen FUNDP de Namur
F-verhaal • "geld voor bevoegdheden" • BHV blijft gehandhaafd voor federale verkiezingen • Cocof: een vierde gemeenschap !!! • Parlement francophone bruxellois • Ministre-président du collège de la Cocof • Het evenwicht van '89 is zoek !!! FUNDP de Namur
Vijfde staatshervorming 2001 • V-verhaal • Beperkte fiscale autonomie • Gewesten bevoegd voor locale besturen, landbouw en buitenlandse handel • Brusselse Hoofdstedelijk Gewest • 17 zetels op 89 in Parlement • 5 bijkomende leden VGC – vernietigd door GwHof FUNDP de Namur
F-verhaal • "geld voor bevoegdheden" • Dubbele meerderheid te Brussel wordt getemperd (o.a in GGC) • = verder afbouwen van machtspariteit • Wat rest er nog ? • Verkiezen regering, bekrachtigen ordonnanties, … FUNDP de Namur
En wat na 13 juni 2010 ? • Twee spoken hangen boven de onderhandelingen • Het bijna-akkoord van 2005 • De voorstellen Dehaene van april 2010 • Opletten met de onderhandelingsas FUNDP de Namur
Federale Staat is vergrendeld • Belang art. 35 Grondwet • Einde van de verzuiling ? FUNDP de Namur
Wat met Brussel ? • Machtspariteit is bijna afgebouwd • "Brusselse Vlamingen" of "Brusselse Nederlandstaligen" ? FUNDP de Namur
Taalwetgeving: twee maten, twee gewichten • Quid afdwingbaarheid taalwetgeving te Brussel ? FUNDP de Namur
Enorme diabolisering • Le Soir "Voici l’idée – elle est simple et c’est la seule qui puisse nous tirer d’affaire. Petit a : convoquer la N-VA au port d’Ostende. Et quand on dit N-VA, c’est toute la N-VA : président, vice-présidents, secrétaire général, trésorier, sénateurs, députés, élus régionaux, élus communaux, élus provinciaux, présidents des sections locales, militants, sympathisants, électeurs. Petit b : embarquer tout ça dans un cargo et l’emmener au milieu de l’Atlantique. Petit c : couler le rafiot. Et si quelqu’un a une meilleure idée, qu’il la fasse connaître" FUNDP de Namur
Stoorzenders ! RTL, RTBF, … VRT, VTM, … FUNDP de Namur