TRZYMAJ FORMĘ!

1. TRZYMAJ FORMĘ! ROK SZKOLNY 2013/2014

2. Cel główny Zwiększenie świadomości uczestników programu dotyczącej wpływu odżywiania i aktywności fizycznej na zdrowie

3. Cele szczegółowe • Zwiększenie wiedzy na temat zbilansowanej diety i aktywności fizycznej • Dostarczenie wiedzy i umiejętności korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych • Rozszerzenie asortymentu sklepików szkolnych o zalecane produkty • Propagowanie zdrowego stylu życia w szkole, w domu , w środowisku pozaszkolnym

4. Adresaci programu Uczniowie szkół gimnazjalnych klas I-III Uczniowie szkół podstawowych klas V-VI

5. Uczestnicy programu Dyrekcje szkół, nauczyciele, społeczność szkolna, pielęgniarki środowiska szkolnego

6. Materiały i pomoce programowe • Poradnik dla szkolnego koordynatora • Broszura dla ucznia • Ulotka dla rodzica • Plakat • Internetowa interaktywna strona edukacyjna

7. Metoda projektu Uczniowie samodzielnie zbierają potrzebne dane do wykonania projektu, opracowują je w formie ustalonej z nauczycielem, a następnie prezentują innym. Sami lub wspólnie z nauczycielem określają cele działania i kryteria oceny jakości wykonania

8. Etapy realizacji projektu • Przygotowanie projektu • Planowanie • Działanie • Ewaluacja projektu

9. Rodzaje projektów • Badawczy • Edukacyjny • Społeczny • Medialny

10. PROJEKTY Projekty realizowane przez szkoły powinny służyć promocji aktywności fizycznej oraz prawidłowego, czyli zróżnicowanegoi zbilansowanego sposobu odżywiania się dzieci i młodzieży.

11. ŻYWIENIE Prawidłowe żywienie jest warunkiem utrzymania dobrego stanu zdrowia w każdym okresie życia. Wpływa na prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny człowieka, w okresie choroby zwiększa odporność organizmu i wpływa na normalizację zachwianych procesów metabolicznych.

12. ŻYWIENIE Nieprawidłowe odżywianie, mała aktywność fizyczna, nadwaga i otyłość są powodem dramatycznych konsekwencji dla rozwoju psychofizycznego dzieci i młodzieży oraz powodem wielu chorób w wieku dorosłym

13. ŻYWIENIE Istnieje konieczność zmiany zwyczajów żywieniowych, polegających na zwiększeniu spożycia warzyw i owoców, produktów zbożowych z pełnego przemiału i produktów mlecznych oraz ryb, przy równoczesnym ograniczeniu spożycia tłuszczu, zwłaszcza zwierzęcego, cukru i słodyczy oraz soli kuchennej i słonych przekąsek

14. ŻYWIENIE Prawidłowe żywienie ma szczególne znaczenie u dzieci i młodzieży ze względu na bardzo intensywne procesy wzrastania i dojrzewania zachodzące w tym okresie życia.

15. ŻYWIENIE Zbilansowana dieta to dostarczanie organizmowi energii i wszystkich niezbędnych składników pokarmowych w odpowiedniej ilości i odpowiednim stosunku, przy uwzględnieniu liczby posiłków i ich rozłożeniu w ciągu dnia oraz przy wzięciu pod uwagę wieku, płci i aktywności fizycznej.

16. ŻYWIENIE Aby mieć pewność, że dieta dzieci i młodzieży jest dobrze zbilansowana, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad

17. ŻYWIENIE • Zapewnić dzieciom i młodzieży spożywania każdego dnia różnych produktów spożywczych, gdyż urozmaicone żywienie jest gwarancją dobrego rozwoju i zdrowia dzieci i młodzieży • Głównym źródłem energii powinny być produkty zbożowe z grubego przemiału • Owoce i warzywa powinny być jedzone przez uczniów do każdego posiłku • Należy pamiętać o podawaniu napojów, najlepiej wody, kompotów i herbat owocowych w ciągu całego dnia • Należy ograniczyć spożywania tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych • Warunkiem prawidłowego żywienia jest spożywanie przez dziecii młodzież regularnie 4-5 posiłków dziennie, z czego przynajmniej jeden powinien być spożywany w szkole • Należy pamietać,że aktywność fizyczna jest konieczna do prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży

18. ŻYWIENIE Racjonalne żywienie powinno uwzględniać optymalnie 5 posiłków dziennie: • I śniadanie – 25-30 %wartości energetycznej całodziennej racji pokarmowej • II śniadanie- 5-10 % wartości energetycznej całodziennej racji pokarmowej • Obiad- 30-35 %wartości energetycznej całodziennej racji pokarmowej • Podwieczorek- 5-10 %wartości energetycznej całodziennej racji pokarmowej • Kolacja – 20-25 % wartości energetycznej całodziennej racji pokarmowej

19. Aktywność fizyczna Jest nieodłącznym atrybutem życia człowieka. Wynika z wrodzonych potrzeb organizmu i nabytych umiejętności. Jest niezbędnym elementem zdrowego stylu życia. Poprawia stan naszego zdrowia i samopoczucie.

20. Aktywność fizyczna 1. Podczas wysiłku fizycznego w naszym organizmie wytwarzane są endorfiny – neuroprzekaźniki (zwane „hormonem szczęścia”), które powodują doskonały nastrój 2. Zwiększa się ogólny przepływ krwi dostarczanej w odpowiedniej ilości do tkanek powodujący w nich wzrost metabolizmu

21. Aktywność fizyczna 3. Poprawia samopoczucie, jakość snu, łagodzi stresy,zmniejsza się ryzyko zachorowania na niektóre choroby nowotworowe, 4. Zmniejsza się ryzyko przedwczesnej śmierci

22. Aktywność fizyczna Zalecana dla dzieci i młodzieży minimalna dawka aktywności ruchowej to: 1 godzina dziennie dowolnego typu ruchu o zwiększonej intensywności

24. Przykładowe scenariusze projektów

25. Scenariusz : Czy wiesz, co jesz? Zadania: • Zapoznanie uczniów z zasadami prawidłowego żywienia (piramida zdrowego żywienia) • Uświadomienie uczniom, które produkty żywieniowe należą do jakiej grupy produktów • Uświadomienie uczniom, w jakim stopniu ich dieta różni się od diety pożądanej

26. Pomoce • Karteczki z nazwami produktów (do podziału na grupy) • Plakat - „Pusta piramida” • Plakat – „Piramida Zdrowego Żywienia” • Karteczki samoprzylepne (10x10 cm) po ok. 100 szt. każdego z 4 kolorów • Potrzebne informacje: • Podstawowe składniki odżywcze • Wartość kaloryczna produktów • Piramida zdrowego żywienia • Przykłady jednej porcji produktów • Produkty nie uwzględnione w piramidzie zdrowego żywienia • Tabela porcji

27. Oczekiwane efekty Po zajęciach uczestnicy będą: • znali zasady prawidłowego żywienia (Piramida Zdrowego Żywienia) • potrafili zakwalifikować produkty żywieniowe do właściwych grup • rozumieli, dlaczego należy spożywać mniej lub więcej produktów z określonej grupy

28. Przebieg zajęć Przedstaw: cele całego cyklu zajęć, metody pracy (wszyscy aktywnie uczestniczą), planowane zadania. Wyjaśnij, że każdy posiada wiele informacji dotyczących zdrowego stylu życia (w tym żywienia i aktywności ruchowej), które w trakcie zajęć wspólnie omówimy i pogłębimy. Podziel uczestników na cztery grupy (np. za pomocą karteczek z napisanymi nazwami posiłków). Poproś, aby uczniowie w grupach przedyskutowali, co jedli wczoraj na: śniadanie – I grupa, obiad – II grupa, kolację – III grupa i między posiłkami - IV grupa. Rozdaj każdej grupie kartki samoprzylepne (każda grupa inny kolor) i poproś, aby każdy z uczniów zapisał na nich produkty, które jadł wczoraj na poszczególne posiłki (każdy produkt na innej kartce). Zaznacz, że ważne jest dokładne określenie produktów np. pieczywo – podać jakie? bułka, graham, pieczywo chrupkie itp., wędlina – kiełbasa, parówki, szynka, pasztet, salami itp. W czasie, w którym uczestnicy grupy pracują, na tablicy powieś plakat „Pusta piramida”. Poproś, aby członkowie grupy „śniadaniowej” umieścili wypisane kartki na plakacie, zgodnie z poszczególnymi warstwami np. bułka – warstwa dolna, kotlet schabowy – warstwa górna itp., rozpoczynając naklejanie od środka każdej z warstw. Potem poproś o to samo następne grupy. Po zakończeniu naklejania karteczek ostatniej z grup – obrysuj figurę, która powstała z przyklejonych kartek Obok utworzonego przez uczniów plakatu, powieś plakat przedstawiający Piramidę Zdrowego Żywienia. Zachęć klasę do dyskusji nt. kształtu piramidy „własnej” i „gotowej”. Jakie są różnice? Jakich produktów dotyczą przede wszystkim różnice? Podaj uczestnikom podstawowe informacje dotyczące piramidy zdrowego żywienia.

29. Scenariusz: Oceń swoją wydolność i sprawność fizyczną Zadania: • uświadomienie uczniom potrzeby aktywności fizycznej i wpływu aktywności fizycznej na samopoczucie • nauka mierzenia tętna na tętnicy promieniowej • przeprowadzenie testu wydolności fizycznej • przeprowadzenie testu sprawności fizycznej

30. Pomoce • zegarek • kreda w ilości odpowiadającej połowie ćwiczących • długopisy • buźki • potrzebne informacje • indeks sprawności fizycznej • jak ocenić swoją sprawność fizyczną? • moja aktywność ruchowa • test wydolności fizycznej

31. Oczekiwane efekty Po zajęciach uczestnicy będą: • wiedzieli, jaka jest pożądana, minimalna aktywność fizyczna • umieli mierzyć tętno na tętnicy promieniowej • znali i potrafili wykonać proste testy oceniające wydolność i sprawność fizyczną.

32. Przebieg zajęć • Uczniowie siedzą w półokręgu. Powiedz, jaka dawka aktywności fizycznej jest zalecana dla młodzieży. Wyjaśnij krótko, co to jest wydolność i sprawność fizyczna, co one zapewniają. Powiedz o wpływie aktywności fizycznej na samopoczucie. Rozdaj kartki do segregatora z pomiarem tętna i długopisy • Zademonstruj na sobie sposób ułożenia rąk przy pomiarze tętna na tętnicy promieniowej. Poleć uczniom znalezienie tętna u siebie, a następnie daj sygnał do odliczania tętna. Uczniowie liczą uderzenia tętna cicho, aby nie mylić innych. /po 15 sekundach daj uczniom sygnał zakończenia liczenia i poleć, aby uzyskany wynik pomnożyli przez 4 i wpisali do tabeli jako tętno początkowe • Omów zasady przeprowadzenia testu wydolności fizycznej i przeprowadź go: - poleć wykonanie 30 przysiadów dyktując tempo (1 przysiad w 2 sekundy)- bezpośrednio po wykonaniu przysiadów daj polecenie wykonania siadu i pomiaru tętna (podając sygnał początku i końca liczenia po 15 sekundach). Uczniowie mnożą wynik przez 4 i zapisują w tabeli • Powtórz pomiar tętna po pierwszej, drugiej i trzeciej minucie po zakończeniu próby • Omów zasady oceny wyników (podane na kartce do segregatora) • Rozdaj kartki do segregatora z tabelą „Jak ocenić swoja sprawność fizyczną” • Uczniowie dobierają się w pary • Omów i zademonstruj wykonanie próby biegu z klaskaniem (patrz Aneks)

33. Przebieg zajęć c.d. • Daj sygnał do rozpoczęcia i zakończenia próby. W tym czasie jedna osoba z pary wykonuje próbę a druga liczy wykonane powtórzenia. Po zapisaniu wyniku powtórz próbę ze zmianą ról w parach • Omów i zademonstruj próbę skoczności (patrz Aneks) • Każda para uczniów otrzymuje kawałek kredy. Uczniowie wykonują próbę skoczności w parach: jeden z ćwiczących zaznacza kredą linię przed palcami przed odbiciem i za piętą po lądowaniu i kontroluje obliczenie odległości. Po zapisaniu wyniku następuje zmiana ról w parach • Omów i zademonstruj próbę siły rąk. Poleć wykonanie próby samodzielnie po lekcjach • Omów i zademonstruj próbę gibkości a następnie poleć wykonanie próby dając kolejne zadania od najłatwiejszego (chwyt oburącz za kostki) do najtrudniejszego (dotknij głową kolan). Uczniowie zapisują uzyskane wyniki. Próbę wykonują równocześnie wszyscy uczniowie i zapisują uzyskany wynik • Omów przeprowadzenie próby wytrzymałości. Przeprowadź próbę biegu z dyktowaniem tempa 120 kroków/min (2 kroków/ sek.). Wszyscy uczniowie wykonują bieg w miejscu w tempie dyktowanym przez osobę prowadzącą. Poleć wykonanie próby samodzielnie po lekcjach • Zademonstruj sposób wykonania próby nożyc a następnie przeprowadź tę próbę podając ćwiczącym sygnał startu i informując ich o upływie czasu, co 10 sekund. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie zapisują uzyskane wyniki • Omów sposób oceny całego testu na podstawie uzyskanych wyników poszczególnych prób, odwołując się do tabeli w rozdanych na początku lekcji materiałach • Zapytaj, jakie uwagi, pytania, wątpliwości mają uczniowie; odpowiedz na nie

34. Scenariusz: Czy wiesz co kupujesz ? Zadania: • Uświadomienie uczniom zasad bycia świadomym konsumentem • Uświadomienie uczniom, jakie elementy znajdują się na etykiecie produktu spożywczego • Przekazanie wiedzy na temat najważniejszych elementów, jakie powinny znaleźć się na etykiecie produktu spożywczego oraz powodów, dla których są umieszczane na etykiecie • Nauczenie odnajdywania na etykiecie najważniejszych elementów • Uświadomienie uczniom ich praw jako konsumentów  

35. Pomoce • Karteczki z nazwami produktów (do podziału na grupy) • Cztery tekturowe pudełka – 1 w kształcie walca (na dżem) • 2 wysokie prostopadłościany (na płatki śniadaniowe i na mleko), 1 niski prostopadłościan (na jogurt owocowy) • Flamastry – 9 szt. • Duży arkusz papieru • Imitacje etykiet produktów spożywczych (20 szt.)

36. Oczekiwane efekty Po zajęciach uczestnicy będą: • potrafili rozpoznać najważniejsze elementy etykiety, na które powinni zwracać uwagę • rozumieli treść poszczególnych elementów etykiety • wiedzieli, dlaczego określone elementy zawarte na etykiecie są ważne

37. Przebieg zajęć • Porozmawiaj z klasą na temat tego, co wpływa na to, jakie produkty kupują (1 min.). • Podziel klasę na cztery grupy (przykładowy podział na grupy: każdy uczeń losuje jedną karteczkę z nazwą produktu (dżem, mleko, płatki śniadaniowe, jogurt owocowy), następnie uczniowie dobierają się w grupy według nazw produktów). Każda grupa wybiera reportera – osobę, która będzie prezentowała pracę grupy na forum całej klasy. • Rozdaj tekturowe pudełka. Każda grupa otrzymuje jedno pudełko i 2 flamastry. Zadaniem grup jest wykonanie etykiety produktu – dżem (pudełko w kształcie walca), płatki śniadaniowe (wysokie pudełko w kształcie prostopadłościanu), mleko (wysokie pudełko w kształcie prostopadłościanu), jogurt owocowy (niskie pudełko w kształcie prostopadłościanu). Na etykiecie należy umieścić wszystko, co ich zdaniem jest ważne. • Reporterzy prezentują pracę swojej grupy. Wypisz na dużym arkuszu papieru elementy, które wymieniają uczniowie. Utwórz cztery grupy najważniejszych elementów: wartość energetyczna, zawartość składników (ze szczególnym uwzględnieniem dodatków do żywności), termin ważności produktu spożywczego, sposób przechowywania produktów. Omów definicję i znaczenie każdego elementu. • Podziel klasę na pary. Uczniowie wybierają jeden kartonik z imitacją etykiety produktu spożywczego, czytają etykietę i odgadują, jaki to produkt. Jedna osoba z każdej pary omawia „swoją” etykietę .

38. DZIĘKUJĘ! DZIĘKUJĘ!

39. Realizacja programu w szkole Program realizowany będzie w roku szkolnym 2013/2014

40. Realizacja programu w szkole Szkolni koordynatorzy programu zapoznają Radę Pedagogiczną z głównymi celami i założeniami programu Trzymaj Formę!

41. Realizacja programu w szkole Szkolny koordynator sporządza harmonogram realizacji programu według którego będzie przebiegała realizacja programu w szkole

42. Realizacja programu w szkole Szkolny koordynator po zakończeniu realizacji programu przesyła sprawozdanie do PSSE Wodzisław Śląski do dnia 1 czerwca 2014 roku

43. Dziękuję!