Mülakat Teknikleri

1. Mülakat Teknikleri Mart 2013

2. Mülakatın İş Başarısındaki Yeri ve Önemi • Takım Olmak • Doğru Kişiyi İşe Almak • Yanlış İşe Alımın Maliyeti

3. Mülakatın İş Başarısındaki Yeri ve Önemi • Takım Olmak • Doğru Kişiyi İşe Almak • Yanlış İşe Alımın Maliyeti

4. Takım Olmak • Verimli iş birliği, ahenkli bir ekip kurulabildiği takdirde gerçekleşebilir. • Başarının sırlarını anlatan bütün kitaplarda ana tema olarak takım çalışması işlenir. • Sorumlulukları birlikte paylaşırsak organizasyonumuz başarılı olur. • Bir zincir ancak en zayıf halkası kadar kuvvetli olur. ‘Bir elin nesi var iki elin sesi var’. (Atasözü)

5. Takım Olmak, Başarı İçin En önemli Unsurlardan Biridir… http://www.youtube.com/watch?v=GXTeFa43730

6. Mülakatın İş Başarısındaki Yeri ve Önemi • Takım Olmak • Doğru Kişiyi İşe Almak • Yanlış İşe Alımın Maliyeti

7. Doğru Kişiyi İşe almak • Herhangi bir işte, organizasyonda başarı elde etmek % 95 o işte çalışacak insanların doğru seçilmelerine bağlıdır. • İyi bir işe alım, başarılı olmak isteyen yada başarısını sürdürmek isteyen • şirketler için önemli bir yatırımdır. • ‘Doğru işe, doğru aday almak’. • ‘İyi aday kaçmaz, kötü aday geçmez’. • Peki ama nasıl? • -Katılacağı organizasyona uygun yapıda olan adaylar • -Görevi için gerekli yetkinliklere sahip kişiler • -Takım için mücadele eden, bireysellikten uzak aday • -Sosyal becerisini etkin kullanabilen bireyler • -Öğrenmekten zevk alacak bir çalışan • -Ekibinizde gerçekten olmasını istediğimiz kişi Hepimizin bildiği; ‘Adaya göre iş değil, işe göre aday seçmek’ ve ‘Takıma doğru kişileri almak’ oldukça önemlidir.

8. Mülakatın İş Başarısındaki Yeri ve Önemi • Takım Olmak • Doğru Kişiyi İşe Almak • Yanlış İşe Alımın Maliyeti

9. Yanlış İşe Alımın Maliyeti • Yanlış elemanın maliyetini ölçmek çoğu zaman güçtür. Seçilen kişiye sağlanan yararlar, mülakatçının zamanı, çalışanlara etkisi gibi nedenlerin yüksek parasal karşılıkları vardır. • Amerikan Yönetim Derneği’nin yaptığı bir araştırmada; işe alınan yanlış bir kişi şirketine çalıştığı süredeki brüt ücretinin yüzde 30 ile yüzde 200 arasında zarar veriyor. Yanlış İşe Alımın Şirkete Zararları -İş doyumsuzluğu oluşur -İşe bağlılık düşer (Aidiyet) -Verimsizlik baş gösterir -İşi yapamadığını düşünür -İşin basit olduğunu düşünerek ciddiye almaz -İş kazası, devamsızlık, işten çıkışların artışı (turnover) -Maliyetler (para, zaman, emek, vb.) ve eğitim giderleri -İşletmede olumsuz hava hakim olur -Etkililik ve verimlilik azalır -Şirket dışındaki kitleler üzerinde imaj problemi Aday açısından Şirket açısından

10. Yanlış İşe Alımın Maliyeti • Yanlış işe alımda sadece maddi zararlar yoktur. İlk bakışta parasal olarak görülmeyen işletme için maddi olmayan zararlar vardır. Orta ve uzun vadede kendilerini hissettirirler. • Bunların bir kısmı şöyle yazılabilir; • -Şirketin algı ve itibarı, • -Çalışma arkadaşları ile yaşadığı çatışmalar / ofis içi huzursuzluk, • -Şirket içerisindeki güven ortamının zedelenmesi, • -Kurumsal hafızanın zayıflaması, Yanlış işe alımı nasıl engelleriz? Pek çok neden söylenebilir elbette… Kısaca… İşe alırken seçici (en iyisini arayan) İşten çıkarırken hızlı davranın.

11. Yanlış İşe Alımın Maliyeti Sahte özgeçmiş ile Al- Ahli Bankası’nda yıllık 165,000 £ maaşla CEO vekili görevine getirildi! Yapılan araştırmalar, Peter Gwinnell’ın Harvard ve Oxford da kaydının dahi bulunmadığını, JP Morgan’da da hiç çalışmadığını hatta Gwinnell’in 1990 yılında altı ay hapis yatmış eski bir suçlu olduğunu ortaya çıkardı. ( 31.01.2011, Daily mail online) Yahoo’da da Sahte Özgeçmiş… . Yahoo’da Third Point’in üst düzey yöneticisi Daniel Loeb, Thompson’ın yaptığı usulsüzlükleri fark edip Yönetim Kuruluna bildirmesi üzerine olaylar patlak verdi. Hem Yönetim Kurulunu hem de basını konuyla ilgili yazdığı bir mektupla bilgilendiren Loeb, mektupda, Thompson’nın beyan ettiği gibi StonehillCollege’dan muhasebe ve bilgisayar bilimi diplomalarının olmadığını sadece muhasebe diplomasının bulunduğunu iddia etti ve Loeb suçlamasında haklı çıktı. . (14.05.2012, Cnn Money Tech)

12. Mülakata Hazırlanma • Mülakat Ortamı • Adayı Karşılama ve Bilgilendirme • Yanlış İşe Alımın Maliyeti • Mülakat Kılavuzu

13. Mülakat Ortamı • Mülakatlar toplantı odasında veya ofiste yapılmalıdır. Ofiste yapılacak görüşmelerde aday ile her zaman karşılıklı ve aynı düzeyde oturulmalıdır. • Mülakat ortamının sıcaklık, ışık, koltuk vb. fizyolojik şartları kontrol edilmelidir. • Mülakat öncesinde, adaya yöneltilmesi düşünülen sorular önceden planlanmalıdır.

14. Mülakat Ortamı • Mülakat saati ve mülakatın nerede yapılacağı iyi planlanmalıdır. • Mülakatlar mümkün olduğunca toplu olarak yapılmamalıdır. Bire bir mülakat tercih edilmelidir. • Aday bekletilmemelidir.

15. Mülakata Hazırlanma • Mülakat Ortamı • Adayı Karşılama ve Bilgilendirme • Özgeçmiş İnceleme • Mülakat Kılavuzu

16. Adayı Karşılama ve Bilgilendirme • Adayı her zaman ayakta karşılayın, • Kendinizi tanıtın ( Göreviniz, makamınız) • Adaya rahatlatıcı bir atmosfer yaratın; birkaç soruyla mülakata giriş yapın, • Adresimizi / ofisimizi bulmakta zorluk çektiniz mi? • Yolculuğunuz nasıl geçti?  • Bugün hava oldukça soğuk/ sıcak/ güzel...vb. • Adaya görüşülecek pozisyon hakkında genel bilgi verin, • Aday ile şirketin büyüklüğü ve faaliyet alanı hakkında genel bilgileri paylaşın,

17. Mülakata Hazırlanma • Mülakat Ortamı • Adayı Karşılama ve Bilgilendirme • Özgeçmiş İnceleme • Mülakat Kılavuzu

18. Özgeçmiş İnceleme Adayın doldurmuş olduğu özgeçmiş üzerinde dikkat edilmesi gereken noktalar; • Kişisel bilgiler, • Aile bilgileri, • Eğitim, • İş tecrübesi/ deneyim, • Fiziksel özellikler, • Sabıka bilgileri,

19. Mülakata Hazırlanma • Mülakat Ortamı • Adayı Karşılama ve Bilgilendirme • Özgeçmiş İnceleme

20. Mülakat Sırasında… • Mülakat esnasında mülakat değerlendirme formu üzerinden detaylı notlar alın, • Adayın özgeçmişinde belirttiği bilgilerin üzerinden geçin,(geçmiş iş deneyimi, aile bilgileri, eğitim vb.), • Adayın yetkinliklerini değerlendirin (örneklendirerek açıklamasını isteyin), • “Nasıl? Niçin?” ile başlayan sorular sorun, • Açık uçlu sorular sormaktan kaçının (net ve açık sorular yöneltin), • Sorduğunuz sorular genel veya özet niteliğinde olsun“açıklayınız, bahseder misiniz, anlatırmısını vb.” ifadeleri kullanarak adayın konuyu ifade etmesini sağlayın,

21. Mülakat Sırasında… • Yardımcı ve anlayışlı olun, • Adayın sözünü kesmemeye özen gösterin, • Adayın görüşlerine açık olun, • Kendi görüşlerinizi koruyun (objektif olun), • Önyargılı ve eleştirel olmayın, • Akıl vermeyin, • Acele etmeyin, • Çok samimi veya çok soğuk olmayın, • Adayın cevaplarını başınızla onaylayın, • Mülakatı yönlendirin,

22. Mülakat Sonlanırken! • Adaya eklemek /sormak istediği ve özellikle belirtmek istediği bir konu olup olmadığını sorun, varsa önerilerini alın, • Adayın tüm bilgilerinin başvuru formu ve notlarda olup olmadığını kontrol edin, • İşe alım sürecindeki adımları ve zaman planlamasını adaya anlatın, • Teşekkür edin ve memnun bir ifadeyle uğurlayın

23. Mülakat Sonlanırken! • Mülakat sürecinde veya sonunda aday ile mülakat sonucu hakkında olumlu veya olumsuz bilgi paylaşmayın, • Adayın işe başlama tarihi için uygun zamanı öğrenin, • Adaya iş tanım yapın; • Bir sonraki aşamayı belirleyin,

24. Mülakat Sırasında Yapılan Hatalar ve Maliyetleri

25. Mülakat Sırasında Yapılan Hatalar ve Maliyetleri • Görüşmecinin mülakata hazırlıksız girmesi, • Mülakat yeri ve zamanının adaya net olarak bildirilmemesi, • Aday tarafından eksik doldurululan başvuru formunun mülakat sırasında değerlendirilememesi, • Görüşmecinin adaydan daha fazla konuşması • Mülakatın 30 dk.’dan uzun sürmesi, ZAMAN KAYBINA YOL AÇMAKTADIR!

26. Mülakat Sırasında Yapılan Hatalar ve Maliyetleri • Mülakat ortamı ve mülakat için gerekli özenin gösterilmemesi, • Görüşmecinin şirketi ve işi abartarak anlatması, • Adaya gün içerisinde yaşanan şirket içi veya özel sorunların yansıtılması, • Aday ifadesinin görüşmeci tarafından kişiselleştirilmesi, KURUM KİMLİĞİNE ZARAR VERİR!

27. Mülakat Sırasında Yapılan Hatalar ve Maliyetleri • Mülakat sırasında adaya kötü muamele yapılması, • Adayın rencide edilecek söz ve davranışlara maruz kalması, • Adaya önyargı ile yaklaşılması,( giyim tarzı, saç kesim tarzı, yaşı, cinsiyeti, oturduğu bölge,eğitimi,medeni durumu vb.) • Geçmiş mülakatlarda edindiği tecrübelerin mülakatın seyrini etkilemesi, • Mülakat sırasında adaydan negatif elektrik alınması ile mülakat süresince bu etkinin devam etmesi, İYİ ADAYLARI ELDEN KAÇIRIR!

28. Mülakat Sırasında Yapılan Hatalar ve Maliyetleri • Değerlendirmede duygusal davranılması • Maddi sorunlar, • Ailevi sorunlar, • Sağlık sorunları, • Değerlendirmede subjektiflik • Adayın bireysel ve sosyal özelliklerine bakılması (yaş, cinsiyet, eğitim, din, ırk, medeni durum v.b.) • Adaydan pozitif elektrik alınması sonucu görüşmecinin aday ile geliştirdiği iyi ya da kötü ilişkilerin, adayın güçlü ya da zayıf yönlerini gözden kaçırmasına yol açar, • Kendine Benzetme Hatası • Hemşeri/akraba olmak, • Aynı yerde okumuş/çalışmış olmak, • Ortak arkadaş/dostların olması, • Aynı takımı tutumak, YANLIŞ İŞE ALIM YAPILIR!

29. Yetkinlikleri Doğru Sorgulama Yöntemi • Yetkinlik ve Faydaları Nedir? • Yıldız Holding Ana Yetkinlikleri • Satış Adımları ve Yetkinlikleri • Mülakat Teorisi • Soruların Ana Boyutları • Yetkinlikleri Sorgulama • Adaydan Bilgi Edinmek

30. Yetkinlikleri Doğru Sorgulama Yöntemi • Yetkinlik ve Faydaları Nedir? • Yıldız Holding Ana Yetkinlikleri • Satış Adımları ve Yetkinlikleri • Mülakat Teorisi • Soruların Ana Boyutları • Yetkinlikleri Sorgulama • Adaydan Bilgi Edinmek

31. Yetkinlik Nedir? Yetkinlik, mükemmel performansın elde edilmesinde ayırdedici olan bilgi, beceri ve tutumları kapsayan gözlemlenebilir davranışlardır. • YETKİNLİĞİN SAĞLADIĞI YARARLAR • Ortak şirket davranış kültürü oluşturmak • Hedef ve süreç odaklı yaklaşım için ortak stratejiler geliştirmek • İ.K. planlaması ve geliştirilmesi için doğru stratejiler oluşturmak

32. Yetkinlikleri Doğru Sorgulama Yöntemi • Yetkinlik ve Faydaları Nedir? • Yıldız Holding Ana Yetkinlikleri • Satış Adımları ve Yetkinlikleri • Mülakat Teorisi • Soruların Ana Boyutları • Yetkinlikleri Sorgulama • Adaydan Bilgi Edinmek

33. Yıldız Holding Değerleri

34. Yetkinlikleri Doğru Sorgulama Yöntemi • Yetkinlik ve Faydaları Nedir? • Yıldız Holding Ana Yetkinlikleri • Mülakat Teorisi • Soruların Ana Boyutları • Yetkinlikleri Sorgulama • Adaydan Bilgi Edinmek

35. Yetkinliğe Dayalı Mülakat Teorisi • Geçmiş performans, gelecekte sergilenecek performansın en iyi göstergesidir. • Etkin mülakat, adaydan gerçek hayat deneyimleri hakkında bilgi alır. • Adayın, gerçek olayları aktarışı güvenilirdir.

36. Yetkinlikleri Doğru Sorgulama Yöntemi • Yetkinlik ve Faydaları Nedir? • Yıldız Holding Ana Yetkinlikleri • Mülakat Teorisi • Soruların Ana Boyutları • Yetkinlikleri Sorgulama • Adaydan Bilgi Edinmek

37. Soruların Ana Boyutları • Açık/ Kapalı uçlu sorular • Açık uçlu: Sorunun mutlak doğrusunun olmadığını ifade eder ve cevaplar, kişiden kişiye değişir. Geleceğiniz hakkında ne düşünüyorsunuz? • Kapalı uçlu: Yanıtı (a) evet, (b) hayir, (c) belki, (d) bilmiyorum, (e) hepsi ve (f) hicbiri gibi şıklardan oluşan soru türüdür. Kariyerinizde 5 yıl sonra nerede olacağınızı hayal edebiliyor musunuz • Genel/ Özet sorular • İş yaşamınızda karşılaştığınız ilginç bir olaydan bahseder minisiz? • İş yaşamında sizi motive eden şeylerden bahseder misiniz? • Tarafsız(nötral) / Taraflı(yüklü) sorular • Kullandığınız ürünlerde nelere dikkat edersiniz? • Ürünlerimizi kullanıyorsunuz değil mi?

38. Soruların Ana Boyutları SORULAR NASIL OLMALIDIR SORULAR NASIL OLMAMALIDIR Karmaşık sorulardan , Bir kerede birden fazla soru sormaktan, Soru adayı yönlendirmemelidir, Sorulara‘evet’, ’hayır’ gibi kısa cevaplar gerektirmemelidir, • Yanıtlanması kolay, • Kapalı uçlu ve spesifik, • Geçimişe dönük ve tek doğrusu olan, • İş ile ilgili, • Nitelik ve yetkinlikleri ölçmeye yönelik,

39. Yetkinlikleri Doğru Sorgulama Yöntemi • Yetkinlik ve Faydaları Nedir? • Yıldız Holding Ana Yetkinlikleri • Mülakat Teorisi • Soruların Ana Boyutları • Yetkinlikleri Sorgulama • Adaydan Bilgi Edinmek

40. Yetkinlikleri Sorgulama Etkin bir sorunun belirli bir amacı olmalı ve anlamlı veri elde etmek için soru sorulmalıdır. Örnek 1 : 1. Ayrıntılara gitmek için çok dikkat etmeniz gereken ve bundan memnun olduğunuz bir deneyiminiz oldu mu? Lütfen açıklayın. Ya da 2. Hepimizin bazı önemli ayrıntılara çok dikkat etmemizi gerektirip, ihmal ettiğimiz olaylar olmuştur. Böyle bir deneyimin başınıza geldiği bir olayı anlatınız. Cevap :Birinci soru daha iyidir. Her ikisi de adayın dikkatini ölçmeye yönelik. Birinci soru, korunma içgüdüsünü harekete geçirmeyen olumlu bir yol izliyor.

41. Yetkinlikleri Sorgulama Örnek 2 : 1. Herkes bazen kuralları esnetir veya çiğner. Bunu gerekli gördüğünüz bir olayı anlatır mısınız? Ya da 2. Bazı şeyler sonucu konmuş kurallara, istisna uygulama gereği duyduğunuz bir örnek verir misiniz? Cevap : Birinci soru adaya direkt olarak kurallara uymadığını kabul etmesini söylüyor. İkinci soru istisnaya göre benzer bir hareketten bahsediyor. İkinci soru adayı daha az tehdit edicidir.

42. Adayın Verdiği Bilgileri Doğru Yorumlama ve Değerlendirme • Bulguları Değerlendirmek

43. Bulguları Değerlendirmek • Adayın başvuru formunda belirttiği tüm bilgiler kısaca sorgulayın ve kontrol edin, • Formlarda bilgi ve deneyim seviyesi hakkında sorular sorun, • Adayın deneyimlerinde eklediği başlıklar doğrultusunda bu bilgileri adaydan tekrar dinleyin,

44. Bulguları Değerlendirmek Adayın verdiği örneklerin değerlendirilmesi için ölçütler; 1.Similarity–Benzerlik Verdiği örnekler ile ilgili görevin zorluk derecesi benzerliği 2.Trainability–Eğitilebilirlik Aradaki fark(lar)eğitimle giderilebilir mi? 3.Recency–Yakıngeçmiş/Tazelik Verilen örnekler ne kadar yeniydi?

45. Bulguları Değerlendirmek Mülakat sırasında gerçek deneyimlerden söz etmesi, gelecek beklentilerinden referans almaması beklenir. Gerçekdeneyimler Yapıyorum Yaptım Yapmıştım Gelecektenbeklentiler Yaparım Yapabilirim Yapmalıyım

46. Etkin Referans Kontrolü

47. Etkin Referans Kontrolü • En az bir referans kontrolü gerçekleştirin, • Referans Değerlendirme Formunu kullanın, • Adayın geçmiş iş yerindeki çalışma arkadaşları ve kurum içi çalışanlardan, • Tecrübesiz adayların ailesi veya arkadaşlarından alınan bilgiler doğrultusunda formu doldurun • Tercihen birlikte çalıştığıi lk amirinden, • Adayın referans gösterdiği kişilerden, • Verilen bilgilerin doğruluğuna dikkat edin, • Destekleyici kişisel görüşlere dikkat edin, • Toplanan bilgileri yorumlayın,

48. Etkin Referans Kontrolü • Adayı nereden ve ne kadar süredir tanıyorsunuz? • Aday ile aynı şirketde çalıştığınız dönemde,aday hangi bölüm ve pozisyondaydı.Bu pozisyonda ne kadar süre çalıştı?Kendisinebağlıbirekip var mıydı? • Aday ile aranızdaki iş ilişkisini (Yönetici, eş düzey, ast, müşteri, tedarikçi vb.)açıklar mısınız? • Adayın şirketinizde çalıştığı dönemde görevinin kapsamı nelerdir?Sizce adayın bu görevdeki en önemli başarısı nedir? • Adayın işinde başarılı olmasını sağlayan ve onu farklı kılan güçlü yönleri nelerdir? • Adayın işinde zorlandığı konular nelerdir,işini daha iyi yapması için hangi özelliklerini önerirsiniz? • Genel olarak adayın sosyal ilişkilerini nasıl değerlendirisiniz.Aday ne tarz insanlar ile çalışmakta zorluk çekebilir. • Adayı motive ya da demotiver eden faktölernelerdir.Ne gibi durumlar adayın motivasyonunu düşürebilir? • Adayın performansı için 1(en kötü) ve 5(en iyi) arasında puan verecek olsaydınız kaç puan • verirdiniz? • Adayıniştenayrılmasebebinedir? • Uygun şartların oluşması halinde aday ile tekrar çalışmak ister misiniz?(Hayır ise sebebi sorgulanmalı) • Adayın işe alım kararı yönetimimiz onayına sunulacak, bu aşamada bize son olarak önerebileceğiniz konular var mıdır?

49. ? ? ? ? ? ? ? ? Sorularınız?

50. TEŞEKKÜR EDERİZ...