Seksualność: wokół przemian

1. Seksualność: wokół przemian Między ryōsai kenbo a modan gāru: Przekształcenia w zakresie seksualności i ról społecznych japońskiej kobiety w latach 1868-1937 i ich filmowe manifestacje Dawid Głownia, Instytut Sztuk Audiowizualnych UJ

2. Podstawowy problem 1878 1928

3. Fundamentalne pytanie Dlaczego kino?

4. Projekt przemian epoki Meiji (1868-1912) datsua nyūō (脱亜入欧) „wyjść z Azji, wejść do Europy” Yukichi Fukuzawa (1835-1901) wakon-yōsai (和魂洋才) „japoński duch, zachodnia technologia” Tadayasu Yoshiazawa (1824-1884) inspiracja: tōyō no dōtoku seiyō no gakugei (東洋道徳西洋芸術) „wschodnia moralność, zachodnia nauka” Shōzan Sakuma (1811-1864)

5. „Tradycyjna” japońska rodzina i kobieta • Stereotyp / wyobrażenie: • wzajemna bliskość członków rodziny • separacja świata świata wewnętrznego (uchi, 内) od zewnętrznego (soto, 外) • koncentracją kobiety na pracach domowych oraz wychowywaniu i kształceniu dzieci

6. Kobieta i rodzina przed epoką Meiji

7. Kobieta i rodzina przed epoką Meiji

8. Koncepcja domostwa ie (家) • Złożone pojęcie: fizyczny dom, rzeczywista grupa rodzinna go zamieszkująca (domownicy) i abstrakcyjna grupa rodzinna (ród) reprezentowana przez nazwisko rodowe (zmarli członkowie, nienarodzeni jeszcze członkowie) • Obejmuje wszystkich współrezydentów, nawet jeśli nie są krewnymi lub powinowatymi • Jednostka produkcyjna i reprodukcyjna utrzymująca się przez wiele pokoleń • W epoce Edo wiązała się z jasno określonym modelem rodziny: • sprawowanie władzy przez męską „głowę rodziny” • stosunki między domownikami oparte na relacji władca – poddany • nieegalitarny system dziedziczenia – dziedziczy tylko jeden syn • wielopokoleniowość • separacja młodszych synów, córka wchodząca do rodu męża • silna hierarchia – głowa rodziny, rodzice, żona, krewni, konkubiny, dzieci, służba • silna sepracja przestrzenna i funkcjonalna • funkcje reprodukcyjne i seksualne pełnione przez konkubiny

9. Rodzina samurajska Były daimyō hanu Ōmura z rodziną, 1872

10. Polityka władz Meiji względem kobiet ? ? ? ? ? ? ? ?

11. Meirokusha (明六社) Yukichi Fukuzawa (1835-1901) Masanao Nakamura (1832-1891) Arinori Mori (1847-1889)

12. Ryōsai kembo (良妻賢母) • Dosł. „Dobra żona, mądra matka” • Rola kobiety: praca domowa, edukowanie i wychowywanie dzieci • Podział obowiązków: meżczyzna pracował zawodowo, żona zarządzała domem • Żona jako partnerka męża, związki oparte na bliskości • Pole aktywności kobiety ograniczone do uchi – sfery wewnętrznej, domowej Pod koniec XIX wieku ideologia ryōsai kembo stało się oficjalną polityką państwa względem kobiet. Model dominujący w klasie średniej i wyższej, trudny jednak do zrealizowania w przypadku klas niższych

13. Shin-fujin (新婦人) – Nowa Kobieta • Magazyn literacki „Seitō” („Błękitna podwiązka”), 1911 • Stowarzyszenie Nowych Kobiet (Shin Fujin Kyōkai), 1919 • Kluczowe kwestie: • indywidualizm • kobieca seksualność • samorealizacja • równouprawnienie • prawa polityczne i obywatelskie • macierzyństwo Raichō Hiratsuka (1886-1971)

14. Wizerunek Nowej Kobiety Karykatura z zamieszczona w listopadzie 1915 w sarytycznym piśmie „Osaka Puck” • Wizerunek Nowych Kobiet: • obecność w miejscach publicznych • swobodne zachowanie, • zachodni ubiór • nowoczesny makijaż • alkohol • towarzystwo mężczyzn

15. Kobiety w latach 20-tych • sengyō shufu – profesjonalne żony • shokugyō fujin – kobiety pracujące • modan gāru – nowoczesne dziewczyny • rōdō fujin / jokō – pracownice przemysłu Kyoshi Kobayakawa, 1930

16. Modan gāru (モダンガール) • Nowoczesna dziewczyna a Nowa kobieta: • żyła w wielkim mieście • podążała za zachodnią modą • była finansowo i emocjonalnie niezależna • sama wybierała partnerów seksualnych • była o kilka lat młodsza • nie wywodziła się z klas wyższych • nie była zaangażowana politycznie Styl życia: kafejki, kina, jazz, zachodni ubiór, prasa kobieca, swoboda seksualna

17. Modan gāru - wizualizacja 1925

18. Modan gāru - wizualizacja 1928

19. Kobieta – matka żołnierza

20. Japońska kobieta okiem kamery Kino Nippon Gekijō w Tokio w połowie lat 30.

21. Wybrane japońskie gatunki filmowe Shinpa (新派) – melodramtyzm i sensacyjność, „wyciskacz łez” Keikō-eiga (傾向映画) – „film tendencyjny”, zaangażowany społecznie, o wyraźnym odchyleniu lewicowym Shōmin-geki (庶民劇) – „filmy o zwykłych ludziach”, bohaterowie wywodzący się z klasy średniej, codzienne sytuacje życiowe, struktura epizodyczna, brak wyraźnej intrygi

22. Biała nić wodospadu (Taki no shiraito, 1933) Taki no Shiraito (Takako Irie) i Kinya Murakoshi (Tokihiko Okada)

23. Dlaczego to zrobiła (Nani ga kanojo o sō saseta ka, 1929) Uboga młoda dziewczyna Sumiko Nakamura (Keiko Takatsu), po samobójstwie ojca…

24. Dlaczego to zrobiła (Nani ga kanojo o sō saseta ka, 1929) … trafia do rodziny wuja, która sprzedaje ją…

25. Dlaczego to zrobiła (Nani ga kanojo o sō saseta ka, 1929) … do cyrku, gdzie niewynagradzana bierze udział w niebezpiecznych pokazach.

26. Dlaczego to zrobiła (Nani ga kanojo o sō saseta ka, 1929) Po udziale w kradzieży trafia do nędznego, prywatnego domu socjalnego.

27. Dlaczego to zrobiła (Nani ga kanojo o sō saseta ka, 1929) Otrzymuje pracę w domu radnego, gdzie jest znieważana.

28. Dlaczego to zrobiła (Nani ga kanojo o sō saseta ka, 1929) Podejmuje pracę u nauczyciela gry na biwie, który próbuje wykorzystać ją seksualnie.

29. Dlaczego to zrobiła (Nani ga kanojo o sō saseta ka, 1929) Po nieudanej próbie samobójczej trafia do chrześcijańskiego domu poprawczego. Nie mogąc znieść nieludzkiego traktowania podpala go, ginąc w płomieniach.

30. Żona i sąsiadka (Madamu to nyōbō, 1931) Ryōsai kembo (Kinuyo Tanaka) vs. Modan gāru (Satoko Date)

31. Dama i bordacz (Shukujo to hige, 1931) ? ryōsai kembo (Hikoro Kawasami) tradycjonalista (Tokihiko Okada) arystokratka (Toshiko Iizuka) modan gāru (Satoko Date)

32. Dziękuję za uwagę.