390 likes | 740 Views
İşletme-1/5. İşletmelerin Bölümlendirilmesi. Üretilen mal ve hizmet çeşidi yönünden Kapitalin mülkiyeti yönünden Hukuksal biçimleri yönünden Ulusal köken yönünden İşletmelerarası anlaşmalar yönünden Diğer yönlerden. Üretilen mal ve hizmet çeşidi yönünden. Endüstri işletmeleri
E N D
İşletmelerin Bölümlendirilmesi • Üretilen mal ve hizmet çeşidi yönünden • Kapitalin mülkiyeti yönünden • Hukuksal biçimleri yönünden • Ulusal köken yönünden • İşletmelerarası anlaşmalar yönünden • Diğer yönlerden
Üretilen mal ve hizmet çeşidi yönünden • Endüstri işletmeleri • Ticaret işletmeleri • Hizmet işletmeleri
Kapitalin mülkiyeti yönünden • Özel kesim işletmeleri • Kamu kesimi işletmeleri • Yabancı sermayeli işletmeler
Hukuksal Biçimleri yönünden • Kişi şirketleri • Sermaye şirketleri • KİT • Yerel yönetim şirketleri • Döner sermayeli şirketler • Yabancı sermayeli şirketler
Ulusal Köken Yönünden • Ulusal • Uluslararası • Çok uluslu (dünya tek pazar
Büyüklükleri açısından • Cüce • Küçük • Orta • Büyük • Dev
Yönetim Biçimleri bakımından • Tek kişi işletmeleri • Aile işletmeleri • Kurul işletmeleri
İşletmelerin Üç Temel Amacı • Kar elde etme • Süreklilik • Toplumsal hizmet
Diğer amaçlar • Uzun dönemli büyüme • Tüketicilere nitelikli mal sunma • Çalışanlara uygun ücret verme
1.Kar Elde Etme • Bir işletmenin belirli bir dönem sonunda elde ettiği net gelirlerin toplamı • Gelir gider arasındaki olumlu fark
Niçin kar? • Kar işletmelerin işleyişini değerlendirme aracıdır • Kar işletmeleri denetleme aracıdır • Kar çalışanları özendirme aracıdır • Kar gelişmenin ve sürekli varolmanın aracıdır
Süreklilik • 1920’lerde şirketler için beklenen ömür 65 yıl, 1960 larda 30, günümüzde 15 ve 2020’de 10.
Amerikan şirketi Dupont 200, • Japon şirketi Mitsui 300, • Başka bir Japon şirketi Sumitomo 500, • İsveç şirketi Stora 700 yıldır var
Hoshi Oteller Zinciri • Japonya’daki bu aile şirketi 718 yılında kurulmuş. • Neredeyse 1300 yıl önce. • Şu anda 17. Kuşak tarafından yönetiliyor
Hoshi ailesinin 5 önemli sırrı var. • 1.Şirketi yöneten ekibe, dışarıdan mutlaka bir profesyonel yönetici ilave edin. • 2.Mutlaka bir misyon oluşturun ve yazılı hale getirin. (17 maddeden oluşan misyonu var) • 3.Mutlaka şirket dışından destek ve öneriler alın. • 4.Kuşak yetiştirme ve şirket kültürü oluşturmayı kurumsal hale getirin. Bu konudaki kurallar açık ve tartışmasız olsun. • 5.Şirket dışından gelecek deneyime ve eğitime mutlaka değer verin.
Türkiye’nin En Eski İşletmeleri • 1777 Hacıbekir Lokum= 236 yaşında (2013) • İskender 1860 (153 yaşında) • Ziraat Bankası 1863 • Vefa Bozacısı 1870 • Karaköy Güllüoğlu 1871 • Kurukahveci Mehmet Efendi 1871
Ya Avrupa.. • 1000 yılında Fransa’da kurulan Chaten de Goulaine, 1141 yılında İtalya’da kurulan Barone Ricasoli, 1304 yılında Almanya’da kurulan Hotel Pilgrim Haus, bugün de faaliyetlerini sürdüren Avrupa’nın en eski şirketleridir.
Topluma Hizmet • Kar elde etme?? • Katma değer yaratma??? • Sosyal sorumluluk
Sosyal sorumluluk • Hem kendi yararına hem de tüm paydaşların yararına hareket etme • Paydaş??? • İşletmelerin toplumla sosyal ilişkisi • Ortak yönelimli sosyal sorumluluk anlayışı • Paydaş yönelimli sosyal sorumluluk anlayışı
PAYDAŞ • BİR ÖRGÜTLE DOĞRUDAN YA DA DOLAYLI OLARAK İLİŞKİLİ OLAN, ÖRGÜTÜ ETKİLEYEN VEYA ÖRGÜTTEN ETKİLENEN TÜM TOPLUMSAL KESİMLER
İşletme içi paydaşlar • İşgörenler • Pay sahipleri
İşletme dışı paydaşlar • Tüketiciler • Kaynak sağlayanlar (tedarikçiler) • Kredi sağlayanlar (finans kuruluşları) • Halk • devlet
İşletmelerin Başarısı ya da Başarısızlığı Nasıl Ölçülecek? • Ölçmezsek nasıl yönetiriz? • Nelerle başarı ölçülür? • Bir dersten başarılı olan öğrenci başarılı mıdır? • Matematik 5, diğerleri 12121121211???
Başarı Ölçütleri • Verimlilik • Etkinlik • Etkililik • Üretkenlik • Karlılık • Global normlu olma • Büyüme • …….
Şirketler için yeni başarı kriterleri • Müşteri memnuniyeti oranı • Çalışan memnuniyeti, • Tedarikçi memnuniyeti, • İtibar-en beğenilen şirket ligi, • Müşteri sayısı, • Müşteri payı, • Müşteri başına kar, • Mağaza başına kar.
1.VERİMLİLİK • Günde 4 saat çalıştım 70 aldım • Günde 0,5 saat çalıştım 65 aldım • Kim kazandı? • Çok çalışmak değil, verimli çalışmak • Kullanılan kaynaklar ile elde edilen çıktılar arasındaki ilişkinin ölçülmesi • V=çıktı/girdi
Toplam verimlilik=topçıktı/top girdi • Kısmi verimlilik=topçıktı/herhangibirgirdi • Kısmi verimlilik=topçıktı/tophammadde mesela • Fiziksel verimlilik=miktar • Ekonomik verimlilik=tutar
Bir ton buğday=620 TL • Bir ton un=1040 TL • Bir ton buğdaydan üretilen un miktarı=0,75 ton • Ekonomik verimlilik=0,75 X 1040/620X1 • Ekonomik verimlilik=1,25 • Fiziksel verimlilik=750kg/1000kg=0,75
Verimlilik İlkeleri • Doğruluk ilkesi (doğru işi yapmak) • İyilik ilkesi (işin en çoğunu ve en kalitelisini yapmak) • Toplumsallık ilkesi (yapılanın toplumsal yararını sorgulamak) • Toplumsal maliyet ilkesi (çıktının toplumsal maliyeti) • Bilme ilkesi (Bireyin kendini, toplumu, ülke, dünya ve doğayı tanıması)
Farkında olma ilkesi (mevcut ve potansiyel kaynakların tanımlanması) • Teknik olma ilkesi (kaynakları doğru kullanmak) • Ziyan etmeme ilkesi • Uygunluk ilkesi • Ekonomiklik ilkesi • Analitiklik ilkesi • En uygun bileşim ilkesi
Nereyi kazanmayı umuyordun nereyi kazandın? • Planlanan puan=500 • Alınan puan=350 • Amaçlara ulaşma derecesi • Etkililik=gerçekleşen sonuç/planlanan sonuç • Etkililik=350/500=0,7 • Amaçlara en az çabayla uğraşma=etkinlik • Doğru işin yapılması=Etkililik • Doğru işin doğru olarak yapılması=etkinlik
Üretkenlik • İşletmenin tüm olanaklarını kullanarak gerçekleştireceği üretim miktarı • Aylık üretim=üretkenlik • “Üretkenlik artışı” önemli • Önceki dönem, şimdiki dönem
Ağustos 2011 üretim miktarı=55389ton • Temmuz 2011 üretim miktarı=54197 ton • Ağustos 2010 üretim miktarı=60934 ton • Aylık üretkenlik artışı=0,022 %2,2 • Yıllık üretkenlik artışı=-0,091 -%9,1
Karlılık • Bakkal Rıza’nın yıllık karı 15000 TL • Akbank’ın Yıllık Karı 3.010.000.000 TL • Kim karlı??? • Kar tek başına gösterge mi? • Karlılık=Kar/sermaye • Bakkal Rıza’nın karlılığı=15.000 /19000 • 0,7894 • Akbank’ın karlılığı (2010)= • 3.010.000.000 TL / 4.000.000.000 TL= • 0,7525
Balanced Scorecard • Okul Karnesi • Finansal, müşteri, içsel süreçler, öğrenme ve gelişme boyutu