Katrijn Pools, projectleider, Arteveldehogeschool Thomas Remerie , Arteveldehogeschool

1. De ontwikkeling van een professionaliseringstraject voor leraren lager onderwijs om onderzoeksgericht onderwijs (inquiry-basededucation) binnen wereldoriëntatie en wiskunde toe te passen. Katrijn Pools, projectleider, Arteveldehogeschool Thomas Remerie, Arteveldehogeschool Kris Hulsen, Howest Lieven Maeseele, Hogent

2. Overzicht presentatie • 1. situering • 2. onderzoeksvraag/ doelstelling • 3. methodologie • 4. visie • 5 professionaliseringstraject • 6. praktijkvoorbeeld • 7. toekomst

3. situering • Noodzaak voor de wetenschappelijke en algemene ontwikkeling van kinderen • Instroom wetenschappelijke en technische studies ↑ • Europese context

4. Onderzoeksvraag/doelstelling • Aan welke karakteristieken moet een professionaliseringstraject voor de leraar lager onderwijs voldoen zodat deze leraren binnen leergebied wereldoriëntatie en wiskunde de onderzoekende houding van kinderen, opgebouwd via IBSE in het kleuteronderwijs, blijvend kunnen stimuleren?

5. Onderzoeksvraag/doelstelling • Deelvragen: • Wat is IB(S)E? • Wat zijn de basisprincipes van begeleiding binnen IBE? • Waaruit bestaat de specifieke nood van leraren lager onderwijs om IBE te realiseren bij jonge kinderen? • Hoe kunnen leraren lager onderwijs kansen herkennen voor IBE in de dagelijkse praktijk? • Wat zijn de karakteristieken van een goed professionaliseringstraject voor leraren lager onderwijs? • Hoe kan expertise rond IBE van een individuele leraar doorstromen in de school?

6. Methodologie: Ontwikkelingsgericht onderzoek (Van den Akker, 2006)

7. RESULTATEN:IBE – Visie & terminologie Literatuur → puzzel met veel stukjes

8. RESULTATEN: IBE – Visie & terminologie Een ‘werkdefinitie’ = ONDERZOEKEND LEREN s.l. Vanuit betekenisvolle leersituaties helpt IBE leerlingen bij het ontwikkelen van: • Begrip van objecten en fenomenen (domeinkennis); • Onderzoeksvaardigheden (procesvaardigheden/ denkvaardigheden) • Wetenschappelijke attitudes (kritische houding, nieuwsgierigheid, creativiteit,…) • Attitudes tov wetenschappen, techniek e.a. leergebieden Eigen observaties/ experimenten/ opzoekingen (= ONDERZOEK) en interpretatie van het aangeleverde bewijsmateriaal (= COMMUNICATIE/ TAAL) liggen daarbij aan de basis van het leerproces. Zowel het proces (d.i. “de weg van het zoeken naar antwoorden”) als het product (d.i. “het antwoord”), dragen bij tot de opbouw van kennis in brede zin (d.i. domeinkennis, vaardigheden en attitudes). veelzijdig leerproces !

9. Context/ probleem Procedure Sturing Materiaal Vrijheidsgraden Planning Uitvoering Creativiteit Rapportering Antwoord Closed Inquiry Open Inquiry Guided Inquiry

10. professionaliseringstraject • Sessie 1. voorsessie intake • Sessie 2: visievorming en brainstorming • Sessie 3: bewustwording en beginsituatie • Sessie 4: ontwikkelen van een onderzoekende houding: inspelen op de noden van de deelnemende leraren • Sessie 5: een onderzoekende houding bij leerlingen ontwikkelen • Sessie 6: voorbeeldsessie en reflectie op het professionaliseringstraject

11. Praktijkvoorbeeld • Hoe kunnen we (ver)vuil(d) water zuiver maken? • Vertrekkend vanuit een instructiefilmpje met stappenplan • Interventies vanuit de IBSE aanpak • Aandachtspunten • Vastzetting/verder onderzoek

12. Toekomst? • Beginnen met onderzoekend leren in hun klas is voor veel leraren echter een grote stap (Hewson, 2008). Het raakt sterkt aan hun opvattingen over leren, onderzoekend leren, over wat kinderen wel niet kunnen en over hun eigen rol, kortom aan het fundament voor hun dagelijks handelen. (Velthorst)

13. Werkelijkheid & nieuwsgierigheid Banen & sturen Kennis & vaardigheden Hands-on & Minds-on Wereldoriëntatie & andere leergebieden Onderzoekend leren als brug tussen…

14. contact • Katrijn.pools@arteveldehs.be