160 likes | 407 Views
Bezrobocie w okresie transformacji w Polsce. Katarzyna Konopka. BEZROBOTNY - definicja. Według Głównego Urzędu Statystycznego bezrobotny to osoba w wieku od 15 do 74 lat , a w okresie badanego tygodnia: a) nie była osobą pracującą; b) aktywnie poszukiwała pracy;
E N D
Bezrobocie w okresie transformacji w Polsce Katarzyna Konopka
BEZROBOTNY - definicja Według Głównego Urzędu Statystycznego bezrobotny to osoba w wieku od 15 do 74 lat , a w okresie badanego tygodnia: a) nie była osobą pracującą; b) aktywnie poszukiwała pracy; c) była gotowa podjąć pracę w tygodniu badania i następnym.
Bezrobocie – problem całego społeczeństwaWykres1: Badanie opinii publicznej - powszechność bezrobocia.Źródło: CBOS, Społeczny zasięg bezrobocia i zagrożenie utratą pracy. Komunikat z badań., Warszawa, marzec 2004. Z badań CBOP wynika, że w ciągu ostatnich 5 lat w co drugim gospodarstwie domowym ktoś doświadczył problemu bezrobocia.
Strach przed utratą pracyWykres2: Badanie opinii publicznej - obawa przed utratą obecnego miejsca pracyŹródło: CBOS, Społeczny zasięg bezrobocia i zagrożenie utratą pracy. Komunikat z badań., Warszawa, marzec 2004. Początkowo ludzie byli pewni swego źródła utrzymania, ale już w grudniu 1990 roku większość badanych obawiała się straty pracy.
Trzy etapy W przystosowywaniu produkcji i zatrudnienia do rynkowych warunków można wyróżnić trzy etapy: • I (1990 - 1991): gwałtownie malała produkcja przy wolniejszym spadku zatrudnienia; • II (1992 – 1993): PKB rosło, zatrudnienie nadal malało wzrost efektywności pracy; • III (pozostałe lata): wzrost obu wartości, ale zatrudnienie wolniej. Wykres 3: Zmiany roczne PKB, zatrudnienia w II i III etapie zmian systemowych. Źródło: B. Ptaszyńska, Transformacja systemowa, a transformacyjne bezrobocie strukturalne w Polsce, Wydawnictwo Wyżej Szkoły Bankowej, Warszawa 2006 s. 23.
Bezrobocie w okresie transformacji – bezrobocie strukturalne? BEZROBOCIE STRUKTURALNE: Nie zależy od zmian cyklicznych gospodarki, nadwyżki siły roboczej na jednych rynkach współistnieją z niedoborami na innych, a stan bezrobocia charakteryzuje się długo- okresowością.
Na czym Polegały zmiany? Etap I polegał na tworzeniu otoczenia rynkowego oraz zlikwidowaniu nadmiernego popytu. Zmieniły się zasady działania przedsiębiorstw.
Polityka państwa Podejście osłonowe: • wcześniejsze emerytury; • łatwo dostępne zasiłki dla bezrobotnych, ubezpieczenia emerytalne, bezpłatne świadczenia medyczne. W rejestrach bezrobotnych były osoby, które wcale nie chciały podjąć pracy, a jedynie uzyskać świadczenia. Obniżenie stopy bezrobocia jest więc nie tylko skutkiem ożywienia gospodarczego, a także obniżenia aktywności zawodowej ludności.
„Strategia dla Polski” Malejąca liczba osób z prawem do zasiłku wynika z programu: „Strategia dla Polski”
Płynność bezrobocia Początkowo poziom bezrobocia rósł przy małych odpływach z tego stanu. W 1994 „odpływ” zaczął przeważać nad „napływem”, malała liczba bezrobotnych, ale prawie połowa opuszczających bezrobocie wycofywała się z aktywnych zawodowo, co nie było zjawiskiem korzystnym. Im gorsza koniunktura, tym większe napływy do bezrobocia i mniejsze odpływy. Jednak w przypadku Polski nie ma zauważalnej różnicy w tym względzie w okresie ożywienia i recesji. BEZROBOCIE STUKTURALNE
Bezrobocie długookresowe • osoby z aktywnych zawodowo częściej trafiały do bezrobocia niż do zatrudnionych, • zarówno dla bezrobotnych jak i dla osób wchodzących do zasobu aktywnych zatrudnienie stało się trudniejsze, mimo ożywienia koniunktury. BEZROBOCIE DŁUGOOKRESOWE POZOSTAWANIE BEZ PRACY PRZEZ OKRES DŁUŻSZY NIŻ 1 ROK. KONSEKWENCJE:malejąca efektywność kapitału ludzkiego: mniejsza atrakcyjność dla pracodawcy. WNIOSKI:Im dłuższy czas trwania bezrobocia, tym mniejsza szansa na odzyskanie pracy.
Zmiany w strukturze zatrudnienia Tabela 1: Zmiany liczby pracujących wg działów gospodarki w poszczególnych fazach transformacji (w tys. osób). Źródło: B. Ptaszyńska, Transformacja systemowa, a transformacyjne bezrobocie strukturalne w Polsce, Wydawnictwo Wyżej Szkoły Bankowej, Warszawa 2006 s. 23. . Korzystna zależność? NIE: Zbyt mały wzrost zatrudnienia w stosunku do wzrostu produkcji presja na wzrost efektywności pracy
Skutek błędów w prowadzonej polityce? podtrzymywanie starych nawyków wspieranie „trudnych sektorów”