Türkiye Sismik Tehlike Haritasının Güncellenmesi (UDAP – Ç – 13 – 06)

1. Türkiye Sismik Tehlike Haritasının Güncellenmesi (UDAP – Ç – 13 – 06) Yönlendirme Komitesi Toplantısı 14 Ocak 2014 Sinan Akkar

2. Sunum içeriği • Projenin ana hedefleri • Birinci dönem faaliyeti ve elde edilen proje çıktıları • İkinci dönem hedefleri • Öneriler Sunum teknik detayları değil, genel ilerlemeyi içermektedir. Teknik detaylarla ilgili her türlü sorularınızı sunum sırasında dile getirmenizi rica ediyorum.

3. Proje ana hedefleri • En son verilere dayalı olarak öncelikle yönetmelik çalışmalarına baz oluşturacak belli spektral ivme ve pik yer hareketi parametreleri için farklı tekrar periyotlarınını içeren simik tehlike haritalarının elde edilmesi • Güncellenmiş deprem kataloğu • Güncellenmiş aktif sismik kaynaklar • Güncellenmiş deprem tekerrür modelleri • Uygun yer hareketi tahmin denklemleri • İhtimal hesaplarına bağlı sismik tehlike hesapları için uygun mantık ağacı modeli • Yönetmelik ve DASK çalışmalarına esas oluşturcak yer hareketi parametrelerin ve spektrum eğrisinin oluşturlmasında ana donelerin oluşturulması AFAD+MTA+ÇÜ+SÜ+KRDAE KRDAE+ODTÜ AFAD+ODTÜ TÜM GRUP KRDAE+ODTÜ+AFAD Türkiye Diri Fay Haritasının Güncellenmesi ve Türkiye Sismotektonik Haritası projeleri (MTA – yürütücü)

4. Proje ana hedefleriyle ilgili hususlar • Proje ana hedefleri, konuyla ilgili pekçok kurum ve üniversitenin katkısıyla ve geniş bir uzlaşı ortamında gerçekleştirilmektedir. • Elde edilecek proje ürünleri, proje sonrası çeşitli araştırmalara baz olacak niteliktedir: • Türkiye’ye özgü yapı risk modellerinin geliştirilmesi • Türkiye’ye özgü mekansal dağılımı da dikkate alan kayıp modellerinin geliştirilmesi • Aktif sismik kaynakların sismik tehlikeye katkılarını daha gerçekçi şekilde belirlenmesine yönelik modelleme çalışmalarının yapılması • Proje çıktıları aynı zamanda benzer çalışma sonuçlarını mühendislik uygulamalarında kullanmaya çalışan kamu kurumları için de bir örnek teşkil edebilir (DSİ, KYG)

5. Proje takvimi 1/3

6. Proje takvimi 2/3 • Bu iş takvimine göre • İP 1 ile ilgili çalışmaların tamamlanmış olması • İP2 ile ilgili çalışmaların yarılanmış olması • İP3 ile ilgili çalışmaların tamamına yakının bitirilmiş olması • İP4 ve İP5 ile ilgili çalışmaların sürüyor olması • gerekmektedir

7. İP1 kapsamında yapılan çalışmalar • Deprem kataloğu çalışmaları • AFAD-KRDAE-MTA kataloğu M > 4 için neredeyse tamamlandı • M > 7 için tarihsel katalog KRDAE tarafından tamamlandı • AFAD-KRDAE-MTA kataloğunun moment magnitüd yönünden homojen hale getirilme çalışmaları tamamlanmadı. (Bu çalışma Şubat 2014’te sonuçlanacak). • Aktif sismik kaynakların CBS ortamında tanımlanması • Sayısallaştırılmış temel diri fay haritalarının CBS ortamında öz nitelik tablolarının oluşturulmasına başlandı, mevcut bilgiler SHARE ve EMME projelerinin diri fay envanterleriyle karşılaştırıldı • Proje sınırları içinde kalan İran diri fay haritası çalışıldı • Segmentlerin birleştirilmesi (basit modellerinin oluşturulması) çalışması yakın zamanda tamamlanacak (Şubat 2014) • Aktif kaynakların kayma hızlarının CBS ortamında tanımlanması (Şubat 2014) • Ayrıştırma ve tamamlılık çalışmalarının derlenen deprem kataloğu üstünden yapılması • İlgili altyapının tamamlanmasına (projeye özel yazılımın geliştirilmesi veya mevcut yazılımların kullanılması) devam ediliyor. Aslen deprem kataloğunun son hale gelmesi bekleniyor. (Bu çalışma Şubat 2014’te sonuçlanacak).

8. Tamamlılık ve ayrıştırma yazılımı / Proje web sayfası

9. İP2 kapsamında yapılan çalışmalar • Deprem kataloğu ile ilgili çalışmaların tamamlanması sürdüğü için bu iş paketi proje planlarında öngörülen çalışmalarına tam anlamıyla başlamamıştır. • Bununla beraber İP2 üyeleri İP1 ile ilgili çalışmalara katkı vermektedir (ayrıştırma ve tamamlılık analizleri / fay segmentlerinin birleştirilmesi) • İP2 ile ilgili çalışmaların Haziran 2014 sonunda tamamlanması beklenmektedir.

10. İP3 kapsamında yapılan çalışmalar • Aday yer hareketi denklemleri sığ aktif tektonik ve dalma-batma tektonik bölgeler için belirlenmiştir • Bu denklemlerin deneneceği kuvvetli yer hareketi veri tabanı derlenmiştir • Aday denklemlerin denenmesi için kullanılacak istatistiki yöntemleri içeren yazılımlar son hallerine getirilmiştir • Yer hareketi tahmin denklemleri mantık ağacı uygulaması için kullanılacak ağırlıkları hesaplayacak yöntem üzerinde çalışılmıştır • İP3 ile ilgili çalışmaların Nisan 2014 sonunda sonuçlandırılması düşünülmektedir.

11. İhtimal hesaplarına dayalı sismik tehlike hesapları için kullanılması düşünülen mantık ağacına örnek Peterson vd., 2008 Çok daha yeni yöntemlerle belirlenecektir (ör., Al-Atik ve Youngs, 2013)

12. İP4 ile ilgili yapılan çalışmalar • Bu iş paketi • İP1, İP2 ve İP3 çalışmaları sırasında elde edilen sonuçların olgunlaşmasıyla • Tehlike hesaplarının ilk sonuçlarının tüm proje grubu tarafından tartışılmaya başlamasıyla beraber proje hedeflerindeki mantık ağacı uygulamalarına (sismik kaynak ve yer hareketi açısından) son noktayı koyacaktır.

13. İP5 ile ilgili çalışmalar • İP2 ve İP3 çalışmalarının sonuçlandırılmasına yakın bu iş paketi bilgisayar ortamında, OQ ve EZ-FRISK (test amaçlı) için modelleme çalışmalarına başlayacaktır • Bu çalışmalar için sunucu alınmış ve kurulumu tamamlanmıştır. EZ-FRISK yazılımıyla ilgili alım halen yapılmamıştır

14. Proje takvimi 3/3 Gecikmelerle birlikte öngörülen son hal

15. İkinci proje döneminde yapılacak çalışmalar • Birinci dönemde geciken çalışmaların tamamlanması • Özellikle İP5 ile ilgili çalışmaların büyük bir kısmının tamamlanması, belli spektral ordinatlar için haritaların hesaplanması ve bu çıktıların bilim insanları ve meslek sahipleriyle paylaşılması • İP6 ile ilgili çalışmaların başlaması • Proje web sayfasında proje çıktılarıyla ilgili bilgilerin verilmeye başlanması

16. Öneriler • Aktif fay hatlarında deterministik hesaplar (yönetmelik tasarım spektrumuna öneriler getirmek için) • Elde edilen sonuçların ilgili meslek sahipleri ve bilim insanlarıyla paylaşılması – Atölye çalışamsı (AFAD ve DASK organizasyonu ??) • İlgili yönetmelik komisyonlarıyla yakın temas • Projenin kurum değişikliği