Werknemer 2.0, CAO 2.0 en de rol van de OR daarbij

1. Werknemer 2.0, CAO 2.0 en de rol van de OR daarbij Henk Strating www.hsarbeidsvoorwaarden.nl

2. Slim, snel en sociaal HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

3. Werknemer 2.0 • Babyboomers of protestgeneratie: 1940-1955 • ‘Verloren’ generatie: 1955-1970 • Pragmatische generatie: 1970-1985 • Einstein-generatie of screenagers: 1985-2000 HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

4. Wie is werknemer 2.0 • Samenwerken, communiceren, netwerken • Bereid kennis te delen!! • Schakelen en multi-tasken, multi-inzetbaar • Autonoom, zelfsturend, dynamisch • Vervagende grens tussen werk en privé • Vervagende grens tussen reëel en virtueel (Bron: NCSI-brochure Werknemer 2punt0) HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

5. ..., maar ook ... • Snel verveeld en concentratieverlies • Hoge eisen en verwachtingen • Losjes en slordig in omgang • Wars van hiërarchische lagen • Snel van baan verwisselen 90% van de starters heeft binnen jaar 2e baan 53,3% tussen 15 en 24 jaar 2 tot 5 werkgevers (Bronnen: onderzoeken uit 2007 en 2008) HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

6. Boeien en verbinden • Niet binden, maar boeien en verbinden • Bepaal het ‘wat’ en laat het ‘hoe’ over • Investeer in ontwikkeling en employability • Zorg voor goede randvoorwaarden • Geef vrijheid en stuur op vertrouwen • Bied identiteit, authenticiteit en waarde • We’re the leaders, wait for us - Don’t do evil HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

7. Ontwikkeling van zzp’ers • 2008: ‘naar een verdubbeling in 2010’ • 2010: 1 miljoen-grens bereikt?? • Wilthagen: 30% van de arbeidsmarkt zzp’er • TNO: flexibele schil naar 30% in 2015 • ‘Laat zzp’er delen in scholing, sociale zekerheid en pensioenregelingen’ • Voorzitter ZBO: naar een CAO voor zzp’ers • SER-advies is in de maak HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

8. Ondernemende werknemer • Ruimte voor ondernemen en innoveren • Archetype Artur Fry – M3 post-it-notes • Meedelen in succes en falen • CAO en arbeidsvoorwaarden aanpassen!! HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

9. CAO 2.0 (concept HS Arbeidsvoorwaarden) • Flexibel: ruimtegevend en stimulerend (in plaats van voorschrijvend en regelend) • Budgetten in geld en/of vrije tijd • Keuzevrijheid en keuzemogelijkheden • Zelfroosteren en thuiswerken (werk en privé) • Goede randvoorwaarden op het werk en thuis • Persoonlijke ontwikkeling en inzetbaarheid • Variabele en resultaatgerelateerde beloning • Duurzaamheid: mobiliteit, vitaliteit, langer doorwerken (ook in zware beroepen!) HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

10. Voorbeelden van innovatieve CAO’s • ABNAMRO (2007) • KPN • Water- en energiebedrijven • Schiphol, ANWB, Reclassering, Particuliere beveiliging, Schoonmaak, MijnStudent • Zorg en welzijn: kinderopvang, De Opvoedpoli • Caesar Group e.a., Movares (oud NS) • NCSI: Battle CAO 2.0 voor de toekomst HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

11. Voordelen van CAO 2.0? • Management: minder ‘probleemoplosser’, meer stimulator, capaciteiten medewerkers beter benutten, boeien in plaats van binden • Medewerkers: regie in eigen handen, baas over eigen geld en vrije tijd, levenfasebeleid, combinatie werk en privé, keuzevrijheid voor nu en/of later, investeren in jezelf HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

12. Weerstanden? • Management blijft regelen en voorschrijven • Management weigert ruimte te geven of het gebruik ervan te stimuleren • Medewerkers willen oude zekerheden behouden • Medewerkers weigeren de ruimte te benutten @HenkStrating Zo'n flexibel budget is voor veel mensen toch primair iets afschrikwekkends/engs/onbekends. Schone taak voor de bonden! HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

13. Moderne arbeidsverhoudingen • ‘Van touwtrekken naar samen puzzelen’ • Onderhandelen op basis van vertrouwen • X-stra: andere kijk op CAO-conflicten • Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie • NCSI Wasstraat CAO’s, Battle of CAO-concepts • Baliemanifest 11-11-2009, CAO 2.0 • Nieuwe impulsen ‘na de crisis’?! HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

14. Professioneel CAO-onderhandelen • IVA: Wie is de NL CAO-onderhandelaar? • Technologische ondersteuning: - rekenkundige ondersteuning met F3 - CAO-Navigator - digitaal employability portfolio - programmatuur zelfroosteren • CAO-procesondersteuning HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

15. Rol voor de OR? • CAO = traditioneel domein vakorganisaties • Organisatiegraad vakbonden daalt • Complexiteit/diversiteit CAO’s neemt toe • Medezeggenschap zoekt nieuwe impulsen HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

16. Zwaktes van de OR • Gebrek aan specifieke expertise • Ongelijkwaardige machtsbalans • Ontbreken van continuïteit HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

17. Kracht van de OR • Betrokkenheid bij het bedrijf • Representativiteit werknemers • Samenhang CAO met bedrijfs- en HRM-beleid HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

18. Praktijkcasus: woningcorporaties HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

19. Praktijkvoorbeelden • Technische groothandel: 2-zijdige consultatie • Schiphol Group: driehoeksoverleg • Farmaceutische bedrijven: driepartijenoverleg • Atos Origin Nederland: OR als CAO-partner HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen

20. Plan van aanpak • Bepaal de eigen doelen • Onderzoek draagvlak bij de achterban • Overleg met directie en vakbonden • Met kleine stappen naar grote doelen HS Arbeidsvoorwaarden | CAO-advies en onderhandelingen