RYWALIZACJA CZY WSPÓŁPRACA co nam się opłaca?

1. RYWALIZACJA CZY WSPÓŁPRACAco nam się opłaca? Beata Szybińska KIELCE 14 kwietnia 2010

2. STRATEGIE PRZETRWANIA • RYWALIZACJA przetrwają najlepsi i najsilniejsi 2. WSPÓŁPRACA poszukujemy wspólnych korzyści

3. RYWALIZACJA strategia „wygrana –przegrana” • zakłada, że wszelkich dóbr jest za mało i trzeba o nie walczyć,w rezultacie jeden zyskuje drugi traci; • u jej podstaw leży dążenie do wygranej za wszelką cenę przy równoczesnym ignorowaniu potrzeb drugiej strony; • polega na zaspokajaniu swoich potrzeb bądź osiągnięciu celu kosztem przegranej drugiej strony.

4. WSPÓŁPRACA strategia „wygrana – wygrana” • zakłada, że wsłuchując się w potrzeby innych możemy budować wspólne rozwiązania i osiągnąć efekt synergii; • u jej podstaw leży przekonanie, że poprzez współdziałanie wszyscy mogą być wygranymi; • polega na wymianie dóbr, umiejętności i informacji w celu poszukiwaniu wspólnego znaczenia i korzyści.

5. W przyrodzie… • ilość dóbr, o które konkurują organizmy w danym środowisku jest zawsze ograniczona; • osobnik inwestujący w inny organizm traci zasoby, które mógłby przeznaczyć dla swojego potomstwa i wpływa na wzrost własnej konkurencji; • w świecie bezwzględnej walki o byt organizmy powinny dbać o siebie i ewentualnie wykorzystywać inne. czyli…RYWALIZACJA?

6. W przyrodzie… a jednak… WSPÓŁPRACA istnieje i jest dość powszechna dlaczego? • jest niewiele organizmów, które potrafią sobie radzić same i są to organizmy prymitywne; • organizmy zaawansowane ewolucyjnie do przetrwania w określonych wymaganiach środowiskowych potrzebują cech, które otrzymują od innych.

7. EWOLUCJA WSPÓŁPRACY • Karol Darwin zachowania owadów społecznych nazywał altruizmem; • Wiliam Hamilton (100 lat później) dostrzegł korzyści i zamienił altruizm we współpracę ale tylko wśród organizmów pokrewnych; • do dnia dzisiejszego powstało wiele teorii socjobiologicznych dotyczących udostępniania sobie nawzajem brakujących cech czyli współpracy w świecie przyrody; • ostatnim ogniwem w ewolucyjnym łańcuchu Darwina jest człowiek

8. CZLOWIEK ISTOTA MYŚLĄCA W świecie ludzi przestają rządzić instynkty a do głosu dochodzi intelekt. Rywalizacja jest prosta… Współpraca zaczyna się komplikować… głównym problemem jest brak wzajemnego zaufania czyli korzyści kontra konflikty

9. POZIOM ZAUFANIA POLAKÓW 13% Polaków – ufa sobie nawzajem 87% Polaków – nie ufa, czyli żyje w strachu *wg diagnozy społecznej z 2009 r.

10. DYLEMAT WIĘŹNIA Dramat w jednym akcie Osoby: dwoje podejrzanych o złamanie prawa Scena: przesłuchanie Warianty: milczenie to zachowanie współpracujące, zeznanie to odmowa współpracy - zdrada Scenariusz: 4 możliwe kombinacje akcji

11. WARIANTY ZYSKU - 1 Wariant 1 Obaj zdradzają: • postępują ostrożnie, nieufnie, bez współpracy • dzielą się winą i ponoszą karę 1 pkt

12. WARIANTY ZYSKU - 2 Wariant 2 – Jeden podejrzany „sypie” (zdrajca) drugi „milczy” (kooperant) Zdrajca: • otrzymuje najwyższą nagrodę, • nie jest pociągany do odpowiedzialności. 5 pkt Kooperant: • przegrywa – zostaje frajerem • przypisuje mu się całą winę. 0 pkt Opłaca się zdradzać.

13. WARIANTY ZYSKU - 2 Wariant 2 „POKUSA ZDRADY” Czynniki sprzyjające: • jednostkowa sytuacja, • nieznajomość przeciwnika, nieufność, • lęk przed wypłatą frajera, • nadzieja na otrzymanie najwyższej wypłaty gdy przeciwnik okaże się nieostrożnym frajerem.

14. WARIANTY ZYSKU -3 Wariant 3 Obaj współpracują: • działają we wzajemnym zaufaniu • nie poniosą kary ale nadal będą podejrzewani - 3 pkt Dlaczego nie zawsze opłaca się zdradzać?

15. TYPY i CZYNNIKI WSPÓŁPRACY • Współpraca między bliskimi krewnymi – gdy łączą nas wspólne geny • Mutualizm uboczny – gdy łączy nas wspólny problem, który możemy usunąć tylko razem • Altruizm odwzajemniony - gdy łączy nas wspólne terytorium, jest duża szansa ponownego spotkania

16. TYPY WSPÓŁPRACY – 1 Współpraca między bliskimi krewnymi w obopólnym interesie jest współpraca i wzajemne wspieranie sięaby nie działać na niekorzyść swoich genów wypłaty sumuje się jako wartość dla całej rodziny (populacji) zdrajca + kooperant = 5 pkt 2 ٭kooperant = 6 pkt

17. TYPY WSPÓŁPRACY - 2 Mutualizm uboczny kooperatorzy są dla siebie niezbędni, sytuacje wymagają bezwarunkowej współpracy, zdrada mogłaby obrócić się przeciwko zdrajcy. Pojawia się np. w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia zewnętrznego

18. TYPY WSPÓŁPRACY – 3 • pojedyncze spotkanie nie faworyzuje współpracy • zdrada łączy się z dużymi, doraźnymi korzyściami • strony nie muszą współpracować a mimo to… obserwujemy działania kooperacyjne czyli Altruizm odwzajemniony

19. STRATEGIE WSPÓŁRACY • Bezwarunkowo kooperacyjna – przynosi tylko straty • Warunkowo kooperacyjna – brak kary za zdradę powoduje, że jest podatna na ataki zewnętrzne przez przeciwników skłonnych do zdrad • Wet za wet – redukuje współpracę ze zdrajcami i odwzajemnia zachowania kooperacyjne, jest: • miła – nigdy pierwsza nie zdradza; • odwetowa – odpłaca zdradą po zdradzie; • wybaczająca – pozwala wrócić do współpracy. Kombinacji możliwych strategii jest bardzo wiele.

20. TRWAŁA WSPÓŁPRACA Stabilna współpraca wymaga od przeciwników: • odpowiednich postaw praktykowania otwartości, pozbywania się uprzedzeń, zrezygnowania z rywalizacji. • umiejętności komunikacyjnych zadawania pytań, słuchania, dociekania.

21. POTRZEBA DIALOGU • Porozumienie osiąga się poprzez otwartość na inną wiedzę i doświadczenie a nie poprzez obronę własnej perspektywy widzenia problemu w podziale na kategorie, dziedziny itp.. • Stosowanie zasady wygrany - przegrany prowadzi do eskalacji konfliktów, przemocy i fanatyzmu. Konieczne jest konstruktywne współdziałanie. • Optymalne wykorzystanie potencjału wymaga docenienia rosnącego znaczenia kapitału intelektualnego w rozwoju ekonomicznym.

22. PODJĘCIE DIALOGU Współpraca wymaga: • Odejścia od rywalizacji czyli obalania argumentów przeciwnych, • Otwartości i obecności czyli słuchania i rozumienia innych, • Równorzędność głosu wszystkich uczestników

23. ALIANSE STRATEGICZNE Współpraca okazała się kluczem do sukcesu wielkich firm. W celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia firmy będące konkurentami i działające na tym samym rynku tworzą związki. Współpraca polega na dzieleniu się wiedzą i posiadanymi zasobami z partnerami tak aby przyniosły one korzyść wszystkim zainteresowanym stronom.

24. ALIANSE STRATEGICZNE Alianse strategiczne to skuteczna metoda: • podniesienia swojej konkurencyjności i zdobywania nowych rynków zbytu; • zmniejszenia ryzyka i przeniesieni części na partnera; • zagospodarowania niewykorzystanych mocy produkcyjnych; • zmiany wizerunku za pomocą wspólnych akcji marketingowych.

25. ALIANSE STRATEGICZNE Przykładów korzyści w świecie wielkiego biznesu mamy wiele: Daimler Benz i Chrysler – w celu wejścia na nowy rynek i uzyskania dostępu do technologii czyli obniżenie kosztów badań. IBM i japoński producent monitorów LCD w celu zwiększenia kompleksowości świadczonych usług. Przedsiębiorstwa na całym świecie uczą się, że żadne z nich nie jest wystarczająco duże i silne aby zrobić wszystko samodzielnie.

26. CELE WSPÓŁPRACY W TURYSTYCE • Bogatsza oferta turystyczna • Obniżenie kosztów np. promocji i dystrybucji • Pozyskiwanie zwolenników dla idei turystyki • Zrównoważony rozwój lokalny

27. WSPÓŁPRACA LOKALNA Zależy od: odpowiedzialności wszystkich osób uczestniczących w wytwarzaniu dóbr i świadczeniu usług turystycznych oraz ich współdziałania w realizacji przyjętej strategii.