STANDARDİZASYON FAALİYETLERİ

1. STANDARDİZASYON FAALİYETLERİ STANDARD HAZIRLAMA MERKEZİ BAŞKANLIĞI 2010 Dr.Cemal YILDIZELİ-Müşavir

2. Standardizasyon nedir? Standardizasyon, mevcut ve olası problemler dikkate alınarak, belirli bir konuda ortak ve tekrar eden kullanımlar için en uygun düzeyde bir düzen gerçekleştirilmesi amacıyla gerekli hükümlerin oluşturulması faaliyetidir (TS EN 45020). Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

3. Standardizasyonun amaçları • Çeşitliliğin kontrolü • Kullanılabilirlik • Uyumluluk • Birbirinin yerine geçebilirlik • Sağlık, güvenlik, çevrenin korunması • Ürünün korunması • Ticari engellerin aşılması • Teknolojik işbirliğinin kolaylaşması Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

4. Standardizasyonun Paydaşları Standardizasyonun demokratik meşruiyeti, tüm paydaşların katılımına bağlıdır. KOBİ’ler Sanayi Kamu Odalar ve borsalar Tüketiciler STANDARDİZASYON İş dünyası Sivil Toplum Örgütleri Araştırma ve Deney kuruluşları Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

5. Genel kabul Gerektiren Probleme yönelik genel çözümler Teknolojik Yeniliklere en yakın Firma içinde bağlayıcı Fikirbirliği yönelimli Geçerlik süresi Uluslararası standardlar ISO/IEC Bölgesel Standardlar CEN/CENELEC/ETSI Ulusal standardlar TS, DIN, BS Firma standardları Standardizasyon Piramidi Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

6. Ulusal Standardizasyon Kuruluşları • TSE, Türk Standardları Enstitüsü • BSI, British Standards Institution, İngiltere • ANSI, American National Standards Institute, ABD • JISC, Japanese Industrial Standards Committee, Japonya • DIN, Deutsches Institut für Normung, Almanya • AFNOR, Association Française de Normalisation, Fransa Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

7. Bölgesel Standardizasyon Kuruluşları • CEN, Avrupa Standardizasyon Komitesi- European Committee for Standardization • CENELEC, Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi- European Committee for Electrotechnical Standardization • ETSI, Avrupa Telekominikasyon Standardlar Enstitüsü-European Telecommunications Standards Institute Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

8. Uluslararası Standardizasyon Kuruluşları • ISO, Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı- International Organization for Standardization, • IEC, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu-International Electrotechnical Commission, • ITU, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği-International Telecommunication Union Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

9. Standard nedir? • Ortak ve tekrarlanan kullanımlar için hazırlanmış, • Tüm ilgili tarafların katılımıyla geliştirilmiş, • Üzerinde uzlaşma sağlanmış, • Yetkili bir kurumca onaylanmış, • Uygulaması zorunlu olmayan dokümandır. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

10. Niçin Standard Hazırlanır? • Ürün, hizmet ve tesisler için güvenlik ve kalite gereklerini oluşturmak, • İmalat süreçlerini iyileştirmek, • Teknoloji kullanımını yaygınlaştırmak, • Ticari engelleri kaldırmak ve yeni pazarların açılmasını sağlamak, • Çevreyi ve sağlığı korumak için standard hazırlanır. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

11. Teknik Düzenleme nedir? • Ürünlerin özelliklerine veya işlem ve üretim yöntemlerine ilişkin, uyulması zorunlu belgelere, yasal düzenlemelere "teknik düzenleme“denir. • Teknik düzenlemeler, terminoloji, semboller, ambalajlama, işaretleme, etiketleme vb. şekillerde karşımıza çıkabilir. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

12. Standardlar Gönüllülük esasına dayalıdır; Tüm paydaş gruplarının katılımına açıktır; Tam bir fikirbirliğini yansıtır; Tam şeffaflık ilkesine dayalıdır. Teknik Düzenlemeler Mecburidir; Yasama yetkilileri tarafından hazırlanır; Fikirbirliği aranır; Şeffaflık ilkesine dayalıdır. Standardlar-Teknik düzenlemeler Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

13. ULUSAL DÜZEYDE STANDARDİZASYON ÇALIŞMALARI

14. Türk Standardları Enstitüsü • Türk Standardları Enstitüsü, her türlü madde ve mamüller ile usul ve hizmet standardlarını yapmak amacıyla 18.11.1960 tarih ve 132 sayılı kanunla kurulmuştur. • Türk Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen standardlar, Türk standardı adını alır. Bu standardların uygulanması ihtiyaridir. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

15. Türk Standardları Enstitüsü- Faaliyet alanları Standard Hazırlama Laboratuvar Belgelendirme • Ürün • Personel • Sistem Gözetim ve Muayene Metroloji ve Kalibrasyon Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

16. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı-Görevler • Türk standardlarını hazırlamak ve yayınlamak, • Uluslararası ve bölgesel standardları Türk Standardı olarak uyumlaştırmak, • Mevcut standardları periyodik olarak gözden geçirmek, • Uluslararası ve Bölgesel Standardizasyon Kuruluşlarının çalışmalarına katılmak, • Standardları kullanıcılara ulaştırmak. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

17. İhtisas Grupları • Bilgi Teknolojileri ve İletişim • Çevre • Elektrik Elektroteknik Güvenlik ve Aydınlatma ÖDK • Elektronik • Hizmet • İnşaat • Kimya • Maden • Makina -Tesisat ve Basınçlı Kaplar ÖDK • Mamul Gıdalar • Metalurji • Millî Savunma Sanayii • Mühendislik Hizmetleri • Orman ve Orman Ürünleri • Petrokimya • Petrol • Sağlık • Tekstil • Yetkili Servis Standardları • Ziraat İhtisas Grubu = 20Bağlı ÖDK= 2 Toplam = 22 Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

18. Standard sayıları Türk Standardlarının İstatistiki Durumu (08 Kasım 2010 itibari ile) Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

19. STANDARD TÜRLERİ • Ensti tümüz İhti sas Gruplarında; ölçü birimleri, terimler, kurallar, vb. temel standardların yanı sıra madde, • mamul, hizmet, metot, sistem, vb. belirleyen standardlar, telif, sentez veya tercüme yolu ile hazırlanmakta • veya uyumlaştı rılmaktadır. • • Telif Standardlar, İhti sas Gruplarınca konunun uzmanlarından sadece ilgili konuya mahsus olarak teşkil • edilen Teknik Komite’lere hazırlatı lıp olgunlaştı rılarak yayımlanan standardlardır. • • Sentez Standardlar, ülke ve endüstriyel şartları benzeşen Ulusal Standard kuruluşlarının(DIN, BS, JIS, • ANSI, vb.) mevcut standardlarından yararlanılarak sentezlenen standardlardır. • • Tercüme Standardlar ise, Avrupa Birliği Standard Teşkilatları(CEN, CENELEC, ETSI) ve Uluslararası • Standard Teşkilatları(ISO, IEC, ITU) tarafı ndan yayımlanan standardların tercüme edilmesi sonucu İhti sas • Grupları tarafı ndan olgunlaştı rılarak yayımlanan standardlardır. • • Adapte standardlar ise; Avrupa Birliği Standard Teşkilatları(CEN, CENELEC, ETSI) ve Uluslararası Standard • Teşkilatları(ISO, IEC, ITU) tarafı ndan yayımlanan standardların herhangi bir değişiklik yapılmaksızın • Türkçe kapak-İngilizce meti n şeklinde Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımlanan standardlardır. STANDARD TÜRLERİ • Enstitümüz İhtisas Gruplarında; ölçü birimleri, terimler, kurallar, vb. temel standardların yanı sıra madde,mamul, hizmet, metot, sistem, vb. belirleyen standardlar, telif, sentez veya tercüme yolu ile hazırlanmaktadır. • • Telif Standardlar, İhtisas Gruplarınca konunun uzmanlarından sadece ilgili konuya mahsus olarak teşkil edilen Teknik Komite’lere hazırlatılıp olgunlaştırılarak yayımlanan standardlardır. • • Sentez Standardlar, ülke ve endüstriyel şartları benzeşen Ulusal Standard kuruluşlarının(DIN, BS, JIS,ANSI, vb.) mevcut standardlarından yararlanılarak sentezlenen standardlardır. • • Tercüme Standardlar; Avrupa Birliği Standard Teşkilatları(CEN, CENELEC, ETSI) ve Uluslar arası Standard Teşkilatları(ISO, IEC, ITU) tarafı ndan yayımlanan standardların tercüme edilmesi sonucu İhtisas Grupları tarafından olgunlaştırılarak yayımlanan standardlardır. • • Adapte standardlar; Avrupa Birliği Standard Teşkilatları(CEN, CENELEC, ETSI) ve Uluslararası Standard Teşkilatları(ISO, IEC, ITU) tarafından yayımlanan standardların herhangi bir değişiklik yapılmaksızın Türkçe kapak-İngilizce metin şeklinde Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımlanan standardlardır. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

20. TÜRK STANDARDLARININ HAZIRLANMA AŞAMALARI

21. Aşamalar 1.İş programına konu teklifi 2.Tasarının hazırlanması 3.Mütalaa 4.Kabul ve yayımlama 5.Periyodik Gözden Geçirme Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

22. 1. İş Programına Konu Teklifi Teknik İnceleme Öncelikli Konuların Belirlenmesi İhtisas Grupları • Avrupa Standardları • Uluslararası Standardlar • Sistematik Gözden Geçirme • Bakanlıklar • Kamu kurum ve kuruluşları • Özel sektör kuruluşları • Bilimsel kuruluşlar • Tüketici dernekleri • Mesleki kuruluşlar • Enstitü birimleri TSE Yönetim Kurulu Yıllık İş Programı TSE Genel Kurulu www.tse.org.tr Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

23. 2. Tasarının Hazırlanması Konu Raportörü/ Teknik Komite Onay/Süre • Raportör havuzu • Ayna Komiteler • Sektör Dernekleri • Mesleki tecrübe • Yabancı dil • Standardizasyon tecrübesi • Performans Tasarı Metin Grupta görüşme Düzeltmeler Son Metin Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

24. 3. Mütalaa Tasarının Mütalaaya Gönderilmesi Görüşlerin Değerlendirilmesi Mütalaa Süresi • İlgili kurumlar • Firmalar • Internet • Sektör dernekleri • Ayna komiteler • Tüketici dernekleri Düzeltmeler Tasarı Metin Gerekirse 2. Mütalaa Son Metin www.tse.org.tr Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

25. 4. Kabul ve Yayımlama Teknik Kurul Öncesi Hazırlıklar Teknik Kurul Görüşleri Teknik Kurul • Büro işlemleri • Numaralandırma Düzeltmeler TS ...... TS EN ..... TS ISO ..... TS EN ISO ..... TS ISO/IEC .... TS IEC.... TS HD.. TS ... Türk Standardı www.tse.org.tr Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

26. 5. Periyodik Gözden Geçirme TS ... Gözden Geçirme Formu Dağıtım • İlgili kurumlar • Firmalar • Internet • Sektör dernekleri • Ayna komiteler • Tüketici dernekleri • Konfirmasyon • Revizyon • İptal Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

27. Standard Hazırlamadaki Önceliklerimiz • Avrupa Birliği’ne uyum çalışmaları: 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı neticesinde, Türkiye ile AB arasında imzalanan Gümrük Birliği anlaşması sürecinin bir gereği olan mevzuat uyumu çerçevesindeki Avrupa Birliği standardları (EN) ile Topluluk Direktifleri ve Teknik Düzenlemelerin birebir tercümesine büyük bir önem ve öncelik verilmiştir. Bu kapsamda, EN standardları uyumlaştırılarak Türk Standardı (TS) olarak kabul edilmektedir. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

28. Sistem standardları: Son yıllarda Uluslararası ve Bölgesel Standardizasyon Kuruluşları tarafından hazırlanmış bulunan EN ISO 9000 serisi (Kalite Güvence Sistemi Standardları), EN ISO 14000 serisi (Çevre Yönetim Sistemi Standardları), EN ISO 22000 (Gıda Güvenliği), EN ISO 13485 (Tıbbi Cihazlar), ISO/IEC 27001(Bilgi Güvenliği) sistem standardları Türk Standardı haline getirilmiştir. EN 16001 “Enerji Yönetim Sistemi” standardının tercümesi ile ilgili çalışmalara da başlanmış bulunmaktadır.Henüz tasarı aşamasında olan ISO 50001 “Enerji Yönetim Sistemi” standardının yayımlanması da takip edilmektedir. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

29. Hizmet standardları ve kriterler: Hizmet sektöründe Kalite Güvence Sistemine zemin hazırlanması için ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a dayanılarak yayımlanmış olan ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen “Sanayi Mallarının Satış Sonrası Hizmetleri Hakkında Yönetmelik” uygulamasına esas teşkil etmek üzere hizmet standardları ve kriterleri’nin hazırlanmasına öncelik verilmiştir Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

30. Standardizasyonda Tüketicinin Rolü • Standardizasyon uygulamalarının odağındaki temel unsur hiç şüphesiz İNSAN’dır. Zira, standardizasyon ve kalite faaliyetleri ile öncelikli olarak insanın can ve mal güvenliğinin korunması hedeflenirken aynı zamanda müşteri beklentilerinin daha iyi karşılanması ve refah düzeyinin yükseltilmesi amaçlanmaktadır. • Hızlı bir küreselleşme sürecinin yaşandığı günümüzde, işletmelerin iç ve dış pazarlarda rekabet edebilmeleri için üretim tasarlamalarında müşteri beklentilerini ve taleplerini mutlaka gözönünde bulundurma zorunlulukları vardır. Bu itibarla artık üretimde standardların ve kalite faktörlerinin belirlenmesinde tüketici talep ve beklentileri önemli bir rol oynamaktadır. • Serbest pazar ekonomisinin cari olduğu günümüzde standardizasyon ve kalitenin polisiye tedbirlerle sağlanması mümkün değildir. Zira standardların uygulanmasında gönüllülük esastır. Ancak standardlara uygun kaliteli mal ve hizmet talep edebilen bilinçli bir tüketici kitlesi standardizasyon uygulamalarının motor gücünü teşkil etmektedir. • Haklarını arama konusunda duyarlı olan, organize bir şekilde üreticiler üzerinde baskı oluşturabilen bilinçli bir tüketici kitlesi standardlara uygun kaliteli mal ve hizmet üretiminin SİGORTASIDIR. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

31. İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİZ STANDARD HAZIRLAMA MERKEZİ BAŞKANLIĞI 2010