260 likes | 274 Views
qarTuli samarTlis istoria. gaerTianebuli saqarTvelos saxelmwifo wyobileba savaziro da vazirebi , maTi qvemdebare moxeleebi . saqarTvelos saxelmwifo wyobileba XVII-XVIII s-Si. mefis xelisufleba ; darbazi ;
E N D
qarTulisamarTlisistoria gaerTianebulisaqarTvelossaxelmwifowyobileba savazirodavazirebi, maTiqvemdebaremoxeleebi. saqarTvelossaxelmwifowyobileba XVII-XVIII s-Si. • mefisxelisufleba; • darbazi; • saxelmwifouwyebebidamaTimoxeleebi, gansakuTrebulixasiaTismoxeleebi XVII-XVIII saukunisqarTlissamefoSi. GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria savazirosSemadgenloba • mwignobarTuxucesi-Wyondideli _ savazirossxdomebsTavmjdomareobs, Tumefeareswreba. • aTabagi • amirspasalarisamTavazirTajgufi • mandaturTuxucesi • meWurWleTuxucesiorTavazirTajgufi • msaxurTuxucesi GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria savazirossaTaTbiroxmisuflebiTeswrebodnenaseve: • amilaxori _ amirspasalarismoadgile; • sawolismwignobari_ mwignobarTuxuces-Wyondidelismoadgile, sxdomismdivani; • amirejibi_ mandaturTuxucesismoadgile. meabjreTuxucesi, ganmgeTuxucesi, saWurWlisnacvali, mestumre, zardaxnismwignobaridasxvaxelisufalnivazirobisdrosgareTicdidnen, romsaWiroebisSemTxvevaSisavazirosgankargulebasaswrafodSeesrulebinaT. GIORGI DAVITASHVILI
mwignobarTuxuces-Wyondideli es Tanamdeboba 1103-1110 ww. SemoRebuli. igi iyo mefis mrCeveli, samefo spisa da saxlis ganmgebeli, iTvleboda mefis piradi qonebis mmarTveladac. gaaCnda sasamarTlo xelisufleba, xelmZRvanelobda saajo kars. mwignobarTuxuces-Wyondideli mmarTvelobis yvela dargs uwevda zedamxedvelobas da mefis Semdgom pirveli piri iyo saxelmwifoSi; mas saeklesio saqmeebic ekiTxeboda, igi sasuliero piri iyo da Sedioda oTxTa monazonTa jgufSi (moZRvarT-moZRvari, qarTlis kaTalikosi, afxazeTis kaTalikosi da mwignobarTuxuces-Wyondideli). masve emorCileboda yvela eklesia-monasteri garda gelaTisa. GIORGI DAVITASHVILI
mwignobarTuxuces-Wyondideli maseqvemdebareboda26 mwignobari, maTSorisgamoirCeodnen: • sawolismwignobari_ igimefesTandaaxloebulipiria, eswrebasvazirossxdomas, Tan axlavsmwignobarTuxuces-Wyondidelssaajokarze. • zardaxnismwignobari_ axlavsmwignobarTuxuces-Wyondidelssaajokarze, gareTicdidavazirobisdros; misierT-erTimovaleobaswarmoadgendazardaxanis (iaraRissawyobis) aRweraweliwadSierTxel. GIORGI DAVITASHVILI
mwignobarTuxuces-Wyondideli xelmwifiskarisgarigebaSimwignobarTuxuces-WyondidelissasamarTlofunqciisSesaxebvkiTxulobT: ` WyondideliorSabaTsdRessaajokarsaSigandajdebisdaqvrivTadamimZlavrebulTamoCivarTaganikiTxavs, dayoveli... sawolismwignobarigverdsuzis; dazardaxnismwignobarsgagzavnisdamisispiriTmoixseniebs, racvisrasWirs. darasacmisispiriTverdaiurvebs, adgebisdaraJamsca Jami iyos, TÂiTmivadamaSiniurvis, racvisusamarTlosWirs; armoeSvebisromardaiurvos~. GIORGI DAVITASHVILI
aTabagi xelmwifiskarisgarigebaSiaTabagiixseniebamwignobarTuxuces-WyondidelisSemdegdamaspativismxrivTanasworiadgiliukaviaamirspasalarTandamandaturTuxucesTanerTad. pirveliaTabagisaqarTveloSiivanemxargrZeliiyo. rocamisiZmazaqariagardaicvala, Tamar mefemamisrspasalarissaxeloivanesuboZa, xoloivanemamirspasalarobisnacvladmefesaTabagobagamosTxova. esmoxda 1212 wels. aTabagobaseljukianTasamefoSiiyogavrcelebulidaigitaxtismemkvidrismeurvediTvleboda. aseTivefunqciahqondadakisrebuliaTabagssaqarTveloSi. GIORGI DAVITASHVILI
amirspasalari winamZRolobdaomSi jars, TumefeuSualodariRebdamonawileobassaomarmoqmedebebSi, adgendalaSqrobisgegmas; uimisodarwydebodaiseTisakiTxi, rogoricaaqveynissagamgeodmicema an mamulisboZebavinmesTvis. samoxeleoniSani _ xmali. amirspasalarisqvemdebarejari: • samefo spa _ saqarTveloscalkeulikuTxeebidangamoyvanilijari; • yivCaRTajari • kavkasiismTielTadasxvaymadnaficqveynebidangamoyvanilijari • mona-spa, anumefispiradimcvelijari. jariSedgebodaqveiTebisadacxenosnebisagan. GIORGI DAVITASHVILI
amirspasalariqvemdebaremoxeleebi • amiraxori _ amirspasalarismoadgile, SediodasavaziroSisaTaTbiroxmisuflebiT; amirspasalaridaamilaxorixmliTidgnendarbazobisdros. misiZiriTadisaqmianobacxenosanilaSqrisdamasTandaqvemdebarebulsakiTxebTaniyodakavSirebuli. • meabjreTuxucesi • zardaxnisuxucesi • aCuxCi • amirCqari • meremeTuxucesi GIORGI DAVITASHVILI
mandaturTuxucesi sapoliciodaceremoniebisxelmZRvanelobisfunqcia. samoxeleoniSanioqrosargani; mandaturebisufrosi; mandaturebiaseveatarebdnenargans. mandaturebigamodiodnenmefismcvelebad, icavdnensavazirossxdomisdros, xelmZRvanelobdnenmefisvenaxebs, awesrigebdnensamefodarbazobisadapurobis rigs; mandaturebiomisdrossabrZolomoqmedebebSiarmonawileobdnendarCebodnensasaxlisdasacavad. mandaturebisul 300 saxliiyvnenaqedan 3 aznauridanarCeniglexebi. isinimTelsaqarTveloSiiyvnengabneulni. GIORGI DAVITASHVILI
mandaturTuxucesi sxvaqvemdebaremoxeleebi: • amirejibi _ mandaturTuxucesismoadgile, monawileobssavazirossxdomebSi, ejibebisufrosi; • ejibebi (ejibi _ mekare); • mestumre; • merige; • ganmgeTuxucesisqvemdebaremoxeleebi: saganmgeosufrosi, mejameTuxucesi, saremosnacvali. GIORGI DAVITASHVILI
meWurWleTuxucesi meWurWleTaufrosi, safinansofunqciebi, samoxeleoniSani _ beWedi. eqvemdebarebodasaWurWle _ xazina, sadacinaxebodayoveldRiuradsaxmaridasaxarjaviqoneba. qvemdebaremoxeleebi: • saWurWlisnacvali; • muSribi _ qalaqTabaJisadagadasaxadebisamkrefi; • saWurWlismuqifi _ ZRvenTgamge; • meWurWleni GIORGI DAVITASHVILI
meWurWleTuxucesi meWurWleTuxucesisdaqvemdebarebaSiSemavalni: • Zveliqalaqebi; • vaWarni; • qalaqisamirani; • `meWurWleni~ qalaqisani; • savaWrogadasaxadebi; • baJi; GIORGI DAVITASHVILI
msaxurTuxucesi msaxurTuxucesimsaxurTaufrosiiyo, misisamoxeleoniSaniaTvlianibeWedi; misdaqvemdebarebaSiiyo: • salaro _ sadacinaxebodaarayoveldRiuradsaxmariqoneba • sawoli _ sawolidamisisaTavsoebi. qvemdebaremoxeleebia: • mesawoleTuxucesi_mesawoleebi • molareTuxucesi_molareni • fareSTuxucesi_fareSebi • mexileTuxucesi _ mexile • cicxvTuxucesi_cicxvebi GIORGI DAVITASHVILI
msaxurTuxucesi molareTuxucesivazirobisdroskarTaSigandgas, mesawoleTuxucesikigareda. mesawoleTuxucesiemsaxurebodamefes, rodesac is ukazmaviiyo. masmasawolenieqvemdebarebodnenSvidasisaxli, aqedan 8 glexissaxliiyodanarCeniaznaurebis. TumefeaiyrebodaSvidasiSubosanimas Tan undagahyoloda. mesawoleni, ZiriTadadmefismcvelebiiyvnen. GIORGI DAVITASHVILI
saqveynodgamrigemoxeleni qarTulisamoxeleoaparatiorinawilisaganSedgeboda, erTiiyo `darbaziskarismoxeleni~ dameore _ `saqveynodgamrigemoxeleni~, TuerTnisamefokarzemsaxurobdnen, meoreniadgilebzeiyvnendaniSnulnidacentrsiqidanemsaxurebodnen. saqveynodgamrigemoxeleebiiyvnen: • erisTavT-erisTavebi • erisTavebi • xevisTavebi • cixisTavebi GIORGI DAVITASHVILI
saqveynodgamrigemoxeleni Sesabamisad qveyana dayofili iyo: • saerisTavT-saerisTavoebad • saerisTavoebad • saxevisTaoebad da saxevisufloebad • sacixisTavoebad GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria qarTl-kaxeTissamefossaxelmwifowyobileba XVII-XVIII saukuneebSi gansaxilvelisakiTxebi: • mefisxelisufleba • saxelmwifosabWo (darbazi) • mmarTvelobisumaRlesiorganoebi • adgilobrivimmarTveloba GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria mefe_ dasustebulixelisufleba, sakanonmdeblofunqcia, um. mmarTvelobisfunqcia - samefokarismarTva, samxedrogamgebloba, saeklesiogamgebloba, safinanso, sagareo, gadasaxadebidabaJi... saxelmwifosabWo – darbazi _ mejlisi _ iwvevdadaTavmjdomareobdamefe, eswrebodnen: kaTalikosi, arqiepiskoposi, mitropoliti, episkoposebi, winamZRvrebi, muxranbatoni, aragvisadaqsniserisTavebi, sardlebi, amilaxvari, mdivanbegi... mciresabWo GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria mmarTvelobis umaRlesi organoebi a)mmarTvelobis centraluri aparati _ sasaxlis karis msaxurni da sameurneo safinanso aparati saxlTuxucesi-sameurneo administraciuli funqciebi: misi monawileobiT _ mamulis boZeba, glexis gacema, saxelos boZeba, jamagiris sabuTi, samxedro funqcia... naziri-sameurneo-safinanso moxele: sawyobebi ebaraT, amaragebdnen samefo kars, krefdnen gadasaxadebs; GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria • molareTuxucesi-molareebisufrosi-ebarafarTleulidatanisamosi,SesakerinaWrebi,saCuqrebi; • Tavlidari-sawyobisgamge, gamgeTuxucesi • muSribi- mwerali-aRmricxveli • TuSmali- samzareulosmoxele, aseveyasabi, wylismzidavi, meTefSe... • sufraCi _ mzareulTuxucesia _ fareSTuxucesi, mekarve, Sigmdegi, fareSxanistaruRa, (sufrisgaSla) yalion-yorCi, Caismoxele, yavismomtani GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria • memaSie(fexsacmlis mirTmeva),abdari( wylis mirTmeva, icavdnen wyals),sufraqeSi(saWmlis darigeba), • meriqifeTuxucesi, meRvineTuxucesi, ambardani, (puris gadasaxadis akrefa, Senaxva) mujiri (ebara xorblis sawyobi) GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria b)mefissamdivno _ mdivani _ mwerali,sigelis, gujaris, brZanebebisSedgena... • mirza_ TaTrulimosaxleobisaTvisgankuTvnilimwerali • murdari-beWdismcveli GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria g)sapolicio aparati _ eSikaRasbaSi - mandaturTuxucesis monacvle, - qonebis konfiskacia, ganaCenis aRsruleba, ymebis ayra, davalebebis Sesruleba... • boqaulTuxucesi(iasaulTuxucesi) • soibaTiasauli _ mandaturebi - saiaraRo samsaxuria • yoriasauli _ RamiT sasaxlis dacva, dRisiT mdivanbegis sasamarTloSi wesrigis dacva GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria sapolicioaparati(gagrZeleba) • memandari -stumrebis miReba da gacileba_2 memandarbaSi, 7 memandari • yafiCi_ mekare • jarCi _ samxedro-sameurneofunqciebi • TaliSi - dacva • iasauli _ mandaturi, boqauli • SaTiri- Sikriki GIORGI DAVITASHVILI
qarTulisamarTlisistoria d) mefis dacvis organizacia _ • yularaRasi _ mefis dacvis razmis ufrosi, 120-40-uzbaSi-meTofeebi • yorCibaSi – (yorCi gvamis mcveli) _ dacvis ufrosi • qeSikCibaSi_ piradi mcveli e) gansakuTrebuli xasiaTis moxeleni _ veziri (iranis warmomadgenelia, mefis mrCeveli), mustofi - moangariSe, aRmricxveli GIORGI DAVITASHVILI