Linguas e educación en Galicia

1. Linguas e educación en Galicia Henrique Monteagudo Universidade de Santiago de Compostela

2. 1. A diversidade lingüística: mundial, europea, española / peninsular

3. 1. As linguas máis faladas no mundo: mapa

4. 2. As linguas máis faladas do mundo: número de falantes

5. 3. As linguas oficiais dos estados da Europa occidental

6. 4. Linguasoficiais da Unión Europea centro-oriental

7. 5. Linguas minorizadas e minorías transfronterizas en Europa occidental

8. 6. Linguas e modalidades lingüísticas peninsulares

9. 7. As linguas co-oficiais

10. 8. As linguas de España: datos estatísticos

11. 2. Nocións básicas de sociolingüística: bilingüismo individual e social

12. 9. Competencia lingüística: destrezas

13. 10. Bilingüismo individual (1) • Competencia en dúas linguas / uso de dúas linguas • Ambilinguismo: bilinguismo perfecto • Bilinguismo parcial: • Interferencias lingüísticas • Alternancia / mestura de códigos • Especializacion: funcional, temática, interlocutores

14. 11. Bilingüismo individual (2) • Lingua inicial e lingua segunda: adquisición e aprendizaxe • Circunstancias, contextos e motivacións para a adquisición ou aprendizaxe da segunda lingua • Bilingüismo inicial • Bilingüismo non inicial: aprendizaxe formal / informal; uso instrumental / integrativo • Bilingüismo substractivo: abandono / mantemento da lingua inicial (semilinguismo)

15. 12. Bilingüismo social e diglosia (1) • Bilingüismo social: copresenza de dúas linguas nunha sociedade • Lingua e grupo lingüístico. Comunidade lingüística. • Distribución social das linguas: • Lingua inicial: a adquirida cando se aprende a falar. Lingua das familias / transmisión primaria • Competencia lingüística: destrezas orais / escritas • Uso lingüístico: dominios de uso lingüístico

16. 13. Bilinguismo social e diglosia (2) • Dominios de uso / funciónssociais • Privados e informais: familia, amigos e amigas, colegas, veciños • Públicos e formais: escola / traballo, medios de comunicación, administración, relaciónscomerciais, médicos, avogados, descoñecidos

17. 14. Bilingüismo social e diglosia (3) Bilingüismo socialequilibrado: equilinguismo, as dúaslinguas son iguais = osdousgruposlingüísticos son iguais Bilingüismo socialdesigual (diglosia): as dúaslinguasnon son iguais + osdousgruposlingüísticosnon son iguais

18. 15. Bilingüismo social desigual: diglosia (4) Diferenzas entre as linguas • Porgrupossociais: gruposétnicos, grupossociais • Porfunciónsnacomunicacion social • Porcultivoda lingua • Porprestixio

19. 16. Bilinguismo social desigual: diglosia (5) • Diferenzas por grupos sociais: grupos étnicos, grupos sociais > lingua e identidade • Diferenzas por funcións na comunicacion social: • Funcións altas: dominios de uso públicos e formais • Funcións baixas; dominios de uso privados e informais

20. 17. Bilinguismo social desigual: diglosia (6) Pordiferenzas no grao decultivoda lingua / porfacilidade-dificultade de acceso dos e das falantes á modalidadecultivada (‘norma’) Porprestixio: valoracion social positiva, capacidade de suscitaremulaciónouimitación. Transferencia de prestixio.

21. 18. Bilingüismo social desigual: diglosia (7) • Superposición / subordinación lingüística: diglosia. • Diglosia e procesos de substitución / revitalización lingüística: bilingüismo substitutivo, bilingüismo de transición, bilingüismo restitutivo

22. 19. Marco político lingüístico Constitución: principio persoal para o castelán (deber), territorial para as outras Estatuto de Autonomía: Cooficialidade ou dupla oficialidade O galego, lingua propia (territorialidade) Mandato normalizador: política de compensación para o galego Non discriminación por razón de lingua: favorable ao galego