การศึกษาความคุ้มค่าในการผลิต ก๊าซชีวภาพจากของเสียในฟาร์มสุกรภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาด

1. การศึกษาความคุ้มค่าในการผลิตก๊าซชีวภาพจากของเสียในฟาร์มสุกรภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาดการศึกษาความคุ้มค่าในการผลิตก๊าซชีวภาพจากของเสียในฟาร์มสุกรภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาด ส่วนวิจัยเศรษฐกิจปศุสัตว์และประมง สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร 24 สิงหาคม 2554 Krit Iemthanon

2. ประเด็นการนำเสนอ 5 • ความสำคัญของปัญหา • วัตถุประสงค์ของการศึกษา • ขอบเขตของการศึกษา • วิธีการศึกษา/กรอบแนวคิด • ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ • ความเป็นมาของโครงการ CDM ในฟาร์มสุกร • ผลการศึกษา • ปัญหาและอุปสรรค/ข้อเสนอแนะ • เปิดเวทีแสดงความคิดเห็น

3. 1. ความสำคัญของโครงการ การผลิตก๊าซชีวภาพจากของเสียในฟาร์มสุกร • ก๊าซชีวภาพ • สุขอนามัย/สิ่งแวดล้อม • พลังงานทดแทน(กระแสไฟฟ้า) • รายได้จากการขายปุ๋ยอินทรีย์ อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการ เปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ พิธีสารเกียวโต • เงินอุดหนุน/เงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ • มีที่ปรึกษา/ประสานงาน • บริษัท AEP • กรมปศุสัตว์ • รายได้จากการขายคาร์บอนเครดิต CDM • เงือนไขในการเข้าร่วมโครงการ • ยุ่งยาก/ใช้เวลา • ลงทุนสูง • เกษตรกรไม่มั่นใจในตัวโครงการ การวิเคราะห์ทางการเงิน คุ้มค่ากับการลงทุน ตัวแปรทางเศรษฐกิจ ที่มีอิทธิพลต่อความคุ้มค่า Yes No 3 ประเด็นการศึกษา

4. วัตถุประสงค์ของการศึกษาวัตถุประสงค์ของการศึกษา 3 1. เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการลงทุนผลิตก๊าซชีวภาพจากของเสียในฟาร์มสุกรภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาด ประเด็น การศึกษา 3. เพื่อวิเคราะห์ผลกระทบของตัวแปรทางเศรษฐกิจที่มีอิทธิพลต่อความคุ้มค่าในผลิตก๊าซชีวภาพจากของเสียในฟาร์มสุกรภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาด 2. เพื่อวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางการเงินในผลิตก๊าซชีวภาพจากของเสียในฟาร์มสุกรภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาด

5. ขอบเขตของการศึกษา 4 โครงการ CDM จากของเสียในฟาร์มสุกร • เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ CDM • ในจังหวัดราชบุรีและชลบุรี • จำนวน 15 ฟาร์ม • จากทั้งหมด 18 ฟาร์ม / 10 ฟาร์ม • เดินระบบการทำงานได้แล้ว กลุ่มตัวอย่าง จากการสำรวจปี 2554 ข้อมูล วิธีการ เก็บ ข้อมูล ฟาร์มสุกรที่เข้าร่วมโครง CDM ของกรมปศุสัตว์และสามารถเดินระบบ การทำงานได้แล้ว จำนวน 10 ฟาร์ม (โครงการ CDM รุ่นที่ 1) สำรวจแบบเจาะจง (Purposive Method)

6. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 5 1.ใช้เป็นข้อมูลประกอบในการตัดสินใจลงทุน/เข้าร่วมโครงการผลิตก๊าซชีวภาพภายใต้โครงการ CDM 2. ใช้ในการกำหนดแนวทางในการส่งเสริมการลงทุนสร้างระบบก๊าซชีวภาพภายใต้โครงการ CDM

7. กรอบแนวความคิด/วิธีการศึกษากรอบแนวความคิด/วิธีการศึกษา 6 • วิเคราะห์ทางการเงิน • NPV > 0 • BCR >= 1 • IRR > r • Cash-Flow • มีเงินอุดหนุน • ไม่มีเงินอุดหนุน • ฟาร์มที่เข้าร่วมโครงการ CDM(จำนวน 10 ฟาร์ม) • ราชบุรี • ชลบุรี คุ้มค่าต่อ การลงทุน • วิเคราะห์ความอ่อนไหวของโครงการ • SVTB. • SVTC ไม่คุ้มค่าต่อการลงทุน

8. การคำนวณกระแสเงินสดรับและกระแสเงินสดจ่ายการคำนวณกระแสเงินสดรับและกระแสเงินสดจ่าย 7 1 . ค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการ CDM 1.1 ค่าใช้จ่ายในช่วงพัฒนาโครงการ CDM 1.2 ค่าใช้จ่ายในช่วงดำเนินโครงการ CDM หลังการขึ้นทะเบียน 1.3 ค่าธรรมเนียมที่บริษัท AEP เรียกเก็บ 2. ค่าใช้จ่ายในการลงทุน 3. ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน 4. ค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา กระแสเงินสดจ่าย 1 . รายได้จากการขายคาร์บอนเครดิต 2. รายได้จากการขายปุ๋ยอินทรีย์ 3. ค่าไฟฟ้าที่สามารถประหยัดลงได้ 4. เงินอุดหนุน กระแสเงินสดรับ

9. ความเป็นมาโครงการ CDM & โครงการการจัดการของเสียในฟาร์มปศุสัตว์ ฯ ความร่วมมือระหว่างประเทศเพื่อหาแนวทางยับยั้ง/ป้องกัน ผลกระทบที่เกิดขึ้น การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลกและผลกระทบที่เกิดขึ้น อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Framework Convention on Climate Change: UNFCCC) เมื่อวันที่ 9 พ.ค. 2535 รักษาระดับความเข้มข้นของ GHG ให้อยู่ในระดับที่ปลอดภัย ประเทศภาคีต่างๆ ร่วมกันลดการปล่อย GHG โดยสมัครใจและไม่มีกรอบเวลาบังคับที่แน่นอน พิธีสารเกียวโต (Kyoto Protocol: KP) เมื่อวันที่ 11 ธ.ค. 2540 ประเทศภาคีสมาชิกภายใต้อนุสัญญาจำนวน 191 ประเทศ ประเทศพัฒนาแล้ว (Annex I) จำนวน 41 ประเทศ ลดปริมาณ GHG ลง อย่างน้อยร้อยละ 5 โดยใช้ฐานปี 2553 ภายในช่วงปี 2551-2555 ประเทศกำลังพัฒนา (Non Annex I) จำนวน 150 ประเทศ ไม่มีพันธกรณีในการลด GHG 9

10. การบรรลุเป้าหมายตามพันธกรณีการบรรลุเป้าหมายตามพันธกรณี การลดภายในประเทศ Annex I กลไกการยืดหยุ่นภายใต้พิธีสารเกียวโต • กำหนดนโยบายและมาตรการต่างๆ เพื่อส่งเสริมการลด GHG • การลด GHG สามารถทำได้อย่างจำกัด เนื่องจากมีค่าใช้จ่ายสูง • ประเทศ Annex I สามารถสนับสนุนการลด GHG ในต่างประเทศได้ (ประเทศ Non-Annex I ) • ปริมาณ GHG ที่สามารถลดได้ สามารถนำมาคิดเป็นเครดิตให้กับประเทศที่ให้การสนับสนุนการลด • สามารถบรรลุเป้าหมายตามพันธกรณีด้วยค่าใช้จ่ายที่ถูกลง • ต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบที่ตั้งไว้ 10

11. กลไกยืดหยุ่นภายใต้พิธีสารเกียวโตกลไกยืดหยุ่นภายใต้พิธีสารเกียวโต กลไกการพัฒนาที่สะอาด (Clean Development Mechanisms: CDM) การซื้อขาย GHG (Emission Trading: ET) การดำเนินการร่วมกัน (Joint Implementation: JI) เป็นการซื้อขายคาร์บอนเครดิตระหว่างประเทศ Annex I เป็นการซื้อขายคาร์บอนเครดิตระหว่างประเทศ Annex I กับ Non-Annex I เป็นการซื้อขายใบอนุญาตการปล่อย GHG ของประเทศ Annex I Assigned Amount Units: AAUs Certified Emission Reductions: CERs Emission Reduction Units: ERUs 11

12. ประเภทโครงการของ CDM โครงการ CDM ทั่วไป (15 ประเภทโครงการ) โครงการ CDM ขนาดเล็ก โครงการ CDM แบบ Bundling และ Programmatic CDM โครงการ Sectoral CDM 12

13. โครงการ CDM ขนาดเล็ก ประเภทของโครงการ CDM ขนาดเล็ก พลังงานหมุนเวียน กำลังการผลิตไม่เกิน 15MW การเพิ่มประสิทธิภาพพลังงาน Supply and/or demand side ไม่เกิน 60 GWh ต่อปี โครงการอื่นๆ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกไม่เกิน 60,000 ตันคาร์บอนไดออกไซด์ เทียบเท่าต่อปี • *** การแยกโครงการ (De-bundling) ขนาดใหญ่ออกเป็นโครงการขนาดเล็กไม่สามารถทำได้ *** การตรวจสอบการแยกโครงการ • เจ้าของโครงการเดียวกัน • โครงการประเภทเดียวกัน • ขึ้นทะเบียนภายใน 2 ปี • อยู่ในระยะทาง 1 กิโลเมตร จากขอบเขตของโครงการ 13

14. โครงการ CDM ขนาดเล็ก (ต่อ) สิทธิพิเศษสำหรับโครงการ CDMขนาดเล็ก กฎระเบียบที่ง่ายขึ้น เอกสารประกอบโครงการที่ไม่ซับซ้อน วิธีการในการคำนวณการลด GHG และการติดตามประเมินผลที่ง่ายขึ้น ค่าธรรมเนียมในการขึ้นทะเบียนต่ำกว่าโครงการปกติ ระยะเวลาในการขึ้นทะเบียนสั้นกว่า สามารถใช้หน่วยปฏิบัติการในการตรวจสอบ (DOE) รายเดียวกันในการตรวจสอบ การยืนยันและการรับรองปริมาณการลดก๊าซเรือนกระจก • สามารถรวมโครงการหลายๆ โครงการเข้าด้วยกัน (Bundling) โดยใช้เอกสารประกอบโครงการฉบับเดียว - ทั้งนี้ ขนาดของโครงการรวมจะต้องไม่เกินข้อกำหนดของโครงการกลไกการพัฒนาที่สะอาดขนาดเล็ก • โครงการเริ่มพร้อมกันและมีระยะเวลาคิดคาร์บอนเครดิตเท่ากัน 14

15. หลักการของโครงการ CDM 1.โดยสมัครใจ (Voluntary) เป็นการดำเนินงานด้วยความสมัครใจ โดยได้รับความเห็นชอบจากประเทศภาคีที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ประเทศผู้ลงทุน ประเทศที่โครงการตั้งอยู่ (Host country) 2. ส่วนเพิ่มเติม (Additionality) เป็นโครงการที่แสดงให้เห็นว่า มีการดำเนินการเพิ่มเติมจากการเนินงานตามปกติ (Business as Usual) ในด้านต่างๆ เช่น ด้านเทคโนโลยี สิ่งแวดล้อม การเงิน และการลงทุน เป็นโครงการที่ ลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกลงได้มากกว่า มาตรฐานที่ประเทศโครงการตั้งอยู่ (Host country) กำหนดไว้ 15

16. หลักการของโครงการ CDM (ต่อ) 3. การพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development)สอดคล้องกับนโยบายการพัฒนาอย่างยั่งยืน ของประเทศที่โครงการตั้งอยู่ 4. ความโปร่งใสและเชื่อถือได้ (Transparency & Accountable) ต้องมีการดำเนินงานด้วยความโปร่งใส และตรวจวัดได้ 5. การรับรอง (Certify) ปริมาณการปล่อยก๊าซที่ลดได้จากโครงการ CDM จะต้องได้รับการรับรองจาก UNFCCC CDM-Executive Board ซึ่งตั้งอยู่ ณ กรุงบอนน์ ประเทศเยอรมนี 16

17. ขั้นตอนในการดำเนินโครงการ CDM 17

18. รายได้จากการขายคาร์บอนเครดิตรายได้จากการขายคาร์บอนเครดิต 18

19. ช่วงเวลาในการคิดเครดิต (โครงการ CDM ทั่วไป) แบ่งออกเป็น 2 วิธี คือ ช่วงเวลาแบบคงที่(Fixed Crediting Period) ระยะเวลามากที่สุด 10 ปี และ ไม่สามารถต่ออายุได้อีก 2. ช่วงเวลาแบบต่ออายุได้ (Renewable Crediting Period) ระยะเวลา 7 ปี และสามารถต่ออายุได้ไม่เกิน 2 ครั้ง รวม 21 ปี ทั้งนี้ ปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ลดได้จริงในแต่ละปีจะถูกตรวจสอบโดย DOE และรายงานไปยัง CDM Executive Board กรณีที่โครงการไม่ปฏิบัติตามข้อกฎหมายของประเทศ ประเทศนั้นก็สามารถเพิกถอนสิทธิในการทำโครงการ CDM โครงการนั้นได้โดยผ่านการบังคับใช้กฎหมายในประเทศ 19

20. ตลาดคาร์บอน (Carbon Market) ตลาดทางการ (Mandatory Market) Emission Trading: ET Joint Implementation: JI Clean Development Mechanisms: CDM ตลาดสมัครใจ (Voluntary Market) โครงการ CDM/ JI ที่ไม่ได้ขอใบรับรองจากประเทศที่เป็นเจ้าของโครงการหรือไม่ได้ลงทะเบียนกับ UNFCCC แบ่งออกเป็น 2 ตลาด Chicago Climate Exchange: CCX Over-the-Counter: OTC ปริมาณ GHG ที่ลดลงได้เรียกว่า “Verified Emission Reduction: VERs) 20

21. การดำเนินโครงการ CDM ของไทยภายใต้โครงการ “การจัดการของเสียในฟาร์มปศุสัตว์ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก” มีฟาร์มสุกรที่เข้าร่วมโครงการจำนวน 10 ฟาร์ม (รุ่น 1) จำนวนสุกรประมาณ 200,000 ตัว สามารถลดปริมาณการปล่อย GHG ได้ประมาณ 60,000 ตัน/ปี ระยะเวลาดำเนินโครงการ 5 ปี (ปี 2552-2557) ได้รับการสนับสนุนทางการเงินจาก 1.กองทุนอนุรักษ์พลังงาน กระทรวงพลังงาน(ผ่านสถาบันวิจัยและพัฒนาพลังงาน ม.ช.) 2. กองทุนคาร์บอนเพื่อการพัฒนาชุมชน (Community Development Carbon Fund) และ กองทุนสิ่งแวดล้อมโลก (Global Environment Facility : GEF) (World Bank เป็นผู้ดูแลโครงการ Methane-to-Markets) 21

22. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการซื้อขายคาร์บอนเครดิตหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการซื้อขายคาร์บอนเครดิต ธนาคารโลก ในฐานะผู้ซื้อ ฟาร์ม ในฐานะผู้ขาย ผู้ตรวจสอบ เพื่อตรวจสอบปริมาณคาร์บอนเครดิตที่ได้ บริษัท แอดวานซ์ เอ็นเนอยี่ พลัส จำกัด (AEP) ในฐานะที่ปรึกษาและผู้ประสานงานด้าน CDM กองทุนสิ่งแวดล้อมโลก (GEF), โครงการ M to M, สถาบันวิจัยและพัฒนาพลังงาน ม.ช.(ERDI) และ Bank สนับสนุนโครงการที่อยู่ในรูปของเงินอุดหนุนหรือเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ กรมปศุสัตว์ ในฐานะผู้ติดตามและประสานงาน 22

23. ความเชื่อมโยงของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการซื้อขายคาร์บอนเครดิตความเชื่อมโยงของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการซื้อขายคาร์บอนเครดิต พนัสอัมพร ฟาร์ม จุ่ง ฟาร์ม เคโอเอส ฟาร์ม มณีรัตน์ ฟาร์ม วีไท ฟาร์ม วันชัย ฟาร์ม ศุภฤกษ์ ฟาร์ม เอพี ฟาร์ม กาญจนา ฟาร์ม กาญจนาไฮบริด ผู้ตรวจสอบ • หน่วยงานที่ให้การอุดหนุน • GEF • M to • ERDI • Bank ธนาคารโลก AEP กรมปศุสัตว์ 23

24. บทบาทและหน้าที่ของ AEP ให้คำปรึกษาการจดบันทึกและจัดเก็บข้อมูลแก่ฟาร์ม รวบรวมข้อมูลการจดบันทึกข้อมูล จัดทำรายงานการคำนวณปริมาณคาร์บอนเครดิตแต่ละฟาร์ม ตอบคำถามและประสานงานร่วมกับฟาร์มในการหาเอกสารสนับสนุนให้แก่ผู้ตรวจสอบ ติดตามความคืบหน้าของการตรวจสอบ โอนเงินรายได้จากการขายคาร์บอนเครดิตให้แก่ฟาร์ม 24

25. ผลการศึกษา

26. จำนวนคาร์บอนเครดิต 26

27. รายได้จากการขายคาร์บอนเครดิตรายได้จากการขายคาร์บอนเครดิต 27

28. รายได้จากการขายปุ๋ยอินทรีย์รายได้จากการขายปุ๋ยอินทรีย์ 28

29. ค่าไฟฟ้าที่ประหยัดได้ค่าไฟฟ้าที่ประหยัดได้ 29

30. เงินอุดหนุนที่ได้รับ 30

31. ค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการ CDM 31

32. ค่าใช้จ่ายในการลงทุน 32

33. ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานและค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษาค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานและค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา 33

34. กระแสเงินสดรับและจ่ายของโครงการ CDM สุกร กรณีมีเงินอุดหนุน 34

35. กระแสเงินสดรับและจ่ายของโครงการ CDM สุกร กรณีไม่มีเงินอุดหนุน 35

36. การวิเคราะห์ทางการเงินของโครงการ CDMจากของเสียในฟาร์มสุกร ที่มา : จากการคำนวณ ณ. ระดับอัตราคิดลดร้อยละ 7.00 36

37. ปัญหาและอุปสรรค ห้ามเปลี่ยนแปลงรายละเอียดโครงการ เช่น เพิ่ม/ลด จำนวนหรือขนาดเครื่องกำเนิดไฟฟ้า ห้ามขายไฟฟ้า ห้ามนำน้ำเสียจากฟาร์มอื่นหรือน้ำเสียอื่นๆมาบำบัดในระบบ ห้ามนำก๊าซชีวภาพที่ได้ไปใช้ประโยชน์อย่างอื่น นอกเหนือจากการผลิตไฟฟ้าและเผาทิ้ง การเปลี่ยนแปลงรายละเอียดโครงการ อาจจะทำให้ฟาร์มนั้นๆ หรือทั้ง 10 ฟาร์มไม่ได้คาร์บอนเครดิต 37

38. 2. อุปกรณ์เครื่องมือวัดต้องทำการสอบเทียบตามระยะเวลาที่กำหนด หากเกินวันที่กำหนดอาจจะถูกลดทอนปริมาณคาร์บอนเครดิตที่ควรจะได้ หากข้อมูลที่กล่าวไว้ข้างต้นสูญหายหรือไม่ถูกต้องครบถ้วน ปริมาณคาร์บอนเครดิตจะถูกลดทอนลงจากปริมาณที่ควรจะได้ ปัญหาและอุปสรรค (ต่อ) 38

39. 4. แม้โครงการดังกล่าวจะมีความคุ้มค่าในการลงทุน แต่หากพิจารณาผลตอบแทนที่แต่ละฟาร์มจะได้รับในแต่ละปี เมื่อเทียบกับเงื่อนไขและระยะเวลาที่ใช้ในการดำเนินการอาจไม่จูงใจให้เกษตรกรเข้าร่วมโครงการ 5. จากหลักการที่อธิบายว่า “การดำเนินการเพิ่มเติมจากการเนินงานตามปกติ” ส่งผลทำให้ฟาร์ม(ส่วนใหญ่) ที่มี Biogas อยู่แล้วไม่สามารถเข้าร่วมโครงการนี้ได้ (ไทยได้มีการส่งเสริมตั้งแต่ 2538) ปัญหาและอุปสรรค (ต่อ) 39

40. 19 ข้อเสนอแนะ • องค์กร/หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรร่วมกัน • หาแนวทางในการลดขั้นตอน /เงื่อนไข /ระยะเวลาในการเข้าร่วมโครงการ CDM • หาแนวทางในการแก้ไขปัญหาสำหรับฟาร์มสุกร ที่มี ระบบ Biogas อยู่แล้วแต่ไม่สามารถเข้าร่วมโครงการนี้ได้ เพราะถือเป็นการงานตามปกติ 40

41. 19 ข้อเสนอแนะ (ต่อ) 2. จากสัญญาซื้อขายที่กำหนดไว้เฉพาะปีที่ 1-2 เท่านั้น(สำหรับ 253,500 ตันแรก)ที่จะรับชื้อในราคา 17 US /ตัน หลังจากนั้นจะซื้อขายในราคาตลาด ซึ่งมีความผันผวนสูง ดังนั้นการก่อตั้งกองทุนคาร์บอนเครดิตจึงเป็นประเด็นที่ควรนำมาพิจารณาในการส่งเสริม และมีผลต่อความคุ่มค่าของของโครงการการผลิตก๊าซชีวภาพจากของเสียในฟาร์มสุกรภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาด

42. 20 ขอบคุณครับ 42

43. การวิเคราะห์ทางการเงินของโครงการ CDMกรณี ไม่นำค่าไฟฟ้าที่ประหยัดได้มาพิจารณา ที่มา : จากการคำนวณ ณ. ระดับอัตราคิดลดร้อยละ 7.00 43