Luxemburg

1. Luxemburg

2. Pagina 2 Inhoudsopgave • Ligging Pag. 4 • De geschiedenis van Luxemburg Pag. 5 • Landschap en klimaat Pag. 6 & 7 • Flora en fauna Pag. 8 • Bevolking en hoe ze wonen Pag. 9 • Economie Pag. 10 • Toerisme Pag. 11 & 12 • Bronvermelding Pag. 13 • Nawoord Pag. 14

3. Pagina3 Ligging Luxemburg ligt ingeklemd tussen de landen Frankrijk, België en Duitsland. Luxemburg is niet erg groot het heeft een oppervlakte van maar 2586 km2 , wat ongeveer even groot is als de provincie Drenthe. Luxemburg is onderverdeeld in drie districten namelijk; Diekirch, Grevenmacher en Luxemburg. Deze districten zijn weer onder- verdeeld in 12 kantons. Dit zijn Capellen, Clervaux, Diekirch, Echternach, Esch-sur-Alzette, Grevenmacher, Luxemburg, Mersch, Redange, Remich, Vianden en Wiltz. Maar het land is ook onderverdeeld in een aantal gebieden of streken zoals bij ons de veluwe of de achterhoek. Deze gebieden in Luxemburg zijn; In het noorden “De Ardennen”. Rond de stad Echternach ligt de streek “Müllertal” of “klein Zwitserland”. De stad Luxemburg ligt in de streek “het goede land”. De stad Esch-sur-Alzette ligt in de streek “het rode land” En de streek in het zuid-oosten van Luxemburg heet “De Moezel”. De ligging van Luxemburg maakt het ook een doorgangsland voor mensen die op vakantie gaan naar Spanje, Portugal of Frankrijk, ook het vele vrachtvervoer gaat door Luxemburg. Ze komen via België Luxemburg binnen en gaan bijna direct het land weer uit en Frankrijk in. De Luxemburgers vinden dit niet zo erg want ze verdienen goed aan al deze reizigers doordat ze bijna allemaal in Luxemburg tanken, sigaretten en drank kopen want dit is allemaal veel goedkoper in Luxemburg dan in hun omringende landen. Luxemburg ligt maar 100 kilometer van Nederland daardoor gaan er veel Nederlanders naar Luxemburg op vakantie of brengen daar weekendjes door in één van de vele vakantie huisjes of campings.

4. Pagina4 De geschiedenis van Luxemburg In 963 sticht graaf Siegfried Luxemburg hij wisselt land uit met de abdij van St.Maximin uit Trier en bouwt een vesting die hij de kleine burcht noemt. In 1354 maakt graaf Karel de vierde van Luxemburg van het graafschap Luxemburg een hertogdom. In 1437 wordt Luxemburg opgenomen in de Bourgondische statenbond. In 1441 komt het hertogdom Luxemburg bij Nederland. In 1547 wordt Luxemburg voor altijd aan Nederland toegevoegd. Tijdens de tachtigjarige oorlog bleef Luxemburg op de achtergrond doordat het prinsbisdom Luik tussen Nederland en Luxemburg in ligt en daardoor werd Luxemburg niet in de strijd verwikkeld. Luxemburg sloot zich in die tijd niet aan bij de unie van Brussel of bij de unie van Utrecht maar Luxemburg kwam wel onder Spaans gezag en vanuit Luxemburg startte de hertog van Parma zijn overwinningstocht door de Noordelijke Nederlanden. Na de Spaanse oorlog kwam Luxemburg in 1715 en de rest van de Zuidelijke Nederlanden onder Oostenrijks gezag. De Oostenrijkse Habsburgers waren vanaf toen ook hertog van Luxemburg. Luxemburg deed niet mee aan de oprichting van de verenigde Nederlandse staten in 1790. Na de Franse revolutie werd Luxemburg bij Frankrijk gevoegd en werd een departement van Frankrijk met de naam de wouden of in het Frans Forêts. Tijdens het congres van Wenen in 1815 wilde Willem de Eerste dat Noord-Nederland, Zuid-Nederland en een stuk van het Rijnland verenigd werden tot één staat. Op het Rijnland na lukte Willem dit en werd Luxemburg veranderd van hertogdom naar groothertogdom en Nederland werd genoemd het verenigd koninkrijk der Nederlanden. Na de Belgische revolutie werd het westelijke deel van Luxemburg aan België overgedragen (zie licht bruine deel op kaartje) hoewel dit niet van harte ging. De grens die toen getrokken werd liep langs de taalgrens het Franstalige deel kwam bij België en het Duitse talige deel bleef bij Luxemburg. Het land oppervlak van Luxemburg werd door deze regeling bijna gehalveerd. Luxemburg werd definitief een onafhankelijke staat in 1867 na de opheffing van de Duitse bond. De koningen van Nederland bleven de groothertog van Luxemburg. Na de dood van Willem de derde in 1890 kozen de Luxemburgers een andere groothertog uit het geslacht van Nassau namelijk Adolf, in Nederland kwam koningin Wilhelmina aan de macht. Luxemburg wat altijd erg arm was geweest werd rijk door een nieuwe manier van ijzer maken zodat het ijzererts dat in Zuid Luxemburg wordt gevonden gebruikt kon worden. Na de eerste wereld oorlog, in 1921 richt Luxemburg samen met België de Belgisch-Luxemburgse economische unie op die de voorloper was van de Benelux, die in 1944 wordt opgericht. In beide wereld oorlogen werd Luxemburg door Duitsland overrompeld en veroverd. Luxemburg was ook een van de stichtende leden van de Navo en Europese unie.

5. Pagina5 Landschap en klimaat Luxemburg heeft vijf streken. In het noorden ligt het bosrijke gebied “de Luxemburgse Ardennen”. In dit gebied liggen de hoogste bergen van luxemburg, de hoogste top is de Buurgplaatz vlak bij de stad Troisvierges, de top ligt op 559 meter boven de zeespiegel. Gemiddeld is het gebied 450 meter hoog. De steden die in deze streek liggen zijn, Wiltz, Diekirch, Ettelbruck, Vianden en Clervaux. De grootste stad is Ettelbruck met ongeveer 6300 inwoners gevolgd door Diekirch met 5700 inwoners en Wiltz met iets meer dan 4000 inwoners. In de Luxemburgse Ardennen tref je nauwelijks industrie aan. Het gebied is door de vele bossen heel geschikt om er vakantie’s door te brengen. Er zijn dan ook veel campings en hotels in deze streek. Er lopen veel rivieren en beken door de Ardennen zoals ; de Sûre die in België ontspringt en door de steden Diekirch en Echternach stroomt en iets na Echternach in de Moezel uitkomt die zelf later weer in de Rijn stroomt. De Our die ook in België ontspringt en door de stad Vianden loopt en bij Wallendorf in de Sûre uitkomt. De Clerve die door de stad Clervaux stroomt en bij Goebelsmuhle in de Sûre uitkomt. En als laatste de Wiltz die uiteraard door de stad Wiltz stroomt en ook in de Sûre uitkomt bij de plaats Kautenbach. De volgende streek is “Klein Zwitserland” ook wel genoemd het “Mullerthal”dat vlak bij de plaats Echternach ligt. Deze streek is het kleinste van alle vijf de streken, het ligt aan de Duitse grens met de Sûre en de Moezel als grensrivier. In het gebied ligt de grootste waterval van Luxemburg de Schiessentumpel (zie foto). De bergen zijn hier van kalksteen en door de regen en rivieren zijn er diepe kloven in de bergen geslepen wat goed te zien is in het Mullerthal waar er kloven zijn waar je maar net doorheen kan lopen. Ben je iets te dik dan zit je zo vast en moet je een heel eind omlopen. Er lopen twee rivieren door deze streek de Ernz Noire en de Ernz Blanche die beide in de Sûre uitkomen. De derde streek is “de Moezel”, deze streek ligt ook aan de Duitse grens en een klein stuk aan de Franse grens en de rivier de Moezel is er de grensrivier. De belangrijkste plaatsen zijn Wasserbillig, Remich en Schengen. Langs de rivier de Moezel zijn er veel wijngaarden te vinden op de hellingen van de bergen. De vierde streek is “het rode land” wat in het zuiden ligt. De belangrijkste steden zijn hier Esch-sur-Alzette en Dudelange. De streek wordt het rode land genoemd omdat er veel ijzer in de grond zit en door de roest kleurt het land rood. In deze streek is ook de meeste industrie van Luxemburg te vinden vooral rond de stad Esch-sur-Alzette. De belangrijkste rivier in deze streek is de Alzette die via Luxemburg stad naar het noorden loopt en bij Ettelbruck uitkomt in de Sûre.

6. Pagina6 De vijfde streek is “Het Goede Land”in deze streek ligt de hoofdstad van Luxemburg die ook Luxemburg heet (zie foto) en ook de grootste stad van Luxemburg is. Luxemburg stad heeft ongeveer 75.000 inwoners. Als de inwoners van de randgemeenten worden meegeteld dan is het inwoner aantal ruim 120.000. Dit betekend dat meer dan een kwart van heel de bevolking van Luxemburg in Luxemburg stad woont. Andere belangrijke steden in deze streek zijn Mersch en Walferdange. Rond al deze steden bevindt zich de meeste industrie van Luxemburg. Ook de grootste winkels, banken en scholen zijn rond de stad Luxemburg te vinden. De belangrijkste rivieren in deze streek zijn de Attert en de Eisch die uitmonden in de Alzette en deze komt weer uit in de Sûre. Het klimaat van Luxemburg is een zeeklimaat net zo als we hier in Nederland hebben. Er valt het hele jaar door regen en de zomers zijn niet echt warm en de winters zijn niet echt koud te noemen. De temperatuur in de zomer is zelden boven de 25°C en in de winter zakt de temperatuur zelden onder de -10°C. In Luxemburg valt wel meer regen dan gemiddeld in Nederland. In Luxemburg valt ongeveer 800 – 1200 mm regen per jaar. Dit betekent dat er in 1 jaar ongeveer 800 tot 1200 liter regen valt op 1 vierkante meter.

7. Pagina7 Flora en fauna Een groot deel van Luxemburg is bedekt met dichte bossen, de Ardennen. De bossen liggen het meest in de dalen van de bergen, die ongeveer 400 meter hoog zijn. Bovenop de bergen hebben boeren hun landerijen, waar veel tarwe, maïs, rogge en koolzaad wordt verbouwt. Ook de grasvelden voor de koeien en schapen liggen op de toppen van de bergen. De bomen die in de bossen staan zijn van allerlei soorten, de loofbomen staan dwars door de naaldbomen heen. De meeste naaldbomen zijn sparren en dennenbomen en de meeste loofbomen zijn eiken, berken, populieren en essen. Door de valleien van de bergen stromen veel snel stromende rivieren en langs deze rivieren staan veel wilgen. In de populieren zitten veel heksenbollen,ook wel Maretakken genoemd. In Nederland zien we niet vaak bomen met een maretak omdat het hier iets kouder is dan in Luxemburg. Alleen in Zuid-Limburg komen veel bomen voor waarin maretakken zitten. (zie foto) Heksenbollen of maretak zijn plantjes die geen eigen wortels hebben maar leven van de sappen die de boom opzuigt waar hij aan vastzit. Veel bossen zijn zogenaamde productie bossen waar de bomen. geplant zijn om later als ze groot en dik zijn gekapt te worden voor de hout industrie en de huizenbouw. In de vele rivieren die er door Luxemburg stromen leven vele soorten vissen en kreeftjes. De Luxemburgse rivieren zijn zo ondiep dat grote schepen er niet op kunnen varen, alleen met kano’s en rubber bootjes gaat dat wel. De vissen die leven in de rivieren zijn forellen, regenforellen en barbelen. Op deze vissen wordt veel gevist maar dit mag niet zomaar in Luxemburg je moet als je ouder bent dan 14 een vis-acte hebben en je moet altijd ook als je jonger bent dan 14 een visvergunning van de eigenaar van de rivier hebben. In de bossen leven veel zoogdieren zoals herten, reeën, egels, vossen, eekhoorns, everzwijnen, enzovoort. Ook vliegen er vele soorten vogels rond ook veel roofvogels zoals arenden en valken. In de herfst is de bodem van de bossen bezaaid met paddenstoelen die veel door de Luxemburgers en de Duitsers geplukt worden, wat eigenlijk niet mag. Heel veel stukken land en bos zijn in Luxemburg beschermd natuurgebied, waar niet in gejaagd mag worden op zoogdieren zoals op de herten. In de natuurgebieden mag ook niet gevist worden.

8. Pagina8 Bevolking en hoe ze wonen Er wonen in Luxemburg 454.000 mensen waarvan er 362.000 in dorpen en op het platteland wonen. Er wonen ongeveer 176 mensen per km², in Nederland wonen er 479 mensen per km². In 2003 werden er 12.000 kinderen geboren en gingen er 9000 mensen dood. Waardoor er een bevolkingsgroei was in Luxemburg van 3000 mensen. De mensen in Luxemburg worden gemiddeld 78 jaar oud, in Nederland worden we gemiddeld 1 jaar ouder dus 79 jaar. Als we alle Luxemburgse mensen in leeftijd onderverdelen behoord 18,9% ( 85.806 mensen ) tot de jeugd van 15 jaar of jonger. 14,1% ( 64.014 mensen ) zijn de bejaarden Luxemburgers en 67,0% ( 304.180 mensen ) van de Luxemburgers behoord bij de leeftijdsgroep tussen de 15 en de 64 jaar, deze groep wordt de beroepsbevolking genoemd. Van deze beroepsbevolking werken er 3% ( 9125 mensen ) in de landbouw. Van deze beroepsbevolking werken er 28% ( 85.170 mensen ) in de industrie en er werken 69% ( 209.884 mensen ) in de dienstverlening. Van de beroepsbevolking is ongeveer 36,7% vrouw. En er waren in 2003 8212 mensen werkeloos dat was 2,7% van de beroepsbevolking. De Luxemburgse mensen zijn voor 74,3% ( 337.322 mensen ) katholiek terwijl we in Nederland 30% katholiek zijn en voor 60% protestants. Van alle Luxemburgers van boven de 15 jaar was 1% in 2001 analfabeet, dit zijn mensen die niet kunnen lezen en schrijven. In Luxemburg wonen de meeste mensen in een groot eigen huis, wat ze vaak ook nog zelf bouwen. Ze doen daar dan jaren over maar de huizen zijn dan wel erg mooi. De gevels van de huizen worden later geschilderd en hebben de mooiste kleuren, er zijn blauwe, rode, groene, paarse, gele en oranje huizen wat erg leuk is om te zien. Rijtjes huizen zoals we in Nederland veel hebben komen bijna niet voor in Luxemburg, de huizen staan daar allemaal vrij van elkaar af en hebben vaak grote tuinen. Ook hebben de meeste huizen een eigen moestuintje, om groente te kweken en later op te eten. Luxemburg stad

9. Pagina 9 Economie Over de Luxemburgse economie is niet zo veel te vertellen maar toch een beetje. In Luxemburg hebben ze heel veel landbouwgrond dat is 48,1% van het totale oppervlak, de landbouw bedrijven zijn de laatste tijd erg in aantal gedaald maar de bedrijven zijn wel groter geworden. Gemiddeld is een landbouwbedrijf nu 64 hectare groot. De meeste bedrijven zijn veeteelt bedrijven en hier worden koeien en varkens gehouden. De akkerbouwbedrijven verbouwen meestal aardappelen, maïs en tarwe. Langs de oevers van de Moezel wordt het meest aan wijnbouw gedaan. De mijnbouw van Luxemburg die begon in de 17e eeuw bestond hoofdzakelijk uit de winning van ijzererts maar door een teruglopend ijzergehalte van het erts en de buitenlandse concurrentie is de mijnbouw helemaal uit Luxemburg verdwenen en nu wordt ijzererts geïmporteerd. Wel zijn er nog een paar steengroeven waar steen wordt gewonnen voor de wegenbouw. De industrie bestaat uit ijzer en staal productie maar er zijn ook een paar grote bedrijven aanwezig in Luxemburg zoals Goodyear waar banden voor auto’s, vrachtauto’s en tractoren worden gemaakt. Dupont de Nemours heeft een vestiging in Luxemburg waar kunststoffen worden gemaakt en er zijn nog chemische bedrijven waar medicijnen en schoonheidsartikelen worden gemaakt. Ook heeft General Motors een bedrijf in Luxemburg waar auto onderdelen worden gemaakt. De export van Luxemburg bestaat dan ook hoofdzakelijk uit staal, rubber, glas en aluminium, medicijnen en kunststof producten. Voor de energie behoefte is Luxemburg voor 95% afhankelijk van het buitenland, er zijn wel windmolens en een stuwdam die elektriciteit opwekken maar dit is maar 5% van de landelijke Behoefte, de rest komt dus uit het buitenland en het meeste komt uit Frankrijk. De import bestaat vooral uit mineralen, metalen en levensmiddelen. Luxemburg importeert veel meer dan dat ze exporteert. De belangrijke export landen zijn België, Duitsland , Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Nederland, Verenigde Staten en Italië. De belangrijkste import landen zijn België, Duitsland, Frankrijk , Nederland, Verenigde Staten en Italië. Het meeste geld wordt in Luxemburg verdiend met de banken, Luxemburg heeft een bankgeheim wat inhoud dat de banken niet aan de belasting doorgeven wie hoeveel geld op zijn rekening heeft staan, hierdoor zetten veel buitenlandse mensen, vooral uit Duitsland, België, Frankrijk en Nederland hun spaargeld op een Luxemburgse bankrekening. Ook wordt er veel geld in Luxemburg verdiend met het toerisme, er komen per jaar ongeveer 800.000 mensen op bezoek die in totaal ongeveer € 520.000.000 uitgeven. Hierdoor is er nooit een geldgebrek in Luxemburg en hebben ze dus per hoofd van de bevolking het hoogste inkomen van de hele wereld, ze verdienen per hoofd ongeveer € 40.000,- De staatsbegroting heeft als inkomen € 7.477.000.000 en als uitgave € 6.732.000.000. Verder heeft Luxemburg een wegennet van ongeveer 5200 km. De meeste goederen worden vervoerd met de spoorwegen de CFL (Chemins de fer Luxembourgeois). Het spoornet is 270 km lang. Luxemburg heeft één haven bij Mertert waar de Moezel gekanaliseerd is zodat de boten daar nu wel kunnen komen want anders zou de Moezel te ondiep zijn.

10. Pagina10 Toerisme Luxemburg is een heel leuk en mooi land om op vakantie te gaan. Er zijn veel campings, hotels en huisjes waar je kan logeren. In het noorden, in de Ardennen zijn de meeste campings, die vaak aan een rivier liggen zodat je lekker kan spelen in een snel stromende rivier of met een bootje of een luchtbed een heel eind je eigen mee laten drijven met de stroming. Luxemburg is ook bekent om zijn vele kastelen waarvan er een paar te bezichtigen zijn. Dit zijn de kastelen, Vianden, Bourscheid, Larochette, Beaufort, Wiltz, Esch-sur-Sûre en Clervaux. Alle andere kastelen zijn niet te bezichtigen en vaak wonen er nog mensen in. Vooral het kasteel van Vianden wordt veel bezocht door toeristen het is het grootste Middeleeuwse kasteel aan de west kant van de Rijn. Alle kastelen die je kan bezoeken zijn gerestaureerd of ze zijn daar druk mee bezig met het kasteel van Bourschied zijn bijvoorbeeld ze al meer dan 40 jaar bezig. Alleen de kastelen van Wiltz en Clervaux zijn al helemaal gerestaureerd en weer helemaal gemaakt zoals ze vroeger waren. De stad Luxemburg is een heel groot fort dat uit de Middel-eeuwen stamt en waaraan gebouwd is tot in de Franse tijd, de boven stad bestaat uit vele burchten, casematten en vestingen die allemaal te bezichtigen zijn. Je kan ook een rondwandeling maken langs al deze mooie punten van de stad, dit wordt de Wenzel rondgang genoemd en je komt dan zowel door de boven stad als door de beneden stad. Luxembrug stad heeft een mooi en druk winkelhart waar heel veel luxe winkels zijn en winkels vol met hebbe dingetjes. Op de grote markt is het altijd feest en zijn de terrassen vaak overvol. Je kan met een treintjes door de hele stad worden gereden waar gelijk de historie van de stad wordt verteld door de bestuurder. Het Mullerthal is ook een grote toeristische attractie waar veel mensen op af komen. Je hebt er bijvoorbeeld de grootste waterval van Luxemburg de Schiessentumpel. De wandeling er naar toe vanaf de parkeerplaats er al een hele belevenis je kan dan leuk klimmen en klauteren op de rotsen die langs het pad liggen. De stenen waar de rotsen van gemaakt zijn, zijn zo zacht dat je met een klein mesje al je naam erin kan schrijven wat veel mensen en kinderen dan ook doen. In het Mullerthal is ook een plek waar de rotsen er dicht tegen elkaar aan staan maar je kan er nog net tussen door lopen, je moet dan niet te dik zijn want dan kom je vast te zitten en moet je terug lopen of op hulp wachten. Camping “Um Gritt”

11. Pagina11 Verder kan je lang en veel wandelen in het Mullerthal langs de vele wandelpaden die door de bossen zijn uitgezet er zijn korte wandelingen van een paar uur en lange die wel een hele dag duren. Bij Esch-sur-Sûre is een grote stuwdam waar veel mensen naar toegaan om deze te zien en om in het stuwmeer te zwemmen of te varen. Luxemburg heeft ook veel musea. Een aantal van deze musea gaan over de tweede wereld oorlog toen er heel erg veel gevochten is door de Amerikanen tegen de Duitsers in de bossen van de Ardennen. Dit wordt dan ook het Ardennen Offensief genoemd. Het museum van Diekirch gaat helemaal over deze tijd en een museum in Ettelbruck gaat over Generaal Patton die de aanvoerder was van de Amerikanen. In bijna elk dorp in Luxemburg staat wel een monument over de tweede wereld oorlog met daar bij vaak een tank of een kanon. In Esch-sur-Alzette is een museum wat helemaal gaat over de ijzermijnen. Je kan dan zien hoe de mensen vroeger werkte en leefde in de mijnen. Langs de rivier de Moezel die de grens rivier is tussen Luxemburg en Duitsland zijn veel wijngaarden. Je kan een rondrit maken langs de vele wijnkelders en je mag altijd de wijn van het huis proeven. Vele toeristen maken deze rondrit en overnachten dan in één van de vele hotels die langs de Moezel staan want van dat vele proeven kan je dronken worden en mag je niet meer autorijden. De steden en dorpen van Luxemburg zijn ook op zich al een toeristische trekpleister. Naar Echternach komen in het hoogseizoen dagelijks vele duizenden mensen om te winkelen om de kerken te bezichtigen of gewoon om op een terrasje te zitten met een kopje koffie met een appelpunt. Naar Luxemburg komen gemiddeld per jaar ongeveer 800.000 mensen waarvan 27,7% uit Nederland komen. Gemiddeld geven deze toeristen €663,- per jaar uit. Veel toeristen blijven maar een paar uur in Luxemburg omdat dit reizigers zijn op weg naar een andere bestemming. Dit komt omdat Luxemburg op de weg ligt tussen het Noorden en het Zuiden van Europa. Deze mensen zijn dan vaak op weg naar Spanje of Frankrijk en gebruiken Luxemburg om te tanken en even te rusten. De markt van Echternach

12. Pagina 12 Bronvermelding • Om dit werkstuk te kunnen schrijven heb ik de volgende boeken gebruikt. • De grote bosatlas. • Groothertogdom Luxemburg. • Luxemburg, reisgids van de ANWB. • Ecarta Winkler prins encyclopedie. • Wikipedia de internet encyclopedie. • Roadmap Luxemburg. • Internet site Luxemburg worldwidebase. • Weeronline.

13. Pagina 13 Nawoord Ik vind het erg leuk om een werkstuk te maken. Ik heb dit werkstuk op de computer gemaakt samen met mijn vader die voor het inscannen van de foto’s en plaatjes heeft gezorgd. En mijn moeder heeft alles op schrijffouten gecontroleerd die met een computer ook veel makkelijker te verbeteren zijn. Ik vond het fijn om op de computer mijn werkstuk te maken omdat ik dan niet op mijn netheid van schrijven hoef te letten. We hebben thuis wat boeken die over Luxemburg. We gaan vaak naar Luxemburg als we op vakantie gaan maar ook voor een weekendje gaan we vaak naar Luxemburg. We gaan dan altijd naar camping “Um Gritt” die in de Ardennen en aan de Sûre ligt. De camping ligt bij het dorpje Bourscheid Moulin, op 20 kilometer van Diekirch. En doordat we zo vaak daar zijn geweest weten ik veel dingen van Luxemburg en wat er allemaal te doen is. Waterpoort Luxemburg stad Sabine Molendijk Groep 7