BILANCI I PAGESAVE DHE BIZNESI NDËRKOMBËTAR

1. BILANCI I PAGESAVE DHE BIZNESI NDËRKOMBËTAR Prof. dr. Besim BEQAJ Prof. dr. Besim Beqaj

2. BILANCI I PAGESAVE DHE BIZNESI NDËRKOMBËTAR • Marrja e vendimit për të berë biznes ndërkombëtar lidhet drejtëpërsedrejti me njohjen e sistemeve të llogarive për transaksionet në mes vendeve. Është më rendësi të dihet bilanci tregtar i një vendi, likuiditeti i tij, mundësia për të terhequr investime të huaja. • Likuiditeti – aftësia rrjedhëse e subjektit me mjete likuide • Solvenca- shlyerje (diferenca pozitive ndërmjet detyrimeve dhe zotimeve) Prof. dr. Besim Beqaj

3. BILANCI I PAGESAVE DHE BIZNESI NDËRKOMBËTAR • Bilanci i pagesave është sistem i evidentimit i të gjitha transakcioneve ekonomike të një vendi në raport me jashtë për një periudhë të dhënë kohore. • Bilanci tregtar apo bilanci i rrogarisë rrjedhëse të tregtisë me jashtë. • Bilanci i eksporteve • Bilanci i importeve • Transferimi i pagesave • Bilanci i rrjedhjes kapitale • Hyrja apo dalje e kapitaleve në një vend për një periudhë të caktuar kohore. • Depozitat bankare • Investimet private jashtë shtetit • Tregtimi me instrumentet financiare Prof. dr. Besim Beqaj

4. Llogaritë e bilancit të pagesave • Llogaritë rrjedhëse (korrente) tregojnë hyrjet dhe daljet që rezultojnë nga tregtia e mallrave dhe shërbimeve si dhe nga shkëmbimi i dhuratave në mes vendeve. Eksporti dhe Importi. Tregtia me sherbime përfshinë transportin, sherbimet turistike, shërbimet financiare, shërbimet intelektuale, etj. Transferimet e njëanshme paraqesin transferimet e dhuratave nga nje vend në tjetrin (donacioet e ndryshme) Prof. dr. Besim Beqaj

5. Llogaritë e bilancit të pagesave • Llogaria kapitale ka të bejë me regjistrimin e transakcioneve të huaja (marrje- dhënje)dhe investimeve përtej kufijve të vendit. Kjo nënkupton realokim të fondeve nga një vend në tjetrin. Llogaria kapitale ndahet në dy zera sipas pjekurisë: • a) pjekurisë origjinale të investimit ose të huasë dhe • b) shtrirjes së pronësisë ose kontrollit. Prof. dr. Besim Beqaj

6. Llogaritë e bilancit të pagesave • Llogaria e portofolit të investimeve Në ketë llogari regjistrohen investimet në prona me pjekje origjinale në mbi një vit, por në përqindje pronësie nen 10%. (blerja e obligacioneve, aksioneve dhe të sigurimeve shtetërore) Burim – perdorim i fondeve. Prof. dr. Besim Beqaj

7. Llogaritë e bilancit të pagesave • Llogaria kapitale afatshkurtër rregjistron investimet apo flukset midis vendeve kur pronat kanë një pjekuri origjinale më pak se një vit. • Lidhjet në mes llogarisë rrjedhëse dhe asaj kapitale • Llogaritë e rezervave zyrtare Bilanci i pagesave mund të jetë autonom ose kompensues. Prof. dr. Besim Beqaj

8. ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË PAGESAVE • Çekuilibri i bilancit tregoon jostabilitet ekonomik i cili nuk mund të zgjatë shumë. Ato ndodhin kur deficitet dhe suficitet përseriten gjatë vitit. • Rregullimi me anën e ndryshimit të kurseve të këmbimit mundëson ndërhyrjen në politikën monetare për të motivuar blerjen apo shitjen e valutave të vendit me qëllim të përmirësimit të bilancit të pagesave. Kërkesa dhe oferta e monedhës në treg është pasqyrim i transakcioneve dhe investimeve që kryhen midis vendeve. • Rënja e DOLLARIT amerikan, dhe ngritja e EURO-s Prof. dr. Besim Beqaj

9. ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË PAGESAVE • Rregullimi me anën e ndryshimit të çmimeve : shteti mund të ndërhyjë në tregun e këmbimeve në përpjekje të rregullimit të kursit të këmbimit. • Rregullimi me anën e uljës së të ardhurave • Rrgullimi përmes ndërhyrjeve zyrtare “ligjerimi” i zgjedhjeve të bilancit Prof. dr. Besim Beqaj

10. ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË PAGESAVE • Likuiditeti i vendit matet me rezerva ndërkombëtar që zotëron. Rezervat përfaqësojnë mjetet që disponon një vend për të bërë pagesat ndërkombëtare. Borxhi ndërkombëtar është shuma e huave të marra së bashku me pagesat dhe interesat për to. Analiza e qëndrueshmërisë së tregtisë së vendit analizon përberjën e eksportit dhe importit si dhe ecurinë e fitimit i cili ndikohet nga konkurrenca botërore. Prof. dr. Besim Beqaj

11. Punimet seminarike • Hyrje – profili ekonomik i një vendi • Pozita gjeografike • Popullsia • Indikatorët makroekonomik • Baza e zhvillimit ekonomik të një vendi • Regjimi tregtar • Politika fiskale • Politika e çmimeve • Mbrojtja e tregjeve • Liberalizimi i tregjeve • Politika monetare • Ekonomia sipas sektorëve • Faktorët e konkurencës • SWOT analiza Prof. dr. Besim Beqaj