530 likes | 1.05k Views
Dünyada Akciğer Kanseri Parkin DM, Int J Cancer 1999; 80:827-41. K anser ölümlerinin %17.8’ dir Dünyada tüm kanserlerin %12.8 si Tüm dünyada global olarak insidens her yıl %0,5 artmaktadır. Türkiye’de durum. Erkeklerde kanser Oran İnsidens (/100.000) 1-Akciğer %38.6 61.6
E N D
Dünyada Akciğer KanseriParkin DM, Int J Cancer 1999; 80:827-41 • Kanser ölümlerinin %17.8’ dir • Dünyada tüm kanserlerin %12.8 si • Tüm dünyada global olarak insidens her yıl %0,5 artmaktadır
Türkiye’de durum Erkeklerde kanser Oranİnsidens(/100.000) 1-Akciğer%38.6 61.6 2-Deri %7.1 11.5 3-Larinks %6.9 10.6 4-Mesane %6.8 11.0 5-Mide %5.2 8.0 6-Prostat %3.1 5.4 Fidaner, Eur J Cancer 2001; 37(1): 83-92
Kadınlarda kanser Oranİnsidens(/100.000) 1-Meme%26.7 24.4 2-Deri %8.8 8.8 3-Uterus %6.5 6.4 4-Over %6.4 5.9 5-Serviks %5.9 5.4 6-Akciğer %5.2 5.1 Fidaner, Eur J Cancer 2001; 37(1): 83-92
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER • SİGARA • ENDÜSTRİYEL ve ÇEVRESEL MARUZİYET • Asbest • Nikel ve nikel bileşenleri • Polisiklik aromatik hidrokarbonlar • Radyasyon • Krom, berilyum • Kadmiyum • Formaldehid • GENETIK YATKINLIK
Sigara ve erkeklerde akciğer CA’dan ölüm riski*Fishman’s Pulmonary Diseases and Disorders-1998 Sigara U.S. Veterans British Doctors İçmeyen 1.0 1.0 İçen 12.1 14.0 1-9 5.5 7.8 10-19 9.9 17.4 20-39 17.4 25.1 >40 23.9 -- * Rölatif risk
Sigarayı bırakma ve erkeklerde akciğer Ca gelişme riski*Fishman’s Pulmonary Diseases and Disorders-1998 Bırakma yılı U.S. Veterans British Doctors 0 11.3 15.8 1-4 18.8 16.0 5-9 7.5 5.9 10-14 5.0 5.3 15-19 5.0 2.0 >20 2.1 * Rölatif risk
Türkiye’de durum(11849 akciğer kanserli olgu) • Erkek: %90.4 Kadın: %9.6 • Sigara: %77.9 : sigara içici %10.8 : bırakmış %11.3 : hiç içmemiş • Asbest maruziyeti: %1.0 T. D. Akciğer ve Plevra Maligniteleri Çalışma Grubu, Respiration 2002; 69: 207-10
Türkiye’de durum • %0.3’ü --> 25 yaşın altında, • %11.4’ü --> 26-45 • %56.7’si --> 46-65 • %31.6’sı --> 66 yaşın üzerinde T. D. Akciğer ve Plevra Maligniteleri Çalışma Grubu, Respiration 2002 ; 69: 207-10
Prognozu ve tedaviyi belirleyen en önemli 3 faktör • Histolojik tip (KHAK - KHDAK) • Evre • Performans durumu (Yaş, ek hastalık, genel durum)
Histolojik sınıflandırma (DSÖ-1999) • Küçük hücreli karsinom • Küçük hücreli dışı karsinom • Skuamöz hücreli karsinom • Adenokarsinom • Büyük hücreli karsinom • Adenoskuamöz karsinom • Pleomorfik, sarkomatoid ya da sarkomatöz elemanlar içeren karsinomlar • Karsinoid tümörler • Tükrük bezi tipindeki karsinomlar • Sınıflandırılamayan karsinomlar
Türkiye’de durum Histolojisi bilinen: 10251 olgu Skuamöz hücreli : %45.4 Küçük hücreli : %20.5 Adenokanser : %20.2 Büyük hücreli : %2.0 Küçük hücreli dışı (alt tipi ?) : %9.0 Küçük hücreli ve dışı kombinasyonu : %1.1 Adenoskuamöz : %0.8 Karsinoid tümör : %1.0 T. D. Akciğer ve Plevra Maligniteleri Çalışma Grubu, Respiration 2002 ; 69: 207-10
Evreleme • KHDAK: TNM sistemi • KHAK: İkili sistem • Sınırlı hastalık • Yaygın hastalık
Evreleme EVRE 0 : Tis N0 M0 EVRE IA : T1 N0 M0 EVRE IB : T2 N0 M0 EVRE IIA : T1 N1 M0 EVRE IIB : T2 N1 M0 T3 N0 M0EVRE IIIA : T1-3 N2 M0 T3 N1 M0 EVRE IIIB : T4 N M0T N3 M0EVRE IV : T N M1
KHAK Evreleme • Sınırlı hastalık Hastalık tek bir hemitoraks ve bölgesel lenf nodları ile sınırlı (Evre I-III) • Yaygın hastalık Sınırlı hastalıktan daha yaygın durum (Evre IV)
En sık metastaz yerleri • Kemik • Karaciğer • Sürrenal • Beyin • Karşı akciğer
Türkiye’de durum • Küçük hücreli dışı Evre I : %5.6 Evre II : %7.7 Evre IIIA : %14.2 Evre IIIB : %32.1 Evre IV : %40.4 • Küçük hücreli karsinomSınırlı Hastalık : %37.9 Yaygın hastalık: %62.1 T. D. Akciğer ve Plevra Maligniteleri Çalışma Grubu, Respiration 2002 ; 69: 207-10
Non-invaziv evreleme (1) • BT’de kısa çapı 1 cm’den büyük LAM’lar anlamlı kabul edilir ama bu metastatik anlamına gelmez. • Toraks MR • Süperior sulkus tümörlerinin evrelemesinde kullanılmalı • Mediasten ya da toraks duvarı invaz. değerlendirmek için önerilmez.
Non-invaziv evreleme (2) • Metastaz kuşkusunu arttıran bulgular her hastada sorgulanmalıdır. • Kilo kaybı (>%10) • Lokal kemik ağrısı, kemiklerde hassasiyet • Nörolojik semptomlar ya da bulgular • >1 cm periferik LAM • Ses kısıklığı, VCSS • Hepatomegali • Yumuşak doku kitlesi • Anemi (erkekte <%40, kadında <%35) • Ca, ALP, SGOT, GGT yüksekliği
Non-invaziv evreleme (3) • Uzak metastaz araştırma endikasyonları • Anormal klinik bulgu varsa • N2-3 varsa • Mediasten invaze tümör (T4) varsa ve radikal tedavi düşünülüyorsa • Evre I ve II’de, klinik değerlendirme normal ise metastaz araştırmaya gerek yoktur. • KHDAK’un alt gruplarının prognostik önemi yoktur. Metastaz taramada farklı davranılmaz.
Non-invaziv evreleme (4) • İncelemeye hangi bölgeye ait bulgu varsa oradan başlanmalıdır (batın BT, beyin BT/MR, kemik sintigrafisi). • Eğer klinik ve radyolojik görünüm metastaz ile çok uyumlu ise radyolojik bulgu metastaz kabul edilir. Onun dışında kesin metastaz demek ve cerrahiyi dışlamak için İİA ya da doku biopsisi yapılmalıdır.
İnvaziv evreleme (1) • BT’de LAP pozitif operabl olgularda mediastinoskopi zorunludur. • Servikal mediastinoskopi ile 2R, 2L, 4R, 4L, 7 (anterior) ve 1. ile 3. istasyonlara ulaşılabilir. • 5 ve 6 numara için genişletilmiş mediastinoskopi ya da torakoskopi gerekir. • 7 (posterior), 8, 9 numaralar için torakoskopi gerekir. • TTİİA, TBİİA, mediastinoskopiye alternatiftir, ancak negatif sonuçlar metastazı dışlamaz.
İnvaziv evreleme (2) • BT’de LAP negatif operabl olgularda mediastinoskopi opsiyoneldir. • Cerrahi düşünülen Pancoast tümörlerde ve santral tümörlerde yapılmasında yarar vardır. • Periferik tümörlerde ihmal edilebilir. • Sol üst lob tümörlerinde genişletilmiş mediastinoskopi ya da torakoskopi gerekir.
İnvaziv evreleme (3) • PET’in medastinoskopiye rehberliği • Her yerde olmaması ve maliyeti nedeniyle rutin olarak önerilmez. • Mediastinal LAP tutuluşu pozitif ise mediastinoskopi ile doğrulama gerekir. • Mediastinal LAP tutuluşu negatif ise mediastinoskopi zorunlu değildir, direkt cerrahi uygulanabilir.
Küçük hücreli akciğer karsinomu • Tüm hastalarda rutin evreleme yapılmalıdır • Tam kan, biyokimya, toraks, batın BT, beyin BT veya MR, kemik sintigrafisi • LDH yüksek ya da sitopeni varsa kemik iliği aspirasyon ve biopsisi önerilir. • Metasataz taraması semptom olan bölgeden başlanır. Bir bölgede metastaz saptanan asemptomatik olgularda ileri taramaya gerek yoktur. • Cerrahi düşünülen çok erken evre olgularda mediastinoskopi yapılmalıdır.
Operasyona uygunlukFizyolojik değerlendirme (1) • Sadece yaş inoperabilite kriteri değildir. • Preoperatif kardiyolojik değerlendirme her hastada yapılmalıdır • İlk inceleme: SFT • Pnömonektomi için FEV1 > 2lt ya da %80 (beklenenin) • Lobektomi için FEV1 > 1.5 Başka teste gerek yoktur.
Operasyona uygunlukFizyolojik değerlendirme (2) • DLCO endikasyonları • İnters. A.H. ya da egzersiz dispnesi • FEV1 < %80 ya da 2 lt (pnömonektomi için) • FEV1 < 1.5 lt (lobektomi için) • Postop. akc. fonksiyonları hesaplama endikasyonları • FEV1 < %80 ya da 2 lt (pnömonektomi için) • FEV1 < 1.5 lt (lobektomi için) • DLCO < %80
Operasyona uygunlukFizyolojik değerlendirme (3) • Postop. akc. fonksiyonları hesaplama yöntemleri • pnömonektomi için perfüzyon sintigrafisi • preFEV1 X (1- rezek edilecek akc. perfüzyonu) • lobektomi için kalan segment sayısı • preFEV1 X kalan segment sayısı total segment sayısı • ppo FEV1 ve DLCO > %40 opere olabilir
Soliter pulmoner nodül • <3 cm • Eski grafiler değerlendirilmelidir. • İki yıllık stabilite • X-Ray’de tipik benign kalsifikasyon İleri incelemeye gerek yok • BT’de mediastinal LAP yok • Hasta operabl Torakotomi
Soliter pulmoner nodül • Cerrahiyi reddeden ya da cerrahiye uygun olmayan hastalarda • TTİİA • Transbronşiyal İİA • Cerrahiye uygunluğu sınırda olan hastalarda PET (<1cm lezyonlarda PET yararsız) • PET negatif Takip • PET pozitif Cerrahi zorlanmalı • Kesin doku tanısı olmayan SPN’de izlem • 2 yıl takip • 3.,6.,12.,24. aylarda X-Ray ve/veya BT • Pozitif Tedavi • Negatif PET • Negatif Takip
Evre lEvre II Evre IIIA (T3N1M0) • Tedavi cerrahidir (lobektomi / pnömonektomi) • Tam rezeksiyonda postop RT / KT önerilmez • Cerrahi sınır invazyonu • Tamamlayıcı cerrahi • RT • Medikal inop. olgularda RT
Göğüs duvarı invazyonuEvre IIB (T3N0M0) Evre IIIA (T3N1M0) • Sadece parietal plevrayı tutan olgularda ekstraplevral rezeksiyon uygulanabilir. • Daha derin invazyonlarda ‘en blok’’ rezeksiyon tercih edilmelidir. • Tam rezeksiyon postop RT’ye gerek yok • Cerrahi sınır (+) postop RT
Pancoast tümörü • Potansiyel operabl olgularda mediastinoskopi • T3 N0-1 • Preop. KT + RT(40-45 Gy) Cerrahi • Preop. RT(40-45 Gy) Cerrahi • T4 ya da N2-3 • KT + RT (60 Gy)
Evre IIIA (N2) • IIIA1: Patolojik muayenede saptanan gizli N2 Cerrahi • IIIA2: İntraoperatif saptanan tek istasyon N2 Cerrahi • IIIA3: Preoperatif saptanan tek veya multipl istasyon N2 (potansiyel rezektabl) Neoadjuvant KT ± RT Cerrahi KT+RT • IIIA4: Bulky N2 KT+RT / RT • Opere N2’de adjuvan RT önerilir.
Evre IIIB • ECOG 0-1, minimal kilo kaybı olgularda RT + KT > RT • Ölüm riskinde %13 azalma • 2 yıl sağkalımda %4 , 5 yıl sağkalımda %2 kazanç sağlanır (P=.005) • KT+RT • Eş zamanlı RT > ardışık RT ancak toksisite fazla • KT uygulanamayan olgularda sadece RT
Evre IIIB (Malign plörezi) • Prognoz evre 4 hastalık gibidir. • ECOG 2-4 olgularda destek tedavi ECOG 0-1 olanlarda ise KT ve destek tedavi • Semptomatik ya da belirgin sıvısı olan hastalarda boşaltma sonrası akciğer ekspanse oluyorsa plöredez yapılmalıdır
Evre lV • Cisplatin bazlı KT; • 1 yıl sağkalımda %10 düzelme • Ortalama sağkalımda 1.5 ay iyileşme • Ölüm riskinde %27azalma • ECOG 0-1 Minimal kilo kaybı olan olgularda Cisplatin bazlı KT Cisplatin+etoposide Mitomycin+ifosfomide+ cisplatin (MIC) Cisplatin+vinorelbin Cisplatin+gemcitabine Cisplatin+taxanlar
KHDAK’de tedavi sonrası sağkalım (%) 1 yıl 2 yıl3 yıl4 yıl 5 yıl cIA (n=687) 91 79 71 67 61 cIB (n=1189) 72 54 46 41 38 cIIA (n=29) 79 49 38 34 34 cIIB (n=357) 59 41 33 26 24 cIIIA (n=511) 50 25 18 14 13 cIIIB (n=1030) 34 13 7 6 5 cIV (n=1427) 19 6 2 2 1
T KHAK’da Tedavi Sınırlı hastalık • Evre IA Mediastinoskopi (-) Cerrahi KT proflaktik kraniyal RT • Evre II-III KT+RT prof. kraniyal RT (Tam yanıt varsa)
Sınırlı hastalık KHAK’de KT+RT • KT: Cisplatin+etoposide • RT: 45 Gy • ETKİ Eş zamanlı KT+RT > Ardışık KT+RT • YAN ETKİ Eş zamanlı KT+RT > Ardışık KT+RT SONUÇ: Tecrübeli merkezlerde PS 0-1 Eş zamanlı KT+RT