Pakiet energetyczno – klimatyczny aktualny stan prac UE nad wdrożeniem

1. Pakiet energetyczno – klimatyczny aktualny stan prac UE nad wdrożeniem ABC Efektywności Energetycznej – Energia w miastach i regionach Katowice, 20 września 2010 r. Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska

2. Pakiet energetyczno-klimatyczny Cel 3 x 20%+10% • Akty prawne składające się na tzw. pakiet energetyczno-klimatyczny wprowadzają kompleksowe podejście do zarządzania emisjami gazów cieplarnianych w UE i mają na celu doprowadzenie do osiągnięcia przez UE celów związanych z przeciwdziałaniem zmianom klimatu, przyjętych przez Radę Europejską w marcu 2007 r.: • redukcji emisji gazów cieplarnianych o 20% poniżej poziomu z roku 1990 • zwiększenia do 20% udziału energii pochodzącej ze źródełodnawialnych w całkowitym zużyciu w roku 2020, • zwiększenia efektywności energetycznej o 20% w odniesieniu do prognoz na rok 2020, • zwiększenia do 10% udziału biopaliw w ogólnej konsumpcji paliwtransportowych.

3. Pakiet energetyczno-klimatyczny – cele dla UE

4. 3 x 20% - jak to zrobić? • Dyrektywa o handlu emisjami przewiduje, że do 2020 nastąpi w UE 14% zmniejszenie emisji w stosunku do 2005 roku. • Składa się na to 21% redukcja emisji w instalacjach objętych systemem handlu emisjami (spadek liczby dostępnych uprawnień o 1,74% rok – do roku w latach 2013-2020 • Oraz 10% redukcja w obszarze non-ETS – transport, rolnictwo, budownictwo i gospodarka komunalna, leśnictwo, pozostałe sektory przemysłu nie uczestniczące w systemie handlu. • Samorządy mają wpływ na: • Emisje z transportu (organizacja ruchu, paliwa stosowane w transporcie publicznym) • Emisje ze składowania odpadów (głównie metan ze składowisk) • Emisje spowodowane nadmiernym zużyciem energii na ogrzewanie (i chłodzenie) budynków • Emisje spowodowane zużyciem energii na oświetlenie ulic • Emisje z nadmiernego zużycia energii na zaopatrzenie w wodę i odbiór ścieków Poprawa efektywności energetycznej, stosowanie paliw niskoemisyjnych oraz odnawialnych źródeł energii ma bardzo duży potencjał redukcji emisji. 4

5. Efektywność energetyczna – to korzyści dla samorządu Każde zużycie energii powoduje emisję CO2, zwłaszcza w Polsce Emisje z transportu • dzięki działaniom z zakresu organizacji ruchu można znacznie ograniczyć zużycie paliw, a dzięki zastosowaniu biopaliw w transporcie publicznym wyeliminować emisję CO2 obciążającą budżety Emisje ze składowania odpadów • Wdrożenie dyrektywy o składowaniu nie tylko wyeliminuje znaczną część emisji metanu, 23 razy bardziej obciążającego klimat, ale także pozwoli wykorzystywać biomasę do celów energetycznych Budynki • odpowiadają za niemal 40% zużycia energii, a tym samym emisji. Lepsze zarządzanie energią i administrowanie infrastrukturą techniczną budynków – windy, pompy, oświetlenie to źróła dużych oszczędności Oświetlenie ulic • zastąpienie tradycyjnie stosowanych lamp sodowych lampami diodowymi pozwoli zaoszczędzić bardzo znaczne ilości energii, a w efekcie odzyskać koszty inwestycji Zaopatrzenie w wodę • i odbiór ścieków to procesy bardzo energochłonne. Promocja oszczędności i zmniejszenie zużycia energii na zaopatrzenie w wodę i odbiór ścieków daje korzyści wszystkim 5

6. Kontekst Europejski • Gospodarka niskoemisyjna • Realizacja Pakietu energetyczno – klimatycznego ma zapewnić udział UE w globalnym podziale zadań w zakresie redukcji emisji, a ponadto zapewnić efektywne wykorzystanie energii i zasobów. • 20% redukcja emisjigazów cieplarnianych(a może więcej) do 2020 zostanie osiągnięta dzięki większemu udziałowi energii ze źródeł odnawialnychoraz ograniczeniu zapotrzebowania na energię. • Zapewni to także zmniejszenie zależności od importu paliw kopalnych (ropa, gaz)i pomoże ochronić gospodarkę przed wahaniami cen nośników energii i niepewnością dostaw. • Bezpieczeństwo energetyczne • Przeszło 50% zapotrzebowania UE na energięzaspokajają dostawy spoza Unii – ten procent rośnie. Kupujemy paliwa wRosji, na Bliskim Wschodzie,w Norwegii. • Energię ze źródeł odnawialnych dostarcza sama natura, a dostęp do niej mogą ograniczyć jedynie warunki geograficzne.

7. Cele dla Polski • Uzyskanie 7,5% udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w bilansie energii elektrycznej w 2010 roku. • Zwiększenie do 15% udziału energii finalnej z OZE do 2020 roku wynikające z dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii z OZE oraz do 20% w 2030 roku wynikające z Polityki energetycznej Polski do 2030 r. • Uzyskanie 5,75 % udziału biopaliww rynku paliw płynnych do końca 2010 roku - dyrektywa 2003/30/WE w sprawie wspieraniaużycia w transporcie biopaliw i innych paliw odnawialnych. • Osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych, zwiększenie zużycia biopaliw II generacji. • Ochrona lasów przed nadmiernym eksploatowaniem w celu pozyskiwania biomasy. • Zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych do produkcji biomasy wykorzystywanej przez OZE .

8. Odnawialne źródła energii w Polsce Ograniczony potencjał hydroenergetyki – w górach – konieczność ochrony stanu środowiska Energetyka wiatrowa – odpowiednia przeciętna siła wiatru na wybrzeżu i zachodzie kraju Znaczny, ale nie wykorzystany potencjał biomasy rolniczej i leśnej, a zwłaszcza biogazu Największy potencjał nowych zastosowań ma energia słońca – panele grzewcze oraz fotowoltaiczne

9. System Zielonych Inwestycji - OZE • NFOŚiGW pełniący funkcję Krajowego Operatora Systemu Zielonych Inwestycji, realizuje programy: • biogazownie rolnicze, • zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej (alokacja na dofinansowanie w formie dotacji została zwiększona z 104 mln zł do 181 mln zł ), • elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę (część 1) , • budowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu podłączenia odnawialnych źródeł energii wiatrowej. • W ramach programu biogazownie rolnicze NFOŚiGW zakłada dofinansowanie następujących rodzajów działań: • budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego, z wyłączeniem instalacji odmetanowania składowisk odpadów, • budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej. • Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia wynosi 10 mln zł.

10. Termomodernizacja budynków • Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów. • Premia termomodernizacyjna • O premię termomodernizacyjną mogą się ubiegać właściciele lub zarządcy: • budynków mieszkalnych, • budynków zbiorowego zamieszkania, • budynków użyteczności publicznej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego i wykorzystywanych przez nie do wykonywania zadań publicznych, • lokalnej sieci ciepłowniczej, • lokalnego źródła ciepła. Wartość przyznawanej premii termomodernizacyjnej wynosi 20% wykorzystanego kredytu, nie więcej jednak niż 16% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i dwukrotność przewidywanych rocznych oszczędności kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu energetycznego.

11. Termomodernizacja budynków • Premia termomodernizacyjnaprzysługuje w przypadku realizacji przedsięwzięć termomodernizacyjnych, których celem jest: • zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz budynkach stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, które służą do wykonywania przez nie zadań publicznych, • zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków - w wyniku wykonania przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, • zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, • całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji - z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w zużyciu energii.

12. „Pakiet” a zmiany w systemie EU ETS • Cel redukcyjny w EU ETS został wprowadzony na mocy dyrektywy 2009/29/WE, z dnia 23 kwietnia 2009r. • Łączna redukcja liczby uprawnień w 2020 r. w porównaniu do 2005 r. w sektorze ETS o 21% • Od roku 2013 pula uprawnień, będzie zmniejszać się w sposób liniowy o 1,74% • Nowy sposób rozdziału uprawnień pomiędzy instalacje • zniesienie krajowych planów rozdziału uprawnień (KPRU) • podział całkowitej puli uprawnień dostępnej w ramach EU ETS na: aukcje bezpłatne przydziały dla instalacji

13. Aukcja - podstawowa metoda rozdziału uprawnień • W dniu 14 lipca 2010 r. Państwa Członkowskie, w procedurze komitologii, przyjęły projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej: • regulujące kwestie harmonogramu, administracji oraz aspektów technicznych prowadzenia aukcji; • aukcje mają być ogólnodostępne; • sprzedaż uprawnień w III okresie EU ETS (lata 2013-2020) zostanie zorganizowana na rynku giełdowym. • Wymagania jakie powinna spełniać aukcja: • pewność, że aukcja jest prowadzona w sposób otwarty, transparentny, zharmonizowany, niedyskryminujący, oraz kosztowo efektywny.

14. Wyjątek - bezpłatne przydziały dla instalacji • Wyznaczenie ścieżek bezpłatnych przydziałów w zależności od sektorów gospodarki: elektroenergetyka (derogacje art. 10c), przemysł zagrożony i niezagrożony ucieczką emisji • Ciepło częścią puli przemysłowej, traktowane jako sektor nie zagrożony ucieczką emisji • Ścieżka przydziału bezpłatnych uprawnień dla sektorów nie zagrożonych ucieczką emisji (w tym ciepła), art. 10a ust. 11 (wskaźnik ekspozycji produktu na ucieczkę emisji): • w 2013 r. 80% • w 2020 r. 30% • w 2027 r. 0% Wielkość przydziałów korygowana wskaźnikami

15. Benchmarki – zasady Zasady określania benchmarków: • 10% najefektywniejszych instalacji z lat 2007-2008; • Efektywność instalacji pod względem emisji CO2; • Brak rozróżnienia między nowymi a starymi instalacjami; • Brak korekcji dla: wieku, wielkości, jakości wsadu, warunków klimatycznych danej instalacji; • Brak benchmarków uwzględniających specyfikę paliw; • Brak benchmarków dla produktów pośrednich, jeśli nie są one przedmiotem wymiany handlowej; • Brak rozróżnienia technologii produkcji w benchmarku.

16. Benchmarki – postulaty PL • Uwzględnienie specyfiki paliwowej poszczególnych Państw Członkowskich • Nie zaostrzanie benchmarku poniżej 10% najefektywniejszych instalacji • Stopniowe dochodzenie do wartości benchmarków w roku 2020 a nie narzucenie ich już w roku 2013 • Wyłączenie szkodliwych technologii (np: NSCR)

17. Benchmarki – stan prac • Grudzień 2009 – konsultacje z sektorami • Styczeń – maj 2010 – tworzenie i weryfikacja krzywych benchmarkowych • Czerwiec/Wrzesień 2010 – określenie wartości benchmarków • Listopad 2010 – głosowanie projektu decyzji na Komitecie Zmian Klimatu • Marzec 2011 – przyjęcie decyzji przez KE

18. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska