310 likes | 794 Views
POLSCY NOBLIŚCI. linki. O Alfredzie Noblu. O nagrodzie Nobla. Szwedzka Akademia Nauk. O medalach. Literatura Medycyna i Fizjologia Fizyka i Chemia Krzewienie Pokoju Ekonomia. MARIA SKŁODOWSKA-CURIE (1867-1934)
E N D
linki O Alfredzie Noblu O nagrodzie Nobla Szwedzka Akademia Nauk O medalach Literatura Medycyna i Fizjologia Fizyka i Chemia Krzewienie Pokoju Ekonomia
MARIA SKŁODOWSKA-CURIE (1867-1934) żona Piotra Curie, fizyk i chemik; współtwórczyni nauki o promieniotwórczości, autorka pionierskich prac z fizyki i chemii jądrowej. Po ukończeniu pensji w Warszawie naukę kontynuowała początkowo na nielegalnym Uniwersytecie Latającym, a następnie korzystając z pracowni Muzeum Przemysłu i Rolnictwa; 1891 wyjechała do Francji; studiowała na Sorbonie, gdzie następnie od 1904 kierowała laboratorium i od 1906 (po śmierci męża) katedrą promieniotwórczości; zorganizowała Instytut Radowy w Paryżu, przyczyniła się do powstania, otwartej 1912, Pracowni Radiologicznej Warszawskiego Towarzystwa Naukowego, a później (1932) - Instytutu Radowego w Warszawie. Kontynuowała badania A. H. Becquerela nad promieniowaniem emitowanym przez sole uranu; w wyniku tych prac wysunęła pogląd o atomowym charakterze promieniotwórczości (o promieniowaniu wysyłanym przez związki uranu i toru 1896). Podczas systematycznych badań promieniotwórczych minerałów zawierających uran i tor stwierdziła, że niektóre z nich wykazują większą aktywność promieniotwórczą, niżby to wynikało z zawartości w nich uranu i toru; wyraziła przypuszczenie, że minerały te zawierają silniejsze od dotychczas znanych pierwiastki promieniotwórcze; dalsze badania doprowadziły do odkrycia 1898, wspólnie z P. Curie, polonu i radu, za które to prace małżonkowie Curie (wraz z Becquerelem) otrzymali 1903 Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki; następnie Skłodowska-Curie wyodrębniła rad. W 1911 Skłodowska-Curie otrzymała po raz drugi Nagrodę Nobla, tym razem w dziedzinie chemii, za pracę nad chemicznymi i fizycznymi właściwościami polonu i radu oraz za prace dotyczące metod wyodrębniania, oczyszczania i pomiaru aktywności pierwiastków promieniotwórczych. W 1995 prochy Skłodowskiej-Curie i jej męża spoczęły w paryskim Panteonie. Nowa Encyklopedia Powszechna PWN - Wydawnictwo Naukowe PWN SA
MARIA SKŁODOWSKA-CURIE Fizyka i Chemia Polon Rad
W HOŁDZIE UCZONEJ 10 POLSKICH ZŁOTYCH 1967 500 FRANKÓW ZNACZEK 1992 ZNACZEK 1998 2 ZŁOTE POLSKIE 1998
Henryk Sienkiewicz SIENKIEWICZ HENRYK, pseudonim Litwos (1846-1916), prozaik i publicysta; od 1869 publicysta „Tygodnika Ilustrowanego”, „Przeglądu Tygodniowego”, „Gazety Polskiej”, 1874-78 współwydawca „Niwy”, 1882-87 red. „Słowa”; występował przeciw antypolskiej polityce rządu niemieckiego (inicjator i wydawca międzynarodowej ankiety Prusse et Pologne 1909); w okresie rewolucji 1905-07 zbliżył się do ND; po wybuchu I wojny światowej działał w Szwajcarii jako prezes Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce; współzałożyciel Kasy im. Mianowskiego, 1899-1900 prezes Warszawskiej Kasy Przezorności dla Literatów i Dziennikarzy; odbył m.in. podróże do USA 1876-78 (Listy z podróży do Ameryki 1878) i do Zanzibaru 1890-91 (Listy z Afryki 1892); 1900 uczczony jubileuszem 25-lecia twórczości, który przypadał 1897 (w darze od narodu otrzymał pałacyk w Oblęgorku pod Kielcami). We wczesnej twórczości gł. nowelista, twórca najbardziej wyrazistych w literaturze epoki obrazów niedoli chłopa - osaczonego przez działających wspólnie dwór, plebanię i urzędników carskich (Szkice węglem 1880), zmuszonego do walki za cudzą sprawę (Bartek Zwycięzca 1882), marnującego talenty z braku warunków i możliwości edukacji (Janko Muzykant 1880), ginącego na obczyźnie w poszukiwaniu pracy (Za chlebem 1880) - oraz twórca obrazów niedoli wygnańczej i patriotycznej nostalgii (Latarnik 1882), a także ucisku zaborczej szkoły (Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela 1880); zyskał sławę jednego z największych twórców prozy polskiej i światowej jako autor powieści historycznych pisanych „ku pokrzepieniu serc”. W cyklu zw. Trylogią (Ogniem i mieczem, t. 1-3 1884 - film J. Hoffmana 1999, Potop, t. 1-6 1886 - film J. Hoffmana 1974, Pan Wołodyjowski, t. 1-3 1887-88 - film J. Hoffmana 1969) zawarł niezwykle barwny i sugestywny, choć wyidealizowany, obraz życia i wydarzeń dziejowych w Polsce XVII w. (w dobie wojen kozackich, najazdu szwedz., wojen z Turcją - 1648-72); w powieści Krzyżacy (t. 1-4 1900 - film A. Forda 1960) dał wspaniałą wizję zmagań rycerskiej Polski z zakonem krzyżackim aż do zwycięstwa w bitwie pod Grunwaldem; w powieści z czasów Nerona Quo Vadis (t. 1-3 1896, za którą 1905 otrzymał Nagrodę Nobla) ukazał duchowy tryumf chrześcijaństwa nad przemocą imperium rzymskiego. Z powieści Sienkiewicza o tematyce współczesnej (Rodzina Połanieckich t. 1-3 1895 - serial telewizyjny J. Rybkowskiego 1978, pamflet na rewolucję 1905-07 Wiry, t. 1-2 1910) popularność zdobył portret dekadenta w Bez dogmatu (t. 1-3 1891); ponadto powieści hist. Na polu chwały (1908) i Legiony (1918, nie ukończona), powieść dla młodzieży W pustyni i w puszczy (1911 - film W. Ślesickiego 1973), opowiadania, utwory sceniczne (Zagłoba swatem, wyst. 1900), korespondencja Listy cz. 1-2 1977); publicystyka, pisma krytycznoliterackie; Dzieła (t. 1-60, 1948-55), Wybór nowel i opowiadań (1979), Dzieła wybrane (t. 1-9 1991). J. Krzyżanowski Henryk Sienkiewicz. Żywot i sprawy, wyd. 4 Warszawa 1976;T. Bujnicki Sienkiewicz i historia, Warszawa 1981;A. Nofer-Ładyka Henryk Sienkiewicz, wyd. 6 Warszawa 1988; Henryk Sienkiewicz: twórczość i recepcja, red. L. Ludorowski, Lublin 1991.
Literatura - 1905 „Quo Vadis”
Monety z wizerunkiem Sienkiewicza Medal w brązie 2 polskie złote
Przemówienie Sienkiewicza podczas odbierania Nagrody Nobla Ci, którzy mają prawo ubiegać się o nagrodę ustanowioną przez szlachetnego filantropa, nie należą do jednego szczepu i nie są mieszkańcami jednego kraju. Wszystkie narody świata idą w zawody o tę nagrodę, w osobach swoich poetów i pisażów. Dlatego też wysoki areopag, który tę nagrodę przyznaje, i dostojny monarcha, który ją wręcza, wieńczą nie tylko poetę, ale zarazem i naród, którego synem jest ów poeta.Stwierdzają oni tym samym, że ów naród wybitny bierze udział w pracy powszechnej, że praca jego jest płodna, a życie potrzebne dla dobra ludzkości.Jednakże zaszczyt ten, cenny dla wszystkich, o ileż jeszcze cenniejszym być musi dla syna Polski!... Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysiącznych dowodów, że ona żyje!... Głoszono ją niezdolną do myślenia i pracy, a oto dowód, że działa!... Głoszono ją pobitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać!...Komuż nie przyjdą na myśl słowa Galileusza: E pur si muove! ..., skoro uznana jest wobec całego świata potęga jej pracy, a jedno z jej dzieł uwieńczone.Więc za to uwieńczenie - nie mojej osoby, albowiem gleba polska jest żyzna i nie brak pisarzów, którzy mnie przewyższają - ale za to uwieńczenie polskiej pracy i polskiej siły twórczej wam, panowie członkowie Akademii, którzy jesteście najwyższym wyrazem myśli i uczuć waszego szlachetnego narodu, składam, jako Polak, najszczersze i najgorętsze dzięki."
Władysław Reymont LaureatLiterackiej Nagrody Noblaza rok 1924 Władysław Stanisław Reymont (ur.7 maja 1867 we wsi Kobiele Wielkie k. Radomska, 5 grudnia 1925 w Warszawie) właściwie Stanisław Władysław Rejment - polski pisarz, prozaik i nowelista, jeden z głównych przedstawicieli realizmu krytycznego z elementami naturalizmu w prozie Młodej Polski. Niewielką część jego spuścizny stanowią wiersze. Życie Reymont urodził się w rodzinie wiejskiego organisty, rodzice chcieli aby został księdzem. Odmówił uczęszczania do szkół, często zmieniał zawody, miejsca zamieszkania, dużo podróżował po Polsce i Europie. W latach 1880 - 1884 uczył się zawodu krawieckiego w Warszawie, został czeladnikiem. W okresie 1884 - 1887 był aktorem w wędrownych down teatralnych, następnie (1888 - 1893) pracował jako dróżnik w Rogowie na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. W 1893 r. przeniósł się do Warszawy i odtąd utrzymywał się z twórczości literackiej. W 1900 r. uległ wypadkowi kolejowemu. Wysokie odszkodowanie pomogło mu zdobyć niezależność finansową. W 1902 r. ożenił się z Aurelią Szabłowską, z która wyjechał na rok do Bretanii. W 1920 r. zakupił majątek Kołaczkowo k. Wrześni.
Znaczenie twórczości Władysława Reymonta w historii literatury Twórczość Reymonta jest zróżnicowana pod względem tematyki, formy literackiej oraz nierówna pod względem swej wartości. W swych powieściach obyczajowych zawarł elementy krytyki społecznej. Władysław Reymont jest laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1924. Otrzymał ją za powieść "Chłopi". Kontrkandydatem Reymonta do tej nagrody był Stefan Żeromski, uznawany za wybitniejszego pisarza, jednak jego osoba została odrzucona przez Komitet Noblowski, uzasadniając to jego antygermanizmem. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2000 Rokiem Reymontowskim. CYTATY „Chłop jak sięga, to przysięgaJak dostaje, to przestaje”. „Prawda nie ma Ojczyzny, przeto bywa traktowana jak włóczęga”. „Rzeczywistość jest z tej samej przędzy co i marzenia”. „W życiu, jak w pociągu - każdy chciał by przejechać na gapę”. „Życie nie daje nam tego co chcemy, tylko to, co ma dla nas”.
DZIEŁA: "Wigilia Bożego Narodzenia" (1892) - nowela "Pielgrzymka do Jasnej Góry" (1894) - reportaż "Komediantka" (1896) - powieść "Fermenty" (1897) - powieść "Ziemia obiecana" (1899) - powieść "Chłopi" (1902 - 1909) - powieść "Marzyciel" (1910) - powieść 'Wampir" (1911) - powieść "Rok 1794" (1914-1918) - trylogia historyczna "Z ziemi chełmskiej" (1909) - reportaż Pomnik W. Reymonta na ul. Piotrkowskiej w Łodzi
CZESŁAW MIŁOSZ Urodził się w roku 1911 w Szetejnach na Litwie, zmarł w sobotę 14 sierpnia 2004 w Krakowie. Poeta, prozaik, eseista, tłumacz. Laureat nagrody Nobla w roku 1980 i wielu innych prestiżowych nagród literackich, tłumaczony na kilkanaście języków. Doktor honoris causa wielu uniwersytetów w USA i w Polsce, honorowy obywatel Litwy i miasta Krakowa.Szkolną i uniwersytecką młodość spędził w Wilnie, tam również debiutował jako poeta, okupację niemiecką przetrwał w Warszawie. Po wojnie pracował w służbie dyplomatycznej PRL - w USA, i we Francji do roku 1951, kiedy to zwrócił się w Paryżu o azyl polityczny. W roku 1960 wyjechał do Kalifornii , gdzie przez dwadzieścia lat jako profesor języków i literatur słowiańskich wykładał na uniwersytecie w Berkeley. Do roku 1989 publikował głównie w emigracyjnym wydawnictwie paryskiej "Kultury„i w Polsce poza cenzurą. Od roku 1989 mieszkał w Berkeley i w Krakowie. LITERATURA 1980
W opinii międzynarodowej krytyki jak i współczesnych mu poetów (dość wspomnieć Josifa Brodskiego), twórczość poetycka Miłosza to jedno z najbardziej znaczących zjawisk naszej literackiej współczesności. Obok gęsto zmetaforyzowanych wierszy wizyjno-symbolicznych, w których to, co idylliczne sąsiaduje z tym, co apokaliptyczne, mamy tu zapisane niemal nagą prozą filozoficzne czy religijne epifanie. Obok wierszy-piosenek, traktaty teologiczne - jak napisany w okupowanej przez Niemców Warszawie w konwencji "dzięcięcych rymów" cykl ŚWIAT. POEMA NAIWNE czy cykl SZEŚĆ WYKŁADÓW WIERSZEM, z tomu KRONIKI. Miłosz przekracza formy gatunkowe, obcuje jako poeta i jako tłumacz z całą tradycją poezji - od współczesnych sobie poetów amerykańskich po Biblię (której fragmenty przekłada na nowo na polski).Jako powieściopisarz zdobył rozgłos powieścią ZDOBYCIE WŁADZY (1953), o instalowaniu władzy komunistycznej w Polsce, ale i on sam i jego czytelnicy cenią sobie szczególnie quasi-autobiograficzną DOLINĘ ISSY - obfitującą w filozoficzne podteksty opowieść o dorastaniu i utraconej niewinności. Osobiste wątki powracają silnie w twórczości eseistycznej, zarówno w ZNIEWOLONYM UMYŚLE, książce należącej do klasyki literatury traktującej o fenomenie totalitaryzmu, jak i w RODZINNEJ EUROPIE, ciągle jednej z najlepszych książek o przygodach "środkowoeuropejskiej" mentalności, czy w stanowiącej rodzaj intelektualnej i literackiej autobiografii ZIEMI ULRO. Te i następne książki, jak choćby ŚWIADECTWO POEZJI, czy ŻYCIE NA WYSPACH wprowadzają w samo sedno spraw, które dotyczą dziś życia i literatury. "O poezji dzisiaj pisze się zbyt zawile, jakby w ostatecznym rachunku nie sprowadzała się do prób nazwania wspólnej nam doli skazańców w pascalowskiej piwnicy." (Czesław Miłosz)
Bibliografia: TRZY ZIMY, Warszawa: Wyd. Władysława Mortkowicza, 1936 OCALENIE, Warszawa: Czytelnik, 1945 ZNIEWOLONY UMYSŁ, Paryż: Instytut Literacki, 1953. (przekł. fr., ang., wł., bułg., czeski, gr., hiszp., serb.chorw., maced., niem.,szw., ukr., węg.) ŚWIATŁO DZIENNE, Paryż : Instytut Literacki, 1954 ZDOBYCIE WŁADZY, Paryż: Instytut Literacki, 1955. ( przekł. franc., ang., hiszp., gudżarati, hiszp., indonez., jap., koreański., malajski, niem., serb.-chorw., szw., węg.) DOLINA ISSY, Paryż: Instytut Literacki, 1955. (przekł. franc., ang., niem., bułg., duńs., fiński, flamand., norw., serb.-chorw., szw., węg.) TRAKTAT POETYCKI, Paryż: Instytut Literacki, 1957. (przekł. ros.) RODZINNA EUROPA, Paryż: Instytut Literacki, 1959. (przekł. fr., ang., duńsk., fin., flamand., hiszp., niem., serb.-chorw., szw., węg, wł.) KRÓL POPIEL I INNE WIERSZE, Paryż: Instytut Literacki, 1962 GUCIO ZACZAROWANY, Paryż: Instytut Literacki, 1965 THE HISTORY O POLISH LITERATURE, London-New York: MacMillan, 1969. (tłum. pol., franc., niwem., wł.) WIDZENIA NA ZATOKĄ SAN FRANCISCO, Paryż: Instytut Literacki, 1969. (tłum.ang., franc., serb.-chorw.) MIASTO BEZ IMIENIA, Paryż: Instytut Literacki, 1969 GDZIE WSCHODZI SŁOŃCE I KĘDY ZAPADA, Paryż: Instytut Literacki, 1974. (przekł.serbsko-chorw.) PRYWATNE OBOWIĄZKI, Paryż: Instytut Literacki, 1974 EMPEROR OF THE EARTH, Berkeley: University of Cal. Press, 1976. (przekł. fr.) ZIEMIA ULRO, Paryż: Instytut Literacki , 1977. (przekł. ang., franc., niem.,serb.chorw.) OGRÓD NAUK, Paryż: Instytut Literacki, 1979. (przekł.franc.) NOBEL LECTURE, New York: Farrar, Straus, Giroux, 1981 HYMN O PERLE, Paryż: Instytut Literacki, 1982. (przekł. czeski, serbsko-chorw) THE WITNESS OF POETRY, Cambridge. Mass., Harvard Univ.Press, 1983. (przekł. pol., franc., niem, serb.chorw.) NIEOBJĘTA ZIEMIA, Paryż: Instytut Literacki, 1984. (przekł. ang., franc., niem.) ZACZYNAJĄC OD MOICH ULIC, Paryż: Instytut Literacki, 1985. (przekł. ang., franc.) KRONIKI, Paryż: Instytut Literacki, 1987. (przekł. franc., serb.-chorw.) DALSZE OKOLICE, Kraków: Znak, 1991. (przekł. ang.) SZUKANIE OJCZYZNY, Kraków: Znak, 1992. (przekł. litew.) NA BRZEGU RZEKI, Kraków: Znak, 1994. (przekł. ang.)
METAFIZYCZNA PAUZA, Kraków: Znak,1995 LEGENDY NOWOCZESNOŚCI (ESEJE WOJENNE), Kraków: WL, 1996 PIESEK PRZYDROŻNY, Kraków: Znak, 1997 ŻYCIE NA WYSPACH, Kraków: Znak, 1997 ABECADŁO MIŁOSZA, Kraków: WL, 1997 INNE ABECADŁO, Kraków: WL, 1998 WYPRAWA W DWUDZIESTOLECIE, Kraków: WL, 1999 >>> TO, Kraków: Znak, 2000 >>> DRUGA PRZESTRZEŃ. Kraków, Znak, 2002 ORFEUSZ I EURYDYKA. Kraków, WL, 2003 Wprost" (03.03.2002)"Najważniejszym tematem moich wierszy jest pytanie: skąd bierze się zło? Nie ma na nie odpowiedzi, ale warto je sobie ciągle zadawać„ "Wprost" (03.03.2002)"W Polsce istnieje niezrozumiały szacunek dla tzw. artyzmu. Polega to na tym, że to, co nudne, uważa się - nie wiedzieć czemu - za atrakcyjne artystycznie. A wszystko, czego zrozumieć w ogóle się nie da, to postmodernizm" "Wprost" (03.03.2002)"Nagroda Nobla to nie jest tak strasznie dużo pieniędzy"
Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada Poemat uważany przez niektórych badaczy za opus magnum twórczości poetyckiej Czesława Miłosza.... ABECADŁO "Błądząc pamięcią wśród liter alfabetu, Czesław Miłosz odprawia swoje prywatne "dziady". Dokonuje bilansu własnego życia i podsumowania minionej epoki. Medytuje nad bystrym nurtem czasu, który wikła ludzkie... Dolina Issy "Wielu czytelników tej książki uważa ją za powieść autobiograficzną. Jednakże granice między prawdą i zmyśleniem są w tak zwanej literaturze pięknej zwykle zatarte i szczegóły wzięte z rzeczywistości zwykle...
Wisława Szymborska Poetka, eseistka i krytyk literacki, laureatka literackiej Nagrody Nobla za rok 1996.Urodziła się 2 lipca 1923 roku w Bninie koło Poznania. Wykształcenie:Studiowała polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Biografia:Wiele lat Szymborska związana była z redakcją "Życia Literackiego", w której m.in. kierowała działem poezji. Debiutowała wierszem opublikowanym w dodatku literackim do krakowskiego "Dziennika Polskiego" w marcu 1945 r. Późniejsze zbiory wierszy Szymborskiej (m.in. "Sól", "Sto pociech", "Wszelki wypadek", "Wielka liczba", "Początek i koniec", "Widok z ziarnkiem piasku") przetłumaczono na wiele języków. Za 1996 rok otrzymała literacką Nagrodę Nobla za "poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości". LITERATURA 1996
Dlatego żyjemy (1952) Pytania zadawane sobie (1954) Wołanie do Yeti (1957) Sól (1962) 101 wierszy (1966) Sto pociech (1967) Wiersze wybrane (1967) Poezje wybrane (1967) Wszelki wypadek (1972) Wielka liczba (1976) Ludzie na moście (1986) Poezje: Poems (edycja dwujęzyczna polsko-angielska) (1989) Lektury nadobowiązkowe (1992) Koniec i początek (1993) Widok z ziarnkiem piasku (1996) Sto wierszy - sto pociech (1997) Chwila (2002) Rymowanki dla dużych dzieci (2003) Dwukropek (2005) Wybrana bibliografia
LECH WAŁĘSA Lech Wałęsa (ur. 29 września 1943 roku w Popowie) - polski działacz związkowy, polityk, wykształcenie zawodowe, z zawodu elektryk, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w roku 1983 i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1995. Działalność polityczna i społeczna PRL pracownik Zakładów ZREMB w latach: grudzień 1964 - 1967. pracownik Stoczni Gdańskiej w latach: 1967-1976, 1980-1981 i 1983-1990. 1970 - członek Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Po zakończeniu strajku aresztowany i skazany na rok więzienia. 1971 - wrócił do pracy w Stoczni, został czasowo członkiem egzekutywy legalnego związku zawodowego, ale kilka miesięcy później został usunięty z tego stanowiska za "pieniactwo". 1976 - został wyrzucony z pracy z "wilczym biletem" za próbę zorganizowania obchodów rocznicy śmierci zabitych w 1970 roku robotników Stoczni. w 1978 współorganizował Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. w sierpniu 1980 stał na czele strajku w Stoczni Gdańskiej - zapobiegł zakończeniu strajku i zorganizował strajk solidarnościowy ze wszystkimi zakładami, które w międzyczasie podjęły strajk wzorem Stoczni. Krzewienie Pokoju 1983
przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, który po podpisaniu ugody z rządem przekształcił się w Tymczasowy Komitet Koordynacyjny NSZZ Solidarność, a ta po rejestracji związku w sądzie przekształciła się w Krajową Komisję Wykonawczą. kwiecień 1981 - na zjeździe delegatów NSZZ Solidarność został wybrany formalnie przewodniczącym Solidarności oraz Krajowej Komisji Porozumiewawczej (1980-1981), której zadaniem było utrzymywanie negocjacji z rządem. w grudniu 1981 internowany w Chylicach, Otwocku i Arłamowie, zwolniony w listopadzie 1982 1983 - wrócił do pracy w Stoczni Gdańskiej na stanowisko zwykłego elektryka, które formalnie zajmował do 1990 roku. 1983 - otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla 1983-1987 - oficjalnie był tylko "prywatną osobą", jednak faktycznie pełnił rolę trzymanego pod stałym dozorem milicyjnym nieformalnego lidera opozycji. 1987-1990 założył półlegalną Krajową Komisję Wykonawczą NSZZ "Solidarność" - dążącą oficjalnie do legalizacji związku. 1988 - współorganizator strajku w Stoczni Gdańskiej, zakończonego ugodą z rządem i rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu. współtwórca porozumień Okrągłego Stołu - nieformalny przywódca tzw. społecznej części uczestników tych rozmów i oficjalnie jej główny koordynator. współzałożyciel Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ Solidarność; fotografia z Lechem Wałęsą na plakacie wyborczym dawała kandydatowi niemal pewne miejsce w parlamencie. Komitet Obywatelski zdobył w wyborach w 1989 roku 99 ze 100 mandatów w Senacie i wszystkie 35% wolno wybieranych miejsc w Sejmie. w listopadzie 1989 zorganizował spotkanie z przewodniczącymi ZSL i SD, przekonując ich do głosowania w Sejmie za pierwszym niekomunistycznym rządem po wojnie - Tadeusz Mazowiecki został wybrany premierem. III RP w latach 1990-1995 prezydent RP i zwierzchnik Sił Zbrojnych RP. w roku 1991 jako pierwszy w historii prezydent Polski złożył wizytę w Izraelu w roku 1991 jako nowo wybrany prezydent III Rzeczypospolitej odwiedził Stany Zjednoczone i spotkał się z działaczami oraz przywódcami Kongresu Polonii Amerykańskiej w Waszyngtonie, Chicago i wielu innych centrach licznej ludności polskiej w roku 1992 przyczynił się do obalenia rządu premiera Jana Olszewskiego, po tym jak minister spraw wewnętrznych Antoni Macierewicz umieścił go na liście domniemanych agentów SB jako TW "Bolek". w roku 1993 był inicjatorem założenia Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform w 1995 przegrał wybory prezydenckie z Aleksandrem Kwaśniewskim. w roku 1995 założył pozarządową organizację Fundacja "Instytut Lecha Wałęsy" w latach 1996-97 próbował organizować własną partię polityczną, jednak ostatecznie poparł kampanię wyborczą AWS, która skończyła się w 1997 roku wygraną tego ugrupowania w wyborach parlamentarnych. Jego zasługa w tym sukcesie jest jednak minimalna, a sam Wałęsa po roku odwrócił się od AWS i zaczął ją krytykować.
w roku 2000 ponownie przegrał wybory prezydenckie, otrzymując tym razem zupełnie śladowe poparcie (1,01%), po którym ogłosił ostateczne odejście na polityczną emeryturę. 2002 - podczas uroczystego otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2002 reprezentował Europę, niosąc flagę olimpijską u boku sławnych przedstawicieli pozostałych kontynentów. 2004 - otrzymał Dyplom Specjalny MSZ za wybitne zasługi dla promocji Polski w świecie. pod koniec 2004 - poparł publicznie Pomarańczową Rewolucję na Ukrainie - jego widok na wiecu na kijowskim Majdanie wywołał euforię tłumów. Próbował mediować pomiędzy skłóconymi stronami - obozem Wiktora Juszczenki i Wiktora Janukowicza, lecz obóz Janukowycza odrzucił jego próby mediacji na samym starcie. W lutym 2005 roku napisał list otwarty na temat kontrowersyjnej rozgłośni katolickiej Radia Maryja - oskarżył ją mocnymi słowami o spiskowe teorie na temat III RP, antysemityzm i ksenofobię. Bodźcem do tego działania stało się oskarżenie Wałęsy na antenie Radia Maryja o współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa pod pseudonimem "Bolek". Spotkał go za to agresywny atak ze strony środowisk prawicy. Wałęsa publicznie ogłosił poparcie dla powstającej Partii Demokratycznej i niemal równolegle poparł kandydaturę Donalda Tuska z Platformy Obywatelskiej na prezydenta RP. 26 sierpnia 2005 roku wziął udział w koncercie Jeana Michela Jarre'a pt. "Przestrzeń Wolności" w ramach obchodów 25 rocznicy strajków sierpniowych i powstania "Solidarności" na terenie Stoczni Gdańskiej. Lech Wałęsa ze sceny powiedział: "Chcę wierzyć, że ten płomień wolności, rozpalony wtedy, i dzisiaj pokazany przez naszego francuskiego przyjaciela rozjaśni serca i że tak jak 25 lat temu runą mury, mury, które oddzielają nas od siebie, mury obojętności, niesprawiedliwości, nieżyczliwości i niezrozumienia. Niech Europa uczy się od Gdańska jak budować Solidarność, a wszystkie mury runą". W koncercie uczestniczyło ponad 100 tysięcy widzów. 16 listopada 2005 roku uzyskał decyzją Instytutu Pamięci Narodowej status pokrzywdzonego przez służby bezpieczeństwa PRL i zapowiedział walkę na drodze sądowej z osobami oskarżającymi go o działalność agenturalną. Lech Wałęsa i Aleksander Kwaśniewski podczas obchodów 25-lecia NSZZ Solidarność.
Człowiek Roku 1995 Wyróżnienia Od opuszczenia fotela prezydenckiego w 1995 r. do czerwca 2004 r. odebrał 15 doktoratów honorowych. 17 lipca 1996 r wyróżniony honorowym tytułem Przyjaciel Ludzi Bezdomnych, nadawanym przez twórcę Monar - Marka Kotańskiego. Funkcjonuje stowarzyszenie jego imienia - Stowarzyszenie imienia Lecha Wałęsy.
Lech Wałęsa otrzymał w 1983 r. Pokojową Nagrodę Nobla. Władza nie zgodziła się na wyjazd Wałęsy po odbiór nagrody. Po odbiór pojechała jego żona, Danuta, z synem. W dniu ich wylotu z lotniska Okęcie, lotnisko zostało odcięte od świata. Aby uniknąć demonstracji wstrzymano ruch samochodowy w okolicy lotniska. Na lotnisko wpuszczano tylko pracowników i pasażerów (po wylegitymowaniu). Taras widokowy został zamknięty z powodu „remontu”.
Znaczki pocztowe Solidarności upamiętniające przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla Lechowi Wałęsie w 1983 r.
O nagrodzie Nobla • Pierwsza uroczystość wręczenia tej nagrody miała miejsce w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie w 1901, pokojową nagrodę Nobla otrzymali wtedy Jean Henri Dunant, założyciel Czerwonego Krzyża i Frédéric Passy. Od 1902 nagrody są formalnie przyznawane przez króla Szwecji. • Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal i dyplom honorowy. Nagroda Nobla ma także wymiar finansowy. Laureat otrzymuje znaczną sumę pieniędzy, obecnie 10 milionów koron szwedzkich, aby mógł kontynuować swoje badania lub prace, bez konieczności zabiegania o fundusze. • Corocznie, od 1901 r., są przyznawane Nagrody Nobla w następujących dziedzinach: • fizyki, przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk, za "najważniejsze odkrycie lub wynalazek w dziedzinie fizyki", • chemii, przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk, za "najważniejsze odkrycie lub postęp w dziedzinie chemii", • fizjologii lub medycyny, przez Instytut Karolińska, za "najważniejsze odkrycie w dziedzinie fizjologii lub medycyny", • literatury, przez Akademię Szwedzką, za "wybitną pracę na rzecz idealistycznych tendencji", • Pokojowa Nagroda Nobla, przez Norweski Komitet Noblowski, za "najlepszą pracę na rzecz braterstwa między narodami, likwidacji lub redukcji stałych armii oraz za udział i promocję stowarzyszeń pokojowych". • Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii • W r. 1968 zadecydowano, że nie będzie się zwiększać liczby dziedzin, w których są przyznawane te nagrody. Nagrody są wręczane w Filharmonii Sztokholmskiej
Alfred Nobel Alfred Bernhard Nobel (ur. 21 października 1833 w Sztokholmie, zm. 10 grudnia 1896 w San Remo) – wynalazca dynamitu, przemysłowiec i naukowiec szwedzki, fundator Nagrody Nobla. Alfred Nobel zainteresował się nitrogliceryną i możliwością jej użycia w pracy konstruktorskiej. Zdał sobie również sprawę, że problemy bezpieczeństwa przy wybuchu muszą zostać rozwiązane i że należy opracować metodę kontrolowanego wybuchu nitrogliceryny. Przełomowym pomysłem było opracowanie technologii nasączania nitrogliceryną krzemionki, w wyniku czego powstała pasta, którą można było formować w pręty o średnicy pasującej do dziur wiertniczych. W 1867 roku opatentował tę technologię i zarejestrował znak towarowy "dynamit". Żeby detonacja lasek dynamitu stała się możliwa, wynalazł także detonator i zapalnik. Te wynalazki ujrzały światło dzienne w tym samym czasie, kiedy diamentowa głowica wiertnicza i wiertło pneumatyczne weszły do powszechnego użycia. Wspólnie te wynalazki drastycznie zredukowały koszty wysadzania skał, wiercenia tuneli, budowy kanałów i wielu innych form pracy konstruktorskiej. Dzięki staraniom rodziny 19 czerwca 1900 r. zarejestrowano Fundację Nobla, do której przekazano wszystkie aktywa należące do Alfreda Nobla. Fundacja ta zgodnie z jego testamentem zarządza dawnym jego majątkiem i przeznacza procenty od niego na wypłacanie nagród jego imienia czyli Nagrody Nobla.
Królewska Szwedzka Akademia Nauk Królewska Szwedzka Akademia Nauk (szw.Kungliga Vetenskapsakademien) została założona w 1739 przez króla szwedzkiego Fryderyka I. Akademia to niezależna organizacja, która działa na rzecz promowania nauki, głównie nauk przyrodniczych i matematyki. Komisje Akademii są również komisjami kwalifikacyjnymi w wyborze Nagrody Nobla z chemii i fizyki oraz Nagrody Banku Szwecji.
Żródło: http://polscynoblisci2004.republika.pl/other/me.html Medale noblowskie Zgodnie z regulaminem, który obowiązuje w Fundacji Nobla uchwalonym 29 czerwca 1900 roku każdy z laureatów Nagrody Nobla oprócz nagrody pieniężnej otrzymuje dyplom i wykonany ze złota medal z odpowiednimi napisami. Wzorce medali za osiągnięcia w dziedzinie fizyki, chemii, medycyny i literatury zostały stworzone przez szwedzkiego rzeźbiarza rysownika Eryka Lindberga. Medal za osiągnięcia w utrwalaniu pokoju jest dziełem norweskiego rzeźbiarza Gustava Vigelanada. Medal związany z nagrodą w dziedzinie ekonomii zaprojektował Szwed Gunvor Svensson-Lundqvist. Przednia strona medali za fizykę, chemię, medycynę i literaturę jest taka sama i zawiera portret Alfreda Nobla wraz z datą jego urodzin i śmierci NAT-MDCCCXXXIIIXCVI (łac.). Wizerunek Alfreda Nobla na medalach za krzewienie pokoju i za ekonomię wyglądają inaczej. Na odwrotnej stronie medali za fizykę, chemię, medycynę i literaturę umieszczono łaciński napis: "Inventas vitam juvat et excoluisse per artes". Medal związany z nagrodą pokojową ma napis: "Pro pace et fraternitate gentium", medal za ekonomię jest pozbawiony napisów. Przed rokiem 1980 medale za fizykę, chemię, medycynę i literaturę ważyły w przybliżeniu 200g i miały średnicę 66 mm. Wykonane były z 23-karatowego złota. Aktualnie medale te wykonane są ze złota 18-karatowego i pokryte są złotem 24-karatowym. Medale zachowują niezmieniony wygląd od 1902 roku. Na medalach za fizykę, chemie, medycynę i literaturę nazwisko laureata grawerowane jest na odwrotnej stronie medalu. W przypadku medali za pokój i ekonomię nazwisko laureata pojawia się na krawędzi odznaczenia.