550 likes | 1.12k Views
Otizmli Çocuklar Doç. Dr. Binyamin Birkan. 1. Otizm, doğuştan gelen ve belirtileri yaşamın ilk üç yılında kendini gösteren bir gelişimsel yetersizlik ve nörolojik bozukluktur. Otizm Nedir?. 2. A. S osyal E tkileşim Yetersizlik. Otizm üç alanda önemli yetersizliklerle
E N D
Otizm, doğuştan gelen ve belirtileri yaşamın ilk üç yılında kendini gösteren bir gelişimsel yetersizlik ve nörolojik bozukluktur. Otizm Nedir? 2
A. Sosyal EtkileşimYetersizlik Otizm üç alanda önemli yetersizliklerle kendini gösterir: 3
Otizm üç alanda önemli yetersizliklerle kendini gösterir: A.Sosyal Etkileşimde Yetersizlik B. Dil ve İletişimde Yetersizlik 4
Otizm üç alanda önemli yetersizliklerle kendini gösterir: A.Sosyal EtkileşimdeYetersizlik B. Dil ve İletişimdeYetersizlik C. Sınırlı/Tekrarlayanİlgi ve Davranışlar 5
A. Sosyal Etkileşimde Yetersizlik Sosyal etkileşim için gerekli sözel olmayan davranışlarda yetersizlik: 6
A. Sosyal Etkileşimde Yetersizlik 1. Sosyal etkileşim için gerekli sözel olmayan davranışlarda yetersizlik 2. Yaşa uygun akran ilişkileri geliştirememek 7
A. Sosyal Etkileşimde Yetersizlik 1. Sosyal etkileşim için gerekli sözel olmayan davranışlarda yetersizlik 2. Yaşa uygun akran ilişkileri geliştirememek 3. Başkalarıyla zevk, başarı ya da ilgi paylaşımında sınırlılık 8
A. Sosyal Etkileşimde Yetersizlik 1. Sosyal etkileşim için gerekli sözel olmayan davranışlarda yetersizlik 2. Yaşa uygun akran ilişkileri geliştirememek 3. Başkalarıyla zevk, başarı ya da ilgi paylaşımında sınırlılık 4. Sosyal-duygusal davranışlarda sınırlılık 9
Otizm üç alanda önemli yetersizliklerle kendini gösterir: A. Sosyal Etkileşimde Yetersizlik B. Dil ve İletişimde Yetersizlik C. Sınırlı/Tekrarlayanİlgi ve Davranışlar
B. Dil ve İletişimde Yetersizlik 5. Dil gelişiminde gecikme 11
B. Dil ve İletişimde Yetersizlik 5. Dil gelişiminde gecikme 6. Karşılıklı konuşmada zorluk 12
B. Dil ve İletişimde Yetersizlik 5. Dil gelişiminde gecikme 6. Karşılıklı konuşmada zorluk 7. Sıra dışı ya da yinelenen dil kullanmak 13
B. Dil ve İletişimde Yetersizlik 5. Dil gelişiminde gecikme 6. Karşılıklı konuşmada zorluk 7. Sıra dışı ya da yinelenen dil kullanmak 8. Gelişimsel düzeye uygun olmayan oyun 14
Otizm üç alanda önemli yetersizliklerle kendini gösterir: A. Sosyal Etkileşimde Yetersizlik B. Dil ve İletişimde Yetersizlik C. Sınırlı/Tekrarlayanİlgi ve Davranışlar
C. Sınırlı/Tekrarlayan İlgi ve Davranışlar 9. Sınırlı alanda, yoğun ve sıra dışı ilgilere sahip olmak 16
C. Sınırlı/Tekrarlayan İlgi ve Davranışlar 9. Sınırlı alanda, yoğun ve sıra dışı ilgilere sahip olmak 10. Belli düzen ve rutinlere ilişkin aşırı ısrarcılık 17
C. Sınırlı/Tekrarlayan İlgi ve Davranışlar 9. Sınırlı alanda, yoğun ve sıra dışı ilgilere sahip olmak 10. Belli düzen ve rutinlere ilişkin aşırı ısrarcılık 11. Yinelenen (kendini uyarıcı) davranışlar 18
C. Sınırlı/Tekrarlayan İlgi ve Davranışlar 9. Sınırlı alanda, yoğun ve sıra dışı ilgilere sahip olmak 10. Belli düzen ve rutinlere ilişkin aşırı ısrarcılık 11. Yinelenen (kendini uyarıcı) davranışlar 12. Nesnelerle ilgili sıra dışı ilgiler ve takıntılar 19
Tanı Kriterleri: 6/12 Sosyal etkileşim alanından 2 tane Diğer iki alandan 1’ er tane 20
Otizmin Görülme Sıklığı 1985 yılında 1/2500 1995 yılında 1/500 2001 yılında 1/250 2007 yılında 1/150 2009 yılında 1/110 22
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 1. Başkalarının kendisine dokunmasından kaçınma 23
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 1. Başkalarının kendisine dokunmasından kaçınma 2. Kendini diğer insanlardan soyutlama 24
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 1. Başkalarının kendisine dokunmasından kaçınma 2. Kendini diğer insanlardan soyutlama 3. Kanat çırpma ya da parmak ucunda koşturma gibi tekrarlı davranışlar sergileme 25
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 1. Başkalarının kendisine dokunmasından kaçınma 2. Kendini diğer insanlardan soyutlama 3. Kanat çırpma ya da parmak ucunda koşturma gibi tekrarlı davranışlar sergileme 4. Oyuncaklarla sıra dışı biçimlerde etkileşme 26
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 1. Başkalarının kendisine dokunmasından kaçınma 2. Kendini diğer insanlardan soyutlama 3. Kanat çırpma ya da parmak ucunda koşturma gibi tekrarlı davranışlar sergileme 4. Oyuncaklarla sıra dışı biçimlerde etkileşme 5. Rutinlere aşırı bağlılık gösterme 27
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 6. Beslenmede aşırı seçici olma 28
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 6. Beslenmede aşırı seçici olma 7. Sık sık öfkelenme 29
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 6. Beslenmede aşırı seçici olma 7. Sık sık öfkelenme 8. Bazı seslerden, ışıklardan vb. aşırı rahatsız olma sosyal oyunlara katılmama 30
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 6. Beslenmede aşırı seçici olma 7. Sık sık öfkelenme 8. Bazı seslerden, ışıklardan vb. aşırı rahatsız olma sosyal oyunlara katılmama 9. Kendisinden daha küçük çocuklarla oynamayı yeğleme 31
Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 6. Beslenmede aşırı seçici olma 7. Sık sık öfkelenme 8. Bazı seslerden, ışıklardan vb. aşırı rahatsız olma sosyal oyunlara katılmama 9. Kendisinden daha küçük çocuklarla oynamayı yeğleme 10. Başka çocuklarla oynarken fazlaca patronluk yapma 32
11. Fazlaca didaktik ifadeler kullanma 12.Karşılıklı konuşma sürdürmekten çok tek taraflı konuşma özelliği gösterme 13. Dinlemeye ya da çalışmaya yoğunlaşmakta zorlanma 14. Sporda beceriksizlik gösterme 15. Etkinlik geçişlerinde zorlanma Otizmli çocukların en belirgin özellikleri: 33
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: Belli uyaranlara aşırı duyarlılık gösterme 34
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: Belli uyaranlara aşırı duyarlılık gösterme Etkinlik çizelgesi kullanımı 35
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: Belli uyaranlara aşırı duyarlılık gösterme Etkinlik çizelgesi kullanımı Öğretmen, öğretim ve davranış değiştirme yönetimleri konusunda bilgi sahibi olmalıdır. 36
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: • Belli uyaranlara aşırı duyarlılık gösterme • Etkinlik çizelgesi kullanımı • Öğretmen, öğretim ve davranış değiştirme yönetimleri konusunda bilgi sahibi olmalıdır. • Okula yeni başlayan öğrencinize sınıf ve okul ortamını tanıtın.
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: • Belli uyaranlara aşırı duyarlılık gösterme • Etkinlik çizelgesi kullanımı • Öğretmen, öğretim ve davranış değiştirme yönetimleri konusunda bilgi sahibi olmalıdır. • Okula yeni başlayan öğrencinize sınıf ve okul ortamını tanıtın. • Sınıftaki diğer öğrencilere otizmi olan öğrencinize ilişkin bilgi verin, onun farklı davranışlarına verilecek tepkiye ilişkin ortak bir strateji belirleyin.
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: • Öğrencinizin özelliğini dikkate alarak göz kontağı kurma, sınıfta uygun oturma, basit yönergelere uyma gibi becerilerin öğretimine öncelik verin.
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: • Öğrencinizin özelliğini dikkate alarak göz kontağı kurma, sınıfta uygun oturma, basit yönergelere uyma gibi becerilerin öğretimine öncelik verin. • Yönerge ve sorularınızın öğrencinin özelliğini dikkate alarak kısa olmasına özen gösterin.
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: • Öğrencinizin özelliğini dikkate alarak göz kontağı kurma, sınıfta uygun oturma, basit yönergelere uyma gibi becerilerin öğretimine öncelik verin. • Yönerge ve sorularınızın öğrencinin özelliğini dikkate alarak kısa olmasına özen gösterin. • Öğrencinizle iletişimizde olumsuz ifadelerden (hayır, yapma, dokunma gibi) mümkün olduğunca kaçının.
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: • Öğrencinizin özelliğini dikkate alarak göz kontağı kurma, sınıfta uygun oturma, basit yönergelere uyma gibi becerilerin öğretimine öncelik verin. • Yönerge ve sorularınızın öğrencinin özelliğini dikkate alarak kısa olmasına özen gösterin. • Öğrencinizle iletişimizde olumsuz ifadelerden (hayır, yapma, dokunma gibi) mümkün olduğunca kaçının. • Öğrenciye öğretilecek becerilerin basitten karmaşığa doğru sıra izlemesine dikkat edin,
Kaynaştırma Ortamında Dikkat Edilmesi Gerekenler: • Öğrencinizin özelliğini dikkate alarak göz kontağı kurma, sınıfta uygun oturma, basit yönergelere uyma gibi becerilerin öğretimine öncelik verin. • Yönerge ve sorularınızın öğrencinin özelliğini dikkate alarak kısa olmasına özen gösterin. • Öğrencinizle iletişimizde olumsuz ifadelerden (hayır, yapma, dokunma gibi) mümkün olduğunca kaçının. • Öğrenciye öğretilecek becerilerin basitten karmaşığa doğru sıra izlemesine dikkat edin, • Sosyal iletişimin ve etkileşimin arttırılması amacıyla, öğrencinizin sınıf arkadaşlarıyla uyum sağlaması için etkinlik planlayın ve bu etkinliklere katılmalarını sağlayın.
Eğitim Yöntemleri Öncül-temelli uygulamalar 44
Öncül-temelli uygulamalar Davranışsal uygulamalar 45
Öncül-temelli uygulamalar Davranışsal uygulamalar Model olma 46
Öncül-temelli uygulamalar Davranışsal uygulamalar Model olma Doğal öğretim stratejileri 47
Öncül-temelli uygulamalar Davranışsal uygulamalar Model olma Doğal öğretim stratejileri Akran öğretimi 48
Eğitim Yöntemleri Temel tepki öğretimi (PRT: Pivotal Response Training) 49
Eğitim Yöntemleri • Temel tepki öğretimi (PRT: Pivotal Response Training) • Etkinlik Çizelgeleri (schedules)