ZAGROŻENIA KOMPUTEROWE

1. ZAGROŻENIAKOMPUTEROWE Opracowała mgr Agnieszka Szkutnik pedagog MZS – Gimnazjum Nr 1 w Czeladzi

2. Jakie korzyści dla rozwoju dziecka przynosi prawidłowo stosowany komputer? • Komputer ułatwia naukę. Wiele programów „uczy – bawiąc”, umożliwiając dzieciom kształcenie konkretnych umiejętności np. czytanie, liczenie, bądź wspomagając rozwój myślenia. • Komputer umożliwia dostęp do olbrzymich zasobów informacji. Dzięki temu mogą być wykorzystane intuicyjne zdolności dzieci do chłonięcia olbrzymich ilości informacji (korzystanie z encyklopedii multimedialnych, Internetu).

3. Komputer zapewnia interakcyjność, czyli wzajemny dialog. Korzystając z programu komputerowego dziecko nie jest biernym obserwatorem, jak podczas np. oglądania telewizji. • Komputer rozwija zainteresowania i samodzielność, dostarcza rozrywki i relaksuje. Rozumienie, jak pracuje komputer, umiejętność pracy z różnymi programami to również talent, którym może zabłysnąć. • Komputer stanowi nieocenioną pomoc dla dzieci niepełnosprawnych fizycznie , czy nie nadążających w rozwoju intelektualnym za rówieśnikami. Istnieją programy wspomagające rozwój mowy i uatrakcyjniające żmudne ćwiczenia logopedyczne, czy zawierające ćwiczenia dla dyslektyków.

4. Interakcje zachodzące w wirtualnej rzeczywistości a interakcje naturalneczyli co czyni Internet tak atrakcyjnym dla tylu ludzi? • Ograniczenie doświadczeń sensorycznych. Dominującą formą przekazu jest forma pisemna, a brak kontaktu fizycznego jest poważnym ograniczeniem, które mimo rozwoju technik internetowych nigdy nie zostanie zlikwidowane. • Płynność tożsamości oraz anonimowość. Komunikując się za pośrednictwem tekstu pisanego, internauta ma możliwość ujawniania jedynie niektórych elementów swojej tożsamości. Może również podszywać się pod kogoś innego bądź udawać kogoś, kto istnieje tylko w jego wyobraźni.U nałogowców dochodzi czasem do tworzenia podwójnej osobowości: bardziej atrakcyjnej na użytek sieci i codziennej, nieciekawej, ale rzeczywistej.

5. Zrównanie statusów. Przestrzeń wirtualna daje równe szanse wypowiadania się wszystkim jej użytkownikom, niezależnie od ich statusu, zamożności, rasy. • Pokonywanie ograniczeń przestrzennych. Komunikacja internetowa daje możliwość kontaktowania się z osobami o podobnych zainteresowaniach i potrzebach niezależnie od odległości, jaka ich dzieli.

6. Dostępność wielu kontaktów. Z dużą łatwością można porozumiewać się z wieloma osobami. Dzięki opcjom filtrowania można dokonywać wyboru tych kontaktów albo z pojedynczymi użytkownikami, albo z grupami osób. • Możliwość permanentnego zapisu. W odróżnieniu od realnych znajomości, kontakty internetowe mogą być w całości dokumentowane i przechowywane w postaci plików.

7. Kto może stać się podatny na zagrożenia płynące z sieci ? • Dzieci • Osoby młode – sfrustrowane, zagubione w świecie dorosłych, szukające własnych granic i potrzebujące dowartościowania. • Osoby, które zanim zetknęły się z Internetem, już cierpiały na zaburzenia emocjonalne wymagające porady psychiatry lub psychoterapeuty. Zdaniem profesora psychologii Janusz Czapińskiego na pułapki sieci najbardziej narażone są osoby, które z trudem nawiązują normalne kontakty, osoby o obniżonej samoocenie. W świecie wirtualnym wszystko przychodzi im łatwo, bo nikt nie dostrzega ich słabości.

8. Osoby, dla których Internet stanowi swego rodzaju ucieczkę od rzeczywistości - szarej, nijakiej pozbawionej autentycznej bliskości, czasami pełnej problemów, samotnej. Pozwala kreować się na dowolną osobę, karmić się złudzeniami bliskości i więzi, czasem własnej mądrości i przenikliwości czy błyskotliwości. Internet może też być sposobem na nudę i nijakość. Można przy jego pomocy zabijać czas. I pielęgnować złudzenia, że to kontakt z siecią jest rozwojowy poprzez stwarzanie niemal nieograniczonych perspektyw. • Osoby, które przestały pić alkohol, przyjmować narkotyki lub inne środki zmieniające świadomość, a nie wypracowały sobie jeszcze skutecznych, konstruktywnych sposobów radzenia sobie z napięciem w nienałogowy sposób.

9. Mężczyźni zabiegający o władzę, status społeczny i dominację. • Kobiety szukające wspierającej przyjaźni, romansu. Według psychologów Petrie i David Gunn z Uniwersytetu Hertfordshire są one bardziej od mężczyzn podatne na uzależnienie od Internetu. Co prawda kobiety nadal rzadziej korzystają z komputerów, ale częściej używają sieci komputerowych i mają z tego większą satysfakcję. Większość z nich ma ok. 30 lat, przed komputerem zasiada codziennie i spędza przed nim przeciętnie 55 godzin tygodniowo. Najczęściej posługują się pocztą elektroniczną i lubią pogawędzić za pośrednictwem łączy informatycznych. • Pojawiają się też stwierdzenia, że takie uzależnienie grozi osobom o ponad przeciętnym ilorazie inteligencji. • Osoby bez stałego zajęcia, bezrobotne, zmuszenie do pozostawania w domu, samotne.

10. Etapy rozwoju kontaktów z Internetem Kimberly S.Young dokonała opisu cech charakterystycznych, które ukazują różnicę między normalnym używaniem Internetu a patologicznym stosowaniem tego narzędzia. W zachowaniu internautów wyróżniła trzy fazy, które przeżywają użytkownicy na swojej drodze prowadzącej ich do uzależnienia: • zaangażowanie • zastępowanie • ucieczka

11. ZASTĘPOWANIE • W fazie drugiej te silne odczucia są zastępowane przez zwykłą redukcję dyskomfortu. • Internauta potrzebuje kontynuowania kontaktów zawartych w sieci dla zachowania poczucia równowagi życiowej, które daje mu ulgę. • Zaczyna wchodzić we wspólnotę internetową, rezygnuje z osób, rzeczy, które były dotąd częścią jego życia. • Osoby uzależnione wskazywały, że umysł często był zajęty myślami o Internecie, tym, co będą robić, jak tylko się połączą z siecią. • Często myśli te towarzyszyły im podczas spotkań z rzeczywistymi znajomymi.

12. ZAANGAŻOWANIE • Faza pierwsza zaczyna się od zapoznania się z Internetem. Człowiek poznaje jego możliwości. Na początku istotną rolę odgrywają uczucia związane z odkrywaniem nowej rzeczywistości po włączeniu komputera. Jest to uczucie zainteresowania i oczekiwania, zafascynowania i uczucie przypływu sił, pożądane zwłaszcza wtedy, gdy ktoś miał trudny dzień i potrzebuje odprężenia. • Nawiązanie kontaktu poprzez Internet powoduje, że znika poczucie osamotnienia, znudzenia. Na początku internauta może odczuwać coś w rodzaju euforii. Po krótkim okresie czasu, w trakcie i tuż po wędrówce po Internecie, może odczuwać spokój. Ludzie często zgłaszali poczucie "braku granic" i poczucie "zjednoczenia z całym światem".

13. UCIECZKA • W trzeciej fazie pogłębia się uzależnienie. Osoba chce i potrzebuje coraz większej ilości Internetu. • Następuje całkowita ucieczka od świata realnego. Uzależnieni nie traktują Internetu jako narzędzia służącego do komunikacji, zbierania informacji lub rozrywki. Chodzi im bardziej o formę ucieczki przed codziennymi problemami, o których na chwilę zapominają, gdy są on-line. • Po wyjściu z sieci, ze zdwojoną siłą wracają problemy. Pogłębia się depresja, intensyfikuje się samotność, pojawiają się wyrzuty sumienia z powodu zaniedbywania obowiązków, żony, dzieci. • Internetoholik sięga więc częściej i dłużej po Internet, aby zredukować bolesne odczucia. Po przerwaniu długich sesji komputerowych odczuwa efekty odstawienia. Podobnie jak alkoholicy odczuwają irytację, panikę, niepokój skłaniające do szukania środka uśmierzającego. • Uzależnieni zaprzeczają swoim problemom na wiele różnych sposobów. Kłamią na temat długości trwania sesji internetowej.

14. Co wykazały badania? • Średnia ilość czasu spędzana tygodniowo w Internecie przez osoby, które spełniały kryteria dla osób uzależnionych, wyniosła 38 godzin • 25% internautów uzależniło się w ciągu pierwszych 6 miesięcy od rozpoczęcia wędrówek po sieci • 58% - w ciągu 6-12 miesięcy, a 17% - po ponad roku • ponad połowa użytkowników Internetu spędza codziennie w sieci mniej niż dwie godzinny dziennie • Co trzecia osoba korzysta od dwóch do czterech godzin dziennie, a prawdziwi sieciowi maniacy, którzy stanowią jedną piątą internautów, spędzają przed ekranem ponad cztery godzinny dziennie.

15. Uzależnienie od komputera obejmuje także: • Obsesyjne granie w gry komputerowe. • Ciągłe porządkowanie komputera, ściąganie plików i aplikacji, defragmentowanie dysków itp. • Przymus nieustannego usprawnianie parametrów technicznych sprzętu komputerowego. • Obsesyjne łamanie kodów zabezpieczających komputery i hakerstwo.

16. Zgodnie z wynikami badań, przeprowadzonych przez Fundację Dzieci Niczyje Polsce ponad 92% dzieci używających Internetu korzysta z serwisów umożliwiających komunikację on-line. • 87% dzieci podaje obcym swój adres e-mail • 64% dzieci podaje obcym swój numer telefonu • 42% dzieci podaje obcym adres zamieszkania • 44% dzieci przesyła obcym swoje zdjęcie • 25% dzieci spotyka się z obcymi „poznanymi” w Internecie

17. Najczęstsze zagrożenia, na jakie narażone są w Internecie dzieci: • kontakt z treściami pornograficznymi • kontakt z materiałami epatującymi przemocą • kontakt z pedofilami • uzależnienie od Internetu • kontakt z internetowymi oszustami • nieświadome uczestniczenie w działaniach niezgodnych z prawem • konsekwencje finansowe (np. korzystanie z dialerów, czyli programów łączących komputer z Internetem za pośrednictwem numerów 0-700) • nieświadome udostępnianie informacji (np. numerów kart, adresów, haseł)

18. Rady techniczne dla rodziców • Po jakich stronach chodzi moje dziecko?Przeglądarki internetowe udostępniają historię odwiedzonych witryn. W Internet Explorer, do historii możesz dostać się skrótem klawiaturowym CTRL+H lub przyciskiem historia na głównym pasku przeglądarki. Zawartość historii można co prawda łatwo wyczyścić, ale dostępne na polskim rynku programy filtrujące zapisują dodatkowo same historię, której dziecko nie da rady skasować. • Jak ustawić poziom ochrony w przeglądarce?Przeglądarka Internet Explorer zawiera sama w sobie możliwości ochrony dziecka przed szkodliwymi treściami. Wybierając menu narzędzia, w nim opcje internetowe, wyświetlisz okno z ustawieniami. Wybierz zakładkę zawartość. Możesz tam uaktywnić i ustawić poziom ochrony treści, dodatkowo umożliwi Ci on wprowadzenie ręcznie adresów dozwolonych dla dziecka stron.

19. Który program filtrujący wybrać?Najlepiej wybrać program polski, ponieważ będzie on radził sobie dobrze z filtrowaniem polskich stron. Na rynku liczą się w tej chwili 3 programy - Cenzor, Opiekun i x-Guard. Każdy z nich ma swoje wady i zalety. Skorzystać najlepiej jest z wersji demonstracyjnych, udostępnianych przez producentów.