INSTITUSI KEMASYARAKATAN

1. INSTITUSIKEMASYARAKATAN

2. Konsep Masyarakat Islam • Secara umum masyarakat Islam lebih tepat diistilahkan sbg “org2 yg beragama Islam & pengikut Nabi Muhammad s.a.w. • Yusof al-Qardawi: sebuah masyarakat yg terbentuk di atas aqidah & fikrah khas yg terhasil drpnya segala peraturan, undang2, adab & akhlak. 2. Muhammad Ali Danawi: sebuah masyarakat yg tergambar di dlmnya suatu perhambaan thdp Allah s.w.t di dlm akidah setiap anggotanya.

3. Peranan Masyarakat Islam • Keadilan Mutlak : Keadilan samaada thdp kawan @ musuh dgn mengenepikan perasaan pilih kasih & tidak terikat dgn org yg berpengaruh & berpangkat. • Kemerdekaan : kemerdekaan berfikir & berbicara, bebas memilih kepercayaan beragama serta tiada paksaan menganut sesuatu agama. • Persaudaraan: Persaudaraan Islam adalah mengikat & menyatukan tujuan serta menguat barisan & mengajak bekerjasama atas dasar kebaikan & kasih sayang. • Persatuan: Islam mengharamkan perpecahan & pertikaian antara orang Islam.

4. Samb... • Tolong Menolong: dasar tolong menolong utk mencapai kebaikan & keunggulan, menjauhi yg haram, membasmi kemungkaran & kejahatan. • Menjauhi Segala Yg Haram : Islam mengharamkan yg keji secara lahir @ batin, mengharamkan penganiyaan @ mengambil yg bukan hak. • Menghiasi Diri Dgn Akhlak : menegakkan masyarakat atas dasar budi pekerti & etika kemanusiaan yg tinggi spt larangan menghina & mencaci, berburuk sangka @ mencari aib sesama sendiri. • Kebaikan & Kasih Sayang : menegakkan masyarakat atas dasar kebaikan, kasih sayang serta cinta mencintai. • Musyawarah: mendorong masyarakat kpd sistem demokrasi dlm memilih ketua yg soleh utk menegakkan perintah Allah malah masyarakat menjadi pengawas kpd pemimpin yg terpilh.

5. Hak dan Tanggungjawab Masyarakat Islam Hak Utk Hidup: dilarang sama sekali mencedera @ membunuh umat Islam @ bukan Islam, tidak menyakiti antara satu sama lain termasuk thdp menutup aib. Hak Utk Bebas: kebebasan yg tidak melanggar hukum agama & syariat cth tidak boleh menceboh, mencaci, menghina hinga menjatuhkan maruah bangsa lain. Hak Maruah Dan Peribadi: dilarang menjatuhkan nilai diri @ nama baik individu lain spt menggelar dgn panggilan yg buruk. Kekeluargaan : saranan berkahwin utk mengelak zina, pelacuran, penyakit kelamin, aids dsb dgn melaksanakan tanggungjawab terhadap isteri, suami & anak2.

6. Samb... Hak Berfikir, Beragama & Menyatakan Pendapat: bebas berfikir & menyatakan pendapat yg benar serta tidak boleh menyebarkan maklumat yg salah kpd umum. Hak Kebebasan Bergerak: Individu tidak boleh dipaksa meninggalkan tanah airnya secara dianiaya tanpa sebab yg sah di sisi undang2. Hak Perlindungan Politik : Negara Islam berhak m’beri p’lindungan kpd sesiapa yg teraniaya tanpa mengira bangsa, pegangan agama & warna kulit selagi mrk tidak memusuhi umat Islam. Hak Pekerjaan: pekerjaan hendaklah dilakukan dgn sempurna & diberi gaji kpd pekerja setanding dgn usahanya tanpa dilengahkan @ dizalimi.

7. Islam Dan Masyarakat Majmuk Masyarakat Islam mula dibentuk oleh Rasulullah s.a.w di Madinah bersama penubuhan negara Islam. Penduduk Madinah terdiri drp org2 Islam & penganut agama lain spt Yahudi, Nasrani dll. Namun mrk bersetuju Rasulullah sbg ketua negara org Islam hanya sbg kaum minoriti. Ini kerana dasar2 Islam yg bersifat adil utk semua pihak tidak kira org Islam @ bukan Islam. Maka Rasulullah tlh menggubal Piagam Madinah (Al-Sahifah Al-Madinah) yg mengandungi 47 fasal & di dlmnya terkandung dasar2 pemerintahan Islam, peraturan2 kenegaraan serta hak & tanggungjawab setiap warganegara. Ia merupakan perlembagaan bertulis yg pertama di dunia.

8. Peranan Masyarakat Majmuk Sentiasa mengadakan rundingan dgn agama2 lain mengenai peranan Islam & umat Islam utk menghadapi realiti semasa berikutan keadaan dunia yg berubah2. Sarjana Islam & bukan Islam bersedia utk membincangkan & menganalisa isu2 yg menjadi kepentingan & kemudahan bersama. Mewujudkan kefahaman & kesedaran yg mendlm ttg isu2 antarabangsa yg mempunyai kesan langsung @ tidak langsung & sensitiviti umat Islam & x Islam. Mengadakan pusat sumber maklumat & rujukan berkaitan umat Islam & bukan Islam utk memberi sumbangan kpd penggubalan dasar Negara.

9. Hak Dan Tanggungjawab Masyarakat Majmuk (Islam & bukan Islam) • Hak2 Umum Zimmi :Kaum Zimmi terikat & mesti patuh kpd undang2 sbgmana org Islam tertakluk kpd undang2 jenayah, awam dsb. Mereka juga berhak mendapat perkhidmatan negara, pertolongan dan segala keperluan asas sbgmana Muslim. • Undang2 Jenayah: Seluruh rakyat terikat dgn undang2 tanpa mengira agama, bangsa dsb. Cth kesalahan membunuh, merompak & mencuri akan diadili mengikut undang2 Islam sama ada Zimmi @ Islam. Namun bagi kesalahan zina & meminum arak, Zimmi akan diserahkan kpd ketua agama mrk utk dihukum. Jika agama mrk tiada undang2, mereka boleh menyerahkan kpd pemimpin Islam utk menghukum secara adil. Bagi kesalahan meminum arak, Zimmi tidak dihukum, ttp Muslim dikenakan sebatan diantara 40 - 80 kali mengikut ketetapan hakim Islam.

10. Samb... • Perkhidmatan Awam: Kaum Zimmi boleh memegang jawatan kerajaan dlm negara Islam dari peringkat rendah hingga peringkat menteri kecuali Ketua Negara. • Percukaian : Terdapat dua jenis cukai utama yg dikenakan ke atas kaum Zimmi :- i. Cukai Kepala (Jizyah) : dibayar sekali setahun dgn kadar tertentu mengikut kedudukan ekonomi seseorg. Org kaya dikenakan bayaran lebih berbanding golongan pertengahan & miskin ii. Cukai Tanah (Kharaj) : Cukai2 dikenakan ke atas mrk sbgmana yg dikenakan ke atas muslim spt cukai tanah & perniagaan (cukai pernigaan dikira sbg zakat perniagaan ke atas muslim).

11. Samb... • Perkhidmatan Tentera: Zimmi dikecualikan drp tugas2 ketenteraan. Ianya menjadi kewajipan muslim krn merupakan ibadah & jihad. Lagipun muslim shj yg boleh diharap & dipercayai utk m’hormati prinsip2 moral & ketenteraan dlm pertempuran. • Rumah Ibadah & Kegiatan Keagamaan : Rumah ibadah mrk tidak boleh diganggu walaupun dibina di kawasan penduduk muslim. Mrk juga diizinkan utk merayakan upacara agama mrk dikhalayak ramai khasnya di bandar mrk sendiri. Namun di kawasan muslim, kerajaan Islam berhak menyekatnya atas sebab2 tertentu. • Undang2 Kekeluargaan: Semua urusan peribadi & kekeluargaan Zimmi hendaklah diputuskan menurut undang2 mrk kecuali jika mrk minta diadili ikut syariat Islam, maka mahkamah Islam mesti melaksanakannya. Jika ada yg melibatkan muslim dgn Zimmi ia mesti dirujuk kpd undang2 Islam.

12. Ummah Pertengahan Dan Terbaik (Ummatan Wasatan & Khairul Ummah) • Islam menganjurkan supaya penganutnya beradab, mempunyai akhlak yg mulia, peribadi baik & perwatakan yg menyenangkan agar menjadi cth kpd kaum zimmi. • Hari ini umat Islam tlh lupa kpd Islam & tidak mampu menunjukkan cth yg baik sebaliknya nampak lemah & tidak bermaya kerana mrk tidak berpegang dgn ajaran Islam yg sebenar. • Mrk hanya menghayati Islam dlm aspek tertentu shj spt ibadat, nikah kahwin, perceraian, pusaka dsb. Manakala dlm hal2 lain spt ekonomi, politik, pendidikan, keilmuan dll tidak mengikut ajaran Islam sepenuhnya.

13. PENDIDIKAN

14. KONSEP PENDIDIKAN • Konsep pendidikan dlm Islam ialah mendidik, membentuk serta melatih individu dlm berbagai aspek samada jasmani, rohani, akal, akhlak & kesedaran sosial bagi melahirkan manusia yg sempurna, beriman, bertakwa, berakhlak mulia, berbadan sihat, berilmu & berkemahiran dlm kerjaya. • Pendidikan Islam dpt melahirkan manusia yg baik & bertanggungjawab thdp diri, keluarga & masyarakat.

15. DefinisiPendidikan • Plato : suatu latihan jasmani & rohani bagi mencapai kecantikan & kesempurnaan akal. • John Dewey : proses membentuk kecenderungan asasi yang berupa kepercayaan dan perasaan terhadap alam sejagat dan sesama manusia. • Al-Jamali : proses membentuk tabiat & sikap seseorg dlm pelbagai aspek kehidupan samada rohani, jasmani, akal, akhlak & sosial supaya dpt mengabdikan diri kpd Allah s.w.t. • Al-Syaibani : membina @ membentuk keperibadian yg sempurna dlm pelbagai aspek yg berhubung jasmani, rohani, akal, amalan & sosial bagi mendpt kebahagiaan dunia & akhirat.

16. Samb.. Kesimpulan : Pendidikan ialah suatu proses latihan aqliah, jasmaniah, rohaniah & ijtima’iah (kemasyarakatan) serta akhlaqiah manusia, berdasarkan nilai2 Islam yg bersumberkan AQ & AS utk melahirkan manusia yg sempurna & bertakwa.

17. Matlamat Pendidikan • Untuk melahirkan individu yg serba lengkap dari segi rohani, jasmani, material @ sosial utk mencapai kebahagiaan hidup di dunia & akhirat. Ianya juga utk melahirkan manusia yg baik & sempurna dlm pelbagai aspek kehidupan agar dpt berbakti kpd Allah & mendapat kebahagiaan dunia & akhirat. • Al-Ghazali berpendapat bhw pendidikan bukan shj bertujuan mengisi fikiran kanak2 dgn ilmu pengetahuan, tetapi juga utk memupuk watak akhlak yg murni. • IbnKhaldunmenyatakanbhwpendidikanbertujuanmenyedia & membangunmanusiakearahkehidupanygbaik & bahagia.

18. Prinsip Pendidikan Islam Pendidikan Tauhid : Pendidikan Islam mesti berteraskan ketauhidan thdp Allah s.w.t. dgn menyelami konsep ilmu yg berintegrasi drp sumbernya yg suci. Pendidikan Aqliah : Manusia perlu menggunakan akal semaksimum mungkin dgn mengikut wahyu Ilahi krn akal akan sesat tanpa bimbingan Ilahi. Ia penting agar akal tidak tersimpang drp kebenaran dlm usaha melakukan teori atas sesuatu kajian. Akal juga unsur paling mulia & bernilai krn menerusi akal manusia berupaya mengembangkan proses pendidikan itu sendiri.

19. Samb... Pendidikan Akhlak : amat penting kerana objektif pendidikan itu sendiri adalah utk mendisiplinkan diri. Ia mempunyai 5 prinsip tersendiri : menyuruh berbuat kebaikan & mencegah kejahatan, menyeru kpd kebaikan & berlumba2 melakukannya, membantu dlm kebaikan, menasihati utk kebaikan & kebenaran berlaku baik kpd yg lemah & miskin.

20. Kurikulum Pendidikan Islam • Kurikulum Pendidikan Islam meliputi: • Syar'iyyat (pengajian hukum) spt feqah, tafsir & ilmu hadis. • Adabiyyat (pengajian bahasa dan kesusasteraan Arab) spt nahu, sarf, balaghah, insya' & sejarah. • Riyadiyyat (pengajian ilmu praktis) spt ilmu ukur, ilmu bintang, ilmu hisab, algebra, seni muzik & ekonomi rumah tangga. • 'Aqliyyat (ilmu akal) spt logik, ilmu kalam, metafizika, sains tabi'ie, ilmu kedoktoran & kimia.

21. Institusi Pendidikan • Institusi Pendidikan Tidak Formal • Rumah : Institusi pendidikan pertama yg ditubuhkan ialah Dar al-Arqam yg merupakan tempat belajar, sementara Rasulullah sbg guru pendidik yg ulung. • Masjid: Dijadikan pusat pendidikan selain tempat ibadat. Antara masjid yg didirikan ialah Masjid Quba & Nabawi. • Suffah : Akibat kepesatan pendidikan, kerana jumlah mereka yg dtg ke masjid utk belajar terlalu ramai, maka al-suffah dibina. Rasulullah telah menghantar 40 org sahabat utk menjadi guru di luar Madinah. Akhirnya masjid & suffah menjadi tempat pengajian utama ketika itu.

22. Samb... • Institusi Pendidikan Formal • Kuttab: Sebelum kedatangan Islam, Kuttab merupakan tempat belajar membaca dan menulis. Selepas kedatangan Islam kuttab menjadi tempat menghafaz al-Quran. Kuttab ini didirikan di anjung masjid @ berdekatan rumah guru. Kuttab merupakan institusi pendidikan tahap awal, manakala masjid pula pendidikan tahap pertengahan dan kolej. Antara masjid yg terkenal sbg pusat pendidikan : Jami’ al-Mansur (Baghdad), Jami’ al-Umawi (Damshik), Masjid Cordova & Granada (Andalus) dan Masjid al-Azhar (Mesir) dll. • Maktabah : Perpustakaan juga menjadi pusat ilmu @ institusi ilmu. Antara yg terkenal : Baitul Hikmah (Baghdad)

23. Samb... • Universiti : Merupakan institusi pendidikan tertinggi. Baitul Hikmah (813M) yg asalnya perpustakaan, k’dian menjadi Universiti Islam Antarabangsa yg pertama dlm sejarah umat Islam, diikuti dgn Universiti Cordova (912M) & Granada (1031M) (Andalus) • Madrasah: Sistem persekolahan secara moden agak terkemudian drpd universiti krn masjid tlh memainkan peranan sbg sekolah tinggi & kolej. Sistem persekolahan hanya ditubuhkan pada tahun 447H oleh Nizamul Muluk di Iraq.

24. Peranan dan Tanggungjawab • Peranan dan Tanggungjawab Keluarga • Memberikan anak didikan awal kpd anak2 spt pembacaan buku2 cerita teladan & asas2 ilmu spt asas membaca & menulis. Menghantar anak2 ke sekolah apabila sampai umur persekolahan. Menyediakan dana bagi meneruskan pengajian ke peringkat tinggi & memerhatikan dan mengawasi perkembangan pengajian anak2. • Peranan dan Tanggungjawab Masyarakat • Memberi sokongan moral & material kpd anggotanya yg terlibat dlm dunia pendidikan & menghulurkan bantuan kpd ahli masyarakat yg memerlukan.

25. Samb... • Peranan dan Tanggungjawab Ilmuwan • Menyebarkan ilmu utk pembangunan anggota masyarakat, menggalakkan perbincangan ilmiah di kalangan ilmuwan dgn penglibatan golongan pelajar & mengharapkan keredhaan Allah s.w.t dlm menyampaikan pengetahuan. • Peranan dan Tanggungjawab Negara • Menyediakan peluang pendidikan kpd rakyat dari tahap paling rendah hingga ke tahap paling tinggi. Memastikan keciciran dlm pendidikan di kalangan rakyat dibasmi. Menyediakan dana pembiayaan pendidikan rakyat terutama bagi golongan miskin & berpendapatan rendah.

26. SEKIAN