Energia ze źródeł odnawialnych - Systemy wsparcia dziś i jutro

1. Energia ze źródeł odnawialnych- Systemy wsparcia dziś i jutro Warszawa 23.03.2011 Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej Szkolenia BOŚ Bank

2. Agenda • Wprowadzenie • Co mamy dziś w OZE • Podstawa prawna i definicje • Obecny system wsparcia w Polsce • zielone i brązowe dla energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych • żółte, czerwone i fioletowe dla energii elektrycznej z kogeneracji • Systemy wsparcia proponowane projektowanymi rozporządzenia • Zmiany udziałów dla zielonych/brązowych certyfikatów w perspektywie 2020 • Propozycje udziałów dla certyfikatów fioletowych • Propozycja algorytmu dla certyfikatów brązowych • Analiza Krajowego Planu Działania – przyjęte plany i scenariusze • Propozycje PIGEO dla systemów wsparcia – dyskusja • do zmiany ad hoc • do wprowadzenia w ustawie o odnawialnych źródłach energii

3. Co mamy dziś w finalnym zużyciu energii? 50% z biomasywspółspalanej z węglem 25% z dużej wodnej 50% Cały sektor energii: 2700 PJ (750 TWh) 20% elektryczna 25% ok. 7% Bo zielone certyfikaty wspierają jednakowo MWh bez względu na technologię i moc zainstalowaną 57% ciepło i chłód finalne zużycie energii (a.u.) 100% Biomasa (źródła niesieciowe) 95% ok. 12.0% Biopaliwa I generacji 23% transport 100% ok. 6% ok. 65 TWh x 100% =ca. 8%

4. PodstawaPrawna • ustawa Prawo energetyczne z dn. 10 kwietnia 1997 (ze zm.) • nowelizacja ustawy Prawo energetyczne z dnia 8 stycznia 2010 • rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 14 sierpnia 2008 (ze zm.) • projekt nowego rozporządzenia z lutego 2011 • rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 26 września 2007 • projekt nowego rozporządzenia z kwietnia 2010 • projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie potwierdzania wytworzenia biogazu rolniczego oraz wprowadzania go do sieci gazu dystrybucyjnego • Dyrektywa 2009/28/WE • Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źróde odnawialnych

5. Definicje – energiazeźródełodnawialnych (OZE) za energię OZE uznaję się:

6. Definicje – biomasa biomasa– stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji, oraz ziarna zbóż niespełniające wymagań jakościowych.

7. Definicje – biogaz, biogazrolniczy, paliwogazowe biogaz– gaz pozyskany z biomasy. Każdy rodzaj biogazu jest odnawialnym źródłem energii (OZE) • biogazrolniczy– paliwogazoweotrzymywanez: • surowcówrolniczych, • produktówubocznychrolnictwa, • płynnychlubstałychodchodówzwierzęcych, • produktówubocznychlubpozostałościprzemysłurolnospożywczego • biomasyleśnej • wprocesiefermentacjimetanowej paliwagazowe– różnegazyniebędące OZE, któresądostarczanezapomocąsiecigazowej, a takżebiogazrolniczy.

8. Definicje – kogeneracja, jedn. kogeneracji, ciepłoużytkowe kogeneracja– wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej w jednym procesie (CHP) jednostka kogeneracji – wyodrębniony zespół urządzeń, który może wytwarzać energię elektryczną w kogeneracji ciepło użytkowe (ECHP th) – ciepło wytwarzane w kogeneracji, służące zaspokojeniu niezbędnego zapotrzebowania na ciepło lub chłód, które gdyby nie było wytworzone w kogeneracji, zostałoby pozyskane z innych źródeł

9. Definicje – energiaelektrycznazkogeneracji • energia elektryczna z kogeneracji – energia elektryczna wytwarzana w powiązaniu z wytwarzaniem ciepła użytkowego i wyliczona jako ECHPel= • a) całkowita produkcja energii elektrycznej (Eel) w CHP ze • średnioroczną sprawnością ogólną na poziomie co najmniej • 75% • b) C * ECHPth w pozostałych przypadkach, gdzie C jest współczynnikiem związanym z ECHPel/ECHPth

10. Definicje – wysokosprawnakogeneracja • wysokosprawna kogeneracja – wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła użytkowego w CHP zapewniające oszczędność energii pierwotnej (PES) w porównaniu do rozdzielnego wytwarzania na poziomie: • PES ≥ 10% • dla jednostki kogeneracji o mocy zainstalowanej Pel ≥ 1 MW • PES > 0% • dla jednostki kogeneracji o mocy zainstalowanej Pel < 1 MW

11. Koncesjalubrejestracja • KoncesjaUrząd Regulacji Energetyki wymagana jest dla: • wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych nie będących biogazem rolniczym • wytwarzania ciepła ze źródeł odnawialnych w jednostce o mocy cieplnej zainstalowanej > 5 MW, także z biogazu rolniczego. • RejestrAgencja Rynku Rolnego wymagany jest dla: • wytwarzania biogazu rolniczego • wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego.

12. Biogazrolniczy do siecigazowej • Należy spełnić wymagania jakościowe biogazu wtłaczanego do sieci określone w rozporządzeniu (w ciąż ten dokument prawny jest w przygotowaniu). Prawdopodobnie parametry jakościowe jak dla gazu grupy E. • Należy być przyłączonym do sieci, aby wtłaczać biogaz rolniczy oraz aby pozyskiwać certyfikaty • „Certyfikacji” podlegać będzie tylko wtłoczony biogaz rolniczy a nie całkowita produkcja, jak jest w przypadku wytwarzania energii elektrycznej w źródłach odnawialnych • Brak gwarancji ceny oraz prawa żądania zakupu biogazu od tzw. sprzedawców z urzędu jakie posiadają koncesjonowani wytwórcy energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych • Wytwórcy biogazu rolniczego posiadają jedynie prawo żądania odbioru biogazu rolniczego przez operatora sieci gazowej, ale dopiero po przyłączeniu Nie ma gwarancji ani parytetu w porównaniu do innych źródeł w staraniu się o przyłączenie

13. Wejścienarynekzenergiąelektryczną • Jedynie koncesja gwarantuje cenę i daje prawo żądania zakupu wytworzonej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych od sprzedawców z urzędu oraz prawo żądania przesyłu energii z parytetem. => energia elektryczna z biogazu rolniczego nie ma parytetu w przesyle i nie ma gwarancji ceny tak jak energia elektryczna z pozostałych rodzajów biogazu czy innych odnawialnych źródeł energii. • Należy być przyłączonym do sieci elektroenergetycznej oraz posiadać koncesję/rejestr, aby otrzymywać certyfikaty

14. Rodzajecertyfikatów – kolory OZE CHP biogaz rolniczy (dowolna moc) i wszystkie biogazy (Pel < 1 MW) wszystkie biogazy (fizyczne wytwarzanie energii elektrycznej) biomasa i biopłyny (Pel ≥ 1 MW) biogaz rolniczy wtłaczany do sieci (ekwiwalent) wszystkie biogazy (dowolna moc)

15. Rodzajecertyfikatów – “łączenie” OZE CHP

16. Rodzajecertyfikatów – “łączenie” OZE CHP

17. Rodzaje certyfikatów – “łączenie” lub lub

18. Rodzaje certyfikatów – “łączenie” * wytwórca odbiorca lub * wytwórca odbiorca *) 1 m3 biometan -> 1 MWhel ekwiwalent

19. Rodzajecertyfikatów – co siękwalifikuje? Za całkowitą ilość energii elektrycznej wytworzonej z biogazu (Eel), wliczając : • własne zużycie • energię elektryczną wytworzoną poza kogeneracją

20. Rodzajecertyfikatów – co siękwalifikuje? Za każdą ekwiwalentną* MWh energii elektrycznej wynikającą z ilości wtłoczonego do sieci gazowej biometanu powstałego z biogazu rolniczego (te same zasady rynkowe co zielony certyfikat); *) Rozporządzenie, określi sposób - algorytm przeliczania (m3) biometanu na ekwiwalentną ilość energii elektrycznej (MWh).

21. Ekwiwalentnailośćenergiielektrycznej(projektrozporządzenia)Ekwiwalentnailośćenergiielektrycznej(projektrozporządzenia) wartość opałowa (MJ/m3) energia wspierana certyfikatami brązowymi (MWh) ilość biogazu (m3) umowna sprawność referencyjna (%) Ministerstwo Gospodarki proponuje η = 42% PIGEO proponuje η > 60%

22. Rodzajecertyfikatów – co siękwalifikuje? lub lub Za każdą MWh energii elektrycznej z kogeneracji wytworzonej w wysokosprawnej jednostce kogeneracji ECHPel

23. Okresfunkcjonowaniacertyfikatów 2005 – 2017* *Zostanie wydłużony jeśli dokonana zostanie nowelizacja Rozporządzenia OZE 2011 – 2017* 2010 – 2012 Tylko zmiana ustawy Prawo energetyczne może wydłużyć ich funkcjonowanie 2010 – 2018 2010 – 2018

24. Rodzajecertyfikatów – ktozobowiązany jest do ichzakupu? Obowiązek zakupu spoczywa na sprzedawcach energii elektrycznej dla odbiorców końcowych * *Obowiązek jest spełniony jeśli dany sprzedawca zakupi w danym roku (i przedłoży do URE) określoną liczbę certyfikatów lub wpłaci opłatę zastępczą.

25. Rodzajecertyfikatów – wielkośćobowiązku * % - udział energii elektrycznej podlegającej obowiązkowi w całkowitej ilości dostarczonej w danym roku energii elektrycznej do odbiorcy końcowego. * Projekt rozporządzenia OZE ** Projekt Rozporządzenia CHP

26. Rodzajecertyfikatów – ceny Cena certyfikatów silnie uzależniona jest od jednostkowych opłat zastępczych, które wnoszone mogą być przez zobligowanych zamiast przedkładania certyfikatów. opłaty zastępcze:: Ozj Ozg Ozk Ozm

27. Rodzajecertyfikatów – ceny opłaty zastępcze PLN / MWh:: Cena certyfikatu na rynku stanowi ok. 95% opłaty zastępczej

28. Spodziewaneprzychody(energiaelektryczna)

29. Spodziewaneprzychody(biogazrolniczysieciowy)

30. Ekwiwalentnailośćenergiielektrycznej CHP vs biometanownia typowy projekt “1 MW”

31. Nowy projekt rozporządzenia dotyczący zielonych certyfikatów (ver.2.6) – podobno wdraża Dyrektywę 2009/28/WE udziały energii zielonej w finalnym zużyciu energii elektrycznej netto wg. projektu rozporządzenia

32. Dyrektywa 2009/28/WE

33. Co oznacza cel dyrektywy dla Polski? udział energii z OZE 15%

34. Jak osiągnąć cele Dyrektywy ? KRAJOWY PLAN DZIAŁANIA zgodnie z art. 4 dyrektywy każde państwo członkowskie określa swój Plan do dnia 30 czerwca 2010 r. Polska przedłożyła Plan do Komisji dopiero 9 grudnia 2010 r. W jego oparciu powinien być realizowany i osiągany cel.

35. Krajowy Plan Działania KRAJOWY PLAN DZIAŁANIA SCENARIUSZE PLANY USPRAWNIEŃ ROZWOJU REGULACYJNYCH

36. Krajowy Plan Działania (NREAP-Polska) Scenariusze: udziały odnawialnych źródeł w poszczególnych sektorach w 2020 r. ktoe – kilotona paliwa ekwiwalentnego transport ciepło i chłód elektroenergetyka 5921+2786+2018 100% 69 200  19,13% 17,05% 15,5% 10,14% 5 921 ktoe2786 ktoe2 018 ktoe 69 200 ktoe – prognozowane zapotrzebowanie na całkowitą finalną energię brutto w Polsce w roku 2020

37. Krajowy Plan Działania (NREPAP - Polska) Scenariusze: odnawialne źródła energii w elektroenergetyce 2010-2020 ...

38. Nowy projekt rozporządzenia dotyczący zielonych certyfikatów (ver.2.6) – odbiega od przyjętego scenariusza KPD, a nie powinien! zanalizujmy tylko rok 2020 (elektroenergetyka)

39. Scenariusz PIGEO dla rozwoju sektora z aktywnym wsparciem Projekt REPAP2020: www.repap2020.eu

40. Krajowy Plan Działania (NREPAP - Polska) Plany?!: Usprawnienie obowiązującego systemu wsparcia operacyjnego w elektroenergetyce • ?! “Kluczowy z punktu widzenia realizacji projektów jest fakt, że wytwórcy mają zapewniony popyt na prawa majątkowe w wieloletniej perspektywie, co najmniej do roku 2017 (...)” • “Rozważa się modyfikację obecnie obowiązującego systemu tak aby wsparcie było zależne od technologii OZE. • Planuje się, aby zmodyfikowany system uwzględniał m.in. • stopień zwrotu inwestycji, • postęp techniczny w tym obniżenie kosztów stosowania technologii, • szacunkowego efektywnego okresu pracy instalacji. • Zamierzeniem modyfikacji jest również, aby zaproponowany system jednocześnie upraszczał sposób naliczania opłaty zastępczej w tym likwidował zagrożenie corocznego, niekontrolowanego wzrostu tej opłaty, skutkującego wzrostem cen energii elektrycznej.”

41. Nowy System wsparcia - dyskusja • PIGEO postuluje za wprowadzeniem dobrze zaprojektowanego systemu cen gwarantowanych (FiT): • przynajmniej na 15 lat od momentu oddania do użytku jednostki wytwórczej (typowy okres kredytowania + rok) • = stabilność inwestycyjna • odpowiednia wartość na MWh uzależniona od zastosowanej technologii • = zwrot nakładów inwestycyjnych • = i dywersyfikacja źródeł OZE

42. Dziękuję za uwagę ! Michał Ćwil, michal.cwil@pigeo.pl PIGEO ul. Gotarda 9, 02-683 Warszawa Tel. +48 22 548 49 99, Fax +48 22 548 49 00 pigeo@pigeo.pl www.pigeo.org.pl Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej