İSHAL TEDAVİSİ

1. İSHAL TEDAVİSİ Dr. Gökçen KERİMOĞLU AÇSAP Şube Müdürlüğü

2. TEDAVİ PLANI A(EVDE İSHAL TEDAVİSİ) • Çok sıvı içirin. • Bol bol besin verin. • 3 gün içinde iyileşme olmazsa sağlık personeline gösterin.

3. TEDAVİ PLANI AEVDE İSHAL TEDAVİSİ-1 • Çocuğa her zamankinden çok sıvı içirin. • Daha sık ve daha uzun emzirin. • ORS, besin kökenli sıvılar (çorba, pirinç suyu, ayran, şeftali, elma, havuç suyu gibi), kaynamış su verin. • İshal kesilinceye kadar bu sıvıları vermeye devam edin.

4. TEDAVİ PLANI AEVDE İSHAL TEDAVİSİ-2 • Çocuğa bol bol besin verin. • Daha sık ve daha uzun emzirin. • Çocuk 6 aydan büyükse; • Ayrıca tahıllı besinleri, baklagiller ve sebzeyi, et ve balıkla verin. • Her tabağa 1-2 çay kaşığı dolusu bitkisel sıvı yağda ekleyin. • Taze meyve suları ya da muz püresi verin. • Taze hazırlanmış yiyecekler verin. • Günde en az 6 kez yemek önerin. • İshal kesildikten sonra aynı yiyecekleri verin. • 2 hafta boyunca her gün 1 öğün fazla yemek verin.

5. TEDAVİ PLANI AEVDE İSHAL TEDAVİSİ-3 • Eğer 3 gün içinde çocukta iyileşme olmazsa ya da aşağıdaki belirtiler çıkarsa bir sağlık personeline götürün. • Çok sayıda sulu dışkı • Tekrarlayan kusma • Aşırı susuzluk • Yetersiz yeme ve içme • Ateş • Dışkıda kan bulunması

6. Eğer Çocuğa ORS Solüsyonu Verilecekse, • Anneye her sulu dışkıdan sonra ne miktarda ORS Solüsyonu verileceğini gösterin • Kendisine 2 günlük kullanıma yetecek miktarda ORS Paketi verin.

7. Miktar • 2 Yaşından Küçük: Her sulu dışkıdan sonra 50-100 ml (1 çay bardağı) • 2-10 Yaş Arası: Her sulu dışkıdan sonra 100-200 ml (2 çay bardağı) • 10 Yaş ve Üstü: İstediği kadar

8. Anneye ORS’nin Hazırlanmasını Gösterin ve Evde Kullanılmak Üzere 2 Paket ORS Verin. • Ellerinizi su ve sabunla yıkayın. • Paketin içindeki tuzun tümünü temiz bir kaba boşaltın. • 1 litre kaynamış su ölçün. • Suyu kaba boşaltın. • Toz tamamen çözününceye kadar iyice karıştırın. • Çözeltiyi tadın, böylece neye benzediğini bilin.

9. Anneye, • Her gün temiz bir kapta yeniden ORS hazırlaması gerektiğini, • Kabı kapalı tutmasını, • Her gün, bir önceki günden kalan ORS’yi atmasını söyleyin.

10. Anneye ORS’yi Nasıl Vereceğini Gösterin-1 • 2 yaşından küçük çocuklara 1-2 dakikada bir çay kaşığı dolusu verilmelidir. • Daha büyük çocuklara bardaktan sık sık yudumlatarak verin.

11. Anneye ORS’yi Nasıl Vereceğini Gösterin-2 • Çocuk kusarsa 10 dakika bekleyin. Sonra solüsyonu daha yavaş verin. • ORS paketleri tükendikten sonra ishal devam ediyorsa anneye birinci ilkede tarif edilen biçimde başka sıvılar vermesini söyleyin, ya da bir miktar daha ORS verin.

12. DEHİDRATASYON TEDAVİSİ İÇİNTEDAVİ PLANI B Dehidratasyon belirtisi olan çocuğu sağlık kuruluşunda en az 4 saat gözlem altında tutup, bu süre içinde şu tabloya göre tuz – şeker karışımı vermeyi hesaplayın. * Yaşı sadece hastanın ağırlığını bilmediğiniz durumlarda kullanın.

13. DEHİDRATASYON TEDAVİSİ İÇİNTEDAVİ PLANI B-1 • İlk 4 saat için; 75 ml/kg

14. DEHİDRATASYON TEDAVİSİ İÇİNTEDAVİ PLANI B-2 • Anneye çocuğuna ne kadar eriyik vereceğini gösterin. • 2 yaşından küçük çocuklara 1-2 dakikada bir çay kaşığı dolusu verilmelidir. Daha büyük çocuklara bardaktan sık sık yudumlatarak verin. • Herhangi bir sorun olup olmadığını görmek için zaman zaman kontrol edin.

15. DEHİDRATASYON TEDAVİSİ İÇİNTEDAVİ PLANI B-3 • Çocuk kusarsa 10 dakika bekleyin. Sonra solüsyonu daha yavaş verin. • Çocuğun göz kapakları şişerse, ORS’yi kesin ve sade su ile anne sütü verin. Şişkinlik gidince, Plan A’da belirtildiği gibi ORS vermeye başlayın.

16. DEHİDRATASYON TEDAVİSİ İÇİNTEDAVİ PLANI B-4 • 4 saattensonra muayene edin, • Teşhis Çizelgesini kullanarak çocuğu yeniden muayene edin, • Sonra Plan A, B ya da C’yi seçerek, tedaviye devam edin. • Her 3-4 saatte bir yemek ve meyve suyu verin.

17. DEHİDRATASYON TEDAVİSİ İÇİNTEDAVİ PLANI B-5 Anne Plan B Tamamlanmadan Ayrılmak Zorundaysa: • 4 saatlik tedaviyi evde tamamlaması için ne kadar ORS verilmesi gerektiğini gösterin. • Su kaybını telafi etmesine ve Plan A’da belirtilen 2 günlük miktarı karşılamasına yetecek kadar ORS Paketi verin. • Anneye ORS hazırlamayı gösterin.

18. DEHİDRATASYON TEDAVİSİ İÇİNTEDAVİ PLANI B-6 • Çocuğun evde tedavi edilmesine ilişkin Plan A’nın üç kuralını açıklayın: • İshal kesilinceye kadar ORS ve diğer sıvılardan vermek, • Çocuğu beslemek, • Gerekirse, çocuğu yeniden sağlık görevlisine getirmek.

19. AĞIR DEHİDRATASYONUN ACİL TEDAVİSİ TEDAVİ PLANI C

20. AĞIR DEHİDRATASYONUN ACİL TEDAVİSİ TEDAVİ PLANI C-1 Damariçine Uygulanan Eriyik: • Tercih Edilen Eriyik: • Ringer Laktat • Kabul Edilebilir Eriyikler: • Normal Saline (İzotonik ya da Fizyolojik Tuz) • %5’lik Dekstroz içinde Yarı Normal Saline • Uygun Olmayan Eriyik: • Sade Glukoz ve Dekstroz Eriyikleri

21. AĞIR DEHİDRATASYONUN ACİL TEDAVİSİ TEDAVİ PLANI C-2 • <12 ay: • 30 ml/kg 1 saatte • 70 ml/kg 5 saatte • 12 ay-5 yaş: • 30 ml/kg 30 dakikada • 70 ml/kg 2,5 saatte • Oral alır almaz ORS • 5 ml/kg/saat

22. NAZOGASTRİK REHİDRATASYON-1 • İlk 6 saatte 20 ml/kg/saat • Her 1-2 saatte değerlendir • 3. saatte düzelme yoksa iv tedavi için gönder. • 6 saat sonra yeniden değerlendir, uygun tedavi planını seç.

23. NAZOGASTRİK REHİDRATASYON-2

24. İSHALDE İLAÇ KULLANIMI • Antibiyotikler: • Dizanteri • Kolera şüphesi • Antiparaziter ilaçlar: • Şigella • Amip • Giardiya • Antidiyareik ilaçlar • Antiemetik ilaçlar

25. Dışkıda Kan? • 5 gün Shigella‘ya etkili antibiyotik. • Anneye çocuğunu Plan A’da belirtildiği gibi beslenmesini öğretin. • Aşağıdaki durumlarda çocuğu 2 gün sonra görün: • 1 yaşından küçükse • Su kaybı fazlaysa • Dışkısında hala kan varsa • İyileşmiyorsa • 2 gün sonra dışkıda hala kan varsa, Shigella için önerilen başka bir antibiyotik kullanın. 5 gün süreyle bunu verin.

26. DİZANTERİ İÇİN ANTİBİYOTİK TEDAVİSİ