TRAKTAT WERSALSKI A SPRAWA POLSKA WALKA O GRANICE II RZECZYPOSPOLITEJ

1. TRAKTAT WERSALSKI A SPRAWA POLSKAWALKA O GRANICE II RZECZYPOSPOLITEJ

2. 14 PUNKTÓW WILSONA • Orędzie prezydenta Woodrowa Wilsona, styczeń 1918: „Powstać powinno niepodległe państwo polskie, obejmujące terytoria zamieszkane przez bezsprzecznie polską ludność, z wolnym i bezpiecznym dostępem do morza, państwo, którego polityczna i gospodarcza niezależność oraz integralność terytorialna będą gwarantowane na mocy międzynarodowego porozumienia”

3. KONFERENCJA PARYSKA 1. 1919 – powrót do kwestii polskich: - Odrodzenie państwa polskiego. - Kwestia granicy polsko-niemieckiej. 2. Przedstawiciele Polski na konferencji: - Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski: - Dążenie do granic przedrozbiorowych i uzyskanie terenów zamieszkanych przez Polaków. 3. Ostateczna forma granic: Wielkopolska, Pomorze Wschodnie, Gdańsk miastem wolnym, plebiscyty na Śląsku, Warmii i Mazurach. 4. Polska podpisuje Mały Traktat Wersalski.

4. POWSTANIE WIELKOPOLSKIE1918-1919 • Sejm Dzielnicowy – organ legalny. • Naczelna Rada Ludowa – kierowała powstaniem, przejmowała władzę na oswobodzonych terenach. • Powstanie armii powstańczej – gen. Józef Dowbór- Muśnicki. • Koniec walk i wymuszenie rozejmu przez mocarstwa zachodnie – Traktat Wersalski potwierdza granicę zachodnią.

5. POWSTANIA ŚLĄSKIE 1. I Powstanie śląskie 16. 08.1919.: • - Brak pomocy rządu polskiego. • - 02/1920 na mocy Traktatu Wersalskiego organizuje się Międzynarodowa Komisja Rządząca i Plebiscytowa w oparciu o wojsko włoskie i francuskie. Polskę reprezentuje Wojciech Korfanty. 2. II Powstanie śląskie 19/20.08.1920.: • - Brak pomocy rządu polskiego. • - Powstaje polsko – niemiecka policja. • - Plebiscyt 20.03.1921. Polska 500 tys. głosów, Niemcy 700 tys. 3. III Powstanie śląskie 2/3. 05. 1921.: • - Na czele staje Wojciech Korfanty. • - Wsparcie rządu polskiego i armii polskiej. • - Wyparcie Niemców z terenów plebiscytowych. • - Na mocy rozejmu Polska zyskuje dodatkowe 29% spornego terytorium.

6. PLEBISCYT NA WARMII I MAZURACH • 07.1920.: • Klęska Polski. Jedynie 5% obywateli opowiedziało się za chęcią „przynależenia” do Polski. • Brak zaangażowania rządu w akcję plebiscytową. • Obawy mieszkańców przed bolszewikami.

7. WOJNA UKRAIŃSKO – POLSKA • 31.10.1918. • Pierwszy konflikt o granice. • Tereny sporne – Lwów, Galicja Wschodnia, Wołyń. • Proklamacja Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. • Organizacja opozycji wojskowej w Lwowie – oddziały polskie gen. Józefa Hallera. • Odzyskanie Lwowa – zabiegi Romana Dmowskiego o włączenie ziem do Polski. • 04.1920 – sojusz Józefa Piłsudskiego z Ukrainą.

8. ZAGROŻENIE SOWIECKIE • 06.1920. – zmiana sytuacji na froncie – do granicy Polskiej kieruje się armia sowiecka gen. Michaiła Tuchaczewskiego. • W Warszawie formułuje się Rada Obrony Państwa z Józefem Piłsudskim. • Władysław Grabski szuka pomocy w Spa. • Niemcy domagają się zwrotu Wielkopolski i Pomorza. • 10.07.1920. Brytyjczycy proponują Sowietom linię Curzona. • Powołanie Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski.

9. BITWA WARSZAWSKASIERPIEŃ 1920 • Na środkowym odcinku frontu, w walkach o Radzymin generał Haller powstrzymuje Tuchaczewskiego. • Uderzenie wojsk marszałka Piłsudskiego znad Wieprza • Znaczenie bitwy. • „Cud nad Wisłą”. • Pokój ryski – 03. 1921. Polska, Rosja i Ukraina regulują granice: - Bolszewicy oddają zagrabione dobra. - Sowieci przejmują ziemie Ukrainy i Białorusi. - Polska otrzymuje Galicję Wschodnią z Lwowem.

10. KWESTIA WILNA • Państwo litewskie powstaje w 1918. • W wojnie polsko – bolszewickiej staje po stronie bolszewików. • 1920. - gen. Lucjan Żelichowski na polecenie Piłsudskiego zajmuje Wilno. • 1922. – wcielenie Wilna do Polski – napięcie stosunków między Polską a Litwą.

11. KONFLIKT O ŚLĄSK CIESZYŃSKI • 1919. – wtargnięcie Czechów na tereny kontrolowanie przez Polaków aż do linii Wisły. • Mocarstwa Zachodnie w Spa ustalają granicę na Olzie aż do momentu przeprowadzenie plebiscytu w 1920. • Polska traci Zaolzie z 120 tys. mieszkańców.