Współczesny handel międzynarodowy

1. Współczesny handel międzynarodowy • Kluczowe pojęcia: • Produkt Krajowy Brutto opisuje zagregowaną wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w określonej jednostce czasu (najczęściej w ciągu roku). • Terms of trade –stosunek cen w eksporcie kraju do cen w imporcie

2. Terms of trade • Terms of trade - stosunek ceny dobra pierwszego do ceny dobra drugiego, nazywane warunkami wymiany. Terms of Trade może być cenowy lub nominalny. Wskaźnik ten pokazuje zmiany siły nabywczej eksportu w stosunku do importu poszczególnych krajów. Zmiany w czasie tego wskaźnika wskazują jak zmieniają się korzyści krajów prowadzących wymianę. Poprawa terms of trade następuje gdy ceny dóbr eksportowanych w okresie 1 roku rosną szybciej niż ceny dóbr importowanych. Za eksport będzie można kupić więcej dóbr importowanych, rośnie siła nabywcza eksportu a więc zapłacimy mniej za import. Jeżeli sytuacja jest odwrotna - relacja jest odwrotna - za eksport można kupić mniej. Na kształtowanie się wskaźnika terms of trade decydujący wpływ mają ceny na rynkach światowych.

3. Rozwój zasad i teorii handlu międzynarodowego • Starożytność • podbój nowych terenów wraz z ludnością • Średniowiecze • doktryna słusznej ceny • szlaki handlowe, odkrycia geograficzne • Wiek XV-XVII • rewolucje przemysłowe • budowa podstaw kapitalizmu • doktryna merkantylizmu

4. Doktryna merkantylizmu • podstawą bogactwa państwa są zasoby złota i srebra • Eksport stanowi podstawę zwiększenia bogactwa państwa • Stosowanie środków ochronnych na import

5. Rozwój zasad i teorii handlu międzynarodowego • Przełom XVIII i XIX wieku • rozwój kolonializmu • podstawy międzynarodowego podziału pracy na państwa uprzemysłowione i surowcowo-rolnicze • pierwsze teorie klasyczne handlu: teoria kosztów absolutnych, teoria kosztów względnych

6. Teoria kosztów absolutnych • 1776 r., Adam Smith, Bogactwo narodów • każdy kraj potrafi wyprodukować jakiś towar taniej niż inny, tj. zużyć mniej pracy • każdy kraj ma przewagę absolutną w wytwarzaniu jednego lub kilku towarów • specjalizacja powinna opierać się na produkcji i eksporcie towarów wytwarzanych taniej od innych państw i imporcie tych, których koszty wytworzenia są wyższe niż w innych państwach

7. Teoria kosztów względnych • 1817 r., David Ricardo, Zasady ekonomii politycznej. • decydujące znaczenie ma przewaga względna, czyli stosunek kosztów realnych poszczególnych towarów • handel i specjalizacja przynosi korzyści niezależnie od tego czy produkujemy wszystkie towary taniej czy drożej od zagranicy • znaczenie ma porównanie nakładów na produkcję tego samego towaru

8. Teoria obfitości zasobów • Eli Heckscher i Bertil Ohlin • na różnice cen rynkowych wpływają różnice w realnych kosztach produkcji • Nowy czynnik brany do analizy obok wytwórczości: KAPITAŁ • Specjalizacja powinna być oparta na zasadzie różnic w zasobach produkcji mierzonych zużyciem kapitału i pracy • Nadwyżki pracy sugerują specjalizacje w produkcji towarów pracochłonnych, a kapitału - kapitałochłonnych

9. Teoria neoczynnikowa przy zasadzie kosztów względnych należy uwzględniać zasoby naturalne i niejednorodność czynników pracy i kapitału praca może być prosta i złożona a kapitał rzeczowy i ludzki Teoria neotechnologiczna uwzględnia zmiany wynikające z rozwoju technologii Teoria luki technologicznej Teoria cyklu życia produktu Nowe teorie handlu po II wojnie światowej

10. Teoria podażowo-popytowa - podstawą występowanie różnic i podobieństw w preferencjach konsumentów -państwo produkuje i eksportuje towary, które kupuje większość ludzi, importuje na potrzeby najbogatszych i najbiedniejszych Handel wewnątrzgałęziowy polega na wymianie w danym okresie dóbr identycznych lub podobnych będących bliskimi substytutami uwzględnienie kosztów transportu, kosztów magazynowania, kosztów uszlachetniania Nowe zasady i teorie handlu