STOWARZYSZENIE „ BURSZTYNOWY PASAŻ ” LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA

1. PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2007-2013 DZIAŁANIA 311 TWORZENIE I ROZWÓJ MIKROPRZEDSIĘBIORSTW SZKOLENIE DLA WNIOSKODAWCÓW PROWADZĄCY: MARCIN SYWULA STOWARZYSZENIE „BURSZTYNOWY PASAŻ” LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA WIELKA SZANSA LOKALNYCH INICJATYW Gniewino 25 marca 2011

2. PROW – LEADER – LGD (1) Stowarzyszenie„Bursztynowy Pasaż” powstało w 2006 roku, obecnie obejmuje obecnie obszar 6 gmin: Krokowa, Gniewino, Choczewo, Nowa Wieś Lęborska, Wicko i Miasto Łeba o powierzchni 1 072,98 km² i liczbie 44 439 mieszkańców. Zgodnie z umową zawartą z Samorządem Województwa Pomorskiego od 15 maja 2009 roku, Stowarzyszenie pełni rolę Lokalnej Grupy Działania(LGD) skupiającej mieszkańców, przedsiębiorców, instytucje lokalne i władze lokalne (łączenie sektorów).

3. PROW – LEADER – LGD (2) Lokalna Grupa Działania jest grupą wpisaną w system realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW) wczęści dotyczącejOsi 4 LEADER. Pełniąc funkcję LGDStowarzyszeniema za zadanie wdrażać Lokalną Strategię Rozwoju(LSR), która jest strategicznym dokumentem określającym wszystko, co dotyczy LGD tj. celu i sposobu funkcjonowania, obszaru, budżetu, procedur wyboru operacji (projektów) itd. LEADER – to oddolne partnerskie podejście do rozwoju obszarów wiejskich, to określenie sposobu działania, które charakteryzuje lokalne podejście do problemów danego obszaru, realizacja tych założeń odbywa się przez Lokalne Grupy Działania

4. PROW – LEADER – LGD (3) Głównym zadaniem LGDjest „wydanie” określonej kwoty środków w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich – Oś 4Leader. Środki dostępne w ramach LSRto 6 576 972,00 zł Kwota ta podzielona jest na 3 działania: ►Funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania - 1 288 731,00 zł ► Wdrażanie projektów współpracy - 133 317,00 zł ► Wdrażanie lokalnej strategii rozwoju - 5 154 924,00 zł: ∞ Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej – 515 492,40 zł ∞Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw - 515 492,40 zł ∞ Odnowa wsi - 3 350 700,60 zł ∞ Małe projekty - 773 238,60

5. LGD OGŁASZA KONKURS –WNIOSEK O PRZYZNANIE POMOCY LGD PROWADZI OCENĘ ZGODNOŚCI Z LSR I ZGODNOŚCI Z LOKALNYM KRYTERIAMI LISTA PROJEKTÓW WYBRANYCH PRZEZ LGD JAK TO DZIAŁA? LGD PRZEKAZUJE LISTĘ WRAZ Z WNIOSKAMI DO ARiMR (GDYNIA) ARiMR OCENA WNIOSKU UZUPEŁNIENIA PODPISANIE UMOWY REALIZACJA PROJEKTU ROZLICZENIE PROJEKTY - WNIOSEK O PŁATNOŚĆ

6. PROW – LEADER – LGD (3) Czy operacja jest zgodna z przedsięwzięciami planowanymi w ramach LSR? CZY REALIZACJA OPERACJI PRZYCZYNI SIĘ DO OSIĄGNIĘCIA CELÓW OGÓLNYCH LSR?

7. Ocena zgodności z lokalnymi kryteriami wyboru

8. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwCele wsparcia powstania lub rozwojudrobnej przedsiębiorczości na obszarach wiejskich (obszary wiejskie to całe terytorium Polski poza miastami liczącymi powyżej 5 tysięcy lub, w wyjątkowych sytuacjach, 20 tysięcy mieszkańców). wzrost konkurencyjności gospodarczej obszarów wiejskich; rozwój rynku pracy a w konsekwencji wzrost zatrudnienia na obszarach wiejskich. Udzielane wsparcie polega na zwrocie części poniesionych kosztów inwestycji w środki trwałe i wyposażenie. Pomoc jest udzielana pod wieloma warunkami, niektóre z nich muszą być spełnione przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, niektóre na etapie rozliczania pomocy a niektóre nawet przez pięć lat po jej otrzymaniu. Treść szczegółowych zasad udzielania pomocy znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 17 lipca 2008 roku (Dz. U. nr 139 poz. 883 z 2008 roku ze zmianami)

9. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwWnioskodawcy 1. Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą jako tzw. mikroprzedsiębiorca albo dopiero zamierza ją rozpocząć; pełnoletni obywatel UE, w wieku do 60 lat; nie podlega przepisom KRUS w pełnym zakresie; zamieszkały na terenie Polski poza miastami liczącymi ponad 5 tysięcy mieszkańców (w wyjątkowych sytuacjach 20 tysięcy mieszkańców); zamierza prowadzić działalność na obszarach wiejskich (nieruchomość związana z tą działalnością powinna znajdować się na wsi). Jeżeli wszyscy wspólnicy spółki cywilnej spełniają powyższe warunki to spółka cywilna również może ubiegać się o pomoc 9

10. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwWnioskodawcy 1. Osoba prawna prowadzi działalność gospodarczą jako tzw. mikroprzedsiębiorca albo dopiero zamierza ją rozpocząć; siedziba lub oddział spółki znajduje się na terenie wiejskim; zamierza prowadzić działalność na obszarach wiejskich (nieruchomość związana z tą działalnością znajduje się na wsi); jest wpisana do KRS (na etapie ubiegania się o pomoc może być jeszcze „w organizacji” tzn. nie posiadać wpisu do KRS) O pomoc mogą ubiegać się również spółki nie posiadające osobowości prawnej (np. spółki jawne) Na etapie składania wniosku o pomoc wnioskodawcy powinni posiadać tzw. „numer producenta rolnego” lub przynajmniej złożyć wniosek o jego nadanie przez Kierownika Biura Powiatowego ARiMR. 10

11. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwDefinicja mikroprzedsiębiorstwa Podstawę kwalifikowania przedsiębiorstwa stanowi ostatni zamknięty rok obrachunkowy. Mikroprzedsiębiorca zatrudnia mniej niż 10 pracowników, jego obrót lub suma aktywów jego bilansu nie przekracza równowartości 2 milionów euro (netto). Zmiana statusu następuje, gdy na ostatni dzień bilansu przekroczy lub spadnie ono poniżej progu zatrudnienia lub pułapu finansowego i zjawisko to powtórzy się w ciągu dwóch kolejnych lat. 11

12. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwDefinicja mikroprzedsiębiorstwa Jak obliczyć zatrudnienie Liczbę zatrudnionych osób przedstawia się w postaci tzw. rocznych jednostek roboczych (RJR), czyli liczby pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w danym przedsiębiorstwie lub pracujących na jego rzecz w roku. Do RJR wlicza się również pracowników, którzy nie przepracowali pełnego roku - stan zatrudnienia wyrażamy również w ułamkach etatów. Aby obliczyć średnioroczne zatrudnienie należy dodać średnie liczby zatrudnionych wposzczególnych miesiącach i otrzymaną sumę podzielić przez 12. Jeśli przedsiębiorca nie funkcjonuje pełnego roku na rynku, wówczas otrzymaną sumę dzielimy przez liczbę miesięcy w roku, w ciągu których przedsiębiorca funkcjonował. 12

13. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwDefinicja mikroprzedsiębiorstwa Kogo wliczamy do osób zatrudnionych? • pracowników • osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego • właścicieli – kierowników • partnerów prowadzących regularną działalność w przedsiębiorstwie i osiągających z tego tytułu korzyści finansowe Kogo nie wliczamy do osób zatrudnionych? • osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło • praktykanci lub studenci odbywający szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktykę lub szkolenie zawodowe • pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym • pracowników przebywających na urlopie bezpłatnym 13

14. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwRodzaje wspieranych działalności Lista kilkuset wspieranych rodzajów działalności uporządkowanych według kodów PKD (kody działalności stosowane przez GUS i podawane w zaświadczeniach w wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej lub KRS) stanowi załącznik do Rozporządzenia. Są to m. inn.: • usługi dla ludności, gospodarstw rolnych lub leśnictwa; • sprzedaż hurtową i detaliczna; • drobna wytwórczość, rzemiosło lub rękodzielnictwo; • roboty i usługi budowlane oraz instalacyjne; • usługi turystyczne oraz związane ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem; • usługi transportowe (z ograniczeniami) oraz usługi komunalne; • przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych; • magazynowanie lub przechowywanie towarów; • handlu hurtowego i detalicznego • wytwarzania materiałów energetycznych z biomasy; • rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych. Dopuszcza się wspieranie w ramach jednego wniosku o pomoc kilku rodzajów działalności ale muszą to być działalności „powiązane”.Uwaga: kwestia powiązań działalności jest dyskusyjna i Agencja dość często podważa zasadność łączenia działalności co ma negatywne skutki. 14

15. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwWarunki przyznania pomocy • operacja jest uzasadniona pod względem ekonomicznym (pozytywna ocena biznesplanu); • operacja nie jest finansowana z udziałem innych środków publicznych; • operacja będzie realizowana w jednym lub dwóch etapach ( z wyłączeniem leasingu gdzie dopuszcza się dziesięć etatów); • planowana wysokość kosztów kwalifikowalnych przekracza 20 tysięcy zł; • biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej jednego miejsca pracy, co jest uzasadnione zakresem rzeczowym operacji; • w ostatnich dwóch latach wnioskodawca nie uzyskał pomocy w ramach PO Kapitał Ludzki 2007-2013, działanie „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienie”; • wnioskodawca nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów Rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005. 15

16. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwZakupy objęte pomocą (koszty kwalifikowane) • budowa obiektów niemieszklanych oraz prace budowlane w obiektach niemieszkalnych i w istniejących budynkach mieszkalnych wraz z zagospodarowaniem terenu; • zakupy maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia, sprzętu komputerowego oraz oprogramowania; • zakupy środków transportu: • na potrzeby świadczenia wyłącznie usług transportowych – do wysokości trzykrotności pozostałych kosztów projektu; • na potrzeby prowadzenia innej działalności – do wysokości równowartości pozostałych kosztów projektu; Uwaga: pomocą nie jest objęty zakup samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób wraz z kierowcą • koszty transportu i montażu • koszty przygotowania i prowadzenia inwestycji (kosztorysy, projekty budowlane, raporty ooś, projekty technologiczne, zakup patentów i licencji, usługa nadzoru inwestorskiego, autorskiego itp (do 10% kosztów ogółem)Zakup w formie leasingu jest również dopuszczalny ale nie jest popularny. 16

17. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwZakupy nie objęte pomocą (koszty niekwalifikowane) • podatek VAT; • koszty zakupu nieruchomości (ziemi, budynków) • koszty zakupu rzeczy używanych (dofinansowywane są wyłącznie rzeczy fabrycznie nowe) • koszty poniesione na inwestycje rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o pomoc (za wyjątkiem kosztów ogólnych) • transakcje zapłacone gotówką lub kartą przekraczające kwotę 10 000 złotych (powyżej tej wartości wszystkie operacje muszą być realizowane przelewami). Uwaga: podział pojedynczej transakcji na płatności mniejsze niż dziesięć tysięcy zł nie jest przez Agencją uznawany! 17

18. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwWielkość pomocy Poziom wnioskowanej pomocy nie może przekroczyć 50% kosztów kwalifikowanych operacji. Limit pomocy wynosi 300 tysięcy złotych na jednego beneficjenta lub 100 tysięcy tys. w przypadku gdy działalność dotyczy przetwórstwa produktów rolnych. Uwaga: Na każde rozpoczęte 100 tysięcy złotych wnioskowanej pomocy w wyniku realizacji operacji stan zatrudnienia w przedsiębiorstwie musi wzrosnąć o jedno miejsce pracy (w przeliczeniu na etaty całoroczne) i zostać utrzymany przez co najmniej dwa lata po rozliczeniu pomocy przez ARiMR. 18

19. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwDeklarowany wzrost zatrudnienia Wzrost zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach pracy zadeklarowanych w biznesplanie musi być uzasadniona zakresem rzeczowym projektu. Deklarowane miejsca pracy (w tym sezonowe) przeliczane są na pełne etaty średnioroczne. Samozatrudnienie („etat” przedsiębiorcy) jest również uwzględniane przy obliczaniu liczby tworzonych miejsc pracy. Wzrost stanu zatrudnienia porównuje się w stosunku do stanu bazowego tj. średniej arytmetycznej liczby zatrudnionych przez ostatnie 12 miesięcy przed miesiącem złożenia wniosku lub danych za ostatni miesiąc poprzedzający złożenie wniosku (uwzględnia się wyższą wartość). 19

20. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwRealizacja operacji I. W jednym etapie - wniosek o płatność należy złożyć w terminie 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy – jest to zarazem wniosek końcowy II. W dwóch etapach • wniosek o płatność pośrednią należy złożyć w terminie 24 miesięcy od zawarcia umowy • wniosek o płatność końcową – minimum 25% wartości operacji (wniosek końcowy), należy złożyć w terminie 36 miesięcy od podpisania umowy lecz nie później niż do 30 czerwca 2015 roku III. Część inwestycji dotycząca nabycia rzeczy będących przedmiotem leasingu może być realizowana nie więcej niż w dziesięciu etapach z tym, że: • pierwszy wniosek o płatność należy złożyć w terminie 12 miesięcy od zawarcia umowy • kolejne wnioski nie częściej niż dwa razy w roku • ostatni w terminie 60 miesięcy od podpisania umowy, lecz nie później niż 30 czerwca 2015 r. 20

21. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwZobowiązania umowne W okresie dwóch lat po otrzymaniu płatności: • zachowanie utworzonych miejsc pracy i zwiększonego poziomu zatrudnienia w przedsiębiorstwie (Agencja sprawdzi to po dwóch latach przesyłając żądanie przekazania formularzy ZUS DRA za ostatnie 24 miesiące i wyliczając średnie zatrudnienie) W okresie pięciu lat po otrzymaniu płatności • osiągnięcia i zachowania celu operacji; • nieprzenoszenia prawa własności lub posiadania rzeczy będących przedmiotem operacji oraz ich wykorzystywania zgodnie z przeznaczeniem i celem operacji (z wyłączeniem form zabezpieczenie wierzytelności jako formy zabezpieczeń kredytów / pożyczek); • utrzymania miejsca zarejestrowania przez Beneficjenta będącego osobą fizyczną albo miejsca rejestracji siedziby lub oddziału Beneficjenta na obszarze całej Polski z wyłączeniem miast liczących powyżej pięciu (warunkowo dwudziestu) tysięcy mieszkańców 21

22. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwZobowiązania umowne W okresie pięciu lat po otrzymaniu płatności • podjęcia i wykonywania działalności wg PKD, której służyła realizacja operacji lub której prowadzenie stanowiło warunek przyznania pomocy oraz nie dokonywania zmiany miejsca prowadzenia działalności związanej z przyznaną pomocą oraz zmiany miejsca realizacji operacji, • umożliwienia przedstawicielom ARiMR i innych instytucji kontrolnych dokonywania wizytacji w miejscu realizacji operacji oraz uczestnictwa w tych kontrolach; • niezwłocznego informowania Agencji o zdarzeniach związanych ze zmianą sytuacji Beneficjenta, jego przedsiębiorstwa lub operacji w zakresie mogącym mieć wpływ na realizację operacji zgodnie z postanowieniami umowy; • przechowywania całości dokumentacji związanej z realizacją operacji; • zamieszczenia tablicy informacyjnej o finansowaniu ze środków UE operacji, której całkowity koszt przekracza 50 000 EURO. 22

23. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwWymagane załączniki do wniosku • dowód osobisty (osoby fizyczne); • aktualne (1 miesiąc) zaświadczenie o pobycie czasowym (jeżeli z dowodu osobistego wynika inny adres zameldowania); • wniosek o nadanie numeru ewidencyjnego (formularz EP – jeżeli wnioskodawca nie posiada numeru producenta rolnego); • aktualne (1 miesiąc) zaświadczenie z KRUS o nie figurowaniu w ewidencji ubezpieczonych / przebiegu ubezpieczenia lub z ZUS o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu; • umowa spółki oraz zaświadczenie REGON (dotyczy spółek cywilnych); • umowa lub statut (dotyczy spółek); • aktualny odpis z KRS (3 miesiące – dotyczy spółek); • biznesplan; • zaświadczenia o uzyskanej pomocy de minimis; • kompletne deklaracje ZUS DRA (z załącznikami) za ostatnich 12 mies.; • zapytania ofertowe oraz oferty na zakupy o wartości > 50 tysięcy złotych netto (po trzy komplety) wraz z uzasadnieniem wyboru oferenta; 23

24. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwWymagane załączniki do wniosku • dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do nieruchomości, w/na której realizowana będzie operacja (aktualny odpis z KW, umowa dzierżawy lub użyczenia na okres co najmniej 6-7 lat); • oświadczenie właściciela lub współwłaściciela nieruchomości, że wyraża on zgodę na realizację operacji bezpośrednio związanej z nieruchomością; • aktualne (3 miesiące) zaświadczenie o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej; • zaświadczenie o wpisie do ewidencji innych obiektów turystycznych lub promesa zaszeregowania obiektu (dotyczy obiektów turystycznych / hotelarskich); • kosztorys inwestorski (dotyczy robót budowlanych); • ostateczne pozwolenie na budowę / pozwolenie wodnoprawne / decyzja o zatwierdzeniu projektu prac geologicznych (dotyczy robót budowlanych); • zgłoszenie robót budowlanych wraz z zaświadczeniem, że Starostwo nie wnosi sprzeciwu (dotyczy robót budowlanych) 24

25. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstwPodsumowanie • Należy pamiętać o kryteriach dostępu (tereny wiejskie); • Wspierany jest szeroki zakres działalności, w tym handel; • W ramach projektu musi powstać minimum jedno nowe miejsce pracy; • Pomoc to refundacja wydatków operacji realizowanej w jednym lub dwóch etapach (leasing – do dziesięciu); • Dofinansowanie do 50% wydatków kwalifikowalnych, maksimum 300 tys. złotych z tym, że każde 100 tysięcy złotych pomocy wymaga podwyższenia i utrzymania przez dwa lata wyższego zatrudniania w firmie o jeden etat • W ramach operacji nie można dokonywać zakupu rzeczy używanych • Istnieją dwie drogi aplikowania o środki: przez ARiMR oraz Biuro LGD 25