Instructor : mehdi besharat Shive.shams@gmail

1. ارائه کتبی Instructor : mehdi besharat Shive.shams@gmail.com

2. فهرست مطالب ١- تعریف ٢- خصوصیات ٣- انواع ٤- مراحل آماده سازی تعیین موضوع تهیه منابع تهیه اولیه متن اصلی کسب و سازماندهی اطلاعات تولید متن اصلی تنظیم ساختار سه بخشی

3. ١) تعریف نوعی ارائه است که رسانه ی اصلی آن نوشتار است. در مقولات علمی و فنی معمولاً از شکل هم برای انتقال ایده استفاده می شود . سبک و سیاق کتابت به حیطه ای بستگی دارد که ارائه کننده در آن قلم می زند . کتابت علمی و فنی سبک خاص خود را دارد .

4. ٢) خصوصیات • غیابی است. • قابل استناد است. • با فرصت است. • مشروح است. • تعداد مخاطبین معمولاً زیاد است. • سبک و سیاق مشخص و معمولاً واحد دارد. • تأثیر گذاریش تدریجی است.

5. ٢) خصوصیات( ادامه ) • احتمال بروز اشتباه کمتر است. • امکان تبادل نظر رویاروی وجود • ندارد و اساساً نوعی انتقال اطلاعات • یکسویه است.

6. ارائه کننده مخاطب پیام اندیشی پیام گیری امکانات ارائه کتبی • نوشتار • شکل • جدول • فرم ارائه پیام کاوی پیام سازی پیام پیرایی درک یا حس پیام ؟ پیام فرستی پرسش ابهام تردید ؟ ؟ ارائه کتبی : انتقال اطلاعات یکسویه

7. ٣ ) انواع ارایه کتبی را می توان از نظر فرم ، صورت ، ماهیت محتوا ، سبک ، هدف ، مورد استفاده ، مخاطبین ، سطح محتوا و ... رده بندی کرد .

8. 2. غیر دانشگاهی از قبیل : کتاب ، مجله ، روز نامه ، جنگ ، بروشور، بولتن ، کاتالوگ ، انواع گزارشها ، کتابچه های راهنما ، اطلس ، آلبوم ، فصل نامه ، سالنامه ، مکاتبات اداری و... . 1. دانشگاهی از قبیل : کتاب ، جزوه ، مقاله ، انواع گزارشها ، رساله ، یادادشت تحقیق ، دانشنامه (تز) ، مجله ، برنامه های کامپیوتری و ..

9. ٤) مراحل آماده سازی • چهار عمل اصلی ارائه کننده : • پیام اندیشی • پیام سازی • پیام پیرایی • پیام فرستی • حاصل این چهار عمل یک متن است • که صورت ، ساختار و محتوای مشخصی دارد .

10. اکثر گونه های علمی-فنی ساختار سه بخشی دارند : بخش آغازی بخش میانی بخش پایانی هر یک از این سه بخش اجزایی دارد که خواهیم دید . مهمترین بخش همان متن اصلی یا قسمت میانی است .

11. ٤) مراحل آماده سازی (ادامه) ١- تعیین موضوع ٢- تهیه منابع ٣- تهیه طرح اولیه متن اصلی ٤- کسب و سازماندهی اطلاعات ٥- تولید متن اصلی ٦- تنظیم ساختار سه بخشی رعایت این مراحل اکیدا توصیه میشود .

12. 1-4 تعیین موضوع مشخص کردن زمینه موضوع تحدید موضوع تعیین عنوان مناسب

13. 1-1-4 مشخص کردن زمینه موضوع • در محیط های آموزشی : • توسط استاد • توسط دانشجو با مشاوره استاد • در محیط های غیر آموزشی : • توسط مدیریت بالاتر در خواست می شود • توسط فرد یا سازمانی خارج از محیط کار تقاضا می شود

14. 2-1-4 تحدید موضوع • موضوع ارائه باید محدود و کاملا تعریف شده باشد . • هر موضوعی را می توان از چند جنبه مورد مطالعه و بررسی قرار داد . عوامل موثر بر میزان تحدید موضوع : • سطح ارائه کننده • هدف ارائه • وضع مخاطبین • ملاحظات فنی • میزان گستردگی زمینه موضوع • خواسته های مخاطبین • مدت ارائه • امکانات آماده سازی محتوای ارائه • ملاحظات مدیریتی • سطح ارائه

15. 2-1-4 تحدید موضوع (ادامه) • ضوابط تحدید موضوع : • مقطع تاریخی • محدوده جغرافیایی • خصوصیاتی از مخاطب • جنبه یا جنبه هایی از خود موضوع

16. 2-1-4 تحدید موضوع(ادامه) • مثال: • زمینه موضوع : تأثیر کار با کامپیوتر بر انسان • موضوع تحدید شده : • تأثیر کار با کامپیوتر بر کودکان • تأثیر کار با کامپیوتر خانگی بر ضریب هوشیکودکان • تأثیر کار با کامپیوتر بر کارمندان در ژاپن • تأثیر کار با کامپیوتر بر کارمندان در ژاپناز 1990 تا 1997 • و ...

17. تأثیر کار با کامپبوتر بر انسان تأثیر کار با کامپبوتر برکودکان تأثیر کار با کامپبوتر خانگی برضریب هوشی کودکان . . . . مثالی از تحدید موضوع

18. 3-1-4 تعیین عنوان مناسب • جمله یا عبارتی حتی الامکان کوتاه و گویا که میتواند به یکی از صور زیر باشد : • جمله گزاره ای • مثال: کار با کامپیوتر ضریب هوشی کودکان را افزایش می دهد . ارائه کننده باید گزاره را اثبات کند. • جمله پرسشی • مثال: آیا کار با کامپیوتر ضریب هوشی کودکان را کاهش می دهد؟ • عبارت مصدری • مثال: بررسی تأثیر کار با کامپیوتر بر ضریب هوشی کودکان . • در ارائه آکادمیک معمولاً از صورت سوم استفاده می شود.

19. 4-1-4 خصوصیات عنوان موضوع • گویا و صریح • کوتاه • فاقد کلمات زاید • واقعی ، صادقانه و نه مبالغه آمیز • حتی الامکان فاقد علائم کوته نویسی ، فرمول و... • دارای حدود پانزده کلمه و از این میان حدود چهار کلمه اصلی .

20. 2-4 تهیه منابع 1-2-4: شناسایی منابع 2-2-4: جستجو و دستیابی به منبع 3-2-4: ضبط مشخصات منبع 4-2-4: ارزیابی منبع تعداد منابع بستگی به سطح ارایه و سطح ارایه کننده و امکانات موجود دارد. گزارشهای تحصیلی تا سطح کارشناسی : سه تا هفت منبع رساله فارغ التحصیلی در سطوح بالاتر تحصیلات دانشگاهی و انواع ارائه غیر دانشگاهی : حد مشخصی ندارد .

21. 1-2-4 شناسایی منابع • کتابخانه (عمومی یا خصوصی) • فهرست های دوره ای ناشران • فهرست منابع انتهای منابع • کتابنامه (کتابشناسی) • فرد متخصص در موضوع • کتابدار • کتابشناس • رسانه های عمومی • مراکز اسناد ملی ، موزه ها و ... • سیستم های اطلاع رسانی

22. 2-2-4 جستجوی منابع و دستیابی به آن • شماره منبع در کتابخانه • بر اساس یکی از سیستم های طبقه بندی رایج در کتابداری • تعیین می شود (دیودی، کنگره آمریکا ، ... ) • این شماره ، شناسه منبع در کتابخانه است . • مشخصات مؤلف یا مترجم • عنوان منبع • موضوع (از طریق جستجوی موضوعی)

23. 3-2-4 ضبط مشخصات منبع • روش رایج استفاده از کارت یا فیش منبع است . • می توان این کارت را به کمک کامپیوتر ایجاد و مشخصات منابع را ذخیره و در صورت نیاز بازیابی کرد . طرح پیشنهادی برای کارت منبع

24. 4-2-4 ارزیابی منبع • منبع را قبل از استفاده به منظور ”کسب اطلاع“ باید به دقت و در عین حال با سرعت ارزیابی کرد. • برای این کار جنبه های زیر باید در نظر گرفته شود: • نوع منبع از نظر صورت(فرم) : مقاله ، کتاب ، جزوه ، سند خطی و ... • اعتبار علمی - فنی مؤلف (و مترجم) • سال اولین و آخرین ویراست • اعتبار ناشر • مکان ناشر • میزان ارتباط منبع با موضوع ارائه

25. 4-2-4 ارزیابی منبع(ادامه) • برای این ارزیابی بهتر است به طرز زیر عمل شود : • دقت در عنوان منبع و نام مؤلف(و مترجم) • مطالعه مقدمه مؤلف (و مترجم) • بررسی فهرست مطالب • بررسی فهرست نمایه ها(indexes) • مطالعه خلاصه فصل یا فصل هایی که بهنظر می رسد مرتبط با موضوع باشد . • در مقاله ، چکیده و خلاصه آن باید مطالعه شود .

26. 3-4 تهیه طرح اولیه متن اصلی • فراروند ایجاد متن ، نوعی تولید و خلاقیت است ، پس نیاز به طراحی دارد . • باید یک طرح اولیه برای متنی کهمی خواهیم تولید کنیم ، تهیه نماییم . • در این طرح باید مشخص کنیم : • ” ذیل عنوان اصلی از چه باید نوشت؟“

27. 3-4 تهیه طرح اولیه متن اصلی(ادامه) • باید ایده هایی که حول عنوان اصلی داریم روی کاغذ بیاوریم . این ایده ها را به کمک کلمه یا عبارت بیان می کنیم. • در مرحله ی تهیه طرح اولیه کارهای زیررا انجام می دهیم : • تعیین عناوین داخلی در سطوح مختلف تا رسیدن به ایده ساده • ایده ساده فاقد عنوان داخلی است و حداکثر یک پاراگراف است . • تعیین توالی منطقی عناوین داخلی درهرسطح • شماره گذاری عناوین داخلی

28. طرح اولیه متن اصلی : ایده ها و ایده های ساده

29. 1-3-4 تهیه طرح اولیه متن اصلی(ادامه) • برای شماره گذاری عناوین داخلی از سیستم شماره گذاری پئانو استفاده می کنیم . • در این سیستم از ارقام و یا ارقام و الفبا برای شماره گذاری استفاده می شود . • عنوان داخلی عنوان داخلی عنوان داخلی • سطح اول سطح دوم سطح سوم • با شماره i با شماره j-i با شماره k-j-i • …k-j-i • جهت خواندن • i-j-k…

30. 1-3-4 تهیه طرح اولیه متن اصلی(ادامه) • کار تهیه طرح اولیه متن اصلی شبیه یک برنامه یا بطور کلی یک سیستم است . • در این مرحله نوشتن دستورهای برنامه (کد کردن) انجام نمی گیرد . در واقع معلوم می کند چه واحد های متنی خواهیم داشت وشالوده منطقی متناصلی چگونه خواهد بود . • به این صورت متنی که تولید خواهد شدواحد مند و ساختمند و دارای انسجام منطقی خواهد بود.

31. 2-3-4 مزایای تعیین عناوین داخلی متن و توالی و ارتباط منطقی بین آنها • وضوح بخشیدن به متن اصلی • واحدمند و ساختمند کردن متن اصلی • کمک به خواننده در دریافت و احاطه بهتر مطلب • تسهیل از سرگیری مطالعه در صورتگسسته شدن رشته مطالب • امکان ارجاع به قسمت های مختلف متن

32. 2-3-4 مزایای تعیین عناوین داخلی متن و توالی و ارتباط منطقی بین آنها(ادامه) • تسهیل یافتن مطلب مورد نظر خواننده ( از روی فهرست مطالب) • امکان ایجاد ارتباط بین قسمت های مختلف • تأمین تفکر سامانمند برای ارائه کننده وخواننده درباره موضوع • صرفه جویی در زمان از طریق اجتنابازپریشان اندیشی و تسهیل تمرکز روییک ایده مشخص.

33. ٤-٤) کسب و سازمان دهی اطلاعات • چنانچه اطلاع با مطالعه منابع کتابخانه ای بدست آید ، باید کارهای • زیر را انجام دهیم : • آ: ارزیابی دوباره منبع • ب: یادداشت برداری • پ: سازماندهی اطلاعات • اگر اطلاع از راه های دیگر ( آزمایش ، مشاهده ، مصاحبه ، پرسش نامه ) بدست آید ، باید یادداشت های مربوطه را متناسباً رده بندی و سازماندهی کرد تا بعداً در مرحله تولید متن اصلی ، بکار روند .

34. آ- ارزیابی دوباره منبع • این ارزیابی باید دقیق و در عین حال سریع باشد . • هدف : • مشخص کردن اینکه چه قسمت هایی از منبع، به چه میزان ، • در مورد کدام عنوان داخلی و چگونه استفاده شود . • تعیین منابع اصلی و فرعی • چند و چون بهره گیری ازهر منبع و اهمیت آن

35. ب - یادداشت برداری • استفاده از برگه ، کارت یا فیش مخصوص • داشتن یک ”سیستم“ کارا و سریع برای استفاده بهینه از زمان • ( عمل کردن به شیوه ی سامانمند ) • کارت یادداشت سه اندازه استاندارددارد : • 12.5 × 20 cm، 10 × 15 cm ، 7.5 × 12.5 cm

36. طرح پیشنهادی برای کارت یادداشت

37. دو روش اساسی برای یادداشت برداری : • ١ ) تلخیص : • خلاصه کردن و بیان مطلب در کوتاه ترین حد بدون اینکه خدشه ای به معنا, و منظور اصلی وارد کند . • ٢ ) نقل قول : • بیان معنای مطلب با رعایت امانت و یا نفل به لفظ از متن مرجع

38. ب-١) تلخیص • عوامل مطرح در تعیین حد تلخیص : • هدف تلخیص • کمیت مطلب مرجع • مخاطب • دقت مورد انتظار • کمیت متن در دست تولید • ملاحظات مدیریتی • ملاحظات فنی

39. نکات مهم در تلخیص به ویژه تلخیص مطلب علمی - فنی : • رعایت ایجاز در حد ممکن • حفظ دقت و اعتبار مطلب • حفظ معنای اصلی مطلب • حفظ انسجام زبانی • رعایت سادگی و روانی

40. ب-١) روش کلی تلخیص • مطالعه دقیق و چند باره مطلب مرجع • یادداشت کردن مفاهیم و موضوعات مهم • انتخاب چهار تا شش مفهوم مهم تر • نوشتن یک یا دو جمله در شرح هر مفهوم • بیان تعداد ، نوع و ایده اصلی شکلها و جدول های مهم تر در یک یا دو جمله • نوشتن دو یا سه جمله حاوی نتیجه اصلیمطلبدر انتهای خلاصه • افزودن یک یا دو جمله آغازین به عنوان مقدمهیا مدخل خلاصه ویرایش دقیق جملات نوشته شده

41. ب-٢) نقل قول • نقل قول غیرمستقیم :بیان معنای مطلب است با سبک زبان تولید کننده متن • درنقل قول غیر مستقیم کارهای زیر را انجام می دهیم : • مطالعه دقیق مطلب مرجع • حصول اطمینان از درک معنای مطلب • کنار گذاشتن مرجع • اندیشیدن • بیان معنای مطلب • ویرایش نوشته

42. نقل قول مستقیم : انتقال کلمه ، عبارت ، جمله یا جملاتی از متن مرجع است به متن در دست تولید • موارد استفاده ازنقل قول مستقیم : • در بیان مطلب از متون مقدس • در بیان قوانین ، قواعد و دستورهای رسمی و فرمان های تاریخی • در بیان فرمول ها و تعریف های علمیوقتی کلمات در متن مرجع نقش اساسیدر انتقال منظور نویسنده دارند. • وقتی ایده ای آنچنان واضح و گویا بیان شده که هر گونهتغییر در جملات متن اصلی ، معنارا عوض کند .

43. نکات مهم درنقل قول مستقیم : • تمام تأکیدها و نشانه های سجاوندی موجود درمتن مرجع باید حفظ شود. • در صورتی که خود بخواهیم روی جزئی تأکید داشته باشیم باید در پا نوشت قید کنیم: ”تأکید ازماست”. • برای حذف یک قسمت، از (...)استفاده می کنیم. • برای اصلاح قسمتی از مطلب پس از قید بی تغییرآن قسمت نظرخود رادر[ ] مینویسیم . • اگر دو نوشتپار منقول متوالی داشته باشیم، بین آن دو یک سطر فاصله می گذاریم . • درج بیش از یک نوشتپار منقول درصفحه توصیه نمی شود . • اگر اندازه مطلب منقول بیش از نیم صفحه با شد،بهتر در بخش پیوست ها ذکر شود . • اگر اندازه مطلب بیش از چهار سطر باشد، مانند شکل1 عمل می کنیم .

44. کران کاغذ ادامه نوشتپار قبل . نوشپار منقول سطر فاصله . شروع نوشتپار جدید درج نوشتپار منقول

45. پ- سازماندهی اطلاعات • پس از کسب اطلاعات و تهیه یادداشت های لازم ، آن ها را بر حسب توالی منطقی بین عناوین داخلی مرتب می کنیم . • یادداشت ها هر چه مرتب تر و سامان یافته تر باشند ، استفاده از آنها سریع تر می شود .

46. ٢-٤-٥ تولید متن اصلی - روش کاردر تولید متن اصلی - ساختار متن اصلی - چند توصیه برای نگارش بهتر • مهم ترین و اساسی ترین مرحله کار • اندیشه واحساس ارائه دهنده بیشترین نقش را در تولید متن دارند . • داشتن مهارت نگارش و در عین حال توجه به ویژگی های زبانی وسبکعلمی- فنی ، الزامی است . • با انجام مراحل قبل : طرح اولیه متن اصلی و یادداشت هایی درباره هر یک از عناوین داخلی و ایده هایی مرتبط با آنها . • اکنون کار تولید متن نوعی خلاقیت است . • این مراحل در شکل 2 نشان داده شده است .

47. یادداشت طرح اولیه ارائه کانال ارائه کننده:تولید پیش نویس پیش نویس متن اصلی کانال ارائه کننده:کنترل کمی -کیفی تولید متن: خلاقیت کانال ارائه کننده نه کنترل کمی - کیفی بله تنظیم ساختار سه بخشی ارائه کتبی

48. ٢-٤-٥ تولید متن اصلی • امکانات لازم برای شروع نوشتن : • تهیه وسایل معمول و انتخاب مناسب زمان و مکان • فرهنگ لغت فارسی • فرهنگ لغت بیگانه (یک زبانه) • کتاب آیین نگارش • کتاب دستور زبان فارسی • دایرۃ المعارف فارسی و بیگانه • فرهنگ لغات تخصصی • فرهنگ لغات فارسی - بیگانه

49. روش کار در تولید متن اصلی : • تهیه پیش نویس متن اصلی • بازخوانی و تهیه نسخه اول • درج پانوشتها • درج شکلها و جدولها • نوشتن نتیجه و خلاصه نهایی • دیگرخوانی و اعمال نظرات دیگران • بازخوانی و کنترل نهایی • ویرایش نهایی و تهیه نسخه نهایی

50. روش کار در تهیه پیش نویس : • بررسی دوباره طرح اولیه متن اصلی و اعمالتغییرات لازم • تصمیم گیری نهایی درموردتوالی منطقیعناوینداخلی • انتخاب یک عنوان داخلی با رعایت توالی منطقی • اندیشیدن به خصوصیات مخاطبو هدف اصلی ارائه • بررسی یادداشتهای مربوط به آن عنوان • اندیشیدن به موضوع مشخص شده با عنوان داخلی • تعریف مفاهیم و اصطلاحاتی که در طول بحث استفاده می شوند . • توجه داشته باشیم که اولین عنوان داخلی می تواند ” مقدمه “ ارائه کتبی باشد .