Akusti ka prostorija Akustika prostorija za muziku

1. Akustika prostorija Akustikaprostorijazamuziku

2. Raspored akustičke obrade - generalno Apsorpcioni materijal treba rasporediti u delovima površine od 1-5 m2 Povećava se efikasnost materijala i dodatna difuzija reflektovanog zvuka

3. Optimalno vreme reverberacije

4. Preporučena zapremina po osobi

5. Oblik osnove

6. Balkon kod velikih dvorana

7. Balkon kod velikih dvorana

8. Balkon kod velikih dvorana Odnos dimenzija

9. Balkon kod velikih dvorana - Oblici ograde

10. Nagib poda Izdignuti zadnji redovi

11. Nagib poda Izdignuti i zadnji i prednji redovi

12. Eliminisanje ometajućih akustičkih faktora Izbor pravilne krivine zadnjeg konkavnog zida

13. Eliminisanje ometajućih akustičkih faktora Eho na sceni i u prvim redovima usled refleksije zvuka od ugla između plafona i zadnjeg zida

14. Eliminisanje ometajućih akustičkih faktora Poželjni oblici spoja plafona i zadnjeg zida

15. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri • Vezani uz “rani zvuk”: • Reverberantnost (Reverberance) – vezana za EDT • Jasnoća (Clarity) • Intimnost (Intimacy) • Prostornost (Spaciousness) – doprinos refleksija od bočnih zidova • Vezani za reverberaciju: • Prostornost (Spaciousness) – “uključenost” slušaoca • Toplina (Warmth) • Briljantnost (Brilliance)

16. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri Reverberantnost (živost prostorije): Subjektivni osećaj koji karakteriše proces opadanja zvuka tokom slušanja muzike. Subjektivna ocena zavisi od tipa (simfonijska, kamerna) i stila muzike. Objektivni parametar za reverberantnost nekog prostora - rano vreme reverberacije ili EDT (early decay time) – srednja vrednost u oktavnim opsezima od 125 Hz do 4 kHz EDT je definisano ranim refleksijama pa zavisi od oblika prostorije (T ili T60 zavisi samo od apsorpcije u prostoriji ) EDT sr = 1,8 do 2.2 s.

17. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri Jasnoća: Osobina koja karakteriše vremensko razlikovanje tonova pojedinih instrumenata (ili grupa instrumenata) koji zvuče jednovremeno, bez obzira na prisutnu reverbeaciju prostorije. Objektivna mera jasnoće Indeks jasnoće Optimalne vrednosti: Srednja vrednost C80 za oktavne opsege od 0,5 kHz, 1 kHz i 2kHz C80(3) = (C80(500)+C80(1k)+C80(2k))/3 [dB] = - 2 do +2 dB

18. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri Intimnost:subjektivni osjećaj veličine prostorije Mera ovog osjećaja je kašnjenje prve refleksije ITDG (Initial Time Delay Gap) Optimalne vrednsoti: ITDG < 20 ms

19. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri Prostornost: Subjektivni osećaj da izvor zvuka u prostoriji (na primer orkestar) ima veće dimenzije u poređenju sa njegovim vidljivim gabaritima (prividna širina izvora) Subjektivni utisak o slušaočevoj ličnoj uključenosti u događaj (izvedbu), odnosno slušaočev osećaj da je okružen ili obuhvaćen zvukom.

20. Prividna širina izvora Određena je relativnom vrednošću ranih lateralnih refleksija, prema ranim refleksijama iz svih pravaca. Bitni su uglovi dolaska lateralnih refleksija. Merenja se izvode sa dva mikrofona: lateralne rane refleksije gradijentnim a ukupne rane refleksije neusmerenim

21. Prividna širina izvora oblik dvorane i uglovi dolaska bočnih refleksija

22. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri Prostornost: - objektivna mera - Određena je relativnom jačinom zvuka koji do slušaoca stiže iz svih pravaca (izuzimajući pravac od izvora) prema jačini zvuka koji stiže direktno od izvora.

23. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri Toplina:Postiže se povećavanjem vremena reverbeacije na niskim frekvencijama u odnosu na srednje frekvencije Mera Topline je BR (Bass ratio): BR = (T125 + T250)/(T500 + T1k) BRopt = 1,1 – 1,25 za T60<2,2 s BRopt = 1,1 – 1,45 za T60 < 1,8 s Veće vrednosti od navedenih nisu preporučljive

24. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri Briljantnost:Postiže se kontrolisanim padom počernog vremana reverberacije T10 na visokim frekvencijama. Mera Briljantnosti je TR (Treble ratio): TR = [T10 (2k) + T10 (4k) ]/[T10 (0,5k) + T10 (1k)] TRopt = 0,8 – 0,9 Da bi postigli ove vrednosti treba absorbere visokih frekvencija (zastori, tepisi,...) postavljati samo na površine koje stvaraju velike refleksije

25. Prostorije za muziku Važni subjektivni parametri Boja: Utisak o relativnoj važnosti pojedinih komponenti iz spektra muzičkog signala na datom sedištu. To jest iznos do kojeg karaktersitke sale menjaju tipičnu boju datog izvora. Boja se obično povezuje sa promenama vremena reverbeacije sa frekcencijom, T(f). U salama za muzička izvođenja poželjno je da se T(f) povećava idući prema niskim frekvencijama, i to tako da na 125 Hz ima vrednost za oko 20 % veću nego na frekvencijama od 500 do 1000 Hz.

26. Prostorije za muziku Koncertne dvorane Zapremina po sedištu: Orgulje: 10 – 12 m3 Simfonijska muzika: 8 – 10 m3 Kamerna muzika: 6 – 7 m3 Broj sedišta: simfonijska muzika 1500 – 2000 kamerna muzika: do 400 Zapremina: simfonijska muzika 12 000 – 20 000 m3 kamerna muzika: do 3000 m3 Dužina prostorije: simfonijska muzika do 45 m kamerna muzika: do 20

27. Prostorije za muziku Koncertne dvorane Optimalan odnos između vremena reverbeacije, zapremine i visine dvorane:

28. Prostorije za muziku Operske dvorane Zapremina po sedištu: 6 – 7 m3 Broj sedišta: do 1500 Zapremina: do 10 000 – 12 000 m3 Vreme reverberacije: oko 1,3 s Optimalna veza:

29. Koncertne dvorane - rang