Joost Bollens

1. Joost Bollens

2. Actiefarbeidsmarktbeleid • Historisch: Zweden 1950s-1960s • Full employment • Geenarbeidsreserve : gevaarinflatie • Werknemersuitkrimpendesectorenheropleidenvoorbehoeftenuitbreidendesectoren • Totaalandere context,… • of tochniet? Knelpunten, demografie,…

3. Actiefarbeidsmarktbeleid • Jaren einde 1970s - 1980s • Overheidstekort en staatsschuld • Sociale uitgaven • Aandeel langdurig werklozen (hysteresis)

4. Actiefarbeidsmarktbeleid • Jaren einde 1970s - 1980s • Overheidstekort en staatsschuld • Sociale uitgaven • Aandeel langdurig werklozen (hysteresis)

5. Actiefarbeidsmarktbeleid • Jaren einde 1970s - 1980s • Overheidstekort en staatsschuld • Sociale uitgaven • Aandeel langdurig werklozen (hysteresis) • Van “passief” naar “actief” beleid • Van recht naar rechten & plichten • OESO: “rigide arbeidsmarkten” & ALMPs

6. Actief arbeidsmarktbeleid • “Klassieke benaderingen” • Beroepsopleiding voor de werklozen • Loonkostensubsidies bij aanwerving • (directe jobcreatie) • Allemaal relatief dure maatregelen • “Nieuwere benaderingen” • Wortel en stok • Sancties • Job search training • Verwijzingen • Relatief goedkope maatregelen

7. Beroepsopleiding voor werklozen

8. Beroepsopleiding voor werklozen Threat-effect

9. Beroepsopleiding voor werklozen Lockingin-effect

10. Beroepsopleiding • “Eerste generatie” evaluaties (enkel werkloosheidsgegevens): Deelname aan opleiding verlengt (gemiddeld gezien) de duur van het verblijf in de werkloosheid: LOCKING IN • “Tweede generatie” : ook zicht op verdere loopbaan …, maar zorgt er wel voor dat men nadien “beter” en/of meer duurzaam werk vindt • Dus • Opleiding = Investering • Echter: balans kosten-baten! (= empirische kwestie)

11. Beroepsopleiding • Ook een kwestie van design! (Black box) • Arbeidsmarktgerichtheid, vraaggericht • Voor wie? • Door wie? (ervaring, schaal, contacten met bedrijfsleven,…) • Type? (klassikaal, op de werkvloer, stage, modulair…) • Intensiteit? Duur? • Timing (in de werkloosheidsperiode)? • Combinatie met andere maatregelen? • Relatie effectiviteit – conjunctuur • Typisch instrument voor knelpuntsituaties? • Anderzijds is “Locking in” minder problematisch wanneer werkloosheid hoog is

12. Loonkostensubsidies • Individuel perspectief: + • Maar wat na uitdoven van het voordeel? • Collectief perspectief: potentieel heel duur • Directe kosten • Substitutie-effecten • Deadweight loss • Verdringing • Voorzichtigheid nodig • Meer selectief, én incrementeel ↔ aantrekkelijkheid voor werkgevers

13. Doelgroepgerichte loonkostensubsidies • Komen over naar gewesten • Zelf doelgroepen kiezen (of omvang reduceren!) • Vlaanderen: oudere werklozen? • geen goed idee? • Wat dan wel?

14. Nieuwere benaderingen • Sancties • Verwijzingen

15. Een sociale zekerheid voor de 21e eeuw? • Nood aan grondige verbouwing • Oude en nieuwe sociale risico’s • Oude : toenemende ongelijkheid? • Nood aan alternatieve financiering • Nieuwe risico’s, o.m.: • Risico op langer leven (…) • Snellere veroudering kennis en vaardigheden • Job polarisatie Ook hier grote en toenemende ongelijkheid

16. LLL forall • Partieel antwoord op gestelde uitdagingen • Wij presteren niet goed • Uitdaging : systeem dat de mensen stimuleert om te sparen (of bijdragen laat betalen) ter dekking van toekomstige opleidingsvragen • Budgetneutraal ? Wellicht niet, maar middelen te halen uit hoger onderwijs: • Eigen bijdrage te laag (mattheuseffecten!) • Langer of korter studeren?

17. Technologicalchange • 1990s : Skillbiasedtechnologicalchange • bias in favour of skilledworkers • Job polarization? Technologyreplaceslabour in routine tasks (+) Well-paidskilled jobs (non routine cognitiveskills) (+) Lowpaidleastskilled jobs (non routine manualskills) (e.g. cleaning) (-) Middle jobs : routine man. & cog. skills

18. Globalisation • Import low-skill-commoditiesfromlowwagecountriesinstead of producingthemhere: relativedemandforunskilledlabourdecreases • More realistically : import commodities and services forwhich place of production does not matter: e.g. cannedfoodvsfreshfood, butalso software developmentvsnursing. Lowskill? High skill? Routine or non routine?