VENTİLATÖRLE İLİŞKİLİ PNÖMONİ RİSK FAKTÖRLERİ VE KORUNMA

1. VENTİLATÖRLE İLİŞKİLİ PNÖMONİRİSK FAKTÖRLERİ VE KORUNMA Dr. Feza BACAKOĞLU Ege Üni. Tıp Fak. Göğüs Hast. AD.

2. YBÜ’nde yatan hastaların oranı %5-10 AMA Hastane infeksiyonlarının % 25’i YBÜ kaynaklı

3. HASTANE KÖKENLİ PNÖMONİ (HKP) • Hastaneye yatıştan 48 saat sonra oluşan, hastaneye yatış öncesi ve sırasında enkübasyon döneminde olmadığı bilinen etkenler ile pnömoni • Hastaneden çıktıktan sonraki 48 saat içerisindeoluşan pnömoni

4. VENTİLATÖRLE İLİŞKİLİ PNÖMONİ (VİP) • İntübasyon sırasında pnömonisi olmayan invazif mekanik ventilasyon desteğindekiolguda,intübasyondan 48 saat sonra gelişen pnömoni

5. PATOGENEZ • Orofaringeal - gastrik sekresyonların mikro-aspirasyonu • İleri yaş • Altta yatan hastalık • Nörolojik sorunlar/bilinç kaybı • İntübasyon • İnhalasyon • Kontamine solunumsal cihazlar • Hematojen yol • Komşuluk yolu

6. RİSK FAKTÖRLERİ A- Olguya bağlı risk faktörleri Akut/kronik hastalığa bağlı konak savunmamekanizmalarının zayıflaması(albumin ) İleri yaş (>65) B- İnfeksiyon kontrolü ile ilişkili risk faktörleri İnfeksiyon kontrolüne yönelik kurallara uyulmaması C- Girişimlere bağlı risk faktörleri Tıbbi tedaviye bağlı (antibiyotik kullanımı, ülser profilaksisi) İnvazif girişimlere bağlı (re-intübasyon, İMV süresi, PEEP) D- Etkene ait risk faktörleri Çoklu dirençli bakteriler

7. Yüksek riskli -potansiyel dirençli mikroorganizmalarla infeksiyon • P. aeruginosa, Acinetobacter spp.,S. maltophilia, K. pneumoniae,MRSA • Önceden-geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı • Uzamış İMV (>7 gün) • Acil intübasyon

8. Etkenler ve Kolaylaştırıcı Faktörler • Aspirasyon, abdominal cerrahi Anaerob • Koma, kafa travması, SSS cerrahisi, santral kateter kullanımı, diyabet, böbrek yetmezliği S.aureus • Sistemik steroid / antibiyotik kullanımı,yapısal akciğer hastalığı, malnütrisyon, uzamış hospitalizasyon P.aeruginosa • Antibiyotik kullanımı Acinetobacter spp. • Antibiyotik kullanımı, uzamış İMVMRSA

9. VİP - MORBİDİTE YBÜ kalış süresi uzatır(4.3-6.1 gün) Hastane yatış süresini uzatır(4-9 gün) Maliyeti artırır

10. VİP - MORTALİTE • Önceden - uygunsuz antibiyotik kullanımı • Kortikosteroid kullanımı • Uzamış İMV • Geç başlangıçlı VİP • Yüksek riskli patojenlerle VİP • Altta yatan hastalığın ciddiyeti • Ağır sepsis/ septik şok • İleri yaş (>65) • Solunum yetersizliğinin ağırlaşması (PaO2/FiO2 < 250)

11. İNFEKSİYON KONTROLU • El yıkama • Standartönlemler • 1. Koruyucu bariyerler • 2. Resusitasyon olanakları • 3. Dekontaminasyon • Koruyucu bariyerler • - Önlük • - Eldiven • - Maske • - Gözkorunması • - Galoş

12. KOLONİZE-İNFEKTE HASTALARDAKİ MİKROORGANİZMALAR SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN BİR HASTADAN DİĞERİNE TAŞINABİLİR Patojenlerin en yaygın bulaş yolu EL

13. NOZOKOMİYAL İNFEKSİYONLARI ÖNLEMEDE TEK BAŞINA EN ETKİLİ VE ÖNEMLİ YÖNTEM EL YIKAMA Eldiven kullanımı EL YIKAMA’nın yerine geçmez

14. EL HİJYENİ Su ve sabun ile el yıkama Sosyal el yıkama Hijyenik el yıkama Dezenfektan ile el temizliği Dezenfektan ile el ovuşturma(susuz el yıkama) Cerrahi el antisepsisi

15. EL HİJYENİ ENDİKASYONLARI Kan, vücud sıvıları ve sekresyonlar ile ellerde gözle görünür kirlenme varsa; su ve sabun ile yıkama Ellerde gözle görünür kirlenme yoksa; alkol bazlı dezenfektanlarla temizleme (susuzel yıkama) veya anti-mikrobiyal sabunlarla yıkama

16. SU VE SABUN KULLANIMI • Ellerin ıslatılması • 3-5ml. (1 “pump”) sabun eklenmesi • En az 15 (20-30) sn. kuvvetlice ovma • El-parmakların tüm yüzeylerinin kaplanması • Su ile ellerin durulanması • Tek kullanımlık havlu ile dikkatlice kurulama • Havluyu kullanarak musluğu kapatma

17. ALKOL BAZLI DEZENFEKTAN KULLANIMI (ethanol, n-propanol, isopropanol/%60-95) • 3-6 ml. ürünün el ayasına alınması • Ellerin ovulması • Tüm el ve parmak yüzeylerinin sarılması • İşlemin eller kuruyana kadar (15-30 sn.) sürdürülmesi • İşlem sonrası ellerin yıkanmaması! Alkol içeren jeller Alkol emdirilmiş mendiller

18. Cansız çevre patojenler için bir rezervuar X:PozitifEnterococcus spp. kültürü Patojenlerher yerde hazır ve nazır! ~ Kontamine yüzeylergeçişi artırır ~

19. MRSA, VRE, C.diff, CNS

20. MRSA, VRE, CNS. C.diff

21. MRSA, VRE, CNS. C.diff

22. YBÜ’nde kullanılan alet ve malzemeler mümkünse tek kullanımlık olmalı AMA Pek çok birimde bulunamadığından sıklıkla dezenfeksiyon - sterilizasyon işlemleri uygulanmakta

23. Ventilatörler Ventilatör devreleri(1): • sık aralarla değiştirilmemesi • belirgin olarak kirlendiğinde değiştirilmesi • mümkünse tek kullanımlık devrelerin kullanılması • devre tekrar kullanılacaksa; mekanik temizlik suyun altında eklerine ayırma fırçalama dezenfeksiyon

24. Ventilatör devreleri(2): • Sulu nebülizatörler kullanılıyorsa; “her 48 saatte” ve “her hastadan sonra” değiştirilmesi • Isı-buhar değişimli nemlendiriciler(HME) kullanılıyorsa; “hastalar arasında” ya da “haftada bir kez” değiştirilmesi

25. Solunum cihazlarının uygun kullanımı ve dekontaminasyonu Toraks Derneği HKP Uzlaşı Raporu Önerileri 1. Noninvazif mekanik ventilasyon, uygun hastalarda tercih edilmeli 2. Bağlantı hortumları dışındaki bakım ve temizlik, üretici firmanın önerileri doğrultusunda yapılmalı 3. Tek kullanımlık gereçler birden fazla kullanılmamalı 4. Bağlantı hortumları 7 günden önce değiştirilmemeli (görünür kirlenme dışında) 5. Değiştirme hastaya yakın olan uçtan başlanarak yapılmalı

26. Ventilatörleİlişkili Pnömoni(VİP)ninÖnlenmesi

27. VİPönlenmesi • Aspirasyon, ventilatör ekipmanı ile temas, sekresyonlarla temas; önce ve sonra ellerin yıkanması IA CDC Guideline for Prevention of Healthcare Associated Pneumonias 2003

28. EL YIKAMA Mikroorganizmaların yayılmasını önler!

29. Subglottik Sekresyonların Devamlı Aspirasyonu CDC Guideline for Prevention of Healthcare Associated Pneumonias 2003

30. Yatak başının yükseltilmesi 30-45o CDC Guideline for Prevention of Healthcare Associated Pneumonias 2003

31. Ekipman değişim sıklığı Rutin Değiştirilmez Ventilatör Devresi Yeterli veri yok İç kanüller Hastalar arasında Ambu CDC Guideline forPrevention of Healthcare Associated Pneumonias 2003

32. Bu stratejileri destekleyen veri yok! • Küçük çaplı gastrik tüplerin kullanımı • Devamlı enteral besleme • Gastrik tüplerle besleme • “Selective digestive decontamination” (SDD) • Kapalı aspirasyon yöntemleri • Kinetik yataklar • İmmun defansının artırılması

33. Bu stratejilerin faydalı olduğu düşünülüyor Ülser profilaksisi(Kimlere? Ne ile?) DVT profilaksisi (kontrendikasyon yoksa) Günlük; sedasyon-kesilebilme kontrolu Günlük ekstübasyon değerlendirmesi

34. NON-İNVAZİF MEKANİK VENTİLASYON KULLANIMI HASTANE KÖKENLİ PNÖMONİ VENTİLATÖR İLİŞKİLİ PNÖMONİ “endotracheal tube associated pneumonia” RİSKİNİ AZALTIR

35. Teşekkür ederim…